موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟

موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟

برخی فعالان بازار می گویند: مالکان شانسی برای افزایش اجاره به اندازه قیمت ندارند چرا که دستمزدها افزایش چندانی نداشته و چاره ای نیست جز آنکه اجاره بها را حداکثر ۲۰ درصد افزایش دهند.

افزایش شتابان قیمت مسکن، اندکی پس از نوسانات ارزی و تضعیف چند صد در صدی ارزش ریال، اولین بازاری بود که تورم افسارگسیخته را آغاز کرد. این در حالی است که تا آغاز سال ۹۶ رکود بلندمدتی که از پایان سال ۹۲ شروع شده بود و هنوز یک سال نبود که بازار رونق را تجربه می کرد. گرچه رونق مسکن در سال گذشته سود خوبی نصیب سرمایه گذاران و سازندگان کرد ولی بازگشت به چرخه رکود را تسریع کرد.

بازار مسکن سالیانی طولانی را در رکود به سر می برد و تحرک دلار در موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ بازار ارز ، سبب شد قیمت بازارهای موازی مانند بازار طلا، سکه ، خودرو نیز در مسیر افزایش قرار گیرد.

بسیاری از گکارشناسان حالا معتقدند بازار در آستانه رکودی تازه قرار دارد، رکودی که می تواند حتی به تعدیل قیمت در ماه های پیش رو منجر شود . آنچه اهمیت دارد اما رشد شدید بهای اجاره تحت تاثیر رکود در بازار خرید و فروش است. افزایش قیمت اجاره بها سبب شده است بسیاری از مستاجران به منظور مدیریت مالی خود نسبت به اجاره خانه در مناطق ارزان تر اقدام کنند.

اکنون یکی از دغدغه های دولت علاوه بر کمک به اقشار فرودست در تامین معیشت، حمایت از مستاجران هم هست. این میان از یکی دو طرح نام برده می شود اما برخی معتقدند که این اقدام ممکن است سبب افزایش دوباره قیمت‌ها شود. در همین رابطه حسام عقبایی، نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران، به خبرآنلاین گفت: همان طور که با خبرید، قیمت مسکن در عرض یک سال بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است، به بیان دیگر ملکی که در سال گذشته یک میلیارد تومان قیمت داشت، امسال حداقل دو میلیارد تومان قیمت دارد. این میان نرخ اجاره بها و قیمت با یکدیگر رابطه تنگاتنگی دارند و مالکان هم انتظار دارند اجاره بیشتری دریافت کنند.

او با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور و به ویژه مزدبگیران گفت: اغلب مستاجران کارمند و کارگر هستند که نسبت به سال گذشته حداکثر ۲۰ تا ۳۰ درصد بر افزایش حقوق داشتند و طبیعتا امکان پرداخت اجاره دو برابر شده را ندارند. این برای مالکان هم مشخص است و با توجه به اینکه از میانه خرداد اوج معاملات ملکی آغاز و تا شهریور ادامه خواهد داشت، من بعید می دانم افزایش اجاره بها بیش از ۲۰ درصد ممکن باشد چرا که تورم بیشتر به مهاجرت معکوس و افزایش حاشیه نشینی و همچنین بالا رفتن تعداد خانه های خالی می شود.

وی تاکید کرد: این اتفاقات خود تاثیری به سزا بر کاهش کیفیت زندگی و سطح رفاه بر جا می گذارد.

نایب رییس اتحادیه املاک در رابطه با سیاست های حمایتی دولت از مستاجران، ضمن رد تاثیر تورمی آن تصریح کرد: تجربه نشان داده گهگاه تسهیلات به افزایش قیمت و گاهی نیز بی تاثیر بر آن است. مثلا در سال ۹۱ چند سالی بود دولت هرگونه تسهیلات دهی به مسکن را ممنوع کرده بود ولی در همان زمان قیمتها دوبرابر شد. با توجه به مشکلات گوناگونی که مردم به آن دچار شدند، حمایت از مستاجران ضروری است. رشد نامتعارف اجاره بها، تنها با حمایت های ویژه زندگی مردم را حفظ می کند.

عقبایی در پاسخ به سوالی مبنی بر وضعیت رکودی بازار مسکن، تاکید کرد: رکود سنگینی بازار را در بر گرفته که به نظر من قطعا تا پایان سال ادامه خواهد داشت. این کسادی که در سال جاری شروع شده، عمیق ترین رکودی است که بازار مسکن ایران به خود دیده و از تمام رکودهای پیشین شدیدتر است. بنابر آمار هم اکنون ۷۰ درصد از معاملات مسکن نسبت به سال گذشته کمتر شده که رکورد شکنی بزرگی است. به نظر نمی رسد تا پایان سال حداقل بازار مسکن روزهای بهتری را به خود ببیند.

در عین حال فعالان نیز از کاهش شدید حجم معاملات بازار و همچنین تقاضا برای خرید و فروش سخن می گویند ، بررسی ها نشان می دهد تحت تاثیر افزایش قیمت ها، واحدهای مسکونی متراژ کوچک و همچنین با سنینی بالاتر از ۱۵ سال در بازار معامله می شوند . دلیل این اتفاق نیز کاهش قدرت خرید تلقی می شود.خبرآنلاین

افزایش ریسک پذیری سهامداران در پی بهبود افق پیش رو

نخستین هفته از ماه سپتامبر با افزایش امید سرمایه گذاران به بهبود وضعیت اقتصاد جهانی پایان یافت.

گروه بورس|محمد امین خدابخش|

نخستین هفته از ماه سپتامبر با افزایش امید سرمایه گذاران به بهبود وضعیت اقتصاد جهانی پایان یافت. در آخرین روزهای این هفته خبر از سرگیری مذاکرات تجاری میان آمریکا و چین موجی تازه از امید را به بازارهای جهانی تزریق کرد. جریان از این قرار بود که پس از یک دوره چند هفته‌ای از بلاتکلیفی ناشی از عدم تمدید گفت و گوها میان دو ابرقدرت اقتصادی، طرفین دعوا از آغاز دور تازه گفت و گوها در نخستین روز از ماه اکتبرخبر دادند. همین امر سبب شد تا بازارهای جهانی به خصوص بازارهای عمده سهام و اوراق در سراسر جهان که در سه سال اخیر و از زمان روی کار آمدن ترامپ و آغاز مناقشات تجاری، فشار زیادی را تحمل کرده بودند، در سه روز پایانی هفته گذشته وضعیت بهتری را شاهد باشند.

تاثیر عمیق این خبر بر بازارهای جهانی از آنجا ناشی می‌شود که تشدید تنش‌ها در چارچوب جنگ تعرفه‌ای میان آمریکا و چین نگرانی‌های بسیاری را درخصوص کاهش مصرف در دو سوی اقیانوس آرام و به تبع آن افت رشد اقتصادی کشورهای درگیر شکل داده بود. همین امر سبب شده تا در کنار کاهش احتمالی نرخ بهره توسط فدرال رزرو و انتشار آمار 195هزارتایی اشتغال در ماه آگوست، این موضوع جزو تاثیرگذارترین مسائل مورد بحث در جریان معاملات بین المللی باشد.

نگاهی به بازار جهانی ارز

تمامی عوامل یاد شده سبب شد تا در روز گذشته خبر از سرگیری مذاکرات در کنار توجه دوباره به کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، منجر به بزرگترین افت شاخص دلار در یک ماهه اخیر شوند؛ خبری که حکایت از تضعیف دلار در مواجه موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ با افزایش امیدواری به آینده است و می تواند در صورت تداوم به رشد قیمت کالاهای اساسی منجر شود.

با این حال تاثیر این اتفاق به خود ارز یاد شده محدود نماند و با کاهش یافتن ریسک انتظاری، سرمایه گذاران در این بازار به دنبال دارایی‌های پر ریسک‌تری همچون دلار استرالیا رفتند. البته دلار استرالیا تنها ارزی نبود که هفته گذشته را با افزایش تقاضا به پایان برد. در دو روز پایانی این هفته یورو و پوند نیز دیگر اسعاری بودند که در مقابل دلار تقویت شدند.

در این میان اگرچه تقویت یورو در مقابل دلار تنها

به دلیل اخبار خوب مذاکرات و کاهش نرخ بهره شدت کمتری داشت، با این حال پوند توانست به دلیل تحولات مهم داخلی رشد خوبی را تجربه کند. داستان از این قرار بود که در روز سه شنبه طرح برگزیت بدون توافق بوریس جانسون توسط نمایندگان مجلس عوام رای نیاورد. این طرح که انتظار می‌رفت فشار بیشتری به مشاغل و بنگاه‌های اقتصادی حاضر در قلمرو سلطنت متحده وارد کند، سنگین ترین تاثیر خود بر پوند را همزمان با انتخاب جانسون به مقام نخست وزیری، به این واحد پولی وارد کرد. در مقابل با منتفی شدن خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا و از دست رفتن اکثریت پارلمان که پیشتر متعلق به حزب محافظه کار بود، قیمت پوند در روزهای گذشته از 1.19 به 1.23 در مقابل هر دلار آمریکا افزایش یافت.

از تمامی ارزهای مهم مورد معامله در بازار جهانی ارز که بگذریم شاید بتوان گفت جالب ترین واکنش به اخبار منتشر شده در خصوص از سرگیری مذاکرات و کاهش نرخ بهره در ایالات متحده، به ین ژاپن تعلق داشت. این واحد پولی که در بازار ارز عملکردی مشابه طلا در بازار فلزات را دارد و با افزایش ریسک در اقتصاد جهانی همواره به مقصدی برای سرمایه گذاران ریسک گریز بدل می‌شود، بر خلاف سایر ارزها که در مقابل دلار تقویت شده بودند،‌ در دو روز اخیر با افت قیمت مواجه شد.

پیشروی شاخص‌ها با چاشنی امید

اما از وضعیت ارزها و معاملات «فارکس» که بگذریم، بازارهای سهام نیز تغییرات قابل توجهی را در هفته اخیر شاهد بودند. طی هفته‌ای که گذشت، خبر تداوم مذاکرات تجاری بر سر تعرفه‌ها میان چین و آمریکا، نقش موثری بر رشد شاخص‌ها در بازارهای یاد شده داشت و برای مثال توانست شاخص صنعتی «داوجونز» را به سطح 26 هزار و 800 واحد برساند. لازم به

یادآوری است شاخص یاد شده که پیش‌تر در سقف تاریخی 27 هزار و 400 واحد قرار داشت، در هفته‌های اخیر به دلیل بالاگرفتن جنگ تجاری و اعمال تعرفه 10 درصدی بر 300 میلیارد دلار از کالاهای چینی و عدم کاهش نرخ بهره در ماه آگوست، ضمن سقوط از سطح یاد شده به کانال 25 هزار و 400 واحدی رسیده بود. سایر شاخص‌های بازار آمریکا نیز در چند روز اخیر وضعیتی مشابه نماگر داو داشتند و با رشد همراه بودند. بر این اساس معاملات سهام در بازارهای آمریکا طی هفته اخیر در حالی تمام شد که «اس اند پی 500» و «نزدک» به ترتیب، سطوح 2 هزار و 976 واحد و 8 هزار و 116 واحد را فتح کردند.

مطابق با آنچه که تحلیل گران بازارهای جهانی می‌گویند، بخشی از این رشد به احتمال کاهش 0.25 درصدی نرخ بهره در ماه جاری میلادی مربوط می‌شود، که می‌تواند در صورت وقوع موج جدیدی از رونق را به قیمت سهام در بازارهای ایالات متحده و سایر بورس‌های عمده جهان وارد کند. دلیل این مدعا موج جدیدی از نقدینگی است که به واسطه افزایش توجیه اقتصادی سرمایه گذاری به این بازارها وارد می‌شود. در واقع امیدواری به همین رونق است که سبب شده تا در روزهای پایان هفته قبل شاهد افزایش بازده اوراق و کاهش قیمت‌ آن در بازارهای ایالات متحده باشیم. به نظر می‌رسد با تداوم روند موجود و کاهش نگرانی‌ها نسبت به تداوم بی دردسر جریان تجارت در بستر اقتصاد جهانی، حداقل در کوتاه مدت شاهد، عدم تکرار افت بازده اسناد خرانه دوساله آمریکا نسبت به اوراق

10 ساله آن باشیم. همان طور که در گزارش‌های قبلی نیز به آن اشاره شد، از وقوع رویداد یاد شده به عنوان نماگر پیش‌نگر برای وقوع رکود در اقتصاد آمریکا یاد می‌شود.گفتنی است، سایر بازارهای سهام نیز در هفته گذشته با رشد به معاملات خود خاتمه دادند. در حالی که آغاز دوره مورد اشاره با افت شاخص سهام در بسیاری از کشورها آغاز شده بود، آخرین روز از نخستین هفته سپتامبر با رشد تمامی نماگرهای آسیایی اعم از «هنگ سنگ»، «کاسپی»، «نیکی»، «شانگهای» و «شنزن» به پایان رسید. در بازارهای اروپایی نیز کلیت معاملات نسبت به هفته گذشته از وضعیت بهتری برخوردار بود و تمامی این بازارها توانستند به طور تقریبی رشد کنند.

طلا، پایان یک رویا یا تداوم یک صعود

همانطور که انتظار می‌رود، تغییرات به وجود آمده در صحنه سیاسی و افزایش امیدواری به کاهش نرخ بهره، تنها بر معاملات ارز سهام در بازارهای جهانی اثر نگذاشته است. در حالی که خبر کاهش نرخ بهره و انجام مذاکرات میان چین و آمریکا، در ماه جاری تاثیری سازنده بر پیشروی قیمت در بازار سهام داشته، اما کمتر شدن ریسک و کاهش عدم اطمینان در صحنه جهانی اقتصاد به ضرر قیمت فلزات گرانبها از جمله طلا تمام شده است.سرمایه گذاران که همواره به دنبال کم کردن ریسک خود در مقابل بازده مورد انتظار هستند در حالی این روزها طلا را به مقصد دارایی‌ها پر بازده‌تر ترک می‌کنند که این فلز ارزشمند در ماه‌های اخیر به دلیل تضعیف انتظارات نسبت به آینده جنگ تجاری و رشد اقتصادی، رشد قابل توجهی را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.با این حال انتشار آمار اشتغال ماه میلادی گذشته حکایت از آن داشت که اقتصاد آمریکا فعلا آنقدرها هم که انتظار می‌رود در مسیر رکود نیست و با شروع مذاکرات بین چین و آمریکا و کاهش نرخ بهره آنقدری جا برای نگرانی وجود ندارد که رشد قیمت طلا به طور بی وقفه ادامه یابد و شاهد بهایی بیش از 1560 دلار به ازای هر اونس برای این دارایی باشیم. عوامل اینچنینی بود که طی روز 5 شنبه قیمت طلا را با افتی 2 درصدی رو به رو کرد و توانست نقره را موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ که تا 19.5 دلار به ازای هر اونس پیشروی کرده بود، تا قیمت 18.1 دلار (بیش از 4 درصد) کاهش دهد.بر اساس آنچه برخی از

صاحب‌نظران بازار جهانی فلزات گرانبها می‌گویند، افت قیمت این دو فلز به دلیل عرضه سنگین روی دارایی‌های یاد شده شکل گرفته است. تا زمانی که رویدادهای احتمالی آتی دست رد بر سینه اخبار مطلوب روزهای اخیر نزند می‌توان این انتظار را داشت که افت قیمت دارایی‌های یاد شده کاهش یابد. در صورتی که این افت در روزهای پیش رو از شدت بالایی برخوردار نباشد می‌توان انتظار داشت که دارایی‌هایی نظیر طلا با تغییر روند مواجه نشوند، اما در صورتی که فشار عرضه با شدت روز 5 شنبه ادامه یابد تغییر روند قیمت این دست از فلزات دور از انتظار نخواهد بود.

فلزات اساسی در مسیر رشد

بازار فلزات اساسی نیز در روزهای پایانی هفته اخیر تاثیری شگرف از خبرهای منتشره در خصوص مذاکرات تجاری پذیرفت. بازار این محصولات که تا حد زیادی تحت تاثیر میزان تقاضای چین قرار دارد در پایان هفته اخیر روزهای خوبی را تجربه کرد به طوری که قیمت هر تن مس دوباره به بیش از 5800 دلار بالغ شد و قیمت هر تن آلومینیوم نیز به هزار و 876 دلار رسید. بخشی مهم از این افزایش قیمت از آن روی رخ داده است که سیاست های پولی بانک مرکزی چین در عمل صدها میلیارد دلار وام جدید را در اقتصاد این کشور آزاد می‌کند و می‌تواند، موجب بهبود وضعیت اقتصادی در این کشور شود.

در بازار سنگ آهن نیز خبرها حاکی از آن است که بهای این محصول با افزایش قیمت همراه بوده و قیمت کنستانتره 66 درصد نیز ضمن رشد 8.موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ 6 درصدی به حدود 66 دلار رسید است. گفتنی است، بازار فولاد نیز در هفته گذشته نوسان‌هایی طبیعی داشته و افت قیمت قراضه در روزهای اخیر به کاهش بهای 3.3 و 5.4 درصدی اسلب و بیلت صادراتی ایران انجامیده است.

طلای سیاه همچنان در نوسان

در بازار جهانی نفت اما مانند تمامی هفته‌های ماه آگوست شاهد، نوسان قیمت نفت برنت بین 57 دلار تا 62 دلار بودیم. بر این اساس معاملات هفته گذشته در این بازار در حالی خاتمه یافت که قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال 60 دلار و 5 سنت و قیمت هر بشکه نفت وست تگزاس 55 دلار و 44 سنت بوده است. به نظر می‌رسد که نگرانی‌ها از بالا بودن عرضه در این بازار به حدی زیاد است که نه تنها خبرهایی نظیر بهبود اوضاع جنگ تجاری و حتی خبر کاهش 4.7 میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت آمریکا نیز نتوانست تاثیری پایدار بر روند قیمتی طلای سیاه در هفته اخیر بگذارد.

گرانی در ایران؛ آیا تورم در حال کاهش است؟

نرخ تورم سالانه ایران در دی‌ماه ۱۳۹۹ از ۳۲ درصد گذشته و فاصله آن از "تورم هدف" بانک مرکزی به ۱۰ درصد رسیده است؛ با این‌حال، مقامات دولتی از کاهش "انتظارات تورمی" سخن می‌گویند و امیدوارند با افت قیمت ارز، روند تورم نیز به‌زودی تغییر کند.

وضع تورم در پایان دی‌ماه

بنابر گزارش مرکز آمار ایران، تورم سالانه یا میانگین -که نرخ رسمی تورم به حساب می‌آید- در دی‌ماه ۱۳۹۹ به ۳۲.۲ درصد رسیده. همچنین نرخ تورم نقطه‌ای -که تغییر یکساله شاخص قیمت‌ها نسبت به ماه مشابه سال قبل را گزارش می‌کند- ۴۶.۲ درصد شده است؛ تقریبا به اندازه بالاترین رکورد سال ۱۳۹۹. در مقابل موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ اما نرخ تورم ماهانه که نشان‌دهنده میزان افزایش قیمت‌ها در دی‌ماه است، به ۱.۸ درصد رسیده که پایین‌ترین رقم امسال است. نرخ تورم ماهانه در آذرماه هم ۲ درصد بود. این ارقام به ویژه در مقایسه با تورم ماهانه ۷ و ۵.۲ درصدی (به ترتیب مربوط به مهر و آبان امسال) کاهش قابل توجهی نشان می‌دهد.

هم‌زمانی کاهش نسبی تورم ماهانه با ریزش بازارهای ارز، طلا و بورس در ایران، شماری از تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که انتظارات تورمی در حال تغییر جهت هستند. ماه گذشته بانک مرکزی هم در گزارش "تحلیل تحولات اقتصاد کلان" ابراز امیدواری کرده بود "حرکت به سمت تورم هدف (۲۲ درصدی) تقویت شود."

یک دلیل برای خوش‌بینی

محاسبات تورمی معمولا با طبقه‌بندی کالاها و خدمات به دو گروه عمده انجام می‌شود: "خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات" و "کالاهای غیر خوراکی و خدمات." طبق گزارش مرکز آمار ایران در دی‌ماه امسال نرخ تورم ماهانه گروه "خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات" تنها ۰.۹ درصد بوده است؛ کاهشی بسیار شدید نسبت به متوسط ۸ درصدی این شاخص در هر یک از سه ماه پاییز. به‌علاوه، نرخ تورم ماهانه این گروه برای دهک اول درآمدی (فقیرترین طبقه جامعه) در دی‌ماه ۱۳۹۹ منفی بوده. یعنی قیمت خوراکی‌های مصرفی خانوارهای این دهک در دی‌ماه - به طور متوسط - نه‌تنها گران نشده، بلکه اندکی هم ارزان شده است.

برخی کارشناسان معتقدند قیمت خوراکی‌ها بیشترین همبستگی را با نرخ ارز دارد و کاهش قیمت ارز به سرعت اثر خود را در تورم این کالاها نشان می‌دهد. اما درباره بعضی دیگر از کالاها، چند ماه طول می‌کشد تا این تحول در قیمت‌ها منعکس شود؛ پدیده‌ای که آن را "گذار نرخ ارز" می‌نامند. این کارشناسان، امیدوارند با تداوم کاهش نرخ ارز یا دست‌کم حفظ ثبات نسبی قیمت آن، روند کاهشی تورم ماهانه در آینده ادامه پیدا کند.

منبع تصویر، Getty Images

البته حتی شاید چنین شرایطی به کاهش قیمت‌ها ختم نشود و فقط "شتاب رشد قیمت‌ها" کم شود. به گفته تیمور رحمانی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، با کاهش انتظارات تورمی "قیمت دارایی‌هایی که جهش قیمتی بیش از حد داشته" تعدیل می‌شود ولی قیمت کالاها و خدمات مصرفی به دلیل "چسبندگی و کندی افزایش" اصولا دچار ارزش‌گذاری بیش از حد نبوده که بخواهد موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ تعدیل شود. ضمن اینکه "برقرار بودن تقاضای مصرفی کالا و خدمات" مانعی دیگر در مسیر کاهش قیمت این گروه از کالاها است.

برخلاف خوراکی‌ها، تورم ماهانه گروه "کالاهای غیرخوراکی و خدمات" زیاد شده: از ۰.۵ درصد در آذرماه به ۲.۳ درصد در دی‌ماه؛ موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ اما رشد این شاخص هم نسبت به متوسط ۳.۲ درصدی تورم ماهانه‌اش در فصل پاییز کمتر است.

چند دلیل برای بدبینی

گروهی از اقتصاددانان در مورد خوش‌بینی بیش از حد نسبت به کاهشی شدن نرخ تورم ماهانه هشدار داده و "رفتار فصلی" این شاخص را یادآوری می‌کنند. به این معنا که به دلیل نیازهای متفاوت مصرف‌کنندگان در فصل‌های مختلف سال، قیمت کالاها و خدمات در برخی ماه‌ها کمتر از میانگین رشد می‌کند و در برخی ماه‌ها بیشتر. این تفاوت در آمارهای تورم ماهانه یک دهه اخیر به وضوح مشاهده می‌شود: در حالی‌که میانگین نرخ تورم ماهانه در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ حدود ۱.۶ درصد بوده، متوسط نرخ تورم در اردیبهشت حدود یک درصد و در دی‌ماه ۱.۱ درصد به ثبت رسیده است. بنابراین کاهشی شدن نرخ تورم در دی‌ماه که به طور سنتی یکی از پایین‌ترین نرخ‌های تورم را دارد، نمی‌تواند به حساب یک روند کلی گذاشته شود.

منبع تصویر، Getty Images

پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱

به علاوه، اگرچه اغلب بازارهای دارایی در دی‌ماه ۱۳۹۹ با رشد منفی مواجه بوده‌اند و این تحول نشانه‌ای از کاهش انتظارات تورمی دانسته می‌شود، هنوز یک نگرانی جدی وجود دارد؛ اینکه با نزولی شدن یا ثبات نسبی قیمت در بازارهای دارایی، بخشی از نقدینگی فعال در این بازارها به سمت کالاهای مصرفی حرکت کند. از آنجا که روند تولید و واردات کالاهای مصرفی در ایران طی یک سال گذشته کمابیش با اختلال مواجه بوده، غلبه تقاضا بر عرضه می‌تواند یک موج تورمی دیگر ایجاد کند.

مسعود نیلی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف تابستان امسال درباره وقوع این پدیده هشدار داده بود. به گفته او، وقتی قیمت انواع دارایی افزایش پیدا کند، در گام بعدی، صاحبان این دارایی‌ها به فکر می‌افتند که بخشی از این "منابع افزایش‌یافته" را به کالاهای مصرفی زندگی خود تبدیل کنند. بنابراین بخشی از دارایی‌هایشان را می‌فروشند و سراغ کالاهای مصرفی بادوام و کم‌دوام می‌روند و "جهش‌های قیمتی موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ در بازار دارایی تعدیل می‌شود، اما در مقابل، افزایش جدید قیمت‌ها به معنی تورم در بازار کالا و خدمات شکل می‌گیرد."

به گفته آقای نیلی، بازارهای دارایی تنها به عنوان "پلی برای عبور نقدینگی" به سمت مقصد نهایی عمل می‌کنند که همان ایجاد تورم در کالاها و خدمات مصرفی است.

بنابر گزارش بانک مرکزی ایران، نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی در پایان آذرماه ۱۳۹۹ به ۳۸.۳ درصد رسیده است. رشد دوازده‌ماهه "حجم پول" هم نزدیک ۷۰ درصد بوده که در تاریخ اقتصاد ایران کم‌سابقه است. با این حال بانک مرکزی با تمرکز روی تحولات یک‌ماهه آذر می‌گوید: "رشد صفر درصدی پول نسبت به ماه گذشته (آبان ۱۳۹۹) علامت دیگری از کاهش انتظارات تورمی است."

انتظارات تورمی و هدف تورمی

برای سال‌های طولانی مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده انتظارات تورمی در ایران، تحولات نرخ ارز بوده است؛ هرگاه نرخ ارز بالا رفته، انتظارات تورمی افزایش یافته و برعکس. به همین دلیل سیاست کنترل نرخ ارز مهمترین ابزار سیاست گذاران برای کنترل تورم به حساب می‌آمده. ولی هم تجربه دهه‌های اخیر ایران و هم تجربه بسیاری از کشورهای جهان -در قرن بیستم- نشان داده که این سیاست کارایی لازم را ندارد و منجر به جهش‌های ادواری تورم می‌شود.

در حالی که میانگین نرخ تورم سالانه در جهان طی ۱۰ سال اخیر زیر ۵ درصد بوده، اقتصاد ایران در دهه ۱۳۹۰ به طور متوسط بیش از ۲۰ درصد تورم سالانه را تحمل کرده است.

احتمالا با در نظر داشتن همین تجربه، بانک مرکزی ایران خرداد امسال برای اولین‌بار در تاریخ خود دست به معرفی یک "هدف تورمی" زد: نرخ تورم ۲۲ درصدی با دو درصد دامنه نوسان. اعلام این سیاست با استقبال بسیاری از اقتصاددانان مواجه شد که معتقد بودند برای حفظ ارزش پول ملی باید از "لنگر ارزی" عبور کرد و "لنگر هدف تورمی" را به‌جای آن نشاند.

با این وجود، تحولات بازار ارز در سال ۱۳۹۹ نشان داد بانک مرکزی هنوز موفق نشده این سیاست را به طور موثر اعمال کند. کما اینکه جهش ارزی تابستان و پاییز باعث رشد شدید تورم ماهانه شد و تنها با تغییر چشم‌انداز تحریم‌های آمریکا علیه ایران، نرخ تورم ماهانه از اوج‌های ۷ و ۵.۲ درصدی (به ترتیب مربوط به مهر و آبان) پایین آمد. برخی تحلیلگران می‌گویند اصولا کاهش انتظارات تورمی "ربطی به اقدامات بانک مرکزی نداشته" و ناشی از امیدواری جامعه به افزایش صادرات نفت و آزادسازی منابع بلوکه‌شده ارزی ایران است.

علاوه بر این، اظهارات اخیر مقامات دولتی درباره "پایین آوردن نرخ ارز در سال آینده" این تردید را ایجاد کرده که در سطح سیاسی، استفاده از "هدف تورمی" به جای لنگر ارزی چندان مورد توجه نیست. حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران اخیرا در جلسه هیات دولت گفته "تصمیم ما این است که قیمت دلار را پایین بیاوریم." او توضیح داده که هدف دولت از این کار "افزایش ارزش پول ملی" است: "ارزش پول ملی برای ما خیلی مهم است، یکی از مسائل بسیار مهم در لایحه بودجه ۱۴۰۰ این بوده که ارزش پول ملی را بالا بردیم، یعنی در حالی‌که در کشور مثلا قیمت دلار حدود ۲۴-۲۳ هزار تومان بوده، قیمت دلار را برای سال آینده حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان دیدیم."

موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟

نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو تهران مطرح کرد:

جزییات افزایش نرخ خودرو در روزهای اخیر

عصر خودرو- نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو تهران خاطر نشان کرد: در هفته‌های گذشته سایپا در مدت کوتاهی فروش لیزینگی شاهین و کوئیک را آغاز کرد اما ۲ روز است که سایت فروش لیزینگی این خودروها بسته شده است. به نظر می رسد مشکلاتی که سایپا با وزارت صمت دارد باعث شده است که فروش لیزینگی متوقف شود در حال حاضر تکلیف کارخانه‌ها مشخص نیست و نمی‌دانند به چه شیوه باید عمل کنند.

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از ایلنا، اسد کرمی با تایید افزایش نرخ خودرو در ابتدای هفته جاری، گفت: در روزهای گذشته شاهد نوسان‌های نرخ ارز در بازار بودیم و از آنجایی که ارز یک فاکتور مهم در نرخ خودرو محسوب می‌شود شاهد افزایش 1 تا 3 درصدی نرخ خودرو در بازار هستیم.

وی ادامه داد: خودرو شاهین 7 میلیون تومان، پراید 1 تا 2 میلیون تومان و پژو 206 حدود 5 میلیون تومان گران شده است.

به گفته این فعال صنفی؛ کمبود عرضه خودرو را می‌توان به عنوان یک عامل مهم برای افزایش نرخ خودرو در نظر گرفت؛ اما شرایط بازار به سمتی هدایت شده است که نمی‌توان دلیل و منطق خاصی برای چرایی واقع پیش آمده در آن مطرح کرد.

وی با اشاره به کاهش تقاضا برای خرید خودرو از سوی مصرف‌کنندگان، گفت: این روزها مردم نبض بازار را در دست دارند و به این دانش رسیده‌اند که در زمان اوج قیمت‌ها خرید را متوقف کنند چراکه این احتمال را می‌دهند که در روزهای آینده قیمت‌ها افت کند البته کاهش توان خرید مردم در افت تقاضا نیز تاثیر گذار است.

کرمی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال کلاه‌برداری در فروش‌های لیزینگی وجود دارد و مردم از این شیوه فروش خودرو موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ استقبال کرده‌اند؟ گفت: خودروهایی چینی مانند ام وی ام فروش لیزینگی دارند. سودهای فروش لیزینگی سرسام‌آور است و ممکن است برای خودرو 400 میلیونی خریدار 300 میلیون تومان سود به فروشنده پرداخت کند از این‌رو لیزینگ در بازار شکل خوبی ندارد.

نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو ادامه داد: در هفته‌های گذشته سایپا در مدت کوتاهی فروش لیزینگی شاهین و کوئیک را آغاز کرد اما 2 روز است که سایت فروش لیزینگی این خودروها بسته شده است. به نظر می رسد مشکلاتی که سایپا با وزارت صمت دارد باعث شده است که فروش لیزینگی متوقف شود در حال حاضر تکلیف کارخانه‌ها مشخص نیست و نمی‌دانند به چه شیوه باید عمل کنند.

وی با بیان اینکه واردات خودرو در بازار داخلی تاثیری نخواهد گذاشت، گفت: به نظر می‌رسد اگر وارداتی انجام شود خودروهایی چینی و خودروهایی 1 میلیارد تومانی وارد کشور شود که این خودروهای بدون تردید در بازار تاثیری نمی‌گذارد.

به گفته کرمی؛ بعید است که ایران خودرو تا پایان سال فرآیند قرعه‌کشی را حذف کند؛ هر مدیر در ابتدای روی کار آمدن قولی‌هایی به مردم می‌دهد اما به مرور زمان قول‌هایی که داده‌ است را فراموش می‌کنند.

برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید

مقایسه رشد بازارهای سکه و مسکن

از پاییز ۱۳۹۲ تا زمستان ۱۳۹۵ عملکرد بخش مسکن نسبت به بازارهای بورس، سکه و ارز دارای نوسانات کمتری بوده، اما در زمستان گذشته نرخ رشد قیمت مسکن ۱۵.۵ درصد پایین‌تر از رشد قیمت سکه قرار داشته است.

بررسی عملکرد بخش مسکن نسبت به سه بازار رقیب آن یعنی بورس، سکه و ارز نشان می‌دهد از پاییز ۱۳۹۲ موج گرانی‌ چه تاثیری بر بورس دارد؟ به بعد متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی نسبت به نرخ رشد شاخص کل سه بازار رقیب آن از کمترین نوسانات برخوردار بوده، اما همواره پایین تر از تورم نقطه به نقطه قرار داشته است. در این بین بازار بورس دارای بیشترین نوسانات بوده و در زمستان ۱۳۹۵ رشد منفی ۳.۷ درصد را تجربه کرده است.

بررسی بازارهای رقیب بخش مسکن در کنار نرخ تورم عمومی نشان می‌دهد در فصل زمستان ۱۳۹۵ نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن، درحالی که نرخ نقطه به نقطه تورم حدود ۱۱ درصد بوده است، نرخ رشد شاخص کل بورس، سکه، ارز و متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی به ترتیب برابر با ۳.۷-، ۲۳، ۸.۱ و ۷.۵ درصد بوده است.

همچنین بررسی روند شاخص‌های بازار مسکن در فصل پاییز سال ۱۳۹۵ در کنار بازار دارایی‌های رقیب و شاخص قیمت کالاها و خدمات عمومی (بر مبنای سال ۱۳۹۰-۱۰۰) نشان می‌دهد شاخص بورس و نرخ ارز بالاتر از شاخص تورم عمومی قرار گرفته‌اند، ولی شاخص قیمت سکه و شاخص قیمت مسکن پایین تر از نرخ تورم عمومی قرار گرفته است.