حجم معاملات در بورس چیست؟
با نگاهی به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc.com )، به عنوان یک معاملهگر در بازار سرمایه قطعا آن چه بعد از مقدار شاخص کل و تغییرات آن، برای واکاوی بازار سرمایه نظر ما را بخود جلب مینماید؛ حجم معاملات انجام شده در بازار است. به علاوه در بررسی هر سهم فعال در بازار سرمایه، بعد از بررسی قیمت سهم، بررسی حجم معاملات انجام گرفته بر روی آن سهم از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین در بحث تحلیل تکنیکال، از بررسی تغییرات حجم معاملات در شناسایی روند آتی قیمت یا شاخصها و پیش بینی تغییرات آینده قیمتها استفاده موثری میگردد. حال میخواهیم بدانیم حجم معاملات چیست و تغییرات آن چگونه در روند آتی یک سهم و یا کل بازار مورد تفسیر قرار میگیرد.
حجم معاملات چیست؟
به تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک بازه زمانی بر روی یک سهم انجام میپذیرد، حجم معاملات آن سهم و به تعداد معاملات خرید و فروش کل سهام موجود در بازار در یک بازه زمانی، حجم معاملات بازار گفته میشود؛ لازم به ذکر است که بازه زمانی را میتوان روزانه، هفتگی و یا ماهانه در نظر گرفت. حجم معاملات را میتوان برای تمام بخشهای بازار مانند شاخص بورس، شاخص صنعت و یا سهم خاص مورد بررسی قرار داد.
یکی از نکات قابل توجهی که در مورد حجم معاملات وجود دارد این است که حجم معاملات باید تایید کننده روند معاملات حجم معاملات چیست؟ باشد و این مهمترین کاربردی است که حجم معاملات می تواند در تحلیل سهام داشته باشد. در توضیح این مطلب باید بیان کرد؛ حجم معاملات سنگینتر حاکی از تمایل خریداران به سهم و یا فشار فروش بیشتر بر روی یک سهم است که همراستا با روند حرکتی سهم است. اگر روند قیمتی یک سهم صعودی باشد، برای تداوم این صعود لازم است حجم در روزهای مثبت سنگینتر و بالعکس اگر روند نزولی بر سهم حاکم باشد، تا زمانی که حجم معاملات در روزهای منفی سنگینتر است، روند نزولی همچنان ادامه خواهد داشت. از این رو گفته می شود که باید حجم معاملات تایید کننده روند باشد.
اندیکاتور حجم معاملات
براساس آنچه گفته شد این نکته را نیز باید بدانیم که روند صعودی با حجم معاملات بالا بر روند صعودی با حجم معاملات پایین ارجحتر است. سادهترین، معروفترین و یکی از پرکاربردترین اندیکاتورهای حجم مورد استفاده برای معامله گران تکنیکال، اندیکاتور حجم معاملات (volume) است که در نمودارها به صورت میلههای سبز و قرمز نشان داده میشود. میله های سبز نشان دهنده افزایش حجم در بازه زمانی مورد نظر و میلههای قرمز نشان دهنده کاهش حجم در آن بازه زمانی نسبت به قبل است.
همانطور که قبلا نیز بدان اشاره داشتیم این حجم باید با روند حرکت نماید تا آنجا که اگر قیمتها در یک روند رو به بالا حرکت نمود، حجم نیز باید افزایش یابد و بالعکس. لذا اگر رابطه بین حجم و قیمت رو به زوال رفت، معمولا نشانه ضعف در روند است و در اصطلاح بدان واگرایی گفته میشود. تایید و تثبیت الگوهای کلاسیک در بحث تکنیکال از دیگر کاربردهای حجم معاملات است؛ الگوهای قیمتی مانند دو قلوی کف یا سقف، سر و شانه، مثلث، پرچم و یا کانال را میتوان با استفاده از حجم معاملات مورد تایید قرار داد زیرا اگر افزایش انجام شده در نقاط حساس این الگوها، شکل گیری و تشکیل چنین الگوهایی را تایید نکند، کیفیت الگوهای تشکیل شده پایین میآید و تضعیف میگردد. در پایان باید به این نکته اشاره کرد که صرف نظر از نوع روندی که سهم در پیش دارد؛ حجم معاملات بالا در یک سهم نشان دهنده قدرت نقدشونگی آن سهم است و قدرت نقد شوندگی سهم از آن جهت دارای اهمیت است که این تعهد را به ما خواهد داد که این سهم در هر نوع روندی، صعودی یا نزولی از قابلیت خرید و فروش مناسبی برخوردار میباشد.
کاربرد حجم معاملات در تحلیل بازارهای مالی
حجم مقداری از دارایی یا اوراق بهادار است که در یک دوره زمانی، اغلب در طول یک روزT بین معامله گران تبادل میشود. به عنوان مثال، حجم معاملات سهام به تعداد سهام یک شرکت که بین زمان باز و بسته شدن روزانه آن در بورس معامله می شود، اشاره دارد. حجم معاملات و تغییرات حجم در طول زمان، ورودی های مهمی برای معامله گران تکنیکال هستند.
درک حجم معاملات
هر معامله ای که بین خریدار و فروشنده یک اوراق بهادار انجام می شود، به افزایش کل حجم معاملات آن اوراق در آن روز می انجامد. یک معامله زمانی اتفاق میافتد که خریدار بپذیرد آنچه را که فروشنده برای فروش عرضه میکند، با قیمت مشخصی خریداری کند (یا بالعکس). اگر مثلا 1000 برگه سهم در یک روز بین خریداران و فروشندگان جابجا شود، حجم آن روز برابر 1000 است.
حجم به سرمایه گذاران اطلاعاتی در مورد پویایی و نقدینگی بازار می گوید. حجم معاملات بالاتر برای یک اوراق بهادار مشخص به معنای نقدینگی بالاتر، اجرای بهتر سفارش و بازاری پویاتر برای اتصال خریدار و فروشنده است. هنگامی که سرمایه گذاران در مورد جهت گیری بازار سهام تردید دارند، حجم معاملات آتی (در بازارهای سهام خارجی) تمایل به افزایش پیدا می کند؛ که اغلب باعث می شود معاملات آتی و آپشن در اوراق بهادار مشخص شده فعال تر معامله شوند. حجم کلی معمولا نزدیک به زمان باز و بسته شدن بازارها در هفته (مثلا دوشنبه ها و جمعه ها در کشورهای خارجی) بیشتر می شود.
حجم معاملات در تحلیل تکنیکال
برخی از سرمایه گذاران از تحلیل تکنیکال، استراتژی مبتنی بر قیمت سهام، برای تصمیم گیری در مورد زمان خرید سهام استفاده می کنند. تحلیلگران تکنیکال در درجه اول به دنبال نقاط قیمت ورودی و خروجی مناسب هستند. سطوح حجم مهم هستند زیرا سرنخ هایی در مورد اینکه بهترین نقاط ورودی و خروجی کجا قرار دارند را ارائه می دهند.
حجم معاملات یک اندیکاتور مهم در تحلیل تکنیکال است زیرا برای اندازه گیری اهمیت نسبی هر حرکت بازار استفاده می شود. اگر بازار در یک دوره معین حرکات زیادی انجام دهد، آنگاه قدرت آن حرکت بر اساس حجم معاملات یا اعتبار پیدا می کند و یا به آن دوره با شک و تردید نگریسته می شود. هرچه حجم در حین حرکت قیمت بیشتر باشد، در این شکل از تحلیل، حرکت مهمتر در نظر گرفته میشود. برعکس، اگر حجم معاملات کم باشد، حرکت با اهمیت کمتری در نظر گرفته می شود.
حجم یکی از مهمترین معیارهای قدرت یک اوراق بهادار برای معامله گران و تحلیلگران تکنیکال است. از منظر حراج، زمانی که خریداران و فروشندگان در یک قیمت خاص فعال می شوند، به این معنی است که حجم بالایی وجود دارد.
تحلیلگران از نمودارهای میله ای برای تعیین سریع سطح حجم استفاده می کنند. نمودارهای میله ای همچنین تشخیص روند در حجم معاملات را آسان تر می کنند. وقتی میلههای نمودار میلهای بالاتر از حد متوسط هستند، نشانهای از حجم یا قدرت بالا در قیمت یک مارکت خاص است. با بررسی نمودارهای میله ای، تحلیلگران می توانند از حجم معاملات به عنوان راهی برای تایید حرکت قیمت استفاده کنند. اگر با افزایش یا کاهش قیمت، حجم افزایش یابد، حرکت قیمت با قدرت در نظر گرفته می شود.
اگر معاملهگران بخواهند یک برگشت را در سطح حمایت یا کف تأیید کنند، به دنبال حجم خرید بالا هستند. برعکس، اگر معاملهگران به دنبال تایید شکست در سطح حمایت هستند، به دنبال حجم کم از سوی خریداران هستند. اگر معاملهگران بخواهند یک برگشت را در سطح مقاومت یا سقف تأیید کنند، به دنبال حجم فروش بالا هستند. برعکس، اگر معاملهگران به دنبال تایید شکست در سطح مقاومت هستند، به دنبال حجم بالایی از خریداران هستند.
ملاحظات دیگر
در زمانهای اخیر، معاملهگران با فرکانس بالا (HFT) و صندوقهای شاخص به سهم عمدهای در آمار حجم معاملات در بازارهای ایالات متحده تبدیل شدهاند. بر اساس تجزیه و تحلیل جی پی مورگان در سال 2017، سرمایه گذاران منفعل مانند ETF ها و حساب های سرمایه گذاری که از معاملات الگوریتمی با فرکانس بالا استفاده می کنند، مسئول حدود 60 درصد از حجم کل معاملات بودند در حالی که "معامله گران اختیاری بنیادی" (یا معامله گرانی که عوامل بنیادی موثر بر معامله ی یک سهام را قبل از سرمایه گذاری ارزیابی می کنند) تنها 10 درصد از ارقام کلی را تشکیل می دادند.
دستورالعمل های اساسی برای استفاده از حجم
هنگام تجزیه و تحلیل حجم، معمولا دستورالعمل هایی برای تعیین قدرت یا ضعف یک حرکت وجود دارد. به عنوان معاملهگر، ما تمایل بیشتری به پیوستن به حرکات قوی داریم و در حرکتهایی که ضعف را نشان میدهند، شرکت نمیکنیم - یا حتی ممکن است نیم نگاهی به ورود در جهت مخالف حرکت ضعیف باشیم. این دستورالعمل ها در همه موقعیت ها صادق نیستند، اما راهنمایی هایی کلی برای تصمیم گیری های معاملاتی ارائه می دهند.
1. تایید روند
بازار رو به رشد باید شاهد افزایش حجم باشد. خریداران برای بالا بردن قیمت ها به افزایش تعداد و اشتیاق بیشتر نیاز دارند. افزایش قیمت و کاهش حجم ممکن است نشان دهنده عدم علاقه باشد و این هشداری در مورد ناپایدار بودن روند می باشد. درک این موضوع مکن است سخت باشد اما واقعیت ساده این است که کاهش (یا افزایش) قیمت در حجم کم سیگنال قوی نمی باشد. کاهش (یا افزایش) قیمت در حجم زیاد، سیگنال قویتری است که نشان میدهد چیزی در سهم به طور اساسی تغییر کرده است.
2. علائم بازار گاوی
حجم معاملات می تواند در شناسایی نشانه های بازار گاوی مفید باشد. به عنوان مثال، تصور کنید حجم با کاهش قیمت افزایش مییابد و سپس قیمت بالاتر میرود و به دنبال آن یک حرکت رو به پایین دوم به وجود میآید. اگر قیمت در حرکت به سمت پایین دوم به زیر پایینترین سطح قبلی نرسد و حجم نیز در دومین کاهش، کم باشد، معمولا این به عنوان یک علامت صعودی تعبیر میشود.
3. حجم و بازگشت های قیمتی
پس از یک روند صعودی یا نزولی طولانی، اگر قیمت به یک حرکت رِنج یا خنثی با حجم زیاد ختم شود، ممکن است نشان دهنده این باشد که یک بازگشت در حال انجام است و جهت قیمت ها تغییر خواهد کرد.
4. تاریخچه ی حجم
حجم را باید نسبت به تاریخ های اخیر بررسی کرد. مقایسه امروز با حجم 50 سال پیش ممکن است داده های نامربوطی ارائه دهد. هر چه مجموعه داده ها جدیدتر باشند، احتمالا مرتبط تر هستند.
5. شکست ها و شکست های کاذب با توجه به حجم
هنگام شکست یک محدوده رِنج یا الگوهای نموداری دیگر، افزایش حجم نشان دهنده قدرت در حرکت است. تغییر اندک در حجم یا کاهش حجم معاملات در هنگام شکست، نشان دهنده عدم علاقه و احتمال بالایی در کاذب بودن شکست است.
نکته مهم: حجم اغلب به عنوان شاخص نقد شوندگی در نظر گرفته می شود، زیرا سهام یا بازارهایی که بیشترین حجم را دارند، نقدشونده ترین بازارها هستند و برای معاملات کوتاه مدت بهترین در نظر گرفته می شوند چرا که خریداران و فروشندگان زیادی آماده معامله با قیمت های مختلف هستند.
اندیکاتورهای حجم
اندیکاتورهای حجم، فرمولهای ریاضی هستند که به صورت بصری در اغلب پلتفرمهای نموداری مورد استفاده نشان داده میشوند. هر اندیکاتور از فرمول متفاوتی استفاده می کند و معامله گران باید اندیکاتوری را پیدا کنند که برای استراتژی آنها بهترین کارایی را دارد.
وجود اندیکاتورها ضروری نمی باشد، اما می توانند به فرآیند تصمیم گیری معاملات کمک کنند. اندیکاتور های حجم زیادی برای انتخاب وجود دارد و در زیر نمونه ای از نحوه استفاده از دو مورد از آنها ارائه می شود.
Chaikin Money Flow
افزایش قیمتها باید با افزایش حجم همراه باشد، بنابراین Chaikin Money Flow روی افزایش حجم تمرکز میکند زمانی که قیمتها در قسمت بالایی یا پایینی محدوده روزانه خود به پایان میرسند و سپس مقداری برای قدرت مربوطه ارائه میدهند. هنگامی که قیمت های بسته شدن در قسمت بالایی محدوده روز قرار دارند و حجم در حال افزایش است، مقادیر بالا خواهند بود. زمانی که قیمت های بسته شدن در قسمت پایینی محدوده قرار دارند، مقادیر منفی خواهند بود. Chaikin Money Flow را می توان به عنوان یک اندیکاتور کوتاه مدت استفاده کرد زیرا نوسانات زیادی دارد، اما از آن بیشتر برای مشاهده واگرایی استفاده می شود.
On Balance Volume (OBV)
این اندیکاتور اولین بار توسط جوزف گرانویل در سال 1962 معرفی شد. پس از پایان معاملات هر روز، قیمت سهام با مقداری بالاتر یا پایین تر یا برابر با روز قبل و با حجم معاملات خاصی بسته می شوند. اگر قیمت پایین تر بسته شود، حجم معاملات منفی بوده و از حجم معاملات روز قبل کسر می شود. اگر قیمت بالاتر بسته شود، حجم معاملات عددی مثبت بوده و به حجم روز قبل افزوده می شود. در روز های بدون تغییر نیز خط حجم ثابت می ماند. به عبارتی، OBV جمع کل اهداد حجم معاملات منفی و مثبت به صورت پیش رونده است. این اندیکاتور نیز برای تایید روند بازار به کار می رود. به این معنی که اگر هم قیمت و هم اندیکاتور هر دو صعودی بودند، روند صعودی احتمالا ادامه دار است. اما اگر جهت قیمت صعودی اما اندیکاتور نزولی بود، در اینجا یک واگرایی منفی اتفاق افتاده است که نشان دهنده ضعف در روند حجم معاملات چیست؟ می باشد.
Klinger Oscillator
از نوسانات بالا و پایین خط صفر می توان برای کمک به سایر سیگنال های معاملاتی استفاده کرد. نوسانگر کلینگر حجم انباشت (خرید) و توزیع (فروش) را برای یک دوره زمانی معین جمع می کند.
سخن پایانی
حجم معاملات ابزاری مفید برای مطالعه روندها است و همانطور که می بینید راه های زیادی برای استفاده از آن وجود دارد. دستورالعملهای اساسی را میتوان برای ارزیابی قدرت یا ضعف بازار و همچنین بررسی اینکه آیا حجم، حرکت قیمت را تأیید میکند یا نشانهای از اینکه ممکن است یک بازگشت رخ دهد، استفاده کرد. گاهی اوقات از اندیکاتور های مبتنی بر حجم برای کمک به فرآیند تصمیم گیری استفاده می شود. به طور خلاصه، در حالی که حجم ابزار دقیقی نیست، سیگنالهای ورود و خروج را میتوان با نگاه کردن به پرایس اکشن، حجم و یک اندیکاتور حجم شناسایی کرد.
حجم معاملات بورس چیست؟ بیشترین حجم معاملات.
داشتن دانش تحلیل تکنیکال از مهمترین لازمههای فعالیت در زمینه بورس است؛ تحلیلگران امروزه به واسطه دانش بررسی تکنیکال، صعود و نزول هر اوراق بهادار را پیش بینی میکنند؛ در این میان، مسئله حجم معاملات در بورس به عنوان یکی از اساسیترین مشخصههای تحلیل تکنیکال شناخته میشود.
این مسئله در حالی است که بسیاری از افراد تازه کار در این زمینه به آن هیچ توجهی ندارند؛ اما باید بدانید: به واسطه حجم معاملات در بورس میتوانید اطلاعات بسیار مفیدی درباره دیگر سرمایه داران بازار بورس، بدست آورید. حجم معاملات چیست؟
اما اگر قصد داشته باشیم، توضیح ساده تری را از حجم معاملات بورسی بیان حجم معاملات چیست؟ کنیم؛ باید به این موضوع اشاره کنیم که هر روزه در بازار بورس و سهام معاملات بسیار زیادی صورت می گیرد و هر معامله مشخصه یک حجم است؛ در واقع زمانی که صحبت از حجم معاملات در بورس میشود، منظور تعداد سهمهای خرید و فروش شده در یک بازه زمانی تعیین شده میباشد. که سبب پر شدن حجم مبنا می شود.
نکته قابل تعامل این است که میزان حجم هر معامله نشان دهنده روند صعودی یا نزولی معاملات است؛ این مورد اساسی ترین ویژگی است که با توجه به آن میتوان به صورت تکنیکال، آینده یک سهم را در یک بازه زمانی مشخص، پیش بینی کرد. حجم معاملات چیست؟
آموزش بدست آوردن حجم معاملات و تحلیل هر سهم
برای مشاهده میزان معاملات هر سهم، تنها لازم است به سایت tsetmc.com مراجعه کنید، این وبسایت علاوه بر حجم معاملات، میزان تعداد، شاخص کل و … هر سهم را در اختیار شما قرار میدهد؛ لازم است بدانید که حجم هر معامله به صورت روزانه تعیین شده و برای مشاهده حجم یک سهم در بازه زمانی مشخص، نیاز است از نمودار سهم استفاده کنید.
اما شاید این سوال برایتان ایجاد شود که چگونه از این اطلاعات در تحلیل هر سهم استفاده کنیم؟ در پاسخ میتوان به مثال زیر اشاره داشت: فرض کنید که سهمی را به تازگی خریداری کردهاید اما بعد از گذشت چند روز، مشاهده میکنید که حجم معاملات سهم شما به صورت روزانه و به سرعت در حال افزایش است! در چنین زمانی، دانش تحلیل حجم معاملات به شما کمک میکند به راحتی دریابید که این هشدار برای آینده سهم شما مثبت است یا خیر… اگر حجم معاملات سهم شما در جهت مثبت و ایجاد صف خرید باشد، (تعداد خرید) میتواند بیانگر مسیر صعودی و اگر در جهت منفی است، نشانده دهنده مسیر حرکتی نزولی آن میباشد. همچنین برای آشنایی بیشتر با موضوع صف خرید در بورس می توانید مقاله " صف خرید در بورس یعنی چه " را مطالعه نمایید. بیشترین حجم معاملات بورس چقدر است؟
ارتباط حجم معاملات با معکوس شدن روند بازار
نکته دیگری که در رابطه با حجم معاملات بسیار حائز اهمیت است، مربوط به ارتباط معکوس معاملات با روند بازار است! در بسیاری از مواقع زمانی که حجم معاملات یک سهم کاهش پیدا میکند، نشانگر رشد آن در بازه زمانی نه چندان دور است؛ در مقابل زمانی که حجم معاملات یک سهم روند نزولی پیدا میکند اما قیمتها همچنان بالا هستند نمایانگر روند نزولی آن در آینده است.
انواع شاخص حجم معاملات در بازار بورس
شاخصهای حجم معاملات بورس، در حقیقت فرمولهایی هستند که تحلیلگران به واسطه آنها روند حرکتی آینده یک سهم را تخمین میزنند، باید بدانید که تعداد بسیار زیادی شاخص معاملاتی وجود دارد که به واسطه آنها میتوانید چارت یا در واقع تابلو بورس را تحلیل و بررسی کنید؛ در این میان On-Balance Volume و Chaikin Money Flow از مهمترین شاخصهایی هستند که میتوانید از آنها بهره ببرید.
اولین گزینه شاخص On-Balance Volume می. باشد که اغلب آنرا با نام OBV میشناسند، جالب است بدانید این شاخص به عنوان یکی از سادهترین شاخصهای حجم معاملات در بورس، شناخته میشود. بر اساس شاخص OBV زمانی که حجم معاملات سهم در قیمتهای بالا متوقف شود افزایش و زمانی که در قیمتهای پایین متوقف شود، کاهش مییابد.
دومین گزینه مربوط به شاخص Chaikin Money Flow یا در واقع همان CMF می باشد؛ این شاخص مهم یادآور میشود که افزایش قیمت سهمها میبایست همراه با افزایش حجم معاملات باشد، زمانی که قیمت در میزان بالایی از خط حجم معاملات چیست؟ رنج بسته شود، نشانگر افزایش حجم و زمانی که قیمت سهم در سطح پایین تر از خط رنج متوقف شود، نشانگر کاهش حجم معاملات است.
نکاتی درباره پترنهای چارت و تابلو خوانی
نسبت به توضیحاتی که در طول مطلب ارائه شد به اهمیت حجم معاملات و اهمیت تابلوخوانی ، انواع تحلیل بورس در بازار پیبردیم؛ در این میان میبایست نکاتی را در رابطه با پترنهای چارت بدانید: توجه به پترنهایی همچون پرچم، سر و شانه و مثلثها در حجم معاملات بسیار تاثیر گذار است، بدین صورت که اگر حجم معاملات همراه با این 3 پترن نباشد، روند صعودی آن ماندگار نیست!
در ادامه همین مطلب جالب است بدانید بسیاری از تحلیلگران روند حجم معاملات بورسی را همواره از نزدیک بررسی میکنند تا دریابند که روند معکوس شدن حجم معاملات چیست؟ هر سهم دقیقا در چه زمانی اتفاق میافتد؛ اگر حجم معاملات در روند صعودی بازار حرکتی کاهشی داشته باشد، بیانگر معکوس شدن سریع روند آن است!
حجم معاملات و ارتباط آن با ورود/خروج پول هوشمند
حجم معاملات اطلاعات بسیار زیادی را در اختیار شما قرار میدهد، اندیکاتورها و بسیاری از شاخصها در بورس به کمک میزان حجم معاملات، دادههای بسیار مهم و اساسی در اختیار کاربران قرار میدهند که از جمله آنها میتوان به ورود و خروج پول هوشمند در معاملات اشاره داشت؛ باید بدانید که میزان حجم معاملات یک سهم، ارتباط مستقیمی با ورود یا خروج نقدینگی در آن دارد. برای آشنایی بیشتر با مهم ترین اندیکاتور در بورس مقاله " اندیکاتور CCI چیست " را مطالعه نمایید.
بسیاری از افراد تازه کار زمانی که افزایش حجمی حجم معاملات چیست؟ را در یک یا چند سهم مشاهده میکنند، میپندارند که این سهم روند مثبتی در آینده نه چندان دور دارد و برایشان سودآور است، اما حقیقت این است که ورود و خروج پول هوشمند را نمیتوان با یک نقد و بررسی ساده پیش بینی کرد.
افزایش حجم معاملات در عین اینکه میتواند خبرهای خوبی برای شما به همراه داشته باشد، میتواند بیانگر وضعیتی هشدار دهند باشد! برای اینکه بتوان اطلاعات دقیقتری در این باره بدست آورد، لازم است توجه کنید که این میزان حجم معاملات در چه شرایطی صورت گرفته است؟ به منظور دستیابی به این اطلاعات باید به تعداد معامله کنندگان توجه کنید، اگر حجم معاملات یک سهم بالا و قیمت روز آن سهم مثبت باشد اما تعداد کمی آن را خریده باشند، میتواند نشانگر ورود پول هوشمند به آن سهم باشد.
در مقابل اگر حجم معاملات بورسی بالا اما تعداد فروشندگان کمی داشته باشد، بیانگر خروج پول هوشمند در آن است؛ ضمن اینکه در این حالت قیمت روز سهم نیز در بازه منفی قرار دارد؛ به این صورت به راحتی میتوانید فرصتهای معاملاتی مطلوبی را بیابید و همچنین از ایجاد روندهای نزولی احتمالی، جلوگیری کنید.
بطور کلی حجم معاملات را می توان از مفیدترین ابزارهای دنیای بورس معرفی کرد؛ امروزه روشهای متعددی جهت استفاده از حجم معاملات وجود دارند که به راحتی از طریق آنها میتوان روند آینده یک سهم را پیش بینی کرد؛ بسیاری از تحلیلگران این شاخص مهم را به عنوان تاییدی بر حرکات (مثبت و منفی) و روند معکوس یک سهم میدانند؛ البته در این میان میبایست به حجم مشکوک نیز توجه داشته باشید، همانطور که در مقاله نیز ذکر شد، گاهی مواقع شاهد افزایش سریع حجم معاملات هستیم، در چنین شرایطی بررسی و تشخیص حجم مشکوک اهمیت فراوانی در تصمیم گیری تحلیلگران دارد.
حجم معاملات سهام در بورس چیست؟
حجم معاملات بورس معیاری برای اندازهگیری میزان معاملات انجام شده بر روی یک دارایی مالی در یک دوره زمانی مشخص حجم معاملات چیست؟ است. حجم معاملات بورس بر اساس تعداد سهامی که توسط سرمایهگذاران خرید و فروش شده است اندازهگیری میشود.
معاملهگران برای ارزیابی میزان نقدینگی موجود در یک سهم به حجم معاملات آن سهم نگاه میکنند و با تفسیر تغییرات حجم معاملات در کنار اندیکاتورهای تکنیکال دیگر در مورد سرمایهگذاری یا عدم آن روی یک سهم تصمیم میگیرند.
با بررسی کردن الگوهای حجم در طول زمان میتوان به احساسات سرمایهگذاران در جریان افزایش و کاهش قیمت یک سهم خاص و کل بازار بورس پی برد. در واقع، حجم معاملات نقش مهمی در تحلیل تکنیکال ایفا میکند و یکی از پرکاربردترین اندیکاتورهای تکنیکال است.
برای شروع سرمایه گذاری در بورس این مقاله را از دست ندهید!
نحوه مشاهده حجم معاملات بورس
برای مشاهده حجم معاملات سهام شرکتهای بورسی کافی است به وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com رفته و در قیمت «جستجوی نماد» در نوار ابزار موجود در بالا، سمت چپ صفحه اصلی نماد مورد نظرتان را جستجو کنید. با انتخاب نماد در صفحه نتیجه جستجو به تابلوی اصلی اطلاعات این نماد هدایت میشوید.
برای مثال، در شکل زیر به تابلوی نماد «اخابر» توجه کنید:
نمایش حجم معاملات در تابلوی اصلی نماد «اخابر»
همانطور که مشاهده میکنید، حجم معاملات اخابر در طول این روز 6.637 میلیون سهم بوده است. به این معنی که در مجموع 6.637 سهم از این نماد بین معاملهگران و سرمایهگذاران خرید و فروش شده است.
لازم به ذکر است که این رقم تنها مربوط به یک روز خاص است و حجم روزهای مختلف ممکن است با هم متفاوت باشد. برای مشاهده حجم معامله شده در بازههای زمانی دیگر باید به نمودار تعاملی قیمت نماد بروید.
در شکل زیر حجم معاملات نماد اخابر را به صورت نمودار هیستوگرام در زیر قیمت مشاهده میکنید:
حجم معاملات در نمودار قیمت «اخابر»
در نمودار قیمت در شکل بالا میتوانید حجم معاملات روزانه را در پایین نمودار مشاهده کنید. همچنین، با تغییر بازه زمانی میتوانید حجم معاملات این نماد در بازه زمانی هفتگی و ماهانه را ببینید.
حجم معاملات و مومنتوم
حجم معاملات میتواند به سرمایهگذار کمک کند تا مومنتوم یا شتاب حرکت قیمت سهم یا اوراق بهادار را شناسایی کند و روند قیمت را تأیید کند.
اگر حجم معاملات افزایش یابد، قیمت نیز به طور کلی در همان جهت حرکت میکند. یعنی اگر قیمت یک سهم در روند صعودی به افزایش خود ادامه دهد، حجم معاملات آن سهم نیز باید افزایش یابد و بالعکس.
در روند صعودی نمودار بالا با افزایش حجم قیمت هم افزایش پیدا کرده است.
به عنوان مثال، فرض کنید سهام شرکت «خساپا» در یک ماه گذشته 10 درصد افزایش قیمت داشته است. سرمایهگذاری تصمیم میگیرد 1000 سهم از این شرکت را بخرد. او وضعیت شرکت را از نظر بنیادی تحلیل میکند و به این نتیجه میرسد که درآمدها و سودآوری این شرکت در سال گذشته به طور مداوم افزایش یافته است.
با این حال، این سرمایهگذار مطمئن نیست که روند صعودی قیمت این سهم ادامه خواهد داشت یا نه و میترسد پس از خرید او روند قیمت نزولی شود.
در این مثال، تحلیل حجم معاملات میتواند برای سرمایهگذار بسیار مفید باشد. او مشاهده میکند که طی ماه گذشته افزایش مداومی در حجم معاملات نماد خساپا وجود داشته است. او در تحقیقات خود همچنین متوجه میشود که حجم معاملات به بالاترین میزان خود در دو سال گذشته رسیده است و این سهم به روند صعودی خود ادامه میدهد.
این بررسیها به سرمایهگذار سیگنال میدهد که قیمت سهام موردنظرش در حال افزایش است و به احتمال زیاد به صعود خود ادامه میدهد. بنابراین، افزایش حجم معاملات باعث میشود سرمایهگذار اقدام به خرید 1000 سهم از سهام نماد خساپا کند.
دستورالعملهای مهم برای استفاده از حجم معاملات بورس
در هنگام تحلیل حجم معاملات بورس و سایر بازارهای مالی معمولاً دستورالعملهایی برای پی بردن به قدرت یا ضعف حرکت قیمت وجود دارد.
ما به عنوان معاملهگر بیشتر ترجیح میدهیم وارد روندهای قوی شویم و از معامله کردن در حرکتهای ضعیف خودداری کنیم – یا حتی ممکن است در حرکتهای ضعیف بخواهیم در جهت مخالف روند وارد معامله شویم.
دستورالعملهای زیر در همه موقعیتها صادق نیستند، اما به طور کلی میتوانند شما را در تصمیمگیریهای معاملاتی راهنمایی کنند:
1. تأیید روند
در بازار رو به رشد باید حجم معاملات چیست؟ شاهد افزایش حجم معاملات باشیم. برای بالا رفتن قیمتها به افزایش حجم معاملات و استقبال بیشتر خریداران از سهام نیاز دارد. افزایش قیمت و کاهش حجم ممکن است نشان دهنده عدم علاقه خریداران باشد و این میتواند هشداری در مورد بازگشت احتمالی قیمتها باشد.
شاید درک این موضوع برایتان سخت باشد، اما واقعیت این است که کاهش (یا افزایش) قیمت همراه با حجم حجم معاملات چیست؟ کم سیگنال خوبی نیست. در مقابل، کاهش (یا افزایش) قیمت همراه با حجم معاملات زیاد، سیگنال قویتری است که نشاندهنده تغییر در احساسات بازار است.
2. حرکتهای فرسایشی و حجم
در یک بازار رو به رشد یا نزولی، ممکن است شاهد حرکتهای فرسایشی یا خستگی (exhaustion moves) باشیم. این الگوها عموماً به صورت حرکات شدید قیمت همراه با افزایش شدید حجم هستند که نشان دهنده پایان احتمالی روند فعلی است.
دلیل شکلگیری حرکتهای فرسایشی تعداد زیادی از فعالان بازار است که تصمیم میگیرند برای به دست آوردن بخشی از سود بازار صعودی وارد بازار شوند. در نتیجه ورود آنها، حجم و قیمت برای آخرین بار در روند صعودی به شدت افزایش پیدا میکند و سپس بازار ریزش میکند.
حرکت فرسایشی در انتهای روند صعودی یا نزولی شکل میگیرد و به دنبال آن روند تغییر میکند.
در روند نزولی، کاهش قیمت در نهایت باعث خارج شدن تعداد زیادی از معاملهگران از بازار میشود که این اتفاق موجب افزایش نوسانات قیمت و افزایش حجم میشود. پس از این جهش ناگهانی شاهد کاهش حجم خواهیم بود، اما اینکه حجم معاملات چه تأثیری در روند بازار در روزها، هفتهها و ماههای بعدی خواهد داشت را میتوان با استفاده از سایر دستورالعملهای حجم تحلیل کرد.
3. نشانههای صعودی
حجم میتواند در شناسایی نشانههای صعودی مفید باشد. به عنوان مثال، تصور کنید حجم با کاهش قیمت افزایش یابد و سپس قیمت رشد کرده و به دنبال آن یک حرکت اصلاحی داشته باشد (کمی افت کند). اگر در حرکت اصلاحی نزولی، قیمت از کف سطح قبلی پایینتر نیاید، و اگر حجم معاملات در جریان این اصلاح کم باشد، معمولاً میتوان این شرایط را یک نشانه صعودی تعبیر کرد.
4. تغییر روند قیمت و حجم
پس از یک روند طولانی صعودی یا نزولی، اگر قیمت همراه با حجم سنگین معاملات شروع به نوسان در یک محدوده خنثی کند، ممکن است نشانه این باشد که روند به زودی تغییر جهت داده قیمت رشد یا افت خواهد کرد.
5. شکست در مقابل شکستهای کاذب و حجم
در ابتدای شکست یک محدوده یا الگوی نمودار دیگر توسط قیمت، افزایش حجم نشان دهنده قدرت حرکت است. افزایش جزئی یا کاهش حجم در هنگام شکست سطح، نشان دهنده ضعیف بودن حرکت قیمت و احتمال ناموفق بودن شکست است.
برای شکست موفق یک محدوده یا الگوی قیمتی، حجم معاملات در زمان شکست باید افزایش پیدا کند.
6. گذشته حجم
حجم را باید نسبت به گذشته اخیر بررسی کرد. با مقایسه حجم معاملات امروز با حجم 50 سال پیش نمیتوان دادههای مرتبطی به دست آورد. هر چه دادههای مقایسهای جدیدتر باشند، احتمالاً نتایج درستتری کسب خواهید کرد.
نکته: حجم اغلب به عنوان شاخص نقدینگی در نظر گرفته میشود، زیرا سهام یا بازارهایی که بیشترین حجم معاملات را دارند نقدشوندگی بیشتری داشته و برای معاملات کوتاه مدت بهتر هستند. حجم معاملات بورس بالا به معنای حضور خریداران و فروشندگان زیاد در بازار است.
خلاصه نکات استفاده از حجم در معاملات
- حجم بالا یا افزایشی در یک روند صعودی میتواند نشانه فرصت خرید باشد.
- کاهش حجم در روند صعودی ممکن است نشان دهد که زمان فروش و ذخیره سود معامله فرا رسیده است.
- حجم بالا یا افزایشی در روند نزولی میتواند نشان دهنده این باشد که بهتر است از ورود به بازار خودداری کنید.
- کاهش حجم در روند نزولی ممکن است نشانه تغییر احتمالی روند در آینده و زمان خرید باشد.
- تحلیلگران در الگوهای نموداری پیشرفتهتر، از جمله الگوهای سر و شانه و پرچم، از حجم برای تأیید روندها، تغییر روندها و شکستها استفاده میکنند.
سؤالات متداول
حجم معاملات، تعداد کل سهام یک اوراق بهادار است که در یک دوره زمانی معین معامله شده است.
برای مشاهده حجم معاملات سهام شرکتهای بورسی کافی است به وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com رفته و نماد مد نظرتان را جستجو کنید.
حجم معاملات کم میتواند نشان دهنده عدم علاقه معاملهگران به خرید یا فروش باشد. این بدان معناست که اگر در روند نزولی شاهد حجم کم معاملات باشیم، ممکن است نشانه صعودی شدن بازار در آینده نزدیک باشیم. اما اگر در روند صعودی حجم معاملات کم باشد میتواند یکی از نشانههای به پایان رسیدن روند صعودی باشد.
سخن پایانی
حجم معاملات بورس ابزاری مفید برای تحلیل روندها است و راههای زیادی برای استفاده از آن وجود دارد. از دستورالعملهای کلیدی ارائه شده در این مقاله میتوانید برای ارزیابی قدرت یا ضعف روند سهام و همچنین بررسی اینکه آیا حجم، حرکت قیمت را تأیید میکند یا نشانهای از تغییر جهت احتمالی آن است استفاده کنید.
حجم معاملات بورس ایران را در قسمت جستجوی نماد در صفحه اصلی وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
حجم معاملات بورس چیست؟ بیشترین حجم معاملات.
داشتن دانش تحلیل تکنیکال از مهمترین لازمههای فعالیت در زمینه بورس است؛ تحلیلگران امروزه به واسطه دانش بررسی تکنیکال، صعود و نزول هر اوراق بهادار را پیش بینی میکنند؛ در این میان، مسئله حجم معاملات در بورس به عنوان یکی از اساسیترین مشخصههای تحلیل تکنیکال شناخته میشود.
این مسئله در حالی است که بسیاری از افراد تازه کار در این زمینه به آن هیچ توجهی ندارند؛ اما باید بدانید: به واسطه حجم معاملات در بورس میتوانید اطلاعات بسیار مفیدی درباره دیگر سرمایه داران بازار بورس، بدست آورید. حجم معاملات چیست؟
اما اگر قصد داشته باشیم، توضیح ساده تری را از حجم معاملات بورسی بیان کنیم؛ باید به این موضوع اشاره کنیم که هر روزه در بازار بورس و سهام معاملات بسیار زیادی صورت می گیرد و هر معامله مشخصه یک حجم است؛ در واقع زمانی که صحبت از حجم معاملات در بورس میشود، منظور تعداد سهمهای خرید و فروش شده در یک بازه زمانی تعیین شده میباشد. که سبب پر شدن حجم مبنا می شود.
نکته قابل تعامل این است که میزان حجم هر معامله نشان دهنده روند صعودی یا نزولی معاملات است؛ این مورد اساسی ترین ویژگی است که با توجه به آن میتوان به صورت تکنیکال، آینده یک سهم را در یک بازه زمانی مشخص، پیش بینی کرد. حجم معاملات چیست؟
آموزش بدست آوردن حجم معاملات و تحلیل هر سهم
برای مشاهده میزان معاملات هر سهم، تنها لازم است به سایت tsetmc.com مراجعه کنید، این وبسایت علاوه بر حجم معاملات، میزان تعداد، شاخص کل و … هر سهم را در اختیار شما قرار میدهد؛ لازم است بدانید که حجم هر معامله به صورت روزانه تعیین شده و برای مشاهده حجم یک سهم در بازه زمانی مشخص، نیاز است از نمودار سهم استفاده کنید.
اما شاید این سوال برایتان ایجاد شود که چگونه از این اطلاعات در تحلیل هر سهم استفاده کنیم؟ در پاسخ میتوان به مثال زیر اشاره داشت: فرض کنید که سهمی را به تازگی خریداری کردهاید اما بعد از گذشت چند روز، مشاهده میکنید که حجم معاملات سهم شما به صورت روزانه و به سرعت در حال افزایش است! در چنین زمانی، دانش تحلیل حجم معاملات به شما کمک میکند به راحتی دریابید که این هشدار برای آینده سهم شما مثبت است یا خیر… اگر حجم معاملات سهم شما در جهت مثبت و ایجاد صف خرید باشد، (تعداد خرید) میتواند بیانگر مسیر صعودی و اگر در جهت منفی است، نشانده دهنده مسیر حرکتی نزولی آن میباشد. همچنین برای آشنایی بیشتر با موضوع صف خرید در بورس می توانید مقاله " صف خرید در بورس یعنی چه " را مطالعه نمایید. بیشترین حجم معاملات بورس چقدر است؟
ارتباط حجم معاملات با معکوس شدن روند بازار
نکته دیگری که در رابطه با حجم معاملات بسیار حائز اهمیت است، مربوط به ارتباط معکوس معاملات با روند بازار است! در بسیاری از مواقع زمانی که حجم معاملات یک سهم کاهش پیدا میکند، نشانگر رشد آن در بازه زمانی نه چندان دور است؛ در مقابل زمانی که حجم معاملات یک سهم روند نزولی پیدا میکند اما قیمتها همچنان بالا هستند نمایانگر روند نزولی آن در آینده است.
انواع شاخص حجم معاملات در بازار بورس
شاخصهای حجم معاملات بورس، در حقیقت فرمولهایی هستند که تحلیلگران به واسطه آنها روند حرکتی آینده یک سهم را تخمین میزنند، باید بدانید که تعداد بسیار زیادی شاخص معاملاتی وجود دارد که به واسطه آنها میتوانید چارت یا در واقع تابلو بورس را تحلیل و بررسی کنید؛ در این میان On-Balance Volume و Chaikin Money Flow از مهمترین شاخصهایی هستند که میتوانید از آنها بهره ببرید.
اولین گزینه شاخص On-Balance Volume می. باشد که اغلب آنرا با نام OBV میشناسند، جالب است بدانید این شاخص به عنوان یکی از سادهترین شاخصهای حجم معاملات در بورس، شناخته میشود. بر اساس شاخص OBV زمانی که حجم معاملات سهم در قیمتهای بالا متوقف شود افزایش و زمانی که در قیمتهای پایین متوقف شود، کاهش مییابد.
دومین گزینه مربوط به شاخص Chaikin Money Flow یا در واقع همان CMF می حجم معاملات چیست؟ باشد؛ این شاخص مهم یادآور میشود که افزایش قیمت سهمها میبایست همراه با افزایش حجم معاملات باشد، زمانی که قیمت در میزان بالایی از خط رنج بسته شود، نشانگر افزایش حجم و زمانی که قیمت سهم در سطح پایین تر از خط رنج متوقف شود، نشانگر کاهش حجم معاملات است.
نکاتی درباره پترنهای چارت و تابلو خوانی
نسبت به توضیحاتی که در طول مطلب ارائه شد به اهمیت حجم معاملات و اهمیت تابلوخوانی ، انواع تحلیل بورس در بازار پیبردیم؛ در این میان میبایست نکاتی را در رابطه با پترنهای چارت بدانید: توجه به پترنهایی همچون پرچم، سر و شانه و مثلثها در حجم معاملات بسیار تاثیر گذار است، بدین صورت که اگر حجم معاملات همراه با این 3 پترن نباشد، روند صعودی آن ماندگار نیست!
در ادامه همین مطلب جالب است بدانید بسیاری از تحلیلگران روند حجم معاملات بورسی را همواره از نزدیک بررسی میکنند تا دریابند که روند معکوس شدن هر سهم دقیقا در چه زمانی اتفاق میافتد؛ اگر حجم معاملات در روند صعودی بازار حرکتی کاهشی داشته باشد، بیانگر معکوس شدن سریع روند آن است!
حجم معاملات و ارتباط آن با ورود/خروج پول هوشمند
حجم معاملات اطلاعات بسیار زیادی را در اختیار شما قرار میدهد، اندیکاتورها و بسیاری از شاخصها در بورس به کمک میزان حجم معاملات، دادههای بسیار مهم و اساسی در اختیار کاربران قرار میدهند که از جمله آنها میتوان به ورود و خروج پول هوشمند در معاملات اشاره داشت؛ باید بدانید که میزان حجم معاملات یک سهم، ارتباط مستقیمی با ورود یا خروج نقدینگی در آن دارد. برای آشنایی بیشتر با مهم ترین اندیکاتور در بورس مقاله " اندیکاتور CCI چیست " را مطالعه نمایید.
بسیاری از افراد تازه کار زمانی که افزایش حجمی را در یک یا چند سهم مشاهده میکنند، میپندارند که این سهم روند مثبتی در آینده نه چندان دور دارد و برایشان سودآور است، اما حقیقت این است که ورود و خروج پول هوشمند را نمیتوان با یک نقد و بررسی ساده پیش بینی کرد.
افزایش حجم معاملات در عین اینکه میتواند خبرهای خوبی برای شما به همراه داشته باشد، میتواند بیانگر وضعیتی هشدار دهند باشد! برای اینکه بتوان اطلاعات دقیقتری در این باره بدست آورد، لازم است توجه کنید که این میزان حجم معاملات در چه شرایطی صورت گرفته است؟ به منظور دستیابی به این اطلاعات باید به تعداد معامله کنندگان توجه کنید، اگر حجم معاملات یک سهم بالا و قیمت روز آن سهم مثبت باشد اما تعداد کمی آن را خریده باشند، میتواند نشانگر ورود پول هوشمند به آن سهم باشد.
در مقابل اگر حجم معاملات بورسی بالا اما تعداد فروشندگان کمی داشته باشد، بیانگر خروج پول هوشمند در آن است؛ ضمن اینکه در این حالت قیمت روز سهم نیز در بازه منفی قرار دارد؛ به این صورت به راحتی میتوانید فرصتهای معاملاتی مطلوبی را بیابید و همچنین از ایجاد روندهای نزولی احتمالی، جلوگیری کنید.
بطور کلی حجم معاملات را می توان از مفیدترین ابزارهای دنیای بورس معرفی کرد؛ امروزه روشهای متعددی جهت استفاده از حجم معاملات وجود دارند که به راحتی از طریق آنها میتوان روند آینده یک سهم را پیش بینی کرد؛ بسیاری از تحلیلگران این شاخص مهم را به عنوان تاییدی بر حرکات (مثبت و منفی) و روند معکوس یک سهم میدانند؛ البته در این میان میبایست به حجم مشکوک نیز توجه داشته باشید، همانطور که در مقاله نیز ذکر شد، گاهی مواقع شاهد افزایش سریع حجم معاملات هستیم، در چنین شرایطی بررسی و تشخیص حجم مشکوک اهمیت فراوانی در تصمیم گیری تحلیلگران دارد.
دیدگاه شما