قیمت گذاری در بازار ثانویه


بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را به وجود می آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازارهای اولیه بدون وجود بازارهای ثانویه نمی توانند به خوبی فعالیت کنند. اگر یک سرمایه گذار پس از آنکه اوراق بهاداری را خریداری کرد، تمایل نداشته باشد آن را تا موعد سررسید نگهداری کند باید بتواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را بفروشد. وجود بازارهای ثانویه فعال این اطمینان را برای خریداران اوراق بهادار فراهم می سازند تا آنها بتوانند در هر زمانی که بخواهند اوراق بهادار خود را در این بازارها بفروشند. البته چنین فروشی می تواند با زیان نیز همراه باشد. اما گاهی زیان بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.

ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شده اند، مانند اوراق قرضه و سهام، قیمت گذاری در بازار ثانویه مورد خرید و فروش قرار می گیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می کنند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است. بازار ثانویه برای شرکت ها نقطه ای استراتژیک به شمار می رود که از مسیر آن می توانند روی معامله ها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیم های مدیریتی خود جهت دهند.

در ابتدا، شرکت ها سهام و اوراق بهادار خود را اولین بار برای سرمایه گذاران منتشر می کنند که در اصطلاح مالی، آن را IPO (عرضه عمومی اولیه) می نامند. پس از ورود این شرکت ها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران به بازار ثانویه می روند و سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر می فروشند. سرمایه گذاران در بازار ثانویه می توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری نمایند. بازارهای جهانی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) نمونه هایی از بازارهای ثانویه هستند.

بازار ثانویه چه ویژگی هایی دارد؟

  • هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها
  • برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه می آورد. هر فروشنده ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می تواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.
  • در بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس می شود.
  • عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
  • جایگزینی برای پس انداز است.
  • بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می آیند قیمت گذاری در بازار ثانویه و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می کند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت می گیرد؟
در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین می شود. اما در بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص می شود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش می یابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا می رود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد.

اهمیت بازار ثانویه در چیست؟

  1. این بازار، شاخصی خوب برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور است که افزایش یا افت بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است.
  2. نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین می کند چون آنها می توانند در این بازار به راحتی اوراق بهادار خود را خرید و فروش کنند.
  3. این بازار به سرمایه گذاران فرصتی را ارائه می دهد تا از پول ساکن خود برای کسب بازده و سرمایه گذاری استفاده کنند.
  4. کمک می کند تا شرکت بر ادراک عمومی، کنترل و نظارت داشته باشد.

بازار اولیه و بازار ثانویه چه تفاوتی با هم دارند؟

  1. شرکت ها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه می توانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در بازار ثانویه (بورس اوراق بهادار) مورد معامله قرار خواهد گرفت.
  2. در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را می فروشد.
  3. معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی کنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
  4. در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
  5. در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری می کنند.
  6. در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.
  7. در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما قیمت گذاری در بازار ثانویه در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

چرا بازار ثانویه مهم است؟

  • مسیر خروج عالی برای سرمایه گذاران IPO

به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، صرف ریسک آن به مراتب کمتر است. شما به عنوان یک سرمایه گذار می توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و چون این کار را به قیمت فعلی بازار انجام می دهید، ریسک درک شده تان بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگی اش کاهش می دهد؛ یعنی ارزش دارایی های مالی معامله شده افزایش می یابند. در نتیجه، بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.

  • آزادی جهت خرید و فروش

بازار ثانویه مکانی سازمان یافته است که در آن خریداران و فروشندگان می توانند در کنار هم به خرید و فروش سهام بپردازند و دیگر نیازی به نگرانی در خصوص هرگونه کلاه برداری وجود ندارد.

  • امکان خرید و فروش بیشتر

اگر چنین بازاری وجود نداشته باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مثلا تصور کنید افرادی که می خواهند از بازار اولیه خانه بخرند، این کار را از ترس اینکه فرصتی برای فروش خانه های جدید شان در بازار پیدا نکنند، انجام ندهند. این استدلال در مورد سهام نیز صادق است. از آنجایی که در خصوص سهام و اوراق قراضه، بازاری به نام بازار ثانویه وجود دارد (بورس اوراق بهادار)، مردم دیگر نگران فروش سهامشان در آینده و نگهداری دائم آن نیستند. بنابراین سهام خود را بدون هیچ گونه نگرانی از بازار اولیه خریداری می کنند. در واقع بدون وجود این بازار، فرصت خرید یا فروش بیشتر نیز وجود ندارد.

برای شرکت های نوپا و کوچک، همیشه عرضه عمومی جهت تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و وجود چنین بازاری شرایط را برای آنها آسان تر کرده است. علاوه بر این، در حال حاضر شرایط بسیاری برای کسب مجوز IPO وجود دارد. این گونه شرکت ها دیگر نگران تامین منابع مالی شان نیستند، زیرا با وجود بازار ثانویه می توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می ماند. بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت.

  • کمک به رشد اقتصادی

در بازار اولیه، آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این گونه نیست و می توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید. چون در چنین وضعیتی، رشد اقتصادی بیشتری برای سرمایه گذار ایجاد می شود که در نهایت به رشد کلی قیمت گذاری در بازار ثانویه اقتصاد نیز کمک خواهد شد. بنابراین بازار ثانویه به عنوان یک کل، به ایجاد پیشنهادهای سرمایه گذاری هرچه پربازده تر و رونق و رشد اقتصادی کمک می کند.

  • مکانی عالی برای نظارت و کنترل شرکت ها

بازار ثانویه، به شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشده اند اجازه معامله نمی دهد و برای شرکت هایی که پذیرفته شده اند نیز فرصتی را فراهم می کند تا از این بازار سود کسب کنند. این بازار به عنوان واسطه ای عمل می کند که به شرکت ها در رابطه با تقاضای سهامشان در بازار و همچنین هر حرکت نزولی یا صعودی، اطلاعات ارائه می دهد. در نتیجه، وجود بازار ثانویه به شرکت ها این امکان را می دهد تا به سرعت اقدام کنند و اگر مشکلی پیش بیاید می توانند بدون تأخیر در جمع آوری اطلاعات، کارهای لازم را برای بهبود وضعیتشان انجام دهند.

✔️ بازار ثانویه بورس – اهمیت و ویژگی های آن – حمید فروغی

بازار ثانویه بورس - حمید فروغی

دارایی‌هایی که در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است. جهت معاملات بعدی نیاز به بازار ثانویه می‌باشد.

بازار ثانویه به منظور فراهم شرایط داد و ستد اوراق انتشار یافته در بازار اولیه و همچنین افزایش امکان نقدشوندگی آنها بنا شده است. برای مثال شخصی که سهام یک شرکت را در پذیره‌نویسی خریده و حال قصد فروش این سهم را دارد. باید برای فروش آن از طریق بازار ثانویه اقدام به فروش آن بنماید.

در نتیجه می‌توان گفت که کلیه معاملات سهام در بازار بورس، جزو دسته بازار ثانویه می‌باشد. همچنین اوراق بهادر بین سرمایه گذاران معامله می‌شوند و شرکت‌ها در آن هیچ نقشی ندارند.

وجود بازار ثانویه بسیار ضروری و تعیین کننده است. چرا که امکان نقدشوندگی و معامله‌گری مستمر اوراق را ایجاد می‌کند. شرکت های بورسی از سررسید قرارداد ترسی ندارند که مثلا شخصی تمام و کمال پولش را درخواست کرده و به شرکت فشاری وارد شود. و به لطف بازار ثانویه، می‌توان بصورت بی نهایت با پول سرمایه گذاران فعالیت کرد. همچنین قیمت گذاری در بازار ثانویه بوسیله این بازار می توانید عمل جذب و افزایش سرمایه خود را انجام دهید.

آموزش بازار ثانویه بورس - حمید فروغی

ساختار و عملکرد بازار ثانویه بورس

بورس اوراق بهادر یکی از مهم‌ترین نهادهای بازار ثانویه برای معامله‌های اوراق بهادر و سهام می‌باشد. بازار ثانویه می‌تواند شامل انواع سهام‌، اوراق قرضه و… مورد معامله قرار بگیرد.

حجم معاملات در بازار ثانویه نسبت به بازار اولیه بسیار بیشتر است. چرا که این بازار به جهت فراهم سازی معاملات اوراق انتشار یافته و نقد شوندگی در بازار اولیه می‌باشد. در صورتی که بازار ثانویه برای شرکت‌ها محلی است که می‌توانند بر معاملات، بصورت هدفمند مدیریت و نظارت داشته باشند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه

همانطور که می‌دانید در بازار اولیه قیمت اوراق بهادر از همان ابتدا بر اساس قیمت اسمی مشخص می‌شود، در حالی که در بازار ثانویه قیمت‌ها بر اساس عملکرد و اندازه عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

ویژگی‌های بازار ثانویه

✔️هزینه کمتر معاملات به جهت حجم بالای معامله‌ها

✔️ایجاد نقدینگی برای سرمایه گذاران. هر فردی که نیازمند به فروش داشته باشد می‌تواند به دلیل حضور تعداد زیاد خریداران، اقدام به فروش اوراق خود بکند.

قیمت گذاری سهام در عرضه اولیه در بورس اوراق بهادار تهران

تحقیق حاضر با هدف کمک به توسعه کمی‌و کیفی روش‌های قیمت‌گذاری سهام در عرضه اولیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. عرضه اولیه سهام[i] به اولین عرضه سهام شرکت در طول دوران فعالیت آن به عموم اطلاق می‌گردد. روش پژوهش حاضر زمینه یابی، همبستگی و علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری، تعداد 120 شرکت پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای 1387-1380 می‌باشد. یافته‌های تحقیق عبارتند از:
1) قیمت عرضه اولیه طی دو مرحله به قیمت تثبیت شده در بازار ثانویه می‌رسد.
2) قیمت تثبیت شده سهام در بازار ثانویه بزرگتر از قیمت عرضه اولیه است.
3) قیمت‌گذاری عرضه اولیه در بورس اوراق بهادار تهران کمتر از واقع می‌باشد.
4) بین متغیرهای حساسیت سرمایه گذار(اندازه شرکت، حجم معامله سهام در اولین عرضه، تعداد خریداران در اولین عرضه، نرخ تورم، نسبت P/E قیمت گذاری در بازار ثانویه و نسبت‌های جاری، بدهی، بازده حقوق صاحبان سهام و خالص ارزش رشد شرکت) تنها نسبت P/E با انحراف قیمت رابطه معناداری دارد.
5) سرمایه گذار از اولین روز عرضه اولیه تا تثبیت قیمت در بازار ثانویه، دارای عکس العمل بیش از حد می‌باشد.
6) بررسی متغیرهای احتمالی مرتبط با قیمت تثبیت شده در بازار ثانویه نشان می‌دهد که از بین متغیرهای مورد مطالعه در تحقیق تنها سه متغییر نرخ تورم، نسبت P/E و نسبت بدهی بر قیمت تثبیت شده در بازار ثانویه تاثیرگذار بودند.

بازار ثانویه ارز باعث بالا رفتن هزینه تولید شد

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) و مدیر مسئول مجله معرفت اقتصاد اسلامی با بیان اینکه بازار ثانویه ارز باعث بالا رفتن هزینه تولید شده است، گفت: با شرایط موجود اقتصادی و ادامه این روند پیش بینی می‌شود که قیمت پراید به ۵۰ میلیون تومان نیز برسد.

دکتر محمد جواد توکلی، با اشاره به اینکه بحث بازار ثانویه ارز بحثی پیچیده و نیازمند بررسی از ابعاد مختلف است، گفت: اقدامی که جهت شکل گیری بازار ثانویه صورت گرفت بدون در نظر گفتن ساختار اقتصاد ایران بود و به این نکته توجه نشد که در ساختار اقتصاد ایران نیرو‌های قوی شبه انحصاری همچون بانک‌های خصوصی، پتروشیمی و فولاد که از قبل ایجاد شدند و کم کم در این اقتصاد قدرت گرفتند، با ظرفیت خود می‌توانند روی قیمت و متغیر‌های اقتصادی اثر گذار باشند.

توکلی با تاکید بر اینکه بازار ثانویه با هدف ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای ارز بودجود آمد، ادامه داد: این بازار برای این بوجود آمد تا قیمت ارز را پایین بیاورد تا نوسانات اتفاق افتاده را خنثی کند، منتهی مشکل را شدید‌تر کرد؛ دولت می‌توانست از ظرفیت پتروشیمی و فولاد و سایر صادر کننده‌های مواد خام برای کنترل نرخ ارز استفاده کند، ولی به جای استفاد از ظرفیت آن‌ها، مدیریت بازار و قیمت گذاری را به آن‌ها سپرد.

وی ادامه داد: طبق تمامی نظرات اقتصادی وقتی جمع زیادی تقاضا کننده وجود داشته باشد و از طرفی عرضه کننده‌ها به گونه‌ای شبه انحصاری و انحصاری باشند، عرضه کننده می‌تواند با عرضه قطره چکانی چیزی که در اختیار دارند، که در این جا مسئله ارز مطرح است، قیمت‌خود را بالا ببرند.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی تصریح کرد: به گفته بعضی اقتصاد دانان "کودتای ارزی" باعث شد نرخ ارز تا ۸ هزار تا ۸۵۰۰ تومان بالا برود و تقریبا این نرخ به صورت رسمی دوبرابر شد، هر چند نرخ ارزی که روی خیلی از فعل و انفعالات اقتصادی اثر می‌گذارد در بازار آزاد به ۱۰ هزار تومان رسید که مشکل را شدید‌تر کرد.

وی افزود: اطلاعاتی که از بازار ثانویه مخابره می‌شود نشان می‌دهد که ارز عرضه شده در بازار ثانویه متقاضی چندان بالایی را ندارد، زیرا وارد کننده‌ها با همچین نرخی توانایی واردات را ندارد؛ نرخ ارز خودخواسته تا ۸۵۰۰ تومان بالا رفت، آن هم به عنوان نرخی که اقتصاد ایران توانایی جذب آن را ندارد.

توکلی گفت: از نتایج این سیاست که به نظر سیاست کاملا اشتباهی است، افزایش هزینه‌های تولید کننده‌های داخلی است؛ با توجه به ترکیب واردات، حدود ۸۵ درصد واردات مواد اولیه یا مواد واسطه است و حدود ۱۵ درصد از آن کالای نهایی است و از آن جایی که مواد اولیه در بازار ثانویه تامین می‌شوند، این سیاست باعث افزایش هزینه‌های تولید گشته است؛ با توجه به این نکته که اقتصاد ایران اقتصادی مونتاژی است و خیلی از صنایع ما به مواد اولیه وارداتی و تجهیزات وابسته است، در خیلی از صنایع چیزی حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد از هزینه‌ها را هزینه مواد اولیه به خود اختصاص داده است؛ قاعدتا با دوبرابر کردن نرخ ارز هزینه‌های تولیدی به شدت افزایش پیدا کرده است.

وی اضافه کرد: افزایش هزینه تولید به صورت آرام در اقتصاد درحال نمایان شدن است و اولین اقدامش در بحث خوردو اتفاق می‌افتد که فاصله بین قیمت کارخانه و قیمت آزاد بسیار افزایش پیدا کرده است و حتی بحث اینکه پژو به ۷۰ میلیون و پراید تا سقف ۵۰ میلیون برسد هم شنیده می‌شود؛ این کار از لحاظ منطق اقتصادی قابل توجیه است، وقتی هزینه‌های تولید افزایش پیدا می‌کند تولید کننده قیمت موادتولیدی را افزایش می‌دهد.

مدیر مسئول مجله معرفت اقتصاد اسلامی افزود: علاوه بر این مشکل که با بازار ثانویه شوک بزرگی به تولید کنندگان داخلی وارد شد، این تولید کنندگان علاوه بر هزینه‌هایی از قبیل: بیمه و بانک، با قاچاق و واردات بی‌رویه مواجه هستند، با این بازار مشکل افزایش هزینه تولید نیز در راه تولید کنندگان قرار گرفته است.

توکلی با قیمت گذاری در بازار ثانویه تاکید بر اینکه مشکل دوم بازار ثانویه ارز، ایجاد بی عدالتی است، بیان کرد: این بازار باعث بوجود آمدن توزیع نامناسب رانت در کشور شده است، انحصارگرانی مانند پتروشیمی‌ها، صنایع فولاد و خیلی از صنایع که صادرات محور هستند و متاسفانه صادراتشان متکی بر رانت منابع اولیه خام است، تنها هنری که می‌کنند، این است که گاز را به قیمت ارزان می‌گیرند و با هزینه برق کم، گاز را تبدیل به فرآورده‌ای میکنند که هنگام صادرات آن درآمد‌های میلیاردی را کسب می‌کنند؛ طبق برآوردی برای این صنایع رانتی تا حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است، به دلیل سوء مدیریت و ناکار آمدی‌های مدیریتی که جود دارد، این درآمد در بین کل مردم توزیع نمی‌شود.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی با اشاره به اینکه مشکل سوم از بین رفتن ثبات اقتصادی قیمت گذاری در بازار ثانویه است، اظهار کرد: مردم نسبت به عملکرد بازار و قیمت‌ها بی اعتماد شده اند و برای حفظ ثروت دست به احتکار می‌زنند و یا در بازار‌های سفته بازی سکه و دلار می‌خرند؛ این تلاطم ایجاد شده به واسطه کاهش مستمر ارزش پول، بازار‌های اقتصادی را نیز دچار نوسان کرده است.

توکلی ادامه داد: اتفاق دیگری که در حال رخ دادن است، قاچاق رسمی کالا از کشور یا خروج رسمی کالا از کشور است؛ الان به واسطه کاهش ارزش پول که به عبارتی تا یک سوم کاهش یافته است، باعث شده شهروندان کشور‌های دیگر به راحتی با حقوق یک روزشان وسایل یک ماهشان را از ایران خریداری کنند؛ شاید برخی این را مثبت تلقی کنند و اینگونه برداشت کنند که خدمات توریستی و صادراتی افزایش یافته است، ولی وقتی که صنایع داخلی در معرض ورشکستی و تعطیلی هستند، این تقاضایی که از کشور‌های اطراف برای کالا‌های کشور می‌شود عملا به صورت خروجی انبار‌های کالا‌های داخلی عمل می‌کنند؛ با توجه به مشکلاتی که تولیدکنندگان دارند، نمی‌تواند محرکی برای تولید بیشتر باشد، هرچند به دلیل شرایط تحریمی تا حدود بسیار کمی می‌تواند اثر بخش باشد.

مدیر مسئول مجله معرفت اقتصاد اسلامی گفت: در کل با ایجاد بازار ثانویه یک شوک هزینه به اقتصاد وارد شد و هزینه‌های تولید به شدت در حال افزایش است و همچین شوکی تا حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد می‌تواند روی افزایش تورم اثر گذار باشد؛ الان بخشی از این فنر تورمی آزاد شده است و کم کم شروع به باز شدن می‌کند؛ وقتی ایران خودرو و ساپیا قیمت محصولات را بالا ببرند طبیعی است که باقی شرکت‌ها هم به این مسیر وارد می‌شوند؛ از طرف دیگر موج بعدی، تقاضای کارمندان دولت و کارگران صنایع برای افزایش دستمزد است، افزایش دستمزد در شرایط تورمی باعث افزایش مجدد هزینه‌های تولید می‌شود.

توکلی بیان کرد: عملا به دست خودمان خواسته یا ناخواسته ضربه بزرگی به اقتصاد داخلی زدیم و اقتصادی را که تحت فشار است را با مشکل افزایش هزینه تولید مواجه کردیم، اگر اقتصاد ایران اقتصادی مونتاژی نبود و متکی بر ایجاد ارزش افزوده بود نه خام فروشی، این شوک تا حدودی می‌توانست کمک کننده باشد، ولی متاسفانه باتوجه به ساختار اقتصاد ایران، این شوک، شوکی کشنده و مرگبار است.

وی تاکیدکرد: این تجربه نامناسب آزاد سازی قبلا هم در زمان تعدیل اقتصادی اجرا شد و تورمی ۴۹ درصدی حاصلش بود، آن زمان دولت وقت سریع از سیاست بازگشت، ولی الان دلیل اینکه برخی اقتصاد دانان و سیاستمداران از این سیاست دفاع می‌کنند و این حرف عامیانه " تعیین نرخ ارز را باید به بازار واگذار کرد" را می‌زنند، مشخص نیست؛ هرکسی که الفبای اقتصاد را بلد باشد این را متوجه می‌شود که وقتی می‌گوییم تعیین نرخ ارز را باید به بازار واگذار کرد در اینجا منظور از بازار، بازاری است که دارای نیرو‌های معتدل باشد و عرضه و تقاضا آن در تعادل باشد.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی اظهار کرد: وقتی تعیین نرخ ارز را به بازاری که دارای یک گروه انحصار گر است واگذار می‌کنیم، اولا می‌توانند با کم زیاد کردن عرضه ارز قیمت خود را بالا و پایین ببرند، ثانیا وقتی از مکانیزم بازار برای کنترل در فضای تحریمی که فعل و انفعالات کشور را با مشکل مواجه کرده است و از ۱۵ آبان تحریم‌های نفتی به آن اضافه می‌شود، استفاده کنیم، عملا این سیاست شکست می‌خورد.

وی افزود: این شکست مشابه شکستی است که در صرافی‌ها هم شاهد آن هستیم؛ اکنون صرافی‌ها حکم ابزاری برای خروج سرمایه را دارند، دلیل آن هم این است که برای ارز ۸ هزار تومانی در بازار ثانویه متقاضی وجود ندارد، ولی در بازار صرافی‌ها، دلار بالای ۱۰ هزار تومان دارای متقاضی زیادی است؛ نتیجه منطقی این است که تقاضا برای دلار در صرافی‌ها تقاضا برای خروج سرمایه از کشور است، وگرنه منطقی مبنی بر اینکه در نرخ پایین متقاضی وجود ندارد، ولی در نرخ بالا تقاضا کننده زیاد است، وجود ندارد.

بازار ثانویه ارز چیست و چرا در اقتصاد اهمیت دارد؟

در دنیای اقتصاد و مفاهیم اقتصادی مربوط به آن عبارات و اصطلاحات زیادی وجود دارد که برخی بسیار بیشتری دارند. یکی از مفاهیمی که اهمیت آن در این روزهای آشفته اقتصاد بیشتر مورد توجه است و باید با این مفهوم آشنایی کامل داشته باشید بازار ثانویه ارز است. تا پایان این مقاله هرآنچه که باید در مورد بازار ثانویه ارز بدانید را توضیح خواهیم داد.

بازار ثانویه ارزی چیست؟ نرخ توافقی دلار چیست؟

در اقتصاد نرخ توافقی برای دلار تعیین می شود. این نرخ در واقع خارج از سامانه نیما و در سامانه ای بین وارد وارد کننده و صادر کننده مشخص می شود. این نرخ توافقی با عنوان نرخ توافقی دلار شناخته می شود و سامانه ای که در آن نرخ توافقی مشخص می شود بازار ثانویه ارز نامگذاری می شود. در واقع به این بازاری که میان قیمت گذاری در بازار ثانویه صادر کننده و وارد کننده شکل می گیرد بازار ثانویه ارزی گفته می شود.

بازار ثانویه ارزی چیست

البته گاهی دولت بنابر سیاست های پولی مالی مد نظر خود نرخ دلار را تک نرخی می کند.

بستن حساب های موقت یکی از موضوعات مهم در بحث حسابداری شرکت هاست. پیشنهاد قیمت گذاری در بازار ثانویه می کنیم این مقاله را در سپیدار مطالعه کنید.

ماجرای سامانه نیما و دو قیمتی شدن ارز

دولت مدتی پیش تصمیم گرفت با راه اندازی سامانه ای به نام سامانه نیما مشکلات ارز را در اقتصاد کشور حل کند، اما این سامانه خود با مشکلات بسیاری همراه بود که کارایی آن را از بین می برد.

یکی از مشکلات این سامانه این بود که در برخی موارد برخی صادرکنندگان محصولاتی همچون پتروشیمی از واریز دلارهای خود به سامانه نیما صرفه نظر کردند و ترجیح دادند دلارهای خود را در بازار آزاد بفروشند. و دومین مشکل مهم این بود که سامانه نیما تنها برای واردات دسته های مشخصی از کالا مورد استفاده قرار می گرفت و باقی محصولات باید از دلار آزاد برای واردات استفاده می کردند. این مسئله باعث دو نرخی شدن ارز شد.

ماجرای سامانه نیما و دو قیمتی شدن ارز

بازار ثانویه ارزی از همین موضوع پدید آمد

حالا با دو نرخی شدن ارز دولت تصمیم گرفت که با نرخ دوم دلار موافقت کند. در واقع نرخ دومی که در بازار تعیین می شد تحت نظر سامانه نیما نبود و بر اساس فعالیت های وارد کنندگان و صادرکنندگان و توسط آن ها تعیین می شد. این بازاری که در آن نرخ دوم دلار مشخص می شد بازار ثانویه ارزی نام گرفت.

در این میان پیشنهاد می کنیم مقاله اعتبارات اسنادی که از موضوعات مهم در اقتصاد کشور است را مطالعه کنید.

بازار ثانویه ارز چه تاثیری بر اقتصاد قیمت گذاری در بازار ثانویه کشور دارد؟

یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد بازار ثانویه ارز وجود دارد این است که تاثیر این بازار بر اقتصاد کشور چیست؟ در اوایل به وجود آمدن بازار ثانویه ارز این تصور وجود داشت که بازار ثانویه ارز می تواند موجب ساماندهی وضعیت قیمت ارز شود، در صورتی که اینطور نشد.

بازار ثانویه ارز چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد؟

در واقع این تصور وجود داشت که وارد کنندگان به دلیل اختلاف قیمت ارز بین بازار آزاد و بازار ارز نیمایی وارد کنندگان نسبت به سفارش بیشتر اقدام کنند و از طرفی پایین بودن نرخ دلار در سامانه نیمایی باعث وجود بی انگیزگی در صادرات شده بود. قرار بود با راه افتادن بازار ثانویه ارزی این مشکلات پایان بیابد که اینطور نشد.

مزایای وجود بازار ثانویه ارز

اما بازار ثانویه ارز همچنان مزایایی دارد که قابل توجه است. در ادامه به این مزایا اشاره میکنیم:

    قیمت گذاری در بازار ثانویه
  • قبل از اینکه بازار ثانویه ارز شکل بگیرد، بسیاری از وارد کنندگان مجبور بودند از بازار آزاد ارز استفاده کنند. بسیاری از صادرکنندگان نیز به علت اینکه قیمت دلار در بازار آزاد از بازار ارز نیمایی بیشتر بود دلار خود را در بازار آزاد می فروختند تا سود بیشتری کسب کنند. همین موارد باعث شد قیمت دلار در بازار آزاد به طرزی غیر منطقی افزایش پیدا کند. بازار ثانویه ارزی توانست این مشکل را مدیریت کند.
  • با به وجود آمدن بازار ارز نیمایی و اختلاف قیمت آن با قیمت دلار در بازار آزاد بسیاری از وارد کنندگان تمایلشان را به واردات افزایش دادند؛ اما این نرخ پایین دلار در بازار ارز نیمایی انگیزه ها را برای صادرات کاهش می داد که وجود بازار ثانویه توانست راه حل خوبی برای این مشکل باشد.
  • در این بازار خریدار و فروشنده یا همان صادر کننده و وارد کننده توافق می کنند و همه چیز شفاف و روشن خواهد بود.
  • قبل از اینکه بازار ثانویه ارز به وجود بیاید ارزها در بازار غیر رسمی به دست دلالان بازار افتاد و بخاطر عدم نظارت بر آن ها قیمت ها تا حد زیادی بالا رفت و حباب بسیاری بزرگی در بازار ارز ایجاد شد، اما با وجود بازار ثانویه ارز مردم می توانستند ارز مورد نیاز خود را با توافق تهیه کنند و با وجود نظارت دولت و راه اندازی بازار ثانویه دست دلالان از بازار ارز کوتاه تر شد و آسیب های وارده از جانب آنان به اقتصاد کشور کمتر شد.

راستی در این میان پیشنهاد می کنیم از امکانات سیستم حقوق و دستمزد سپیدار نیز دیدن کنید.

مزایای وجود بازار ثانویه ارز

قوانین و ساختارهای بازار ثانویه ارز

زمانی که بازار ثانویه ارز به وجود آمد دولت برای نظارت بر آن قوانینی را برای آن مشخص کرد و ساز وکاری رابرای آن تعیین کرد. برای مثال یکی از مهمترین ساز و کارهای بازار ثانویه ارز این بود که این بازار برای تامین ارز واردات کالاهای مصرفی غیر اساسی مورد استفاده قرار می گرفت و این محصولات در دسته محصولات گروه سوم قرار داشتند. دسته چهارمی از محصولات هم وجود داشت که در آن زمان وارد آن ها ممنوع بود و خودروهای خارجی نیز یکی از مهمترین کالاهای گروه چهارم محسوب می شد که امکان استفاده از بازار ثانویه ارز برای واردات خودرو وجود نداشت.

اگر میخواهید با یکی از مقالات و موضوعات مهم حسابداری آشنا شوید پیشنهاد می کنیم مقاله سند حسابداری را از دست ندهید.

نرخ ارز در بازار ثانویه و ارتباط آن با بانک مرکزی

یکی دیگر از موضوعات مطرح در مورد بازار ثانویه ارز این بود که آیا تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه ارتباطی با بانک مرکزی دارد یا خیر. در واقع در همان اوایل شروع به کار این بازار بانک مرکزی اعلام کرد که دخالتی در تعیین قیمت ارز در این بازار ندارد.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.