تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟

تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟

با سلام، سایت‌های خارجی هستند که پول خارجی مثل بیت‌کوین و . رو عرضه می‌کنند و بعد در سایت‌های ایرانی این پول‌های خارجی قابلیت خرید و فروش دارند. آیا از نظر شرعی تولید و به دست آوردن اینچنین پولی و خرید و فروش آن حرام است؟

هر چند بیشتر فقها، تولید و خرید و فروش ارزهای دیجیتال –از جمله بیت‌کوین- را به خودی خود حرام نمی‌دانند، ولی با توجه به ابهامات و مفاسد احتمالی در این نوع ارزها، ورود به این معاملات را دارای اشکال دانسته و می‌گویند لازم است در این موضوع بر حسب قوانین عمل شود.

ضمائم:

پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

ایشان در این زمینه فتوایی نداده و احاله به قوانین موجود می‌نمایند.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

معظم له، فعالیّت مذکور را اجازه نمی‌دهند.

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):

اگر اعتبار دریافتی، در مقابل کار حلال داده شود و خلاف قانون نباشد، اشکال شرعی ندارد.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

بیت‌کوین مالیت ندارد و قابل خرید و فروش نیست، اما اگر آن را به غیر مسلمان واگذار کرده در مقابل وجهی دریافت کنید اشکال ندارد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد معامله آن اشکال دارد.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):

ورود در این معاملات اشکال دارد.

حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):

هرگونه اقدامی در راستای استخراج بیت‌کوین حرام است. بنابراین اگر کسی اقدام به استخراج این نوع رمزارز کند، به لحاظ حکم تکلیفی عملی حرام انجام داده است؛ ولی به لحاظ حکم وضعی، مالک بیت‌کوین‌های به دست آمده خواهد بود؛ پس باید در اسرع وقت نسبت به تبدیل آن به ارز یا کالای دیگری اقدام کند و این تبدیل نباید با انتقال بیت‌کوین به یک مسلمان صورت پذیرد به گونه‌ای که در نهایت تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ همچنان سیطرۀ بیت‌کوین بر دارایی‌های امت اسلامی باقی بماند و نیز نباید به صورت مجانی انتقال پیدا کند تا باعث از دست‌رفتن معادل ارزی و کالایی بیت‌کوین از محدودۀ دارایی‌های امت اسلامی شود. پس باید به یک غیر مسلمان منتقل شود و در ازای آن نیز ارز دیگر یا کالا دریافت شود. و اگر شناخت طرف دیگر معامله ممکن نیست، باید آن‌را منتقل کند و گیرنده اگر مسلمان است همین وظیفه را دارد تا این‌که به غیر مسلمان منتقل شود.

[1]. آیات عظام صافی گلپایگانی و هادوی تهرانی.

[2]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.

گزینه‌‌های پیش روی دولت برای کاهش نوسان‌‌ِ بازار ارز/‌ ناامنی‌ها منجر به التهاب در اقتصاد می‌شود‌

کارشناس اقتصاد با بیان اینکه ناامنی‌ها تقاضای ارز اسکناس را بالا می‌برد، گفت: پاسخ واقعی به موضوع دلیل نوسانات ارزی فارغ از نحوه مداخله و جزئیات تکنیکال بازار، این است که در سمت مصارف، تغییر الگوی تجاری داشته باشیم.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، پس از شکل‌گیری زنجیره‌ای از اقدامات از سوی آشوب‌طلبان در داخل و خارج از کشور، بازار ارز در واکنش به ناامنی‌های شکل گرفته واکنش نشان داد‌ و قیمت ارز در 10 روز گذشته روند افزایشی به خود گرفت‌، گرچه با اقدامات بانک مرکزی و دولت نوسانات بازار ارز در حال مهار شدن است.

‌بررسی ابعاد این نوسانات نشان می‌دهد، بخشی از تقاضای موجود در بازار کاذب بوده و دلالان به دنبال ماهی گرفتن از آب گل آلود هستند.

مجید شاکری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه، درباره نوسانات اخیر در بازار ارز معتقد است: مسئله اصلی این است که وقتی شکل اصلی درآمدهای حاصل از تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ صادرات ما، درهم نیست و همه مصارف ما یا درهمی است یا به درهم متصل است، همیشه شما در معرض چنین نوساناتی هستید؛ اگرچه در ظاهر و از نگاه کلیت پرداخت‌ها به نظر تراز وجود داشته باشد یا در حدی ناتراز باشید که درآمدهای نفتی بتواند جبران کند. آن وقت پاسخ واقعی به این سوال این است که بانک مرکزی باید به دنبال برداشتن مصارف اصلی کشور در حوزه کالاهای اساسی، قطعات خودرو و موبایل از روی درهم باشد. پس پاسخ واقعی به این موضوع فارغ از نحوه مداخله و جزییات تکنیکال بازار این است که در سمت مصارف در نهایت، تغییر الگوی تجاری داشته باشیم.

در ادامه مشروح گفت‌‌‌‌وگوی‌ مجید شاکری با فارس را می خوانید:

فارس: به عنوان اولین سوال بفرمایید نوسانات ایجاد شده در بازار ارز طی روزهای گذشت،ه آیا مانند رشد قیمت ارز در موارد قبلی است یا افزایش نرخ ارز در این برهه زمانی دلایل دیگری داشته است؟

شاکری: اولا باید درک کنیم که رشدی که طی یک هفته گذشته در بازار ارز با آن مواجه هستیم، یک رشد از سمت حواله به نقد است. در موارد قبلی دقیقا برعکس این تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ مساله رخ می داد و شاهد رشد از سمت نقد به حواله بودیم. خیلی از دلایلی که برای موضوع از سوی کارشناسان بیان می‌شود مانند این که نرخ بهره بانکی به اندازه کافی بالا نبوده یا مردم از بورس خداحافظی کرده و نقدینگی را به بازار ارز آورده اند، این ها همه مربوط به حوزه نقد است. به همین خاطر نمی‌تواند توضیح دهنده خوبی برای وقایع یک هفته یا 10 روز اخیر باشد.

* بخش عمده تقاضای در بخش حواله مربوط به درهم است

فارس: در صورتی که این بار فشار تقاضا از سوی حواله به سمت نقد باشد، باید توضیح داده شود که چه اتفاقاتی در بازار حواله رخ داده است که امروز شاهد ورود این فشار به بخش نقد هستیم. به نظر شما چه دلایلی برای رشد قیمت ها در بخش حواله وجود دارد؟

شاکری: اتفاقاتی در سمت حواله رخ داده است که بسیار واضح است. اولین اتفاق و نشانه شماره یک این است که سرعت رشد قیمت درهم از سرعت رشد قیمت دلار در تهران بالاتر است. این نشانه کاملی است که موضوع فشار از سمت حواله به سمت نقد را به ما نشان دهد. در حوزه حواله مسئله ای که وجود دارد این است که بخش عمده ای از تقاضاهای ما روی درهم است و همزمان به نیمه دوم آبان و آذر ه می رسیم یعنی به ماه های پایانی سال میلادی ( نوامبر و دسامبر که آخر سال میلادی است) بخش تسویه های آخر سال میلادی فعال می شود. این موضوع را ما همیشه در آبان و آذر سال های قبل هم شاهد بوده ایم و فشار رو به بالا روی نرخ ارز در این دو ماه وجود داشته است.

* تفاوت در نرخ تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ ارز توافقی و نرخ آزاد ارز ایجاد صف می‌کند

فارس: طی روزهای گذشته شاهد تشکیل صف مقابل صرافی‌ها برای خرید ارز بوده ایم؛ با تصمیم بانک مرکزی این صف بخش آنلاین هدایت شده است. این مساله را چگونه می توان توجیه کرد؟

شاکری: این که در تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ بازار ارز صفی مقابل صرافی ها شاهد هستیم و مربوط به بازار نقد است، بیش از این که مرتبط با این باشد که بگوییم فشار از سمت نقد به سمت حواله شروع شده، به تفاوت ما بین نرخ توافقی ارز و نرخ آزاد آن بر می‌گردد. اشتباه بسیار مهمی که بانک مرکزی در هفته های گذشته مرتکب شد، این بود که در ابتدا به عنوان این که جلوی صرافی‌ها صف نباشد به جای افزایش نرخ تابلوی صرافی ها کلا ردیف خدماتی سایر را حذف کرد و بعد هم که خواستند مجددا دستشان را به سمت بازار آزاد احیا کنند، نرخ توافقی را روی میز گذاشتند. در حالی که خود تفاوت این نرخ با نرخ آزاد ایجاد صف می‌کند.

* التهاب در بازار ارز مربوط به بخش نقدی نیست

فارس: یعنی تفاوت نرخ ارز توافقی و نیمایی با نرخ ارز تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ در بازار آزاد موجب شکل گیری نوعی سفته بازی و سوداگری در بازار ارز شده است؟

شاکری: بله. اگرچه در نوسانات هفته گذشته اساسا شروع این مشکل از سمت نقد نبوده است، ولی هر راه حلی شامل چسباندن نرخ فروش صرافی‌ها و یا هر اسمی که برایش بگذاریم، نرخ توافقی یا هر چیز دیگری، به نرخ بازار آزاد باید رخ دهد و بانک مرکزی باید در قیمت بالای این نرخ اقدام به فروش و در قیمت پایین آن نرخ اقدام به خرید کند. تا بتواند پله پله و به صورت نرم قیمت را کنترل و در جایی که سیاست گذاری کرده است، تثبیت کند.

* رویکرد بانک مرکزی به بازار ارز بورسی است

فارس: چرا بانک مرکزی در این مساله به گونه دیگری رفتار کرده است و فاصله نرخ ارز توافقی با نرخ آزاد به این میزان وجود دارد؟

شاکری: این یک موضوع واضح است که متاسفانه به خاطر رویکرد بازار سرمایه‌ای بانک مرکزی به بازار ارز عملا هنوز درک نشده و تصور می شود معاملات بیشتر با عمق بیشتری اگر ایجاد شود به نفع بازار است. در حالی که گذاشتن نرخی بدون هدف از سوی بانک مرکزی با ایده افزایش شفافیت، وقتی نرخ حالت تثبیتی دارد یا کاهنده است کار می کند. در افزایش ها شما همیشه جا می‌مانید و با افزایش فاصله ها و نرخ جدید مواجه خواهید شد.

* تغییر الگوی تجاری مهمترین اقدام بانک مرکزی باید باشد

فارس: برای کاهش التهاب در بازار ارز و مخصوصا بخش حواله باید چه اقداماتی انجام شود؟

شاکری: در مورد این که ما در حوزه حواله چه کار باید بکنیم پاسخ بسیار روشن است. چیزی که در نهایت رخ داده این است که با توجه به پایان سال میلادی ما افزایش تقاضا برای درهم داریم و درآمدهای ما به شکل غیر درهم است و تبدیل این دو به هم نیز با هزینه قابل توجهی همراه است و انتقالات نیز زمان بر است. این موجب می‌شود مداخلات بانک مرکزی در حوزه درهم با اختلاف زمانی رخ دهد و اثرگذاری نیز با اختلاف زمانی بیشتری انجام شود. می توانیم در مورد این که چه زمانی این مشکل رخ می دهد در آینده قضاوت کنیم. اما مسئله اصلی این است که وقتی شکل اصلی درآمدهای حاصل از صادرات ما درهم نیست و همه مصارف ما یا درهمی است یا به درهم متصل است، همیشه شما در معرض چنین نوساناتی هستید. اگرچه در ظاهر و از نگاه کلیت پرداخت ها به نظر تراز وجود داشته باشد یا در حدی ناتراز باشید که درآمدهای نفتی بتواند جبران کند. آن وقت پاسخ واقعی به این سوال این است که بانک مرکزی باید به دنبال برداشتن مصارف اصلی کشور در حوزه کالاهای اساسی، قطعات خودرو و موبایل از روی درهم باشد. پس پاسخ واقعی به این موضوع فارغ از نحوه مداخله و جزییات تکنیکال بازار این است که در سمت مصارف در نهایت، تغییر الگوی تجاری داشته باشیم.

* برای تغییر در الگوی تجاری باید همه بخش‌های اقتصادی وارد میدان شوند

فارس: دولت برای اینکه بتواند این مساله را حل و فصل کند باید چه اقداماتی انجام دهد؟

شاکری: تا روزی که این تغییر الگوی تجاری رخ ندهد که کاری سهل و آسان است، همیشه نگرانی داریم و هر اتفاقی برای ما می تواند ایجاد تنش کند. هر روز به یک عنوانی بازار ارز می تواند مورد التهاب و نوسان قرار گیرد. هر ناامنی در کشور می‌تواند این مساله را تشدید کند و موجب افزایش تنش در بازار ارز خواهیم بود. البته تنها بانک مرکزی نباید اقدام کند. زنجیره ای از بانک مرکزی، وزارت جهاد، وزارت صمت و وزارت اقتصاد باید تصمیم بگیرند که این کار را انجام دهند و این اقدام اگرچه در ظاهر ساده، اما تبعات سیاسی و تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ امنیتی گسترده ای دارد.

* بانک مرکزی از توزیع رانت جلوگیری کند

فارس: در چنین شرایطی بانک مرکزی چه اقدامی می‌تواند داشته باشد و آیا اقداماتی که تاکنون داشته برای کاهش التهاب در بازار ارز کافی بوده است؟

شاکری: خیر. قطعا این ایده که صف را از جلوی صرافی‌ها به داخل سامانه منتقل کنیم را ایده هوشمندانه‌ای نمی دانم. چون شما وقتی با اختلافی با نرخ بازار آزار می فروشید هر میزان عرضه کنید،‌ تقاضا باقی است. تقاضای سفته بازی را خودتان ایجاد کرده اید. سوال این نیست که صف فیزیکی و یا آنلاین باشد. سوال این است که قیمت فروش اسکناس در صرافی ها با قیمت فروش اسکناس در بازار آزاد یکی باشد یا خیر. در روزهای گذشته فاصله بین نرخ ارز توافقی با بازار آزاد تا حدودی زیادی کاهش پیدا کرده است ولی هنوز این فاصله وجود دارد. یعنی هنوز مساله رانت وجود دارد و باید این مساله را بانک مرکزی از بین ببرد. در شرایط فعلی که فاصله ارز توافقی و بازار آزاد حدود 1500 تومان است یعنی یک سود حدود سه میلیون تومانی نصیب دلالان می شود.

* راه حل بازگرداندن آرامش به بازار ارز مشخص است

فارس: مشابه این اتفاقات را در سال های گذشته دیده ایم. آیا اقدامات آن روزها کافی بود و یا بانک مرکزی اقدام و مداخله درستی در آن زمان داشت؟

شاکری: ما همه این صحنه ها را در بهمن ۹۶ دیده ایم. راه حلش را از شهریور ۹۷ دیده ایم. نمی دانم چه اصراری است که تاریخ را بارها تکرار کنیم. راه حل این است که به نرخ صرافی ملی برگردیم. به جای این که به بازار متشکل و هر اسم دیگری وصل کنیم. نرخ صرافی ملی با قیمت بازار آزاد هدف شود و بالای آن نرخ، بانک مرکزی بفروشد و زیر آن نرخ بخرد. قیمت که تثبیت شد شروع کند هدفگذاری اش را کاهش دهد. این ها راه حل سمت نقد است. در اصل چیزی که با آن مواجه هستیم سمت حواله است که راهی به جز این که سمت این مساله برویم که مقداری از سهم درهم در تبادلاتمان کم کنیم، وجود ندارد.

* مشکل ارزی فعلی از سوی بازار حواله به سمت نقد بوده است

فارس: با توجه به اتفاقات یک ماه و نیم گذشته و وجود اغتشاش و نا امنی در کشور، ‌این نا امنی را چقدر در این ماجراها موثر می دانید؟

شاکری: در این که این ناامنی در کنار توقف در موضوع مذاکرات که همزمان با این ناامنی شده، می تواند روی تقاضای بخش نقد اثر بگذارد شکی ندارم. اما تاکید می کنم که سمت این ماجرا از حواله به نقد است. نه از نقد به حواله. ممکن است اگر درست تدبیر نشود روزی شاهد این باشیم که نقد نسبت به حواله پیشرانی پیدا کند. مانند فروردین ۹۷، ولی الان هم فرصت و هم امکانش را داریم که مقابل این موضوع بایستیم. مشروط بر این که مدل نگاه بازار سرمایه ای به بازار ارز را کنار بگذاریم.

* در ایران سیاست ارزی مقدم بر سیاست پولی است

فارس: بخشی از کارشناسان می‌گویند افزایش نقدینگی و تورم قطعا در برهه‌ای از زمان موجب افزایش قیمت ارز می‌شده است. آیا این درست است؟

شاکری: قطعا نمی توانیم نگاه دارایی به بازار ارز یا نگاه از ناحیه پولی به بازار ارز را فراموش کنیم. آن بخش‌های اقتصادی دارند کار خود را می‌کنند. ولی آن ها از جنس تخریب تدریجی ذخایر شما هستند و تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ از جنس به هم زدن تدریجی تراز پرداخت‌های شما خواهند بود. آن ها سر جایشان هستند و وجود دارند. ولی واقعیت دیگری وجود دارد که شما با یک رشته اتفاقات تکنیکال هم مواجه هستید که این تعدیل خیلی وقت ها حالت سریع تری پیدا کند. این موضوع تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ دوباره برگشت هم دارد. یعنی وقتی که ناچار هستید به دلایل اقتصادی، بکوشید که نرخ ارز خود را نگه دارید یا حداقل به دلایل واضح اقتصادی شناور مدیریت شده نگه دارید و حساب سرمایه خود را هم نمی توانید ببندید، سیاست پولی مستقلی نمی توانید داشته باشید.

در واقع در ایران سیاست ارزی مقدم بر سیاست پولی است. فارغ از این که آن هم سر جای خودش در چرخه خودش کار خود را می کند. یعنی انتظارات تورمی و روانی موجود در بازار نیز موثر است. ولی شکل مرسوم اثر این ها تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ در بازار نقد است. مگر این که بگوییم کسانی که نیاز حواله ای دارند به خاطر انتظارات، نیازهای خود را جلو انداخته اند که چون الان پایان سال میلادی هستیم خیلی نمی توانیم روی چنین چیزی تاکید کنیم.

دلار 29 هزار تومانی در اصفهان /لانه زنبور بازار ارز

معامله‌گران درباره بازار ارز می‌گویند تهران همان دوشنبه بود و هرات هم همان دوشنبه. وقتی قیمت درهم و اونس بالا می‌روند و هرات پایین می‌رود، احتمالا در این منطقه دارد ارز جمع می‌شود و دلار تهران مقاومت یک سقف را تست می‌کند.

به گزارش اقتصادنیوز، قیمت دلار در تهران ۳۱ هزار و ۶۰۰ تا ۷۰۰ و در هرات نرخ ۳۱ هزار و ۴۵۰ تومان بود، معامله‌گران می‌گویند هرات و تهران همان نرخ دوشنبه است.

بی تفاوتی بازار ارز به خبرهای مذاکرات

یکی از نکات عجیب بازار سردی نسبت به اخبار بود، بازار ارز تهران تقریبا درباره مذاکرات تعقیب‌کننده اخبار نیست درحالیکه یک ماه قبل نسبت به اخبار مذاکرات و وصول توافق امیدوار بود.

بازار هرات هم دو روز است که بین 31 هزار و 400 تا 600 تومان در نوسان است. معامله‌گران معتقدند در صورت تثبیت دلار هرات بالای 31 هزار و 600، می‌توانیم شاهد رشد تقاضا در این بازار باشیم.

بازار هرات درحال جمع کردن مال است؟

کسانی که بازار هرات را رصد می‌کنند، یک فرضیه مطرح می‌کنند آن‌ها می‌گویند وقتی درهم و اونس روند صعودی دارد ولی هرات صعودی نیست یعنی بازار هرات در حال جمع کردن مال است.

حوصله بازارساز سر می رود اگر .

به گزارش اکوایران، در بازار تهران هم تمرکز روی حوصله و قدرت بازارساز است. معامله‌گران می‌گویند عرضه دلار سهمیه‌ای بسته به قدرت بازارساز است، اگر قدرت عرضه، رو به کاهش باشد بازارساز از قبل علامت‌هایی می‌دهد. حوصله بازارساز هم بسته به همین متغیر است چون اگر حوصله بازارساز سر برود امکان دارد رویکرد مدیریت بازار ارز از اقتصادی به انتظامی تغییر کند.

تست قدرت مقاومت سقف 32

دلایلی که این دغدغه بین معامله‌گران مطرح شده تست سقف ۳۲ از سمت معامله‌گرهاست. دلار تهران چند روزی است قدرت مقاومت این سقف را تست می‌کند اما اکثر فعالان بازار ارز تصور می‌کنند کانال ۳۲ لانه زنبور است و با قیمت دلار در این کانال مدارای اقتصادی نمی‌شود.

ثبات حباب سکه

در بازار سکه حباب ثابت ماند، دلیل ثبات حباب هم افزایش قیمت اونس طلا و کاهش قیمت سکه‌ بود. در این بازار قیمت تنها سکه‌ای که بالای ۱۵ میلیون بود، سکه رفاه است و قیمت سایر سکه زیر ۱۵ است.

سکه بازار 14 میلیون و 900 و سکه اتحادیه سه روز است که در 14 میلیون و 800 هزار تومان قفل است.

دلار سهمیه ای در اصفهان ارزان شد؟

اما بازار چند نکته مهم داشت؛

نکته اول اینکه عده‌ای در بازار ادعا می‌کنند امکان ثبت‌نام دلار سهمیه‌ای سه روز است که وجود ندارد.

نکته دوم به قیمت دلار سهمیه‌ای برمی‌گردد. درحالیکه نرخ دلار سهمیه‌ای در تهران از 30 هزار و 400 تا 900 تومان بود، عده‌ای مدعی بودند که این دلار در اصفهان 29 هزار و 800 تومان است که شاخک خیلی‌ها را تیز کرد.

راه بازگشت ثبات به بازار ارز

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران می‌گوید: حرکت به سمت یکسان سازی نرخ ارز و کاهش فاصله میان ارز نیمایی و ارز بازار آزاد و بهبود شاخص‌های کلان مانند تورم، مهم‌ترین سیاست‌هایی هستند که در راستای ثبات در بازار ارز می‌توانند در کوتاه مدت در دستور کار قرار گیرند.

عباس آرگون در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بررسی وضعیت اقتصاد ایران در دهه گذشته نشان می‌دهد که ما متاسفانه در زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید خوب عمل نکردیم و حتی در برخی سال‌ها، سرعت خروج سرمایه از کشور به شدت افزایش یافته است. این در حالی است که در میان مدت و بلندمدت، تنها مسیری که برای رسیدن به اهداف اقتصادی وجود دارد، جذب سرمایه‌های جدید و ایجاد اطمینان در میان فعالان اقتصادی است.

وی با بیان اینکه پیش بینی آینده، اصلی‌ترین پیش نیاز برای سرمایه‌گذاران اقتصادی است، توضیح داد: در دنیای متغیر امروز، نمی‌توان انتظار داشت که آینده کاملا پیش‌بینی شود اما در این تردیدی نیست که یک سرمایه‌گذار نیاز به آن دارد که بداند برای مثال در شش ماه یا یک سال آینده، وضعیت اقتصادی چگونه است، شاخص‌هایی مانند تورم یا نرخ ارز به چه سمتی حرکت می‌کنند، قوانین و مقررات اقتصادی و تجاری چگونه تعریف می‌شوند و با در کنار هم قرار دادن تک تک این مسائل نسبت به آینده خود تصمیم گیری کند.

عضو اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به برخی تحرکات اقتصادی به وجود آمده در روزهای گذشته، تشریح کرد: پول و سرمایه از هرگونه ناامنی فرار می‌کند و وقتی صاحبان پول احساس عدم اطمینان پیدا کنند، مسیرهایی را انتخاب می‌کنند که به نفع اقتصاد کشور نیست. ما در تمام سال‌های گذشته با معضل بالا بودن تورم مواجه بوده‌ایم و تحت تاثیر این موضوع قیمت بسیاری از کالاها افزایش یافته است. در چنین فضایی ما باید این سوال را بپرسیم که نرخ ارز قرار است که به کدام سمت حرکت کند؟

آرگون ادامه داد: اگر بنا باشد همپای تورم حرکت کنیم، نرخ ارز نیز باید با همین نرخ افزایش پیدا کند. اگر بنا باشد ما نرخ ارز را به شکل دستوری پایین نگه داریم، آنگاه واردات توجیه پیدا می‌کند و در نهایت کار به ضرر تولیدکنندگان داخلی تمام می‌شود. از سوی دیگر وقتی در جامعه انتظار تورمی به وجود می‌آید، بسیاری از افراد به سمت تبدیل پول خود به ارزهای خارجی حرکت می‌کنند که همین افزایش تقاضای کوتاه مدت به رشد هیجانی قیمت ارز منجر می‌شود. از این رو به نظر می‌رسد حرکت به سمت یکسان سازی نرخ ارز و کاهش فاصله میان ارز نیمایی و ارز بازار آزاد و بهبود شاخص‌های کلان مانند تورم، مهم‌ترین سیاست‌هایی هستند که می‌توانند در کوتاه مدت در دستور کار قرار بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: باقی ماندن ثبات و امنیت چه در جامعه و چه در اقتصاد، اصلی‌ترین موضوعی هستند که باید به عنوان اولویت جذب سرمایه‌گذاری در دستور کار قرار گیرند. اینکه ما در شرایطی قرار بگیریم که هیچکس تصمیمات بلندمدت نگیرد و هرگونه حرکت جدید را به آینده موکول کند، قطعا به نفع اقتصاد ما نخواهد بود.

ارز مبادله‌ای چیست و چگونه محاسبه می شود؟

امروزه برای خرید و فروش کالا، تجارت، واردات و صادرات و موارد دیگر به ارز نیاز است. در بازار چهار دسته ارز مهم وجود دارد که شامل ارز آزاد، ارز صرافی، ارز نیمایی و ارز مبادله‌ای (که نوعی ارز دولتی است) می‌شود. در ادامه قصد داریم در خصوص ارز مبادله‌ای اطلاعاتی را به شما ارائه دهیم.

ارز مبادله‌ای (exchangeable currency) چیست؟

به ارز قانونی هر کشوری که در بازار جهانی ارز، بصورت “آزاد” معامله نمی‌شود ارز مبادله‌ای (ارز غیر قابل تبدیل) گفته می‌شود. این ارز نتیجه محدودیت‌های دولتی است و مانع خروج ارز از کشور می‌شود.
وظیفه تعیین این ارز را مرکز مبادلات ارزی به عهده دارد تا کالاهای اساسی مورد نیاز جامعه با کمترین قیمت در بازار عرضه شوند و از فشار اقتصادی کم شود.

آیا ارز مرجع همان ارز مبادله ای است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت درست است که ارز مرجع و ارز مبادله هر دو ارز دولتی هستند؛ اما با هم تفاوت دارند. ارز مرجع، ارزی است که توسط دولت از طریق بانک ارائه می‌شود و نرخ آن از نرخ ارز مبادله‌ای کمتر است؛ با تصمیم دولت دوازدهم در جهت یکسان‌سازی نرخ ارز، دیگر ارز مرجع نخواهد بود. اما برای واردات برخی از کالاها با الویت واردات بالاتر ارزی توسط بانک مرکزی ارائه می‌شود که نرخ آن بیشتر از نرخ ارز مرجع بوده ولی اختلاف روشنی با ارز آزاد دارد.

بیشتر بخوانید: از FCA بیشتر بدانید

ارز مبادله‌ای مشمول چه کسانی می‌شود؟

در سال 1397 به علت نوسانات چشمگیر ارزی، تخصیص ارز مبادلاتی برای تمامی کالاهای وارداتی صورت گرفت؛ اما این طرح افزایش ثبت سفارش‌ها برای واردات کالا با ارز دولتی را رقم زد بنابراین دولت تصمیم گرفت ارز مبادله‌ای را در اختیار واردکنندگان کالاهای اساسی یعنی گندم، جو، ذرت، روغن خام، انواع دانه‌های روغنی، دارو و تجهیزات پزشکی قرار دهد. وظیفه تخصیص ارز مبادله‌ای به افراد حقیقی یا حقوقی و کالاهای وارداتی واجد شرایط به عهده مرکز مبادلات ارزی است.

چگونه می‌توان ارز مبادله‌ای را از دولت دریافت کرد؟

دریافت ارز مبادله‌ای زمانی رخ می‌دهد که سفارش کالا در وزارت بازرگانی ثبت شود.
زمانی که کالای وارداتی در سامانه جامع تجارت ایران ثبت شد، اطلاعات مجوز در بانک مورد نظر شما در خصوص دریافت ارز به صورت حواله مبادله‌ای درج می‌گردد و بعد از آن بر اساس اولویت کالا می‌توان مدارک مورد نیاز را به بانک ارائه کرد.
بانک با بررسی مدارک موجود و اطلاعاتی در خصوص نوع ارز، مقصد و مبدا ارز، محل عرضه ارز، نرخ ارز مبادله‌‌ای و مذاکره با درخواست کنندگان و کنترل تمامی اسناد در صورت موافقت، مدارک مربوط به تخصیص ارز مبادله‌ای و صدور گواهی ثبت آماری را به نمایندگان بانک عامل در مرکز مبادلات ارزی به صورت الکترونیکی ارسال می‌کند.
سپس بانک عامل کل مبلغ خرید ارز را از متقاضی دریافت کرده و ارز درخواست شده را از بانک مرکزی خریداری می‌کند و ارز خریداری شده را برای بانک کارگزار خارجی واریز می‌کند. تمامی این پروسه و جا به جایی ارزها، توسط سیستم‌های الکترونیکی انجام می‌شود.
لازم به ذکر است جهت انجام حواله 35% از مبلغ به عنوان وثیقه در بانک مسدود می‌شود. در اصل این وثیقه جهت اطمینان از واردات و ترخیص کالای مربوط به حواله ارز تخصیص داده شده به بازرگان می‌باشد که پس از خروج از گمرک و دریافت پروانه گمرکی وثیقه آزاد می‌گردد.

میزان نرخ ارز مبادله‌ای

نرخ ارز مبادله‌ای همانند نرخ سایر ارزها متغیر است و به ‌طور روزانه از سمت بانک مرکزی به سایر بانک‌ها اعلام می‌شود. همچنین این نرخ را می‌توان در سایت بانک مرکزی مشاهده کرد.

آیا نرخ ارز نیمایی و ارز مبادله‌ای با هم متفاوت است؟

با توجه به این موضوع که ارز مبادله‌ای نوعی ارز دولتی است، پس طبیعتا نرخ آن از نرخ ارز نیمایی کمتر است؛ اما نکته حائز اهمیت این است که ارز نیمایی نیز نرخ بسیار پایین‌تری از ارز آزاد دارد. نرخ این ارز همانند سایر ارزهای دیگر توسط بانک مرکزی بصورت روزانه اعلام می‌شود.
ارز نیمایی به کالاهای زیر تعلق می‌گیرد:
• محصولات الکترونیکی و مخابراتی
• ماشین آلات و قطعات خودروسازان
• لاستیک و پلاستیک
• محصولات شیمیایی و سلولزی
• تجهیزات مربوط به حمل و نقل
• صنایع کشاورزی و معادن
• محصولات غذایی، آشامیدنی و دخانی
• پتروشیمی و گاز مایع
• محصولات فلزی و لوازم خانگی
• اقلام مصرفی در پوشاک

تعیین نرخ ارز مبادله‌ای از سوی بانک مرکزی چگونه صورت می‌گیرد؟

بنا بر گزارش بانک مرکزی، نحوه محاسبه ارز مبادله ای توسط بانک به این صورت است، که بانک سبدی از ارزهای خریده شده و فروخته شده در صرافی‌های مجاز را در نظر می‌گیرد و سپس بر اساس نرخ اولیه بدست آمده از این معاملات؛ بعد از کسر کارمزد و دو درصد از این نرخ، نرخ ارز غیر مرجع (مبادله‌ ای) را مشخص می‌کند.

نکاتی در مورد ارز مبادله‌ای

• شامل تمامی کالاهای وارداتی نمی‌شود و فقط واردات کالاهای اساسی را مورد هدف قرار داده است.
• برای واردات از تمامی کشورها کاربرد ندارد و صرفا برخی از کشورها را شامل می‌شود.
• به هر دو صورت کاملا نقدی و ال سی ارائه می‌شود.

جمع بندی

ارز در کشور با اسامی مختلف و به قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌گردد. ارز دولتی و ارز نیمایی قیمت‌های پایین‌تری نسبت به ارز آزاد دارند. ارز آزاد نیز خود دو نوع است؛ یک نوع آن ارز آزاد است که توسط دلالان و صرافی‌ها اعلام می‌شود که بالاترین قیمت ارز را دارد و دیگری نرخی است که توسط سامانه سنا بر اساس میانگینی از قیمت‌های اعلامی صرافی‌های موجود در سامانه، اعلام می‌شود و به آن ارز صرافی می‌گویند.
ارز نیمایی نیز به ارزی گفته می‌شود که توسط سامانه نیما اعلام می‌شود و این ارز جهت واردات کالا به واردکنندگان تخصیص داده می‌شود.
اما در این بین کالاهایی وجود دارد که کالاهای اساسی مردم به حساب می‌آیند و چنانچه با نرخ ارز آزاد وارد کشور شوند، مردم فشار زیادی را متحمل خواهند شد. این کالاهای اساسی با استفاده از ارز مبادله‌ای که نرخ آن در مرکز مبادلات ارزی تعیین می‌گردد، خریداری شده و وارد کشور می‌شوند.
برای هزینه‌های شخصی نظیر مسافرت، زندگی، تحصیل و … در کشورهای خارجی به طور مثال در انگلیس نیاز است که پوند را از صرافی‌ها و البته به روش حواله پوند خرید و منتقل کنید. صرافی انگلستان با سال‌ها سابقه فعالیت و داشتن مجوز از FCA آماده ارائه انواع خدمات صرافی در لندن، بیرمنگام و سایر شهرهای انگلیس با بهترین قیمت پوند می‌باشد.

صرافی انگلستان نامیست تجاری از شرکت Persici Financial Services Limited. شرکت ما ثبت شده در انگلستان و ویلز با شماره ثبت 10805038 می‌باشد. برای ارایه خدمات تبدیل و حواله‌ی پول، شرکت ما دارای مجوز از اداره نظارت بر رفتار مالی بریتانیا (Financial Conduct Authority) با شماره رفرنس 812820 می‌باشد. همچنین شرکت ما ثبت شده در اداره گمرکات و مالیات بریتانیا (HMRC) می‌باشد.