فارکس چیست؟
تاریخچه مختصری از شکل گیری بازار فارکس:
سیستم برتن وودز
اولین سیستم اصلی تراکنش ارزی حوالی پایان جنگ جهانی دوم در کنفرانس برتن وودز آمریکا شکل گرفت. در این کنفرانس سران اقتصادی آمریکا، انگلستان و فرانسه دیدار کردند و نظم اقتصادی نوینی را پایه گذاری کردند. در این اجلاس تصمیم بر آن شد تا کشورهای شرکت کننده نرخ تبادل ارزشان را بر اساس دلار آمریکا تعیین کنند و طلا پشتوانه دلار آمریکا باشد (چون در آن زمان آمریکا بزرگترین ذخایر طلای دنیا را داشت).
اتمام سیستم برتن وودز و آغاز سیستم شناوری آزاد
تفاوق برتن وودز در نهایت شکست خورد چون میزان دلار در گردش آمریکا به دلیل رشد فزاینده هزینه های دولت افزایش یافت و ذخایر طلای آمریکا برای پشتوانه دلارش به میزان کافی نبود. نهایتا نیکسون در سال 1971 میلادی به سیستم برتن وودز خاتمه داد و این امر زمینه ساز شروع سیستم شناوری آزادانه دلار نسبت به دیگر ارزهای خارجی شد.
در سال 1985 در نشست سران پنج کشور قدرتمند اقتصادی تصمیم گرفته شد تا به سمت سیستم غیر دلاری حرکت کنند. این رویداد آغازی بر بازار تبادل ارز خارجی یا همان فارکس بود. (درواقع، بازار تبادل ارزهای خارجی که به اختصار Forex یا FX نامیده می‌شود، برگرفته از عبارت Foreign Exchange Market است).
معامله اینترنتی
در سال 1990 بازارهای تجارت ارز با رشد روزافزون اینترنت وسعت جدیدی به خود گرفت و معامله گران سراسر دنیا توانستند با دسترسی به این فناوری به راحتی به معامله در این بازار بپردازند.
ویژگی های بازار فارکس و مقایسه آن با دیگر بازارها
- بازار فارکس بزرگترین بازار جهان است و بیشترین حجم معاملات روزانه را درمیان دیگر بازارها به خود اختصاص داده است .
- این بازار کمترین هزینه(کمیسیون) معاملاتی را در میان بازارها دارد.
- حجم معاملات در بازار به قدری بالاست که هیچ شخص یا نهادی به تنهایی یا با همکاری دیگران قادر به دستکاری این بازار نیست.
- نقد شوندگی بالا از دیگر مزیت های این بازار است. به دلیل حجم بالای معامله در این بازار،معامله گر به راحتی در هرقیمتی میتواند خرید و فروش کند و چیزی به نام صف خرید و فروش در این بازار وجود ندارد.
-امکان بهره بردن از مارجین یا اهرم معاملاتی از دیگر ویژگی های بازار فارکس است. بعضی بروکرها امکان معامله کردن تا 1000 برابر موجودی حسابمان را به ما می دهند.
- شبانه روزی بودن از دیگر مزیت های این بازار است. شما در هر ساعتی از شبانه روز بسته به موقعیت جغرافیایی، شغل و سبک زندگی خود می توانید در این بازار به معامله بپردازید.
- نکته دیگر امکان سود بردن از رشد و ریزش قیمت است. در بازار بورس و سهام تنها میتوان از رشد قیمتها بهره برد در حالی که در بازار فارکس میتوان در هر دو جهت به معامله پرداخت.
چه چیزی در این بازار فارکس معامله می شود؟
در این بازار نمادهای معاملاتی به صورت جفت ارز خرید و فروش میشوند. جفت ارزها نمادهایی هستند که بیانگر نسبت دو ارز مختلف به یکدیگرند. به عنوان مثال EURUSD بیانگر نسبت ارز یورو به دلار آمریکاست.
(برای آشنایی با مفاهیم و کلمات تخصصی بازار فرابورس کلیک کنید)
به شکل زیر توجه کنید. نرخ جفت ارز EUR/USD 1.3 دلار است. این به این معنی است که هر یورو 1.3 دلار آمریکا می ارزد.
عوامل موثر تعیین نرخ ها در بازار فارکس:
عوامل اقتصادی:
مهمترین عامل تعیین کننده قیمت در بازار ارز عوامل اقتصادی هستند. عواملی مانند شاخص بهای مصرف کننده، رشد ناخالص داخلی، تراز تجاری، نرخ بهره، تورم، نرخ بیکاری و.
عوامل روانی:
معامله گران در بازار فارکس مثل هر بازار دیگری انسانها هستند. انسان هم ذاتا موجودی احساسی، هیجانی است و بر در بسیاری از مواقع بر اساس احساساتی مانند ترس، امید، طمع و. دست به معامله میزند. پس شناخت روانشناسی توده مردم و تاثیر آن در بازار اهمیت به سزایی دارد.
عوامل سیاسی:
همواره در طول تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی نقش به سزایی در وضعیت بازارها داشته اند. بازار فارکس هم ازین قاعده مستثنی نیست.
بحران های سیاسی، انتخابات و دست به دست شدن قدرت، تنش و جنگ میان کشورها، تغییر در روابط بین المللی و . اتفاقاتی ازین دست هستند.
بازیگران اصلی بازار فارکس:
بازار فارکس نیز مانند هر بازار دیگری نتاثر از عوامل تاثیرگذاری است که ما آن ها به بازیگران اصلی می نامیم. ما در مقاله «بازیگران اصلی بازار فارکس» به طور مصفل به شرح این موارد پرداخته ایم در اینجا نیز شرح مختصری از آن می آوریم تا به یک آشنایی ابتدایی از این مبحث دست پیدا کنیم.
بانک مرکزی کشورها:
بانک مرکزی به عنوان نهاد اقتصادی مستقل هدف ثبات قیمت ها و کنترل تورم را دنبال می کند. این بانک می تواند از ابزارهایی مانند تعیین نرخ بهره، خرید و فروش ارز کشورها و تعیین میزان ودیعه بانکی برای دستیابی به این امر استفاده کند.
بانک های تجاری و سرمایه گذاری:
این بانک ها بزرگترین بازیگران بازار فارکس هستند و از طریق شبکه های الکترونیکی ارزهای مختلف را با کمسیون بسیار پایین و حجم های بسیار بالا با یکدیگر مبادله می کنند.این بانک ها مسئول 55 درصد کل معاملات بازار فارکس هستند.
نمودار بالا نشان دهنده سهم بانک های بزرگ از معاملات بازار فارکس است
موسسات مالی و سرمایه گذاری:
این موسسات شامل شرکت های سرمایه گذاری، بیمه، صندوق های بازنشستگی، موسسات خیریه و صندوق های پوشش ریسک هستند. این موسسات در حدود 30 درصد کل تراکنش های بازار فارکس را به خود اختصاص می دهند.
بروکرها:
بروکرها موسساتی هستند که امکان معامله کردن در بازار فارکس را از طریق پلتفرم معاملاتی خود برای مشتریان خود فراهم می کنند و به دو نوع پردازش مستقیم و مارکت میکر تقسیم می شوند. بروکرهای مارکت میکر چون مستقیما طرف حساب معاملات کاربران خود هستند میتوانند در بازار تاثیر گذار باشند.
معامله گران خرد:
به معامله گرانی مثل من و شمایی که دارید این مقاله را می خوانید معامله گر خرد می گویند. حجم معاملات معامله گران خرد در حدود 10 درصد کل معاملات تخمین زده شده است .
نتیجه گیری
بازار فارکس بزرگترین و مهم ترین بازار مالی در دنیاست .بازیگران اصلی این بازار بانک ها و موسسات مالی بزرگ هستند. با این حال به علت حجم بسیار بزرگ این بازار حتی بانک ها و شرکت های بزرگ هم در بسیاری از مواقع توانایی دستکاری بازار را ندارند و معامله گران خرد نیز در صورتی که به درستی آموزش دیده باشند و با سازوکار این بازار آشنایی داشته باشند می توانند به صورت مستمر به معامله و کسب سود بپردازند. البته لازم به ذکر است که بازار توسط مراجع اقتصادی، قضایی و مذهبی، ممنوع اعلام شده است و آموزش آن یا که فعالیت و ترویج دسترسی به آن به عنوان جرم تلقی می شود. از این نظر ما در مجموعه بورس اینوست نه بر آموزش بازار فارکس به عنوان یک بازار غیرقانونی، بلکه به عنوان محل و امکانی برای اندوختن تجربه عوامل موثر بر معاملات بازار سهام و یادگرفتن شیوه های جدید و کارامدتر تحلیل بورس و سرمیاه به آن نگاه می کنیم.
منابع:
Investopedia.com / Dailyforex.com / Forex.com / betacompression.com
شرایط کنونی بازار سرمایه، عوامل موثر و آینده بورس
در حال حاضر بازار سرمایه در شرایط خاصی قرار گرفته و کاهش سریعی را تجربه کرده است. این شرایط فعالان دارای سابقه و تخصص بورس که تجربه چنین مواردی را دارند آزرده است و لذا تشخیص وضعیت افراد جدیدالورود به بورس دشوار نیست.
به گزارش بورس نیوز ، حسین ابوطالبی بیان کرد: وضعیت بازده سال ۱۳۹۹ افراد در بورس به نحوی شد که به موجب یک نظرسنجی انجام شده، بازده بیش از ۶۰ درصد افراد کمتر از ۵۰ درصد بوده است که در مقایسه با بازارهای موازی قابل تحلیل است.
به نظر می¬رسد الگو و مبنای سرمایه گذاری در سیکل اخیر بازار سرمایه حفظ ارزش پول بوده است و شرایط اقتصادی کشور باعث شد دولت برای کنترل بازارهای غیرمولد و مخرب موازی و همچنین دستیابی به منابع مالی برای پوشش بودجه توجه متفاوتی به بازار سرمایه داشته باشد. البته اهداف دیگری مثل تامین مالی شرکت‌ها از طریق بورس، بورس محور شدن اقتصاد و شفافیت اقتصادی در اولویت بعدی این توجه قرار داشت. توجه مذکور باعث ایجاد فضایی متفاوت و جدید در بورس شد. فضایی که برخی از افراد دارای سابقه در بورس و اقتصاد را نیز جا گذاشت و تبعاتی برای بورس ایجاد نمود.
همچنین وضعیت بازار دلار، خودرو‌های داخلی و خارجی و بازار زمین و مسکن در ۱ ماه اخیر که بورس با چالش مواجه بود، مبین نقش کلیدی بورس به عنوان سپر تورمی در شرایط اقتصادی و سطح نقدینگی کشور بود و به وضوح نشان داد که نقش سپر تورمی بورس بسیار پررنگ‌تر و جدی‌تر از اثر رشد بورس بر رشد بازارهای موازی است.
بازار سرمایه در سیکل اخیر خود با چالش‌هایی رو به رو بود که از جانب دولت، سازمان و تشکیلات بورس و سرمایه گذاران ایجاد شده بود که به ذکر برخی از آنها می‌پردازیم.
- حضور مستقیم درصد بالایی از سهامداران جدید الورود در بازار سرمایه و عدم استفاده از ابزارهای تخصصی ورود به بازار سرمایه مثل شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک
- نحوه هدایت منابع افراد جدید الورود به سمت شرکت‌های کوچک و سهام به اصطلاح پروژه‌ای با روش‌های موجود
- کاستی‌های جدی هسته و سیستم معاملات بورس
- عدم وجود ابزارهای مشتقه کافی در بورس و بازار یک طرفه
- معامله برخی نماد‌ها در ساعات محدودی از روز و خارج از ساعت عادی معاملات
- دو نوبت کردن معاملات صنایع مختلف که اثر دومینویی در ریزش بازار داشت.
- عدم بازارگردانی مناسب شرکت‌های پذیرفته شده
- عدم پاسخگویی مناسب و بضاعت سیستم آنلاین شرکت‌های کارگزاری
- تشویق جامعه به سپردن همه چیز به بورس
- آزادسازی سهام عدالت و پتانسیل عرضه گسترده توسط جامعه درگیر اقتصاد خانواده
- عرضه گسترده سهام در اوج قیمتها توسط دولت هم زمان با آزادسازی سهام عدالت و تشویق‌های مذکور
- هم زمان کاهش حدود مجاز سرمایه گذاری صندوق‌های درآمد ثابت در سهام
- مسایل وزارتی مربوط به دارا دوم
- عدم حمایت مناسب در زمان ریزش نمادهای فوق الذکر و کلیت بازار
به هر صورت در حال حاضر مشکل هسته و سیستم معاملات بورس برطرف شده است، قیمت سهام به شکل قابل توجه اصلاح گردیده است، نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نیما رشد قابل توجه داشته است، قیمت معاملات بورس کالا مناسب است، حمایت‌هایی از بورس انجام شده است و ۲ بحث قابل اعتنای صندوق ۳۰ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های ایمیدرو برای حمایت از شرکت‌های زیر مجموعه ایمیدرو و تخصیص ۱ درصد از منابع صندوق توسعه ملی برای حمایت از بورس در حال اجرا می‌باشد. از سوی دیگر اقداماتی برای انتشار برخی اوراق تبعی توسط گروه مالی ملت و سرمایه گذاری غدیرآغاز شده است که برای کنترل ریسک سهام مفید هستند.
در نهایت بازار سرمایه متعادل خواهد شد. به نظر نگارنده این بازار قطعاً در میان مدت و احتمالاً در کوتاه مدت سودآور خواهد شد. پیشکسوتان بازار سرمایه راز موفقیت در بورس را ماندگاری می‌دانند و ضرورت دارد این مطلب توسط جامعه درک شود. حضور در بازار سرمایه، استفاده از خدمات تخصصی برای مدیریت دارایی‌ها در بورس، یادگیری و تجربه اندوزی در طول زمان راهکار آزموده شده برای بهره مندی از منافع قابل توجه بازار سرمایه در طول زمان است. بازاری که ضریب نفوذش با گذشته قابل مقایسه نیست، در کانون توجه تمامی ارکان کشور قرار گرفته است، در تمام برنامه‌های خبری مطرح است و فعالان آن در گفتگو‌ها و برنامه‌های آموزشی انواع رسانه‌ها حضور دارند.
عمق بازار بورس چیست؟ تخمین زمان انتظار برای خرید و فروش دارایی
در بازارهای مالی، شرایط بازار هر لحظه تغییر می‌کند. در اینجا پای سرمایه ما در میان است و خرید و فروش به موقع میتواند تاثیر مستقیمی روی حفظ سود و سرمایه یا افزایش آن داشته باشد. اما انجام به موقع یک معامله، علاوه بر ثبت به موقع سفارش، وابسته به وجود طرف دیگری برای آن معامله نیز هست. برای مثال اگر خریدار سهامی باشیم، باید فروشنده‌ای هم در آن سوی معامله وجود داشته باشد تا این معامله انجام شود. این مساله وابسته عمق بازاری است که در آن معامله می‌کنیم. هر چه بازار عمیق‌تر باشد، خرید و فروش در آن سریع‌تر انجام می‌شود و نقدشوندگی در آن بالاتر است. اما معنای عمق بازار در بورس چیست؟ چه عواملی عمق یک بازار را تعیین می‌کنند؟ آیا بازار بورس تهران، بازاری عمیق برای معامله است؟ در ادامه به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.
عمق بازار بورس چیست؟
به عنوان ساده‌ترین تعریف ممکن باید گفت عمق بازار نشان‌گر میزان سفارش‌های ثبت‌شده برای معامله یک دارایی در قیمت‌های مختلف است. چنین در نظر بگیرید که حجم عرضه و تقاضا در سطحی قرار گیرد که سهامداران بتوانند بدون آن‌که در صف خرید یا فروش قرار بگیرند، معاملات مورد عوامل موثر بر معاملات بازار سهام نظرشان را انجام دهند. این شرایط در حالتی اتفاق می‌افتد که عمق زیاد بازار باشد. به این ترتیب مشخص است که یک بازار عمیق، بازاری است که نقدشوندگی بالایی داشته باشد. همچنین سرعت انجام معاملات نیز در چنین بازاری بالاست.
در تعریف بازار عمیق باید گفت که در این بازار خرید و فروش دارایی به آسانی صورت می‌گیرد. یعنی زمان انتظار به منظور خرید یا فروش سهام در این بازار در کمترین میزان ممکن است. در بازار عمیق تنها با حجم سفارش‌های بسیار بالا امکان تغییرات قیمتی وجود دارد. از آن‌جا که نقدشوندگی در این بازارها زیاد است، صف‌های خرید و فروش نیز در مدتی کوتاه جمع میشوند.
بیشتر بخوانید
اندیکاتور عمق بازار بورس چیست؟
با نگاهی به نمودار عمق بازار بورس می‌توانیم میزان عرضه و تقاضای بازار را در قیمت‌های مختلف ببینیم. این نمودار، دو منحنی سبز و قرمز دارد. مانند همیشه منحنی سبز بیانگر سفارش‌های خرید و منحنی قرمز نشان‌دهنده سفارش‌های فروش است. اما منظور از نقاطی که روی نمودار عمق بازار بورس قرار دارد چیست؟ این نقاط نشان می‌دهد که در آن محل تا چه اندازه میتوان به انجام معامله پرداخت. در نمودار عمق بازار یک محور افقی داریم و یک محور عمودی. محور افقی قیمت‌هایی را نشان می‌دهد که سفارش‌های خرید و فروش در آنها انجام شده‌اند. اما حجم سفارش‌های ثبت‌شده را می‌توانید در محور عمودی مشاهده کنید.
نمودار عمق بازار را میتوان یک نمودار تجمعی دانست. در این نمودار نقطه‌های جدید با توجه به مجموع سفارش‌ها در هر قیمت به دست می‌آیند. تشخیص سفارش‌های خرید و فروش به عهده نرم‌افزار است. در واقع زمانی که قیمت پیشنهادی برای یک دارایی کمتر از قیمت کنونی‌اش باشد، میتوان دریافت که این سفارش یک سفارش خرید است. به همین ترتیب قیمت پیشنهادی بالاتر از قیمت فعلی به منزله سفارش فروش تلقی می‌شود.
در دو طرف نمودار عمق بازار، سفارش‌های خرید و سفارش‌های فروش انجام‌نشده قرار دارد. اگر حجم سفارش خرید بیشتر از سفارش فروش باشد، به بیان دیگر تقاضا بیشتر از عرضه باشد، در سمت مربوط به سفارش‌های خرید، دیوار خرید ایجاد خواهد شد. دقیقا عکس این موضوع نیز صادق است و در زمانی که حجم سفارش فروش بیش از سفارش خرید (عرضه بیشتر از تقاضا) باشد، دیوار فروش به وجود می‌آید.
بیشتر بودن حجم و تعداد سفارش‌های فروش نسبت به سفارش‌های خرید باعث می‌شود تا بازار در کوتاه مدت دچار کاهش قیمت شود و برعکس. در واقع ایجاد دیوار فروش را به عنوان یک مقاومت و دیوار خرید را به عنوان یک سطح حمایتی در نظر می‌گیریم.
اثر سرمایه‌گذاران بزرگ در عمق بازار بورس چیست؟
می‌دانیم که میتوان پس از ثبت سفارش و پیش از آن‌که سفارش انجام شود، آن را لغو کرد. به این ترتیب سرمایه‌گذارانی که دارایی زیادی دارند، سفارش‌های خود را در قیمت‌هایی خاص و البته با حجم‌های بالا ثبت می‌کنند. اما درست پیش از انجام خرید یا فروش، سفارش‌های خود را لغو می‌کنند. به این ترتیب میتوان دریافت که سفارش‌های ثبتی همگی فیک و جعلی بوده‌اند. این سفارش‌ها را میتوان در نمودار عمق بازار مشاهده کرد.
اما دلیل این عمل چیست؟ در واقع سرمایه‌گذاران بزرگ با این کار، سعی دارند روند قیمتی بازار را کنترل کنند. به این ترتیب میتوانند قیمت سهام را به سمت‌وسویی که خود تمایل دارند بکشند. با این تفاسیر بهتر است به سراغ نمودارهایی بروید که به صورت تدریجی شکل گرفته‌اند. چرا که خبری از سفارش‌های فیک در این نمودارها نیست. به این ترتیب میتوان دریافت که اطلاعات نمودار واقعی است.
عوامل موثر بر عمق بازار بورس
در این بخش چند مورد از مهمترین عوامل موثر بر عمق بازار را بررسی می‌کنیم.
- اختلاف قیمت پیشنهادی عرضه و تقاضا (هرچه اختلاف میان این دو قیمت کمتر باشد، نشان‌گر عمق بیشتر بازار است.)
- تعداد شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده‌اند
- تعداد سهامداران حقیقی در این بازار
- نهادهای مالی فعال در بازار بورس
- محدودیت نوسان قیمتی سهام
- وجود بازارسازان
- شفافیت اطلاعاتی
- وجود ابزارهای مالی متنوع و گوناگون
چنان‌چه بخواهیم عمق بازار یک سهام را بسنجیم، باید به تعداد سهامداران و همچنین تنوع آنها دقت کنیم. تعداد سهامداران بیشتر مساوی است با عمق معاملات بیشتر. این افراد میتوانند از گروه‌های مختلفی مانند مالکان و سهامداران عمده، هلدینگ‌ها، بازارگردان‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازنشستگی، سهامداران خرد و یا نوسان‌گیران روزانه باشند.
سطوح عمق بازار بورس
عمق بازار بورس را میتوان به سه سطح مختلف تقسیم کرد. به این ترتیب عمق بازار در سطح کلیت بازار، سطح صنعت و سطح تک‌سهم‌ها قابل بررسی خواهد بود. پس با این حساب میتوان گفت ممکن است یک بازار عمق کمی داشته باشد اما سهامی در آن پیدا شود که به هر دلیل معاملاتی با حجم بالا داشته باشد.
عمق بازار در بورس تهران
در خصوص عمق بازار بورس تهران باید گفت که این بازار در دسته بازارهای کم‌عمق جای می‌گیرد. رشد سریع قیمت سهام در بازه‌های زمانی کوتاه در ابتدای سال پیش و همچنین صف‌های فروش سنگین و طولانی در زمان رکود بازار، خود مهر تاییدی بر این مسئله است. عوامل مختلفی در این میان موجب شده‌اند که بورس تهران با عمقی کم به فعالیت خود ادامه دهد. از آن‌جا که محدودیت‌هایی در بورس تهران وجود دارد، عمق‌بخشی به این بازار چندان موفق نبوده است. به همین دلیل است که اکثر مردم بورس را بازاری پرریسک می‌دانند که ممکن است موجب از دست رفتن سرمایه‌شان شود.
صف های خرید و فروش که در برخی موارد چندین روز ادامه پیدا می‌کند در کنار فقدان ابزارهای مالی بازارساز در معاملات، از جمله دلایلی است که موجب کم بودن عمق بازار بورس تهران شده است. پیش‌تر گفتیم که بازار پرعمق نقدشوندگی بالایی دارد؛ چرا که شمار زیادی از سهامداران در این بازار همواره در حال معامله هستند.
از آن‌جا که در بازار بورس تهران شفافیت اطلاعاتی کم است و شمار معامله‌گران تحلیل‌گر نسبت به معامله‌گران کم‌تجربه کمتر است، فاصله میان ارزش ذاتی سهام و قیمتی که دارایی در آن معامله می‌شود، زیاد است. این امر به کاهش عمق بازار دامن میزند. بدیهی است که قیمت سهام در این بازار واقعی نخواهد بود.
بیشتر بخوانید
مهمترین دلیل عمق کم بورس تهران
این مشکل به عدم توازن در فعالیت گروه‌های مختلفی که در این بازار فعالیت می‌کنند، برمی‌گردد. اکنون سرمایه‌گذاران نهادی بزرگ که در شرایط رکود و بحران باید مانع از تلاطم بیش از اندازه بازار شوند، عملکردی منفعلانه دارند. در سمت مقابل سهامداران خرد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در شرایط عدم اطمینان به این بازار سهام خود را می‌فروشند، فعالیت بیشتری در بازار دارند. دیدگاه این گروه عاملی است که ریزش و تلاطم بازار را در پی دارد. در نتیجه تمام این موارد، کم‌عمق‌تر شدن بازار بورس تهران رقم می‌خورد.
راه‌کارهایی برای افزایش عمق بازار بورس تهران
اما با انجام چند راهکار موثر میتوان عمق بازار بورس تهران را افزایش داد. در ادامه چند مورد از اقداماتی را بیان کرده‌ایم که میتوانند به افزایش عمق بازار بورس تهران بینجامند.
- تشویق سرمایه‌گذاران از طیف‌های مختلف به منظور ورود به بورس
- حضور صاحبان شرکت‌ها در بورس
- طراحی ابزارهای لازم به منظور انتقال منابع افراد عادی و سهامداران خرد به بورس
- ورود سرمایه‌گذاران نهادی به بازار بورس
- افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در بورس
لازم به ذکر است که نهادهای مالی بزرگ میتوانند عمق بازار را افزایش دهند. همچنین باید به این امر دقت کرد که ابداع اوراق بهادار جدید میتواند نیازهای مشتریان را به شکلی متنوع‌تر برآورده کند.
جمع‌بندی
در این مطلب توضیح دادیم که عمق بازار یعنی چه. در مباحث مالی این مسئله به مدت‌زمان خرید و فروش در بازار مربوط است. یعنی اگر زمان کمی برای خرید یا فروش صرف شود، این امر نشان‌گر عمق زیاد بازار بورس است. از جمله ویژگی‌های بازار عمیق میتوان به نقدشوندگی بالا در چنین بسترهایی اشاره کرد. در بازارهای عمیق تنها با حجم‌های بسیار بالا میتوان قیمت را تغییر داد. این تغییر میتواند به صورت صعود و یا نزول قیمت باشد. در این بازارها ورود یا خروج مقادیر زیاد پول اثر چندانی بر قیمت‌های سهام ندارد.
در یک بازار عمیق، سفارش‌ها هیچ‌گاه بدون پاسخ نمی‌مانند. شفافیت و کارایی بازار در کنار عدم محدودیت نوسان عوامل موثر بر معاملات بازار سهام عوامل موثر بر معاملات بازار سهام قیمت و همچنین وجود ابزارهای متنوع سرمایه‌گذاری به منظور تامین مالی از جمله مواردی هستند که میتوانند منجر به زیاد شدن عمق یک بازار شوند. همچنین اگر نمادهای بورسی به مدت طولانی متوقف بمانند و یا نهادهای مالی که توان مالی بالایی دارند برای بازارگردانی اقدامی نکنند، عمق بازار کم خواهد بود.
در پایان نیز لازم است به این امر اشاره کنیم که با توجه به فراهم نبودن شرایط و عدم هماهنگی میان ارگان‌های مختلف و با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود، بورس تهران از عمق کمی برخوردار است. چنان‌چه عوامل موثر بر معاملات بازار سهام سرمایه‌گذاران، شرکت‌ها و نهادهای مالی بزرگ قدم به این بازار بگذارند، میتوانند در افزایش عمق آن کمک شایانی کنند.
بررسی عوامل موثر بر حاشیه نرخ سود بانک ها در ایران
حاشیه نرخ سود بانکی از عناصر تعیین کننده در مدیریت منابع و مصارف بانک ها است که تجزیه وتحلیل و بررسی عوامل موثر بر آن می تواند برای مدیریت بانک ها درک صحیحی از وضع موجود برای برنامه ریزی آتی را فراهم آورد. تفاوت میان سود دریافتی بابت تسهیلات اعطایی و سود پرداختی به سپرده های بانکی، حاشیه نرخ سود بانکی نامیده می شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر بر حاشیه نرخ سود بانک های دولتی (ملی ، سپه، کشاورزی، توسعه صادرات و مسکن) و بانک های خصوصی (سامان، اقتصاد نوین، پارسیان، پاسارگاد، کارآفرین و رفاه کارگران) و بانک های مشمول اصل 44 قانون اساسی (ملت، تجارت و صادرات) در ایران است. برای اندازه گیری آثار متغیرهای مختلف روی حاشیه نرخ سود، متغیرهای مستقل را به دو گروه متغیرهای کلان (نقدینگی بازار سهام، کل حجم معاملات در بازار سهام و میزان سپرده جاری) و متغیرهای نماینگر عوامل موثر بر معاملات بازار سهام مقررات نظارت بانکی (مالکیت بانک ها، ریسک اعتباری، ریسک نقدینگی و کفایت سرمایه) تقسیم کرده و با استفاده از روش پانل دیتا و داده های سالانه طی سال های 1392-1384) به بررسی آثار هر یک از این عوامل بر روی متغیر وابسته (حاشیه نرخ عوامل موثر بر معاملات بازار سهام سود بانکی) پرداخته ایم. نتایج الگوی برآورد شده نشان می دهد از میان متغیرهای کلان، کل حجم معاملات بازار سهام بیشترین تاثیرو سپرده های جاری کمترین تاثیر را بر این متغیر داشته اند و نقدینگی بازار سهام اثر معناداری بر این متغیر نداشته است. از میان متغیرهای نظارت بانکی ریسک نقدینگی بیشترین و ریسک اعتباری کمترین تاثیر را بر متغیر حاشیه نرخ سود بانک ها داشته و مالکیت بانک ها اثر معناداری بر روی حاشیه نرخ سود بانک ها نداشته است. بر اساس این نتایج حاشیه نرخ سود بانکی در بانک های خصوصی و دولتی ایران تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند.
بازگشت دوباره نقدینگی به بورس با احیای اعتماد مردم به بازار سرمایه
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین با اشاره به تلاش دولت برای بهبود معاملات بازار سرمایه، اظهار کرد: این مساله که دولت به دنبال اعتمادسازی در بین مردم جهت سرمایه‌گذاری در بورس است، به عنوان شاخصی مهم در بین مردم برای ورود دوباره نقدینگی‌ها به این بازار تلقی می‌شود.
داود رزاقی در گفت و گو با ایرنا به بهبود روند معاملات بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن اشاره کرد و گفت: صحبت رییس جمهوری در مراسم تنفیذ در خصوص ایجاد ثبات در معاملات بورس از جمله مسایل با اهمیت و تاثیرگذاری تلقی می‌شود که نشان از درجه اهمیت این بازار برای دولت دارد که این اظهارات توانست بار دیگر اعتمادها را برای سرمایه‌گذاری در بورس بازگرداند و شاهد ورود نقدینگی‌های در اختیار مردم به این بازار باشیم.
وی افزود: این مساله که دولت به دنبال اعتمادسازی در بین مردم جهت سرمایه‌گذاری در بورس است به عنوان مساله‌ای مهم در بین مردم برای ورود دوباره نقدینگی ها به این بازار تلقی می‌شود.
رزاقی با بیان اینکه توجه و تلاش دولت جدید برای بهبود و جبران وقایع رخ داده در معاملات بازار، امری کاملا بدیهی است، تصریح کرد: رفتارهای هیجانی سهامداران در بازار برای جلوگیری از ضرر و زیان‌های احتمالی نشان داد که اعتماد به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه میتواند به راحتی دستخوش ترس و ناامنی شود و نقدینگی‌هایی که میتوانند جذب توسعه ظرفیت صنایع و شرکت‌های فعال در این حوزه شوند، به سمت سایر بازارهای غیرمولد مانند رمزارزها، ارز و طلا ورود پیدا کنند.
راه‌های ایجاد ثبات و بازگشت تعادل به معاملات بورس
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به راه‌های ایجاد ثبات و بازگشت تعادل به معاملات بورس اشاره کرد و گفت: با توجه به عمق کم بازار سرمایه در مقایسه با سایر کشورها، اتخاذ تصمیمات عجولانه میتواند زمینه تصمیمات عجولانه از سوی سهامداران را فراهم کرده و ضربات جبران ناپذیری را به بازار سهام وارد کند.
رزاقی با بیان اینکه تجمیع نظر صاحبان تجربه میتواند کمک‌کننده به کاهش آفت‌های ناشی از برخی قوانین و دستورالعمل‌ها باشد، افزود: ایجاد تعادل بین بازار پول و سرمایه با بررسی اثر تصمیمات بازار پول بر متغیرهای کلان اقتصادی، افزایش فعالیت صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار سرمایه، توسعه و متنوع‌سازی صندوق‌ها، توسعه ابزارهای نوین تأمین مالی مبتنی بر سرمایه و اوراق بدهی، تداوم فعالیت‌های بازارگردانی موثر، توسعه ابزارهای مشتقه، افزایش شفافیت در معاملات، ابزارهای پوشش ریسک، افزایش شناوری سهام با توجه به ظرفیت بازار سرمایه و مدیریت آثار آن در شرایط نامتعارف بازار، به‌روز رسانی قوانین حاکم بر این حوزه متناسب با کشورهای توسعه یافته، تلاش در راستای ایجاد بازار سرمایه کارآمد و تسریع و تسهیل در صدور مجوز نهادهای مالی از جمله عواملی هستند که میتوانند زمینه ایجاد ثبات در معاملات بازار را فراهم کنند.
تغییر جایگاه بازار سرمایه در میان مسوولان حاضر در کشور
وی به عوامل تاثیرگذار در تغییر جایگاه بازار سرمایه در میان مسئولان حاضر در کشور و نیز آحاد مردم جامعه اشاره کرد و گفت: باید این موضوع مورد توجه فعالان حاضر در کشور باشد که بازار سرمایه در همه کشورهای توسعه یافته جهان به عنوان اصلی‌ترین رکن اقتصادی کشور محسوب می‌شود و اکنون این بازار توانسته به جایگاه اصلی خود در کشور دست پیدا کند.
رزاقی اظهار کرد: در کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای بزرگ دنیا، بازار بدهی در بازار سرمایه معنا پیدا می‌کند و عمق بازار آنها به حدی است که در عمل، وضعیت بازار سرمایه آنها دماسنج واقعی اقتصادی کشور تلقی می شود.
رزاقی با بیان اینکه امیدواریم با استفاده از تفاوت نگرش‌ها در بین مسئولان و فضایی که نسبت به سرمایه گذاری در بازار سرمایه شکل گرفته است زمینه بازگشت اعتماد مردم به بازار فراهم شود، گفت: در کنار این اتفاق با ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری در میان اقشار مختلف مردم، صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران حاضر در این بازار و پذیرش بازار سرمایه به عنوان بازار دارایی از سوی دولتمردان، شاهد تغییر دیدگاه سرمایه‌گذاران و ورود سرمایه آنها از گزینه‌های سنتی برای سرمایه‌گذاری مانند طلا و ارز به سمت بازار سرمایه خواهیم بود.
دیدگاه شما