قیمت نفت در 2022 سهرقمی میشود؟
توحید ورستان، دانشجوی دکتری اقتصاد انرژی: قیمت جهانی نفت در روزهای اخیر از مرز ۸۰دلار در هر بشکه عبور کرده است. شاخص نفت برنت و وستتگزاس اینترمدیت، بهدلیل نگرانی از کاهش عرضه قزاقستان و وقفه در تولید لیبی، با افزایش تقریبا ۵درصدی به بالاترین سطح از نوامبر گذشته رسیده است.
البته اواخر هفته گذشته بهدلیل انتشار گزارشی از شرایط ضعیف کسبوکارها در ایالاتمتحده، تداوم افزایش عرضه توسط ائتلاف تولیدکنندگان در «اوپکپلاس» و پیشبینی انتشار ذخایر نفت ایالاتمتحده و مصرفکنندگان بزرگ، قیمتها روند کاهشی به خود گرفت.
با وجود محدودیتهای اولیه در بسیاری از کشورها برای کاهش سرعت گسترش سویه Omicron، شاخص تقاضای نفت در اکثر کشورهای بزرگ مصرفکننده نفت به بالاترین سطح خود پس از همهگیری کرونا در اواخر دسامبر رسید. این روند نشان میدهد نگرانی بازار نفت درمورد قرنطینه بسیار کاهش یافته، باثباتتر شده و اقتصاد جهانی با وجود خطرات مداوم و تحولات پیوسته پیرامون بازار بهویژه عوامل ژئوپلیتیکی و ریسکهای سیاسی، همچنان درحال رشد است.
براساس دادههای رسمی اقتصاد جهانی در سهماهه دوم سال۲۰۲۱ به سطح سال۲۰۱۹ بازگشت، چون درطول سال گذشته 5.7درصد بهبود را نشان میدهد، بهطوری که در ابتدای دسامبر، پیشبینیها از رشد اقتصادی سال۲۰۲۲ بهدلیل خطرات تورم و پیامدهای همهگیری اندکی کاهش یافته و از 4/4درصد به 4.2رسید.
با وجود این، ناظران بازار خوشبین هستند که تقاضا بهشدت بهبود خواهد یافت و اگر عرضه نفت نتواند آن را پوشش دهد، منجر به افزایش قیمتها میشود. از همینرو بانک گلدمنساکس که پیشتر پیشبینی کرده بود قیمت نفتخام برنت در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ درحدود ۸۵دلار در هر بشکه باقی بماند، حالا احتمال بازگشت نفت ۱۰۰دلاری را میدهد و انتظار دارد تقاضا برای نفت خام 4.6میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
البته نباید تاثیر سویه Omicron را کاملا نادیده گرفت، چون سفرهای هوایی در اکثر بازارهای اصلی بهدلیل محدودیتهای Omicron دچار رکود شده و کاهش میزان رزرو در آینده احتمالا بر تقاضای سوخت تاثیرگذار خواهد بود، بهطوری که تخمین زده میشود تقاضای اروپا برای سوخت هواپیما در نیمه اول سال۲۰۲۲ نسبتبه سال۲۰۱۹ بهبود جزئی داشته باشد و بهعنوان یکی از آسیبپذیرترین بخشها در بازار فرآوردهها باقی بماند.
البته گزارش پلاتس پیشبینی میکند سوخت هواپیما در سال۲۰۲۲ با ۳۱درصد یا 1.7میلیون بشکه در روز به بالاترین رقم و سود میان همه فرآوردههای نفتی دست خواهد یافت و انتظار میرود تقاضای جهانی برای سوخت هواپیما و نفت سفید به 6.9میلیون بشکه در روز بهبود یابد.
یادآور میشود قیمت نفت از ۵۲دلار در هر بشکه در ابتدای سال۲۰۲۱ به حدود ۸۶دلار در هر بشکه رسیده بود و در پایان سال تحتتاثیر ترس از ویروس جدید کرونا «امیکرون»، به کانال ۷۰دلاری عقبنشینی کرد.
عوامل موثر بر قیمت نفت
بهباور بسیاری از تحلیلگران بازار، روند افزایشی قیمت نفت که در سال۲۰۲۱ برای اولینبار از سال۲۰۰۹ شدت گرفت، در سال۲۰۲۲ متوقف نخواهد شد، بلکه ممکن است با بازگشت رشد اقتصاد جهانی به فعالیت خود، افزایش مصرف انرژی و تقاضا برای طلایسیاه، شدیدتر هم شود.
اکثر کارشناسان، سازمانهای اقتصادی و بانکهای بینالمللی بر این باورند که قیمت هر بشکه نفت از مرز ۱۰۰دلار عبور میکند که این امر به عوامل متعددی مانند سیاستهای تولیدی ائتلاف «اوپکپلاس»، وضعیت اپیدمیولوژیک جهانی، رشد اقتصادی، افزایش تولید جهانی، مذاکرات پرونده هستهای ایران و شرایط اقلیمی بستگی دارد.
پیشبینیهای خوشبینانه
برجستهترین پیشبینیها از قیمت نفت در سال۲۰۲۲ ازسوی بانک آمریکا انجام شد که انتظار دارد قیمت نفت در اواسط سال جاری به ۱۲۰دلار در هر بشکه برسد. بانک آمریکایی اعلام کرد بحران جهانی انرژی منجر به افزایش شدید قیمت گاز و زغالسنگ در سراسر جهان شده است که موجب رشد سریع قیمتهای آتی نفت میشود. افزایش تقاضا برای بنزین، گازوئیل و سوخت هواپیما همراه با محدودیت در ظرفیت پالایش، افزایش قیمت نفت در سال۲۰۲۲ را نیز تسریع میکند.
بانک جهانی در آخرین گزارش خود درمورد انتظارات بازار نفت در پایان دسامبر سال گذشته اعلام کرد، انتظار میرود قیمت انرژی در سال۲۰۲۲ پس از تجربه افزایش بیش از ۸۰درصدی در سال۲۰۲۱، روند افزایشی را حفظ کند. این بانک پیشبینی کرد قیمت نفتخام در سال۲۰۲۲ به ۷۴دلار در هر بشکه خواهد رسید که ناشی از تقاضای قوی است، درحالی که پیشبینی قبلی آن ۷۰دلار در هر بشکه بود. براساس گزارش بانک جهانی، بهدلیل موج سرمای شدید و رشد تولید در برخی کشورها درنتیجه بهبودی از کرونا، قیمت انرژی افزایش مییابد؛ اما اگر خطر همهگیری افزایش یابد و زنجیره تامین مختل شود، این امر منجر به کاهش قیمت نفت میشود.
همچنین بانک آمریکایی گلدمنساکس، در گزارش اخیر انتظار داشت قیمت نفت در سال۲۰۲۲ بهطور متوسط به ۸۵دلار در هر بشکه افزایش یابد. این بانک رد نکرد که درصورت افزایش پیشبینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت تقاضا و کاهش سرمایهگذاری در صنعت نفت، قیمت نفتخام از ۱۰۰دلار عبور کند.
آژانس بینالمللی انرژی نیز پیشبینی کرد مصرف نفتخام در سال۲۰۲۲ به 99.53میلیون بشکه در روز برسد که نسبت به 96.2میلیون بشکه در روز سال۲۰۲۰ افزایش را نشان میدهد. این میزان مصرف اندکی کمتر پیشبینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت از مصرف روزانه در سال۲۰۱۹ خواهد بود که به 99.55میلیون بشکه رسید.
البته در این میان بانک آمریکایی «جیپی مورگان» تخمین میزند با توجه به کاهش ظرفیت تولید، قیمت نفت در سال جاری از ۱۲۵دلار در هر بشکه و در سال۲۰۲۳ از ۱۵۰دلار فراتر رود.
مذاکرات هستهای ایران و اوپکپلاس
بسیاری از کارشناسان باور دارند درصورت توافق تهران و کشورهای مذاکرهکننده درمورد پرونده هستهای ایران و درنتیجه لغو بخشی از تحریمها، روزانه یکمیلیون و ۴۰۰هزار بشکه نفت وارد بازار میشود که تاثیر منفی بر قیمت نفت خواهد داشت و ممکن است آن را به زیر ۷۰دلار در هر بشکه سوق دهد. از همینرو کشورهای اوپکپلاس قیمت نفت در بودجه خود را بین ۶۰ تا 70 دلار در هر بشکه برآورد کردهاند که شاید به واقعیت نزدیکتر باشد.
انتظار میرود اوپکپلاس در نشست بعدی خود در بهمنماه، از سیاست فعلی خود مبنیبر افزایش ۴۰۰هزار بشکهای تولید خود عقبنشینی نکند. برخی کارشناسان بازار معتقد هستند این گروه سیاست خود را حفظ خواهد کرد تا وارد تقابل با ایالاتمتحده آمریکا و مصرفکنندگان بزرگ نفت در جهان نشود، زیرا علاوهبر دستاوردهای اقتصادی، بهدنبال حفظ روابط خوب با آمریکا و سایر مصرفکنندگان است.
درمجموع پیشبینی میشود تقاضای جهانی نفت بهدلیل افزایش تولیدات صنعتی و مسافرتهای هوایی و رونق فعالیت گردشگری جهانی، روند افزایشی داشته باشد و همانطور که ذکر شد این افزایش مصرف میتواند قیمت نفت را در سال۲۰۲۲، سهرقمی کند. البته بیشتر این تحلیلها بر پایه عوامل بنیادی بازار استوار است و تاثیر متغیرهای سیاسی و ژئوپلیتیک را فعلا نادیده میگیرد.
تحلیل فاندامنتال
منابع خبری از تعداد میلیونرهای جهان متفاوت است اما بانک مرکزی سوئیس این تعداد را حدود ۳۵ میلیون نفر تخمین زده است. کسانی که بالای ۲ میلیون دلار سرمایه دست نخورده و آماده تجارت دارند (ثروت مالی و غیر مالی مثل سهام یا ارواق بهادار)، در این فهرست جای می گیرند. این دارایی ها ممکن است شامل کلکسیون ها و خانه های اضافی باشد.حال با بررسی این موضوع اگر این ۳۵ میلیون نفر قصد سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال را داشته باشند ، چه خواهد شد ؟
این تعداد، رقم قابل توجهی در مقایسه با تعداد بیت کوینی که امروز وجود دارد، است. در حالیکه در جهان حداقل حدود ۳۵ میلیون میلیونر وجود دارد، تعداد بیت کوین، حداکثر ۲۱ میلیون واحد خواهد بود. درست متوجه شدید – بیت کوین ها هرگز به اندازه کافی برای هر میلیونر در جهان وجود نخواهند داشت و به طور مثال همه میلیونر های جهان نمی توانند هر کدام برای خودشان یک بیت کوین داشته باشند.
چرا Bitcoin ارزشمند است؟
در حالی که شما اکنون به فکر فرو رفته اید، بیایید بررسی کنیم که چه چیزی به بیت کوین ارزش داده است؟
بیت کوین ویژگی های فوق العاده ای دارد که ما می توانیم برای پاسخ از این سوال استفاده کنیم مثلا ما می توانیم با شبکه بلاک چین که غیر قابل تغییر است، بدون واسطه ثروت را به هر کجای جهان انتقال دهیم.
این ها همه قطعا ویژگی های خوبی هستند. اما آنچه که واقعا بیت کوین را ارزشمند می کند، دو ویژگی است: کمیاب بودن و اعتبار.
دیجیتالی کمیاب
نیازمند بودن به استخراج و تعداد محدود آن باعث می شود بیت کوین ارزشمند شود.
طلا هم به همین دلیل ارزش دارد: مردم آن را می خواهند اما کمیاب است و استخراج آن مشکل است. طلای جدید (بیت کوین) هم نمی تواند ساخته شود. باید معادن آن پیدا شود و با تلاش و کوشش فراوان آن را استخراج کرد. از آنجا که دولت ها و کارخانجات نمی توانند بیت کوین را تولید کنند و همچنین تعداد محدود آن، طلا و بیت کوین کمیاب هستند. کمیاب بودن و تقاضا ارزش را به همراه می آورد.
بسیاری از وسایل در جوامع و سال های پیشین به عنوان ارز مورد استفاده قرارگرفته اند. یکی از معروف ترین آن ها، wampum است، یک گردنبند ساخته شده از نوع خاصی صدف که در ایالات متحده کمیاب بود. ارز حتما نباید به طور فیزیکی قابل کارکرد باشد و حتما باید نادر و کمیاب باشد تا ارزشمند شود.
اهمیت کمیاب بودن باعث شده که کشورها مجازات های سنگینی را برای جاعلان پول در نظر بگیرند. حتی در زمان های گذشته جعل پول یا سکه مجازات مرگ را به دنبال داشت. جعل کننده با ایجاد پول بیش از نیاز بازار باعث می شود که پول کمیاب نباشد و ارزش آن کاهش پیدا کند بنابراین باعث تورم و گرانی می شود. انجام این کار، در مقیاس بزرگ، می تواند کل اقتصاد را نابود کند. به همین دلیل است که بارها گفته شده بیت کوین تورم ندارد . چون حداکثر تعداد آن مشخص است و کسی نمی تواند آن را جعل کند.
اعتبار
طلا مانند بیت کوین یک ویژگی دیگر دارد که برای هر فروشگاه و هر ارز بسیار مهم است: اصالت و اعتبار. هزاران سال است که طلا به عنوان یک ارز و به عنوان یک پول ارزشمند استفاده می شود. از آنجا که طلا کمیاب بوده است، در پول، جواهرات، تاج و قصرها مورد استفاده قرار گرفته است. طلا به طور جهانی با ثروت همراه است.
شاید بگویید که بیت کوین پدیده ی جدیدی است و اعتبار طلا را ندارد و آن را نامعتبر بدانید. اما در جهانی که به سرعت در حال حرکت از آنالوگ به دیجیتال است، حتی یک فناوری جدید مانند بیت کوین می تواند اصیل و معتبر باشد. هنگامی که پول هم از آنالوگ به دیجیتال تبدیل شود، بیت کوین قطعا مناسب این حوزه است. از هزاران واحد پولی مختلف که خود را “ارز دیجیتال” نامگذاری می کنند، بیت کوین اولین است. بیت کوین یک مدعی بزرگ و معتبر است.
تعداد زیادی آلت کوین بزرگ وجود دارد، اما هیچ کدام از آن ها اولین نبوده اند. هیچ کدام از آن ها نمی توانند ادعا کنند که بهترین باشند. هیچ کدام از این ها ارزش بازار بیت کوین را ندارند. بیت کوین اولین است، دارای بیشترین اثر در شبکه بلاک چین است و از همه شناخته شده تر و معتبر تر است.
دارایی یا ارز؟
اقتصاددانان و کارشناسان امور مالی سال هاست با یکدیگر بحث می کنند که آیا این یک دارایی است یا یک ارز. از لحاظ ارزش گذاری بیت کوین، این مسئله زیاد مهم نیست. اهمیتی ندارد چگونه مردم از بیت کوین استفاده می کنند؛ مهم است که چرا مردم آن را انتخاب می کنند.
آینده بیت کوین
آینده بیت کوین به احتمال قریب به یقین روشن خواهدبود. تحلیلگران و معامله گران مختلف تلاش کرده اند تا ارزش بیت کوین را در آینده حدس بزنند، برخی معتقدند که تا یک یا دو سال آینده قیمت بیت کوین به ۱۵۰۰۰۰ دلار خواهد رسید.
اما خیلی ها این را فراموش کرده اند که اگر بیت کوین طلای دیجیتال است، این ارزش بلند مدت آن است که واقعا اهمیت دارد. بیت کوین نادر است. بیت کوین کمیاب است . اکثریت قریب به اتفاق، حتی یک عدد بیت کوین کامل ندارند چون تعداد آن محدود است و این باعث تقاضا می شود. تقاضا تقاضا و تقاضا و در نهایت قیمتی که فکرش را نمی توانید بکنید. بیت کوین به راحتی می تواند بسیار ارزشمند باشد که حتی همه میلیونرها هم نمی توانند از آن یک واحد داشته باشند.
تغییر پیشبینی اوپک از رشد تقاضای نفت
قیمت نفت پس از انتشار گزارش صندوق بینالمللی پول که پیشبینیهای خود از رشد اقتصاد جهان در سال میلادی جاری را تنزل داد، کاهش بیشتری پیدا کرد.صندوق بینالمللی پول در جدیدترین گزارش دورنمای اقتصادی جهان، پیش بینی کرد رشد اقتصاد جهانی از شش درصد در سال ۲۰۲۱ به ۳.۲ درصد در سال ۲۰۲۲ آهسته میشود درحالی که نرخ تورم از ۴.۷ درصد به ۸.۸ درصد رشد میکند. در نتیجه، ریسکها برای دورنمای اقتصاد جهانی به شکل غیرقابل معمولی زیاد و نزولی مانده اند. سیاست پولی ممکن است موضع مناسب برای کاهش تورم را اشتباه محاسبه کرده است. مسیرهای سیاست پولی در بزرگترین اقتصادها ممکن است همچنان واگرا باشد و به رشد بیشتر ارزش دلار و تنشهای فرا مرزی منتهی شود. شوک قیمت بالاتر انرژی و غذا ممکن است باعث شود تورم برای مدت طولانیتری، استمرار پیدا کند.به نظر میرسد صندوق بینالمللی پول نگران رویکرد بانکهای مرکزی برای مهار تورم است و در این گزارش، اشاره کرده است «فرود نرم»، آن طور که جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا و سایر مقامات بانکی بلندپایه از آن صحبت میکنند، ممکن است تحقق پیدا نکند.تهدید رکود در ثروتمندترین اقتصادهای جهان، بسیار جدی است و اقتصادهای نوظهور در نتیجه این تحولات اقتصادی، با بحران بدهی مواجه میشوند. بنابراین، تعجبی ندارد که قیمتهای نفت که با تصمیم اخیر اوپک پلاس برای کاهش بزرگ تولید، پشتیبانی شده بودند، پس از انتشار این گزارش به سرعت کاهش پیدا کردند.بر اساس گزارش اویل پرایس، با این حال، مقامات اوپک هشدار داده اند که عرضه نفت محدود مانده است. تورم و رشد ارزش دلار، بدون شک باعث نابودی تقاضا برای سوخت میشود، اما تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید، عملا کفی برای قیمت نفت ایجاد میکند و بعید است ریزش قیمت مشابه نخستین سال شیوع پاندمیکووید مشاهده شود.قیمت نفت روز چهارشنبه برای سومین روز متوالی کاهش پیدا کرد. بهای معاملات نفت برنت با یک دلار و ۸۴ سنت معادل دو درصد کاهش، در ۹۲ دلار و ۴۵ سنت در هر بشکه بسته شد. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با دو دلار و هشت سنت معادل ۲.۳ درصد کاهش، در ۸۷ دلار و ۲۷ سنت در هر بشکه بسته شد.
اعلام جدیدترین پیش بینی از بازار نفت
اوپک پیش بینی سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ خود از تقاضای جهانی برای نفت را با اشاره به کندی اقتصادهای جهان، تشدید مجدد تدابیر مبارزه با کووید ۱۹ در چین و تورم بالا، برای چهارمین بار از ماه آوریل کاهش داد.اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه خود پیش بینی کرد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۲ به میزان ۲.۶۴ میلیون بشکه در روز معادل ۲.۷ درصد رشد خواهد کرد که ۴۶۰ هزار بشکه در روز کمتر از پیش بینی ماه پیش این گروه است.در گزارش اوپک آمده است: اقتصاد جهانی در پرتو تداوم نرخ بالای تورم، تحکیم سیاست پولی توسط بانکهای مرکزی بزرگ جهان، سطح بالایی بدهی دولتی در بسیاری از مناطق و همچنین مسائل عرضه، وارد دوره ابهامات شدید و چالشهای فزاینده شده است.دورنمای تقاضای کمتر، زمینه بیشتری را برای اقدام اوپک و متحدانش معروف به اوپک پلاس برای اجرای بزرگترین کاهش تولید از سال ۲۰۲۰ به منظور حمایت از بازار فراهم میکند. آمریکا از این تصمیم انتقاد کرده است.با این حال، روز چهارشنبه وزارت انرژی آمریکا هم پیش بینی خود از تولید و مصرف جهانی نفت در سال ۲۰۲۳ را کاهش داد.اوپک انتظار دارد سال میلادی آینده تقاضا برای نفت به میزان ۲.۳۴ میلیون بشکه در روز رشد کند و به ۱۰۲.۰۲ میلیون بشکه در روز برسد که این برآورد، ۳۶۰ هزار بشکه در روز کمتر از پیش بینی قبلی این گروه خواهد بود. این گروه همچنین انتظار دارد تقاضا در سال ۲۰۲۳ از نرخ پیش از پاندمیدر سال ۲۰۱۹ فراتر رود.در مقابل، وزارت انرژی آمریکا پیشبینی کرد تقاضا در سال ۲۰۲۳ به میزان ۱.۵ درصد رشد کرده و به ۱.۱.۰۳ میلیون بشکه در روز میرسد که کمتر از ۱۰۱.۵۰ میلیون بشکه در روز پیش بینی ماه گذشته است. همچنین این آژانس پیشبینی کرد تولید در سال آینده ۰.۸ درصد رشد کرده و به ۱۰۰.۷۳ میلیون بشکه در روز میرسد.اوپک پیش بینی رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۲ را پیشبینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت از ۳.۱ برآورد قبلی، به ۲.۷ درصد اصلاح کرد و نرخ رشد سال آینده را به ۲.۵ درصد کاهش داد و اعلام کرد احتمال افت بیشتر رشد اقتصادی وجود دارد.اوپک پلاس در طول سال میلادی جاری برای خاتمه دادن به کاهش تولیدی که از سال ۲۰۲۰ در واکنش به فروپاشی تقاضا در اوج بحران پاندمیکووید ۱۹ به اجرا گذاشته بود، تولیدش را افزایش داده است. تصمیم این گروه برای افزایش ۱۰۰ هزار بشکه در روز تولید در سپتامبر سال ۲۰۲۲ به معنای آن بود که ۶۴ هزار بشکه در روز، سهم ۱۰ عضو اوپک است.گزارش اوپک نشان داد تولید این گروه در سپتامبر به میزان ۱۴۶ هزار بشکه در روز افزایش یافت و به ۲۹.۷۷ میلیون بشکه در روز رسید. با این همه، این تولید همچنان بسیار کمتر از سقف تصویب شده در چارچوب توافق اوپک پلاس است که ناشی از کمبود سرمایه گذاری در میادین نفتی برخی از کشورهای عضو این گروه است.اوپک پیش بینی کرد تقاضای جهانی برای نفت این گروه سال آینده به ۲۹.۴ میلیون بشکه در روز میرسد که ۳۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از برآورد ماه گذشته پیشبینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت است و ۳۷۰ هزار بشکه در روز مازاد تولید بر اساس نرخ سپتامبر را نشان میدهد.بر اساس گزارش رویترز، با این حال، کاهش تولید به میزان دو میلیون بشکه در روز که هفته گذشته توسط وزیران اوپک پلاس تصویب شد، تا پایان سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت.
نفت با افت دلار صعودی شد
قیمت نفت روز جمعه در پی افت ارزش دلار آمریکا، روند کاهشی خود را معکوس کرد و اندکی افزایش یافت.بهای معاملات نفت برنت با ۳۱ سنت معادل ۰.۳ درصد افزایش به ۹۴ دلار و ۸۸ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۳۶ سنت معادل ۰.۴ درصد افزایش به ۸۹ دلار و ۴۷ سنت در هر بشکه رسید.تینا تنگ، تحلیلگر شرکت سی ام سی مارکتس در این باره گفت: افت ارزش دلار آمریکا و بهبود قوی داراییهای پرریسک، قیمتهای نفت را بالا برد. بهبود این روند ممکن است در معاملات روز جاری بازار آسیا ادامه پیدا کند زیرا افت دلار معمولا نفت را برای خریداران غیرآمریکایی، ارزانتر میکند. تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید هم به همراه چشم انداز بهبود تقاضای چین در صورت تسهیلات محدودیتهای کرونایی در سه ماهه چهارم، همچنان از قیمتهای نفت پشتیبانی خواهد کرد.هر دو شاخص نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت پس از دو هفته رشد متوالی، در مسیر ثبت حدود سه درصد کاهش هفتگی قرار دارند.عامل دیگری که روزگذشته از قیمتها پشتیبانی کرد، کاهش چشمگیر ذخایر سوخت آمریکا شامل دیزل و نفت کوره در پی افزایش تقاضا برای گرمایش در فصل زمستان بود.بر اساس گزارش رویترز، آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان داد ذخایر سوختهای آمریکا هفته گذشته ۴.۹ میلیون بشکه کاهش پیدا کرده و به ۱۰۶.۱ میلیون بشکه رسیده که پایین ترین میزان از ماه مه است در حالی که تحلیلگران، کاهش این ذخایر به میزان دو میلیون بشکه را پیش بینی کرده بودند. ذخایر نفت به میزان ۹.۹ میلیون بشکه رشد کرد و به ۴۳۹.۱ میلیون بشکه رسید که بسیار بالاتر از رشد ۱.۸ میلیون بشکه ای پیش بینی شده از سوی تحلیلگران بود.
کاهش تقاضای نفت در ماههای آینده مطابق پیشبینی اوپک و اداره اطلاعات انرژی آمریکا
در بازبینی پیشبینی تقاضای نفت، دیگر خبری از رشدهای شارپی نیست
نفت یکی از مهمترین کامودیتیهایی است که کاهش یا افزایش تقاضای آن همیشه برای تحلیلگران و اقتصاددانان اهمیت دارد. هرگونه واقعهی کلان نظیر کووید ۱۹، قرنطینههای چین، اختلال در زنجیره تامین، تجاوز روسیه به خاک اوکراین و مواردی از این دست، میتواند به تغییرات تقاضای نفت دامن بزند. اما سوال اینجاست که در شرایط فعلی، آیا تقاضا برای نفت همچنان بالا خواهد ماند؟ اگر پاسخ مثبت است، پس چه زمانی شاهد کاهش آن خواهیم بود. این همان مسئلهای است که اخبار بورس در این مقاله به آن میپردازد و در پی پاسخ به آن است. در جریان این بررسی، پیشبینی سه نهاد بزرگ را هم از تقاضای نفت در سال جاری و سال آینده ارائه میکنیم.
آنچه میخوانید ترجمهی مقالهای تحت عنوان «Oil Demand Forecasts Aren’t as Bullish as They Seem» است که در تاریخ ۱۴ آگوست ۲۰۲۲ (۲۳ مرداد ۱۴۰۱) در بلومبرگ منتشر شده است.
فهرست مطالب
بازبینی پیشبینیها برای تقاضای نفت
از آنجا که قیمت گاز افزایش پیدا کرده است، نفت به یک سوخت جذاب تبدیل شد که جایگزین خوبی به حساب میرود. اما مسئله اینجاست که ذخایر گاز طبیعی اروپا در حال تکمیل است و روند تکمیل آن سرعت بالایی هم دارد. اخیرا سه سازمان معتبر در پیشبینیهای تقاضای نفت تجدیدنظرهایی انجام دادهاند. بر این اساس تقاضای نفت در آینده آنقدرها هم که به نظر میرسید صعودی نخواهد بود. نباید در مورد افزایش قیمتها هیجانزده عمل کرد.
آژانس بینالمللی انرژی، اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) همگی پیشبینیهای خود را از تقاضای نفت به روز کردند. دو مورد از این موارد، در برآوردهای خود تقاضای نفت را برای امسال و سال آینده کاهش دادند. تنها آژانس بینالمللی انرژی بود که پیشبینیهای خود را افزایش داد.
باید گفت که این تنها یک تغییر جزئی از سوی این آژانس مستقر در پاریس تلقی نمیشد. این سازمان تقاضای نفت را پیشبینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت برای سال جاری به ۵۲۰ هزار بشکه در روز افزایش داد و بخش اعظم این تقاضا را نیز تا سال ۲۰۲۳ امتداد داد. در ظاهر چنین به نظر میرسد که این اتفاق برای نفت بسیار خوشبینانه است. اما دلایل زیادی برای احتیاط وجود دارند.
سیر تکاملی تقاضای نفت
بهتر است در ابتدا دیدگاههای واقعی سه نهادی را که بالا در مورد آنها صحبت کردیم، با هم مقایسه کنیم و آنها را در بستر تاریخی خودشان قرار دهیم. تعداد تقاضای جدید در بازبینی آژانس بینالمللی انرژی برای سال ۲۰۲۲ به گونهای است که تقریبا این آژانس را جایی در بین دو سازمان دیگر جای میدهد. چشمانداز این سازمان اکنون به همان نقطهای برگشته است که ماه مارس در آنجا قرار داشت. بنابراین اگرچه بازنگری آژانس بینالمللی انرژی بزرگ بود اما به هر طریق همچنان در محدودهی حد و مرز دیگر سازمانها قرار دارد.
نکتهی قابل توجه دیگر در پیشبینیها این بود که دیگر خبری از آن رشد و صعود در تقاضای نفت به چشم نمیخورد. بلکه این تقاضا به سرعت در حال ناپدید شدن است. نمودار زیر به خوبی این مسئله را نشان میدهد. در سه ماه نخست سال تقاضای جهانی نفت به صورت سال به سال حدود ۵ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کرد. این مسئلهای است که هر سه نهاد بر سر آن اتفاق نظر داشتند. اما آنچه اکنون در حال وقوع است این است که روند افزایشی تقاضای نفت اکنون در حال کاهش است.
زمانی که مقایسههای سال به سال را مدنظر قرار میدهیم، این اتفاق اصلا غیرمنتظره نیست. تقاضای نفت در ابتدای سال ۲۰۲۱ هنوز متاثر از پیامدهای نامطلوب همهگیری بود. به همین خاطر بازگشت مجدد آن در ابتدای سال جاری امری کاملا منطقی به نظر میرسید. پس از آن هم که فعالیتهای اقتصادی و مسافرتها در سال ۲۰۲۱ سرانجام زیاد شد. به همین خاطر چنین انتظاری میرفت که رشد تقاضای نفت در فصلهای مشابه در سال ۲۰۲۲ کاهش پیدا کند.
فاکتورهای موثر در پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی
حالا بهتر است با جزئیات بیشتری به این مسئله نگاه کنیم که چرا آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی خود را از تقاضای نفت افزایش داده است. در واقع در این بازبینی دو عامل دخیل و موثر بودهاند.
تولید برق
این سازمان افزایش تقاضا برای تولید نفت را به منظور تولید برق پیشبینی میکند؛ مخصوصا در خاورمیانه. یعنی جایی که تقاضا برای برق افزایش پیدا میکند تا سیستمهای تهویه بتوانند در طول تابستان به خوبی به وظیفهی خود عمل کنند. مثل سال ۲۰۲۱، سال ۲۰۲۲ هم سال گرمی بوده است. حداکثر دمای روز در ریاض عربستان به طور میانگین، از ابتدای ژوئن بیش از ۴۳ درجه سانتیگراد (۱۹ درجه فارنهایت) بوده است و انتظار هم نمیرود که تا قبل از اکتبر خبری از کاهش دما باشد. این امر مانع از کاهش تقاضای نفت در شرایط فعلی میشود.
همین استفاده از نفت در خاورمیانه، مدتی به تقاضای نفت دامن میزند. اما بعید است که با آغاز ماههای سردتر، تقاضای بالا همچنان حفظ شود. وضعیت در اروپا ممکن است متفاوت جلوه کند. آژانس بینالمللی انرژی در پیشبینیاش به افزایش استفاده از نفت برای تولید برق در کشورهای پرتغال، اسپانیا، بریتانیا و همچنین ژاپن اشاره میکند.
ذخایر گازی اروپا
درست است که در پی افزایش قیمت گاز، نفت به یک جایگزین جذاب تبدیل شده است. اما نباید فراموش کرد که اروپا به سرعت ذخایر گاز طبیعیاش را قبل از فرا رسیدن زمستان تکمیل میکند. ذخیرهسازی حدودا ۹ هفته زودتر از سال گذشته انجام شده است. این اتفاق در حالی رخ داده است که جریانات گاز از روسیه از قبل به شدت محدود شده است. تحلیلگران موسسه Standard Chartered Plc از ضعیف شدن حربهی گازی روسیه در پی ایجاد ذخایر گازی خبر میدهند. این امر نشان میدهد که اروپا به زودی از موقعیتی برخوردار خواهد شد که بدون گاز روسیه هم بتواند به آسانی زمستان سرد را پشت سر بگذارد.
گاز طبیعی بیشتر، موجب کاهش فشار بر تقاضای نفت به عنوان یک جایگزین قابل قبول میشود. کشورهای اتحادیه اروپا سرانجام به توافقی سیاسی برای کاهش ۱۵ درصدی مصرف گاز تا زمستان سال آینده دست پیدا کردند. هرچه اروپاییها اکنون اقدامات تهاجمی و سختگیرانهتری را برای صرفهجویی در انرژی به کار ببندند، کار در ماههای آینده دشواری کمتری خواهد داشت. اما مسئله این است که برنامههای احتمالی به منظور کاهش عرضه گاز و برق در صنعت در زمستان امسال، تا زمانی که نگرانی در مورد کاهش احتمالی گاز همچنان پابرجا باشد، افزایش تقاضای نفت را همچنان حفظ خواهد کرد.
اما این تقاضای مازاد، با چشمانداز روبهزوال و وخیم اوضاع اقتصادی به مشکل برمیخورد. همانطور که خیلی از تحلیلگران هم نگران این مسئله هستند، چنانچه قیمت سوخت، غذا و تقریبا هر کالای دیگری با افزایش مواجه شود و جرقهی رکود را بزند، کاهش فعالیت اقتصادی میتواند به سرعت تقاضای نفت را با کاهش مواجه کند.
MelliunIran
قیمت نفت به پایینترین حد خود از سال ۲۰۰۳ تا کنون رسید
بازگشت دوباره ایران تکانهایی را به بازار جهانی فروش نفت وارد کرده است. برخی تحلیلگران پیشبینی میکنند، حضور ایران و قصد این کشور برای افزایش تولید روزانه نفت، باعث افزایش سیر نزولی قیمت نفت شود.
برداشته شدن تحریمها علیه ایران موجب شد تا قیمت نفت به پایینترین قیمت خود در ۱۳ سال گذشته برسد. صبح روز دوشنبه (۲۸ دی/ ۱۸ ژانویه) قیمت هر بشکه نفت برنت برای مدتی با دو درصد کاهش به ۲۷ دلار و ۶۷ سنت رسید که این قیمت پایین، از سال ۲۰۰۳ تا کنون بیسابقه بود.
از آنجایی که رفع تحریمها علیه ایران به معنای بازگشت این کشور به بازار جهانی فروش نفت است، این وضعیت به گفته تحلیلگران، فشار نزولی بر قیمت نفت را افزایش خواهد داد.
اکنون این نگرانی در بازار فروش نفت وجود دارد که بازگشت ایران روند کاهش قیمت را ادامه دهد. با این حال یک کارشناس نفتی به رویترز گفته است که توافق هستهای غرب با ایران و اجرایی شدن برجام نباید موجب شگفتی بازار شود، زیرا این موضوع از مدتها پیشبینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت پیش قابل پیشبینی و قابل انتظار بوده است.
چشمانداز دریافت نفت اضافی در بازار از سوی ایران در اواخر هفته گذشته موجب شد تا قیمت نفت به طرز قابل توجهی کاهش یابد.
بازار جهانی نفت از ماهها پیش با عرضه بیش از حد و نزول تقاضا مواجه بوده است. بر خلاف سالهای گذشته کشورهای عضو اوپک تا کنون تولید خود را برای تثبیت قیمت کاهش ندادهاند، بلکه برعکس آنها با افزایش تولید درصدد حفظ سهم خود از بازار جهانی نفت برآمدهاند.
وزارت نفت ایران اعلام کرده است که با لغو تحریمها تولید خود را روزانه ۵۰۰ هزار بشکه افزایش خواهد داد. متوسط تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی ۲ میلیون و ۸۴۷ هزار بشکه بوده است. ریچارد نفیو، استاد دانشگاه کلمبیا به رویترز گفته است: «ایران اکنون این آزادی را دارد که تا هر اندازه مایل است، به هرکسی و با هر قیمتی نفت بفروشد.»
کارشناسان مؤسسه “فیلیپ فیوچرز” بازگشت ایران به بازار جهانی نفت را “در زمانی نامناسب هم برای ایران و هم برای بازار” ارزیابی کردهاند.
با این همه شماری از کارشناسان دیگر اینگونه برآورد میکنند که بازگشت ایران برای مدت کوتاهی نوسانات قیمت را ثابت نگاه خواهد داشت، زیرا فاکتور عدم اطمینان از لغو تحریمها علیه ایران که تا پیش از این نفس بازار را حبس کرده بود، برداشته خواهد شد.
فیلیپ استرایبل، تحلیلگر مؤسسه سرمایهگذاری “آر جی او فیوچرز” پیشبینی میکند که در روزهای آینده قیمت نفت با افزایش دو، سه یا چهار دلاری روبرو خواهد شد.
بانک “گلدمن ساکس” پیشتر پیشبینی کرده بود که در سال ۲۰۱۶ قیمت نفت وست تگزاس اینترمیدیت (WTI) به ۲۰ دلار در هر بشکه برسد. وست تگزاس اینترمیدیت نوعی نفت است که به عنوان محک برای قیمتگذاری نفت در بازارهای جهانی استفاده میشود.
از: دویچه وله
دیدگاه شما