دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران

رشد بازار سهام پس از هفته ها ریزش/بورس برای صعود نیاز به نقدینگی دارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بازار سرمایه در هفته دوم آبان ماه روندی صعودی به خود گرفت و شاخص کل بورس در تمام روزهای معاملاتی هفته رشد یافت. اما شاخص کل هموزن در دو روز ابتدایی هفته روند نزولی داشت و خلاف جهت شاخص کل حرک کرد. به عبارت دیگر، بازدهی شاخص کل یکی از بالاترین اعداد سال ۱۴۰۱ را ثبت کرد و شاخص کل هم‌وزن هم پس از ۸ هفته توانست بازدهی هفتگی مثبت را از خود به جا بگذارد.

بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان

با این وجود کاملاً مشخص است که بازار سهام در هفته دوم آبان، بیش از آنکه خود جوش صعودی شده باشد، به واسطه حمایت‌ های قابل توجه سازمان بورس روند صعودی در پیش گرفته است.

البته این رشد نتوانست جریان خروج پول از بورس را متوقف کند و این هفته نیز روند خروج سرمایه حقیقی ها از بورس ادامه داشت. بسیاری از کارشناسان معتقدند در صورتی که بورس بخواهد به رشد خود در هفته های آینده ادامه دهد، نیاز به ورود نقدینگی دارد.

در هفته گذشته سازمان بورس از بسته 10 بندی برای حمایت از بورس رونمایی کرد که به نظر بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه می تواند به عنوان محرک رشد بورس عمل کند. البته افزایش قیمت دلار نیز یکی دیگر از عواملی است که می تواند بورس را با رشد همراه کند.

* منابع صندوق توسعه ملی وارد بورس شد

در این هفته، رئیس سازمان بورس اعلام کرد که با پیگیری‌های انجام شده، منابع جدیدی از صندوق توسعه ملی به بازار سهام وارد شد و برای نخستین بار این صندوق با کد معاملاتی خود اقدام به خرید سهام کرده است.

عشقی ادامه داد: سازمان بورس حمایت‌های خود را محدود به بسته ۱۰ بندی نمی‌کند و در این طرح سعی شد تا مسائل جزئی همچون عدم تطبیق زمان معاملات بورس و فرابورس، ورود عرضه اولیه‌ها به بازار و. که باعث حساسیت سهامداران شده بود، برطرف بشود.

وی مساله مربوط به بودجه ۱۴۰۲ را اقدامی مهم از سوی سازمان بورس در راستای بهبود وضعیت بازار و بازگشت اعتماد دانست و تاکید کرد: از یک ماه گذشته و تا قبل از آماده شدن لایحه بودجه، رایزنی‌ها را با دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران دولت و نیز سازمان برنامه و بودجه برای کنار رفتن ابهام بازار سرمایه در دستور کار قرار دادیم.

رئیس سازمان بورس افزود: در این زمینه کمیته‌ای با حضور صاحب‌نظران و ارکان بازار تشکیل شد تا موارد لازم در بودجه گنجانده شود و مورد بررسی قرار گیرد، پس از آن اطلاعات به دست آمده را در اختیار دولت و سازمان برنامه و بودجه قرار می‌دهیم تا دیگر مانند سال گذشته پس از ابلاغ بودجه به دنبال اصلاح لایحه بودجه نباشیم.

* نسبت قیمت به سود در بورس به کمترین میزان رسیده است

مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: نگاهی به روند معاملات هفته گذشته نشان می ‌دهد که هر چند بسته 10 بندی حمایت‌ی توانست به عنوان یک جرقه عمل کند، اما بورس برای فرار از ریزش های ماه های گذشته نیاز به نقدینگی و بازگشت خریداران دارد.

وی ادامه داد: با روند اصلاحی که بورس طی چند ماه گذشته و به ویژه از مهر ماه در پیش گرفته بود، عملاً نسبت قیمت به سود در بازار سهام به کم ‌ترین میزان خود از سال ۱۳۹۴ رسیده بود و بسیاری از نمادها در قیمت ‌های ارزشمندی قرار دارند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: وضعیت بورس نشانگر بسیاری از پارامترهای اقتصادی کشور است و وظیفه سازمان بورس، رشد شاخص نیست؛ بلکه حفظ و صیانت از حقوق سهامداران وظیفه اساسی و خطیر سازمان بورس دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران است.

* بیشترین رشد شاخص کل از فروردین 1401

روز شنبه، پس از مدت‌ها شاخص کل هفته را با افزایش ۳ هزار و ۵6۰ واحدی آغاز کرد. شاخص کل در معاملات روز یکشنبه نیز صعودی بود افزایش ۹هزار و ۸۳۷ واحدی داشت. روز دوشنبه را می ‌توان نقطه عطف بورس در هفته دوم آبان دانست. در جریان معاملات روز دوشنبه شاخص کل، ۱۵ هزار و 369 واحد رشد کرد. روز سه شنبه شاخص کل بورس با رشدی ۱۰هزار و ۶۲3 واحدی توانست تا میانه کانال یک میلیون و ۲۸۰ هزار واحدی بالا بیاید. روز چهارشنبه شاخص کل با ۳هزار و ۸۴ واحد افزایش یافت تا هفته رویایی بورس کامل شود.

بورس ۱۴۰۱ صعودی است؟

در هفته‌ای که گذشت شاخص کل بورس از یک میلیون و ۳۳۲ هزار واحد به یک میلیون و ۳۴۵ هزار واحد رسید و رشد ۰٫۶ درصدی را تجربه کرد. به گفته کارشناسان سال آینده بازار افت شدیدی را تجربه نخواهد کرد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، بورس در هفته‌ای که گذشت نه صعود چشمگیری داشت و نه نزول قابل توجهی در واقع این بازار هفته‌ای پرنوسان را پشت سر گذاشت. در حالی که شاخص کل بورس در هفته جاری با ۰.۲۴ درصد کاهش از یک میلیون و ۳۴۸ هزار واحد در هفته گذشته به یک میلیون و ۳۴۵ هزار واحد در هفته جاری رسید. شاخص کل با معیار هم‌وزن توانست ۰.۳ درصد افزایش یابد و با ۱۰۷ واحد افزایش از ۳۴۲ هزار و ۶۹۰ واحد در هفته گذشته به ۳۴۲ هزار و ۷۹۷ واحد در هفته جاری برسد.

در این هفته ارزش معاملات در بازار اول سهام ۲۰.۱۹ درصد و ارزش بازار دوم سهام هم با ۸.۹۹ درصد افزایش یافت.

رشد بورس قطعی است؟

جواد فلاحیان، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: بورس نسبت به توافق خوشبین است. تا زمانی که برجام تعیین و تکلیف نشود نمی‌توان استراتژی و تصمیم گیری مناسبی برای بازار داشت. اما خبرهای منتشر در چند روز گذشته با توجه به تجربه‌های قبلی نشان می‌دهد که توافق اتفاق می‌افتد.

وی توضیح می‌دهد: اگر مذاکرات به توافق ختم شود. در کوتاه مدت صنایعی همانند خودرویی، بانکی، حمل‌ونقل و بیمه‌ای رشد خوبی خواهند داشت. در صورت عدم توافق تیز سهام دلارمحور صعودی خواهند بود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: در صورت عدم توافق، اگر دولت بخواهد قیمت دلار را به صورت دستوری پایین نگه دارد یک ابر تورم در کشور خواهیم داشت. اما اگر دلار رشد قیمتی خود را داشته باشد، در بورس یک بازدهی تورمی را شاهد خواهیم بود.

فلاحیان می‌گوید: مذاکرات برجام در شرایط بلاتکلیفی قرار دارد. این برزخ آسیب زیادی به بازار سرمایه وارد می‌کند. اگر وضعیت تعیین و تکلیف شود تمامی بازارها خصوصاً بورس وضعیت خوبی خواهند داشت.

سال آینده اوضاع بورس بهتر می‌شود

«محمدرضا پورابراهیمی» روند معاملات بورس برای سال ۱۴۰۱ را بسیار خوب پیش بینی کرد و افزود: پیش‌بینی مجلس درباره جایگاه بازار سرمایه این است که با توجه به مذاکرات برجام و رویکردهای خارج از کشور، گشایش‌هایی در حوزه اقتصاد و مهم‌تر از همه بازار سرمایه فراهم شود.

وی در ادامه افزود: کارها و اقدامات مهمی توسط تیم اقتصادی دولت سیزدهم، مدیران و مسئولان کشور همراه با پیگیری نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دست اجرا است. این تلاش‌ها، هم شامل اقدامات درونی برای بهبود عملکردها می‌شود و هم اقدامات بیرونی موازی را در بر می‌گیرد.

پورابراهیمی اظهار کرد: احکامی که اثرات منفی بر بازار بورس دارند به طور حتم توسط نمایندگان، به خصوص کمیسیون اقتصادی مجلس بازنگری خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: پیگیری مجلس و دولت برای رفع مشکلات بازار سرمایه، می‌تواند اثر مثبت داشته و روند فعالیت شرکت‌ها را با وضعیت بهتری مواجه کند.

سال ۱۴۰۱ کدام صنایع بورس رشد می‌کنند؟

به گفته کارشناسان بازار سرمایه، افت نسبی قیمت‌های جهانی به ویژه نفت بیشترین اثر را در بازار داشت. از طرف دیگر رشد ۵۷ درصد حقوق پایه، جنگ اوکراین و اخبار مثبت از تمایل روسیه به تحولات بین‌المللی نیز مؤثر بود. همچنین نوسانات در بازار بدهی و بازار ارز نیز به عنوان عوامل اثرگذار بر روی تحولات بازار نقش داشت.

بورس صعودی می‌شود؟

ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: در هفته‌ای که گذشت بسیاری از سهام بورسی کف قیمت خود را شناسایی کردند. تقریباً هیچ صف فروش قفلی در بازار نبود.

وی توضیح می‌دهد: بورس وضعیت خوبی را پشت سر می‌گذارد. احتمالاً اولین هفته پس از تعطیلات به واسطه اخبار برجام و نرخ تسعیر ارز شاخص مثبت شود. همچنین گروه‌های حمل‌ونقل و بیمه‌ای پیشرو خواهند بود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: شاخص بازار افت چندانی نخواهد داشت. زیرا نرخ تسعیر ارز (دلار) ۲۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر در صورت احیای برجام دلار ۲۴ الی ۲۵ هزار تومان خواهد بود.

رئیسی در نهایت می‌گوید: اگر سال آینده دخالت‌های دولتی در بازار نداشته باشیم. بورس مسیر خود را پیدا می‌کند و در بین بازارهای دیگر ارزنده‌تر خواهد بود.

زمان آخرین روز کاری بورس در سال ۱۴۰۰

نزدیک شدن به پایان سال ۱۴۰۰ و نیز پیش‌رو بودن تعطیلات نوروزی، زمینه ساز ابهام برای معاملات بازار سهام در روز شنبه آینده شده و در میان فعالان بازار شایعات تعطیلی این بازار برای آخرین روز کاری سال ۱۴۰۰ قوت گرفته است.

برخی چنین گمانی را دارند که این بازار در روز شنبه هفته آینده به دلیل قرار گرفتن بین دو تعطیلی تعطیل خواهد شد و سهامداران دیگر برای آن روز قادر به انجام معاملات مدنظر خود نخواهند بود.

در این زمینه مشخص شد که معاملات بورس مطابق با مقررات کلی کشور در جریان خواهد بود، تا این لحظه و براساس آخرین اخبار اعلام شده بازار سرمایه برای روز شنبه باز خواهد بود و معاملات آن طبق روال همیشگی انجام می‌شود.

همچنین اعلام شده است که در صورت اعمال تعطیلی در فعالیت بانک‌ها، معاملات بازار سرمایه متوقف و این بازار همسو با دیگر بازارها تعطیل خواهد شد.

پیش‌بینی بورس فردا ۲۵ اسفند

بر اساس پیش‌بینی کارشناسان به نظر می‌رسد روند تعادلی معاملات، همچنان ادامه پیدا کند.

علی عصاری، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: با توجه به وضعیت بورس روند متعادل بازار طی روزهای آینده ادامه پیدا می‌کند. همچنین در روزهای باقی مانده از پایان سال انتظار افت یا رشد شارپی از بازار سرمایه را نداریم.

وی توضیح می‌دهد: در معاملات امروز شاخص کل و به طور کلی کلیت بازار در روندی متعادل و متوازن قرار دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران داشت. شاخص هم‌وزن نیز به مراتب وضعیت بهتری داشت و روند تعادلی خود را حفظ کرد، البته لیدری گروه خودرویی‌ها نیز در حفظ شاخص بی تأثیر نبود.

این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: بررسی عملکرد گروه‌های مختلف امروز نشان می‌دهد که پالایشی‌ها وضعیت ضعیف‌تری داشتند و با سرخ‌پوشی معاملات را تمام کردند. در مقابل گروه‌های خودرویی، بانکی و حمل‌ونقل که از ارز ۴۲۰۰ تومانی و برجام تأثیر بیشتری می‌گیرند مثبت بودند.

گزارش پایان بورس امروز دوشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۱ / رشد ۴ هزار واحدی شاخص کل

به گزارش رصد روز، گزارش پایان بورس امروز دوشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۱، شاخص کل بورس با ۴۱۱۲ واحد افزایش تا رقم یک میلیون و ۴۲۷ هزار واحد صعود کرد. شاخص کل با معیار هم وزن نیز ۳۸۶ واحد افزایش یافت و به رقم ۳۸۰ هزار و ۳۶۲ واحد ایستاد. معامله‌گران این بازار ۲۲۶ هزار معامله انجام دادند که ۲۰ هزار و ۴۱ میلیارد ریال ارزش داشت.

گزارش پایان بورس امروز دوشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۱

بورس اوراق بهادار تهران بعد از ریزش روز گذشته، امروز در یک روند کاملاً رو به رشد قرار گرفت، گرچه میزان رشد امروز حدود ۲۵ درصد ریزش دیروز بوده است، اما به هر حال امروز با افزایش ۴ هزار و ۱۴۸ واحد به رقم یک‌میلیون و ۴۲۷ هزار و ۶۴۵ واحد رسید.

همچنین شاخص کل با معیار هم‌وزن امروز با افزایش ۴۱۷ واحد به رقم ۳۸۰ هزار و ۳۹۳ واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران به بیش از ۵ میلیون و ۴۴۲ هزار میلیارد تومان رسید.

معامله‌گران امروز بیش از ۲.۶ میلیارد سهام، حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب ۱۸۸ هزار فقره معامله و به ارزش یک‌هزار و ۵۳۰ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز همه شاخص‌های بورس سبز شدند، به گونه‌ای که شاخص کل و شاخص قیمت با ۲۹ درصد افزایش همراه شد. این دو شاخص در معیار هم‌وزن فقط ۱۱ صدم درصد رشد کردند.

شاخص آزاد شناور ۳۲صدم درصد افزایش یافت. شاخص بازار اول بورس ۲۹صدم درصد رشد کرد و شاخص بازار دوم بورس ۲۹صدم درصد افزایش یافت.

امروز نمادهای پتروشیمی خلیج‌فارس، ملی‌مس، شستا، پتروشیمی نوری، پالایش نفت بندرعباس و کشتیرانی جمهوری اسلامی بیشترین اثر افزایشی در شاخص بورس را داشتند و نماد پتروشیمی فناوران بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشته است.

در فرابورس ایران هم امروز شاخص کل ۳۸ واحد رشد کرد و به رقم یک‌میلیون و ۳۵هزار میلیارد تومان رسیده است.

ارزش بازار پایه فرابورس ایران هم به بیش از ۳۴۲ هزار میلیارد تومان رسید.

امروز معامله‌گران در فرابورس بیش از ۲.۶ میلیارد سهام،‌ حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب ۹۶ هزار مورد معامله و به ارزش ۱۴۴ هزار میلیارد تومان داد و ستد کردند. البته لازم به یادآوری است امروز که دوشنبه است، در قالب عملیات بازار باز، اوراق بدهی بانک مرکزی به میزان ۱.۵ میلیارد سهام و به ارزش ۱۴۳ هزار و ۷۸۰ میلیارد تومان بین شبکه بانکی داد و ستد شد که فقط ارقام این معاملات در فرابورس درج می‌شود، وگرنه معاملات سهام در فرابورس امروز ۷۵۳ میلیون ورقه سهم به ارزش ۴۳۱ میلیارد تومان بوده و اوراق مالی اسلامی ۲.۶ میلیون ورقه به ارزش ۲۰۲ میلیارد تومان بوده است.

امروز نمادهای پتروشیمی زاگرس، بیمه پاسارگاد، پلیمر آریا ساسول، پالایش نفت شیراز و پتروشیمی تندگویان بیشترین اثر افزایشی در شاخص فرابورس را داشتند و نمادهای اعتباری ملل و زغال‌سنگ پروده طبس بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند.

اگر قوانین بازار سرمایه در جهت حضور مردم و مشارکت سرمایه‌گذاران در تولید کشور تغییر پیدا کند، می‌توان امیدوار بود بخشی از سرمایه‌های بازار بورس به سمت رونق تولید و توسعه خطوط تولید تزریق می‌شود. به هر حال اگر پول‌های سرگردان از بازار سرمایه به سایر بازارها مانند ملک و املاک یا دلار و سکه حرکت کند، باعث افزایش قیمت و تورم می‌شود، اما هر چه پول‌ها در بازار سرمایه قرار گیرد، باعث افزایش شفافیت، کمک به رونق تولید و کمک به دریافت مالیات واقعی از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خواهد شد. بنابراین لازم است از کلیت بازار سرمایه و توسعه آن در قوانین و مقررات حمایت شود.

بازار سرمایه در حالت انتظار

به گزارش پایگاه خبری تجارت طلایی،حسین خزلی خرازی، کارشناس و فعال بازار سرمایه، با اشاره به اُفت و خیزهای چند هفته گذشته شاخص بورس، اظهار کرد: (بورس) در روز‌های اخیر بعد از نزول ۱۵ درصدی شاخص کل، به حالت صبر و انتظار یا به اصطلاح بورسی ها، مشاهده در آمده است.

وی افزود: نمی توان شرایط فعلی را منفی و زیان بار برای سرمایه گذاران تلقی کرد، بلکه شرایط فعلی بورس به حالت خنثی و بدون ضرر و سود در آمده است، تنها اتفاقی که کمی سرمایه گذاران را نگران کرده حجم معاملاتی است که نسبت به ماه‌های قبل به شدت کاهش یافته است.
بیشتر بخوانید: چگونگی فعالیت در بازار بورس به زبان ساده/ با سرمایه اندک خود، در سرمایه‌گذاری‌های بزرگ شریک شوید

کارشناس و فعال بورس با بیان اینکه ابهام‌های اساسی در روابط بین الملل، موضوع تحریم‌ها و اثر آن بر صنایع ایرانی وجود دارد، گفت: تحریم به عنوان مانع اصلی در معاملات بورس در نظر گرفته نمی شود، بلکه رشد شدید نرخ دلار و نگرانی از کشش پذیر بودن قیمت کالا‌ها، ابهاماتی را برای خریداران سهام ایجاد کرده که همین امر به عنوان یکی از دلایل ریزش شاخص بورس مطرح می شود.

وی در پایان ابراز کرد: شرایط بازار سرمایه ایران خوب و و بشدت قابل توسعه است، زیرا در یکسال گذشته شاخص کل بورس شاهد رشد ۱۰۲ درصدی بوده است، اما همیشه یک اصل در بورس اتفاق می افتد و آن هم این است که هر صعود تندی می‌تواند نزول تندی را به همراه داشته باشد.

تقریبا به مدت دو هفته است که شاخص بورس اوراق دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران بهادار با روند ریزشی و یا صعود در ابتدا و نزول در پایان همراه می شود که این موضوع نگرانی زیادی را برای سرمایه گذاران در این بازار در پی داشته است.اما کارشناسان این حرفه معتقدند دلیل این ریزش انتظار بازار سرمایه برای بررسی شرایط است.

شاخص بورس چیست؟ انواع شاخص بورس

کلمه شاخص به معنای نماگر یا نشانگر و در حالت کلی عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد‌ شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد. سهامداران با استفاده از شاخص‌ها (Index) به اطلاعات عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های بورسی دست پیدا می‌کنند. در این مقاله، مهمترین شاخص های بورسی را به شما معرفی خواهیم کرد.

شاخص بورس چیست؟

یکی از معیارهای سنجش رکود یا رونق بازار، شاخص های بورس هستند. به ‌بیان ‌دیگر، فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند. به ‌صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

در بازار بورس و اوراق بهادار تهران انواع شاخص‌هایی نظیر شاخص کل قیمت، شاخص کل قیمت به تفکیک تابلوی اصلی و فرعی، شاخص بازده نقدی، شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر وجود دارد. هر یک از شاخص‌ها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم می‌شود و معنای و مفهومی را دربر دارند که بر اساس متغییر‌های مورد نظر قابل تفکیک هستند؛ به عنوان نمونه شاخص کل تمامی شرکت‌های بورس را در برمی‌گیرد. شاخص صنعت شرکت‌های تولیدی و شاخص مالی شرکت‌های گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود.

به همین ترتیب، صنایع مختلف نیز هر یک شاخص‌های خود را دارند؛ شاخص استخراج کانی‌های فلزی، شاخص ساخت منسوجات و شاخص سیمان، آهک و گچ مثال‌هایی از این دست هستند که هر یک سطح عمومی قیمت شرکت‌های فعال در آن صنعت را نشان می‌دهند.

انواع شاخص های بورس

در ادامه انواع شاخص های بورس را با هم بررسی می‌کنیم.

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار که به اختصار آن را شاخص کل می‌گویند، نشان‌دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد. به ‌عنوان مثال وقتی گفته می‌شود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است. در نظر داشته باشید که شاخص کل به صورت لحظه‌ای در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به نشانی www.tsetmc.com قابل بررسی و مشاهده است.

فرمول محاسبه شاخص کل قیمت به این شکل است:

• P_itقیمت شرکت iام در زمان t
• Q_itتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
• D_tعدد پایه در زمان t که در زمان مبداء برابر است با Q_ioP_io∑
• P_io قیمت شرکت iام در زمان مبدأ
• Q_io تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدأ
• n تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

ساده شده فرمول بالا را می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم:

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصلضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت مورد نظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید.

بنابراین چنانچه پیشتر گفته شد شاخص کل قیمت بازار بورس تهران، سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در برمی‌گیرد و در صورتی‌که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شود. همان‌گونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در شاخص مزبور است.

هم‌اکنون در بورس اوراق بهادار تهران شاخص کل قیمت در ۳ گروه کل بازار، تالار اصلی و تالار فرعی محاسبه می‌شود. ملاک محاسبه شاخص کل هر گروه، قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در آن گروه است.

همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ها و ادغام شرکت‌ها تعدیل می‌شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تاثیر نداشته باشد. گفتنی است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی‌شود.

شاخص هم وزن

شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. این شاخص پس از درخواست فعالان بازار سرمایه مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل طراحی و محاسبه شد. در این شاخص تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر، در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع ۵ درصد نوسان مثبت شرکتی کوچک، به اندازه ۵ درصد نوسان مثبت بزرگترین شرکت بورس در این شاخص تاثیرگذار است.

شائبه‌ای که همواره از دستوری شدن بازار و بهره‌برداری‌های خاص شاخص کل وجود دارد این است که معاملات هماهنگ شده بلوکی، در سهام‌های بزرگ که بیشترین تاثیر را در شاخص کل دارد، باعث می‌شوند تا کلیت بازار به ‌صورت تصنعی مثبت گزارش شود. در شاخص هم وزن این شائبه وجود ندارد.

شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX

شاخص قیمت و بازده نقدی یا شاخص درامد کل، همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به ‌عنوان شاخص کل بورس تهران صحبت می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص های‌ بورس است. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس است.

• P_itقیمت شرکت iام در زمان t
• Q_itتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
• RD_t پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t که مقدار آن در زمان مبداء برابر است.
• n تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

شاخص بازده نقدی TEDIX

تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد. بنابراین وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت‌ها به ‌طور میانگین سود نقدی کمتری را بین سهامداران‌شان تقسیم می‌کنند.

برای محاسبه شاخص TEDIX به عدد پایه شاخص کل قیمت و پایه شاخص قیمت و بازده نقدی نیاز داریم. فرمول ریاضی این شاخص به صورت زیر است:

شاخص صنعت و شاخص مالی

به صورت کلی تمامی شرکت‌های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی تقسیم می‌شوند. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … و در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند.

شاخص صنعت چیست؟ شاخص صنعت(Industrial Index) نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی (Financial Index) نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است. این دو شاخص از فرمول و قواعد تعدیل شاخص کل قیمت پیروی می‌کند.

از طرفی همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد، بخش صنعت و بخش مالی نیز می‌توانند به صنایع تشکیل‌دهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود؛ به عنوان نمونه شاخص صنعت خودروسازی متوسط تغییرات قیمت شرکت‌های فعال در صنعت خودروسازی را نشان می‌دهد.

طبقه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به روش ISIC صورت گرفته شود.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

در مجموع سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌شوند. معمولا سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکت‌های بورسی به شمار می‌آیند و در صورت خریداری سهام شرکت‌های بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب می‌کنند. با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولا در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود.

شاخص بازار اول و بازار دوم

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس مؤلفه‌هایی نظیر میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش می‌شوند و… دسته‌بندی‌ شده‌اند. بر اساس این تقسیم‌بندی، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در این میان شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص بورس وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ نیز میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد. معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت است. اندازه شرکت‌ها نیز با توجه به ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود. ارزش روز بازار سهام نیز از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می‌آید. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، تغییرات قیمت سهام را نشان می‌دهد. اگر چه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند، اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک‌ بار به‌ روزرسانی می‌شود. از جمله این سهام می‌توان به فولاد، فارس، فملی، اخابر و کگل اشاره کرد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

معمولا هر سه ماه یک‌ بار، ۵۰ شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی می‌شوند. سهام این شرکت‌ها نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار، قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارد. شاخص ۵۰ شرکت برتر، میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد. این شرکت‌ها در طول روز، به تعداد قابل ‌توجهی خرید و فروش می‌شوند و سهامداران به ‌راحتی می‌توانند سهام این شرکت‌های بورسی را خرید و فروش کنند

تفسیر شاخص های بورس

با توجه به اینکه شاخص، سطح عمومی قیمت‌ها یا بازدهی را نشان می‌دهد، کاهش یا افزایش آن لزوما بیانگر صعود یا نزول قیمت تمامی شرکت‌ها نیست؛ چون ممکن است بخشی از شرکت‌ها با افزایش قیمت همراه باشند اما نزول قیمت تعداد بیشتری از شرکت‌ها یــا شرکت‌هایی با حجم بیشتر، سطــح عمومی قیمت‌ها و در نتیجه میزان شاخص را کاهش دهد.

از طرفی شاخص‌ها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبدأ نام دارد نشان می‌دهند؛ به عبارت دیگر سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مبدأ یا همان زمان آغاز محاسبه شاخص سنجیده می‌شود.

به طور معمول، میزان شاخص‌ها در تاریخ مبدأ ۱۰۰ در دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران نظر گرفته می‌شود؛ به عنوان نمونه اگر عدد شاخص هشت سال پس از آغاز محاسبه یا همان تاریخ مبدأ برابر ۱۰۰۰ شود، این امر نشان می‌دهد که سطح عمومی قیمت سهام نسبت به تاریخ مبدأ ۱۰ برابر شده است.

به عنوان نمونه‌ای دیگر، اگر میزان مطلق شاخص کل قیمت ۱۲۰۰۰ اعلام شود، این عدد به‌تنهایی قابل تفسیر نخواهد بود اما اگر مشخص شود که مقدار شاخص در ماه گذشته ۱۰۰۰۰ و در تاریخ مبدأ ۱۰۰ بوده، فعالان بازار سرمایه درمی‌یابند که سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌ها از ماه گذشته ۲۰ درصد و از تاریخ مبدأ ۱۱۹۰۰ درصد افزایش‌یافته است.

کاربرد شاخص های بورس

معمولا یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به بیان دیگر فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران را در آینده دنبال کنند.

این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که سهامداران می‌توانند از طریق شاخص‌ها، به مقایسه تغییرات یک پدیده در دو زمان متفاوت احاطه پیدا کنند؛ به صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

شاخص های بورس دیگر کشورها

در بورس‌های سایر کشورها نیز شاخص‌هایی مورد توجه و بررسی فعالان بازار سرمایه قرار می‌گیرد که مهمترین آن‌ها در جدول زیر آمده است:

نام بازار	کشور	شاخص مهم
بورس نیویورک	امریکا	میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) S&P500 (Standard and Poor’s index)
بورس نزدک	امریکا	نزدک مرکب (NASDAQ Composite) نزدک-۱۰۰ (NASDAQ-100)
بورس لندن	انگلستان	FTSE 100 FTSE 250
بورس Euronext (این بازار با همکاری بازار بورس آمستردام، بازار بورس بروکسل و بورس پاریس)	هلند	AEX BEL 20 CAC 40
بورس توکیو	ژاپن	شاخص نیکی
بورس هنگ‌کنگ	هنگ‌کنگ	Hang Seng Index
بورس شانگهای	چین	SSE Composite SSE 50

سخن آخر

برای سرمایه گذاری در بورس و یا هر بازاری، باید ابتدا وضعیت آن بازار را مورد ارزیابی قرار دهید. شاخص های بورس یکی از ابزارهایی هستند که وضعیت بازار سرمایه را طی دوره‌های قبل و جاری نشان می‌دهند و تحلیل و تفسر آن‌ها، می‌تواند کمک کند بازار را با دقت بیشتری رصد کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری تمام شرکت‌های بورسی نیست و همین‌طور بالعکس. علاوه بر عملکرد شاخص بورس و تفسیر صحیح آن، برای سرمایه‌گذاری یا خرید و فروش سهام، باید به مؤلفه‌های گوناگون دیگری نیز توجه کنید.