بورس دوباره سرخ شد
شاخص بورس در آخرین روز کاری هفته با کاهشی 2396 واحدی در ارتفاع یک میلیون و 310 هزار واحد ایستاد.
شاخص کل بورس امروز (چهارشنبه) با ۲۳۹۶ واحد کاهش روی رقم یک میلیون و ۳۱۰ هزار واحد ایستاد. این درحالی است که شاخص کل با معیار هم‌وزن توانست با ۶۵۱ واحد افزایش تا رقم ۳۷۸ هزار و ۵۹۴ واحد افزایش یابد.
به گزارش ایسنا، در این بازار ۱۹۴ هزار معامله به ارزش ۲۷ هزار و ۷۴۲ میلیارد ریال انجام شد.
معدنی و صنعتی چادرملو، فولاد مبارکه اصفهان، معدنی و صنعتی گل‌گهر، پالایش نفت اصفهان و سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی و در مقابل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی بورس گذاشتند.
در آن سوی بازار سرمایه شاخص کل فرابورس با بیش از یک واحد افزایش رقم ۱۷ هزار و ۸۵۳ واحد را ثبت کرد.
در این بازار ۱۳۲ هزار معامله به ارزش ۱۹۳ هزار و ۳۷۰ میلیارد ریال انجام شد.
پتروشیمی زاگرس، تولید نیروی برق دماوند و اعتباری ملل نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت و در مقابل فرابورس ایران، گروه سرمایه‌گذاری میراث سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس فرهنگی و پالایش نفت شیراز نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی را روی فرابورس گذاشتند.
بازار در بلاتکلیفی
هفته‌هاست بازارهای ایران رکود سنگینی را تجربه می‌کنند و حالا اخبار ناخوشایند مذاکرات هسته‌ای به بلاتکلیفی بازارهای ایران دامن زده است. اخیرا آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که مذاکرات هسته‌ای دیگر در دستور کارشان نیست و جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم به تازگی به شبکه خبری العربیه اعلام کرده است که «ما به نقطه پایانی درخصوص پرونده هسته‌ای ایران نزدیک شده‌ایم و برخی مسائل ثانویه در توافق هسته‌ای ایران حل‌نشده باقی مانده است».
شرق: هفته‌هاست بازارهای ایران رکود سنگینی را تجربه می‌کنند و حالا اخبار ناخوشایند مذاکرات هسته‌ای به بلاتکلیفی بازارهای ایران دامن زده است. اخیرا آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که مذاکرات هسته‌ای دیگر در دستور کارشان نیست و جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم به تازگی به شبکه خبری العربیه اعلام کرده سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس است که «ما به نقطه پایانی درخصوص پرونده هسته‌ای ایران نزدیک شده‌ایم و برخی مسائل ثانویه در توافق هسته‌ای ایران حل‌نشده باقی مانده است». هم‌زمان جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات شورای امنیت ملی آمریکا نیز با اشاره به ادعای فروش پهپادهای ایرانی به روسیه، خبر داد که آمریکا به همین دلیل تلاش برای مذاکره با ایران را کنار گذاشته و نه تنها روی دیپلماسی و مذاکرات هسته‌ای با ایران متمرکز نیست که به دنبال اعمال تحریم‌های بیشتر علیه تهران است. مجموع این شرایط باعث شده اقتصاد ایران شرایط بلاتکلیف و سردرگمی را پشت سر بگذارد و بازارها گرفتار رکود سنگین شود.
حراج خانه‌های لوکس تهران!
واسطه‌های ملکی از تشدید رکود معاملات مسکن در پی کاهش انتظارات تورمی و افت توان طرف تقاضا در مهرماه خبر می‌دهند. بررسی‌های میدانی از کسادی بازار مسکن شهر تهران و تشدید رکود در این بازار حکایت دارد. به گفته واسطه‌های ملکی محدودیت‌های اینترنت هم به کاهش بیشتر معاملات ملکی دامن زده و خرید و فروش‌ها را کندتر از همیشه کرده است.
این رکود سنگین در بازار مسکن موجب شده سرعت رشد قیمت‌ها به طور چشمگیری کاهش یابد و به صفر متمایل شود. بر اساس گزارش بانک مرکزی رشد ماهانه قیمت مسکن شهر تهران در شهریورماه ۱.۱ درصد بود که پایین‌ترین رقم از اردیبهشت تاکنون محسوب می‌شود.
این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که نرخ تورم شهریور ۴۲ درصد اعلام شد و با جیره‌بندی برق صنایع در نیمه اول امسال، قیمت نهاده‌های ساختمانی صعودی شد.
به جز این آمارهای مرکز آمار ایران از کاهش قابل توجه ساخت‌وساز مسکن گزارش می‌دهد. در تیر ماه امسال محمد مرتضوی، رئیس کانون انبوه‌سازان، به ایسنا گفته است که تولید مسکن در شهر تهران به حدود دو هزار واحد در ماه رسیده که کمترین میزان در 18 سال اخیر محسوب می‌شود.
مجموع این عوامل باعث شد چشم‌انداز کارشناسان از آینده بازار مسکن صعود قیمت‌ها باشد اما این پیش‌بینی محقق نشد و بازار مسکن در هفته‌های گذشته رکود سنگینی را تجربه می‌کند. در همین زمینه احمدرضا سرحدی، عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان به ایسنا گفته است که «رکود بازار مسکن باعث شده بسیاری از صاحبان خانه‌های لوکس و لاکچری در تهران و شمال کشور، واحدهای خود را بعضا تا ۵۰ درصد زیر قیمت نسبت به دو سال قبل
به فروش برسانند».
او همچنین تأکید کرده است که «به دلیل رکود فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی درصدی از مهندسان، راننده تاکسی‌های اینترنتی شده‌اند و ساخت‌وساز به شدت کاهش یافته و بعضی پروژه‌های ساختمانی نیمه‌کاره رها شده است».
طبق گزارش ایسنا از آمار بازار مسکن شهر تهران در شش‌ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱ روند معاملات از خرداد به بعد کاملا کاهشی بوده و در در فروردین سه‌هزارو 427 معامله، اردیبهشت ۱۰هزار و ۴۹۰ معامله، خرداد ۱۳هزار و ۸۷۴ معامله، تیرماه ۱۰هزار و ۲۹۴ معامله، مردادماه هفت‌هزارو 825 معامله و شهریورماه شش‌هزارو 33 معامله ثبت شده است.
خروج سرمایه از بورس ادامه دارد
در بازار سرمایه هم که به عنوان دماسنج اقتصادی شناخته می‌شود، روند خروج سرمایه در هفته‌های اخیر گزارش شده است.
دیروز بازار سرمایه ریزش سنگین 12هزار و 165 واحدی را تجربه کرد و شاخص کل به یک‌میلیون و 296 واحد سقوط کرد و برایند ورود و خروج پول هوشمند بیشتر از منفی 400 میلیارد تومان گزارش شد. در هفته گذشته ارزش معاملات بازار سرمایه نسبت به هفته پیش از آن روند نزولی را طی کرد و به هشت‌هزار و 875 میلیارد تومان رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد روز شنبه ۲۳۴ میلیارد تومان، یکشنبه ۳۸۹ میلیارد تومان، دوشنبه ۱۸۰ میلیارد تومان، سه‌شنبه ۷۸ میلیارد تومان و چهارشنبه نیز ۱۳۳ میلیارد تومان پول از بازار سرمایه خارج شد. درمجموع می‌توان گفت که هفته گذشته سهام‌داران حقیقی حدود ۱۰۱۴ میلیارد تومان پول از بازار سهام خارج کردند.
کاهش قابل توجه تقاضای ارز
هم‌زمان با بازار مسکن و بورس، بازار طلا و ارز هم رکود سنگینی را تجربه می‌کند. در همین زمینه رئیس اتحادیه طلا و جواهر از کاهش ۱۵درصدی خرید طلا و جواهر در کشور در پی ناآرامی‌های اخیر خبر داده و گفته که نوسانات بازار طلا در ۱۰ روز اخیر کمتر از گذشته بوده است.
ابراهیم محمدولی با اعلام این موضوع به ایرنا خبر داده که تقاضای خرید طلا و سرمایه‌گذاری در این بازار کاهشی بوده و رکود در بازار طلا تشدید شده است.
در بازار ارز هم تقریبا بسیاری از معاملات متوقف شده و ارز با حجم پایین خرید و فروش می‌شود. این موضوع سبب شده برخی صرافی‌ها کرکره‌های خود را تا نیمه پایین بکشند. همچنین بنا به اعلام بانک مرکزی در معاملات آخر هفته گذشته یعنی پنجشنبه 28 مهر بیش از نیم‌میلیارد دلار ارز در سامانه نیما عرضه شد ولی فقط کمتر از چهار درصد آن مشتری داشت.
همچنین مشاهدات به‌عمل‌آمده از فضای بازار حاکی از آن است که کفه معاملات توافقی در روزهای گذشته سنگین‌تر از معاملات آزاد بوده است. به گفته فعالان بازار ارز این روزها سردرگم است و به‌همین‌دلیل نیز برخی معامله‌گران فعلا دست از معامله کشیده‌اند.
کاهش 30 تا 40 درصدی تولید کارخانه‌ها
رکود معاملات تنها به بازارهای مالی ختم نمی‌شود و بازار سایر کالاها را نیز شامل می‌شود. در روزهای گذشته تشکل‌های صنفی مختلف در گفت‌وگو با رسانه‌های ایران از کاهش معاملات پوشاک و خریدهای کمتر ضروری گفته‌اند و فعالان اقتصادی از کاهش حدود 30 تا 40 درصدی تولید برخی کارخانجات می‌گویند. این نکته را جمشید عدالتیان، کارشناس و فعال اقتصادی، به ایلنا گفته و توضیح داده است: «در شرایط ناپایدار مصرف‌کننده اقدام به خرید نمی‌کند؛ چراکه می‌خواهد پس‌انداز کند و در صورت ایجاد شرایط خاص پول داشته باشد. قطعی پیام‌رسان‌های خارجی از جمله واتس‌اپ و اینستاگرام نیز تأثیر زیادی بر فعالیت کسب‌وکارها گذاشته است. فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی سال‌ها تلاش کردند که اقتصاد را به سمت اقتصاد دیجیتال هدایت کنند اما قطعی و کاهش اینترنت در هفته‌های اخیر ما را پشیمان کرد؛ چراکه کسب‌وکار افرادی که به این سمت رفته‌اند، در هفته‌های اخیر مختل
این فعال اقتصادی همچنین هشدار داده که تداوم شرایط فعلی انگیزه سرمایه‌گذاری در ایران را کمتر می‌کند. ادعایی که آخرین آمار صمت نیز بر آن صحه می‌گذارد.
وزارت صمت اخیرا آمار جدید سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت ایران را منتشر کرد. آماری شوکه‌کننده که از کاهش 82.7درصدی ارزش سرمایه‌گذاری خارجی در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد. بر اساس این گزارش در شش ماه نخست سال 1401 حدود 73 مورد سرمایه‌گذاری خارجی تنها به ارزش 382میلیون و 400 هزار دلار در بخش صنعت، معدن و تجارت تصویب شده که از لحاظ تعداد ۷.۵ و از نظر ارزش ۸۲.۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته ۷۹ مورد سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش دومیلیارد و ۲۱۵ میلیون دلار در این بخش تصویب شده بود.
اقتصاد فدای سیاست شده است
در همین زمینه فریال مستوفی، رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، به «شرق» می‌گوید: باید بپذیریم که با وجود تمام منابع خدادادی و انسانی، هیچ دولتی تاکنون نتوانسته اقتصادی پایدار در کشور ما ایجاد کند. جالب است که در این شرایط صحبت از جذب سرمایه هم می‌کنیم! سرمایه‌گذاری خارجی ما همواره بسیار بسیار کم بوده است چراکه در کشور ما امنیت سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس سرمایه‌گذاری وجود ندارد. ما متعهد به قراردادها نیستیم، حتی سرمایه‌گذاران داخلی را نمی‌توانیم نگه داریم.
او ادامه می‌دهد: گیرم که ما فرض کنیم جزیره‌ای جدا از تمام دنیا هستیم و با هیچ‌جا ارتباطی برقرار نکنیم، حداقل باید سرمایه‌گذار داخلی را که حفظ کنیم، آیا این کار را هم نمی‌توانیم انجام دهیم؟ سرمایه‌گذاران هر روز پولشان را به طریقی از کشور ما خارج می‌کنند. ما نه تنها جذب سرمایه نداشته‌ایم که فرار سرمایه هم داشته‌ایم. سرمایه‌گذار خارجی ابتدا وضعیت امنیت سرمایه کشور هدف و سپس وضعیت سرمایه‌گذاران داخلی را می‌سنجند؛ وقتی می‌بینند سرمایه‌گذاران داخلی در حال خارج‌کردن سرمایه از کشور خودشان هستند، چطور می‌شود از آنان انتظار داشت در این شرایط در کشور ما سرمایه‌گذاری کنند؟ تازه این در حالی رخ داده که هنوز امیدها نسبت به برجام و بهبود روابط بین‌المللی زنده بود، از اینجا به بعد این امیدها هم کم‌رنگ می‌شوند.
از نگاه سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس مستوفی چالش‌های اقتصادی و بین‌المللی امروز ما متأثر از سال‌ها عدم مدیریت است و وضعیت تصمیم‌گیری در کشور ما باعث شده که نتوانیم از ظرفیت‌هایمان استفاده کنیم.
او می‌گوید: در واقع دائما فرصت‌سوزی کرده‌ایم. توسعه اقتصادی هیچ‌وقت هدف ما نبود درحالی‌که توسعه اقتصادی هدف اول سایر کشورهاست. اقتصاد ما تمام این سال‌ها فدای سیاست شده درحالی که باید مدت‌ها پیش مسیر سیاست و اقتصاد را از هم جدا می‌کردیم. چین را ببینید؛ حکومتی کمونیستی دارد ولی اقتصادش کاملا آزاد است و به همین طریق توانسته رفاه برای مردمش به وجود بیاورد. ما با تمام ظرفیت‌های انسانی سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس و خدادادی که داشته‌ایم هنوز نتوانستیم حتی مشکل تورم را حل کنیم. درحالی‌که حتی کشورهایی مثل عراق و افغانستان که از هر نظر از ما عقب هستند، توانسته‌اند تورمشان را تک‌رقمی کنند. اف‌ای‌تی‌اف سندی است که به خوبی نشان می‌دهد ما چطور همه مسائل را سیاسی کرده‌ایم. اف‌ای‌تی‌اف یک استاندارد بین‌المللی بانکی است برای مبارزه با پول‌شویی و قاچاق، همین، ولی چون ما آن را نپذیرفتیم حتی بدون تحریم هم هیچ بانکی با ما کار نمی‌کند تا ارزش دارایی‌هایش افت نکند. ما دائما از اقتصاد به سیاست آوانس داده‌ایم.
رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران می‌افزاید: ما فقط خوب حرف می‌زنیم. هیچ‌یک از برنامه‌های توسعه پنج‌ساله حتی نزدیک به اهدافشان هم نشدند. آیا برنامه توسعه 20ساله ما که از سال 84 آغاز شده و تا 1404 ادامه دارد، توانسته حتی به سمت اهدافش حرکت کند؟ آیا ما اصلا به تصورتمان نزدیک هم شده‌ایم؟ قرار بود در بسیاری از موارد اول باشیم و حالا حتی جزء آخرین‌ها هم نیستیم.
۹ نماد فرابورسی مجاز به تغییر دامنه نوسان شدند
دنیای معدن: بازارگردانان در ۶ نماد معاملاتی در صورت تمایل می توانند با رعایت سایر بندهای «ضوابط مربوط به ماده ۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران» درخواست تغییر دامنه نوسان قیمت را به فرابورس ایران ارائه کنند.
به گزارش دنیای معدن، معاون نظارت بازار شرکت فرابورس ایران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: پیرو اطلاعیه شماره ۳۶۶۱/الف/۰۱ مورخ ۲۲/۰۱/۱۴۰۱ این شرکت، با موضوع ضوابط مربوط به ماده ۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، پس از بررسی های صورت گرفته طی شش ماه منتهی به ۲۰/۰۷/۱۴۰۱، نمادهای معاملاتی شرکت‌های آهن و فولاد ارفع، پلیمر آریا ساسول، سیمان ساوه، پالایش نفت شیراز، نفت ایرانول، پتروشیمی تندگویان، توسعه و مدیریت سرمایه صبا، سرمایه‌گذاری پویا و گروه توسعه مالی مهر آیندگان مشمول بندهای ۲، ۳ و ۴ ماده ۱ ضوابط مذکور هستند.
لذا بازارگردانان در نمادهای فوق در صورت تمایل می توانند با رعایت سایر بندهای «ضوابط مربوط به ماده ۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران» درخواست تغییر دامنه نوسان قیمت را به فرابورس ایران ارائه دهند.
در خصوص صندوق های سرمایه گذاری و نیز اوراق تامین مالی توجه به مفاد ماده ۲ ضوابط مربوط به ماده ۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ضروری است.
تاثیر افزایش قیمت نفت بر بازارهای جهانی| سرمایه گذاری روی کدام بازارها پر سود است؟
تصمیم اوپک پلاس برای کاهش میزان تولید نفت خود منجر به افزایش قیمت نفت در بازار شده و اکنون این سوال مطرح است که روند فعلی قیمت نفت چه تاثیری بر بازارهای مالی خواهد داشت.
بازار؛ وحید پورتجریشی: تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید دو میلیون بشکه نفت در روز، بار دیگر منجر به افزایش قیمت نفت خام و البته تنش در بازار جهانی انرژی شد. آنچه مسلم است، این افزایش قیمت منابع نفتی می تواند تاثیر زیادی روی بسیاری از بازارها در سطح جهانی بگذارد؛ موضوعی که منجر به افزایش نگرانی بسیاری از سرمایه گذاران در بازارهای مختلف از بورس بین الملل گرفته تا طلا، نقره، فلزات صنعتی، فارکس و بازارهای نو ظهور مانند رمزارزها شده است.
اکنون سوال اینجاست که افزایش قیمت نفت روی کدام بازارها تاثیر گذار خواهد بود و مهمتر اینکه اینتاثیر به شکل منفی خواهد بود و یا مثبت.
تاثیر قیمت نفت بر بازار سرمایه و صنایع مختلف
پیش از هر چیز باید بدانیم که هرگونه کاهش امنیت در بازار انرژی درست مانند نا امنی در نظام بین الملل، تاثیری مستقیم منفی بر ماهیت کلی بازارهای جهانی خواهد داشت. چراکه افزایش قیمت انرژی منجر به افزایش هزینه تولید و گرانتر شدن محصول خواهد شد. در چنین حالتی طبیعی است که میزان فروش نیز پایین خواهد آمد.
اما این تنها یک قاعده کلی است و نمی توان برای محصولات و سهام تمامی شرکت ها آن را امری ثابت در نظر گرفت؛ چراکه برخی از صنایع اساسا از این افزایش قیمت سود خواهند برد و ارزش افزوده سهام شرکت های مرتبط با آنها نیز افزایش خواهد یافت.
در سوی دیگر، باید این نکته را نیز در نظر داشت که صنایع تبدیلی که امکان جایگزین سازی منابع دیگر انرژی مانند انرژی های سبز و یا گاز را به جای سوخت های نفت پایه دارند نیز تقریبا از این افزایش قیمت نفت چندان متضرر نخواهند شد و حتی ممکن است در مواردی، این افزایش قیمت به ارتقاء توان رقابت این شرکت ها در بازار، به سود آنها تمام شود.
بر همین اساس، دسته ای دیگر از شرکت هایی که در زمینه فناوری های نوین مشغول به کار هستند نیز ممکن است بتوانند از این ظرفیت ایجاد شده سود ببرند. به عنوان مثال، شرکت های خودروسازی که یا فناوری های «های تک» مشغول به فعالیت بوده و در زمینه تولید خودروهای الکتریکی، هیبریدی و یا برقی مشغول به فعالیت هستند نیز تا حد زیادی از شرایط ایجاد شده سود خواهند کرد.
با در نظر گرفتن این فاکتورها به سادگی می توان دریافت که بخش عمده بازار سهام شرکت های بزرگ بین المللی نهایتا با توجه به افزایش ریسک پذیری بازار، تاثیری منفی از افزایش قیمت ها در بازار نفت خواهند پذیرفت که این تاثیر، در سودآوری بلند مدت و سود سالانه این شرکت ها به خوبی مشهود هستند.
به عنوان ثمال و در راستای اثبات این مدعا، بهتر است سری به دو شاخص بزرگ بازارهای جهانی یعنی «داو جونز» و «یورو استاکز» بزنیم. در جدول زیر، نرخ تناسب تاثیر نفت بر این دو شاخص در بازه زمانی سال های ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۴ نشان داده شده است.
همانطور که مشاهده می شود، بازده این دو شاخص، درست در سال هایی که قیمت نفت با افزایش روبرو بوده، کاهش یافته و بر عکس، کاهش قیمت نفت منجر به رونق بیشتر و افزایش عدد شاخص های مذکور شده است.
نکته دیگر موجود در این نمودار، تفاوت راندمان بین بخش های مختلف سهام شرکت های مختلف با تغییر در قیمت نفت است. همانطور که ملاحظه می شود، سهام شرکت های فعال در صنایع نفت و گاز با افزایش قیمت نفت، کمتر تحت تاثیرات منفی بازار قرار گرفته اند و همچنین، قیمت های مصرف کننده و بخش فناوری بیشترین ضرر را متحمل شده اند.
در خصوص بخش فناوری دلیل واضح است؛ چراکه با افزایش قیمت انرژی در بازار، شاهد تلاش برای جبران این افزایش از طریق کاهش هزینه های لوکس به جای اساسی خواهیم بود. این مورد در خصوص تورم نیز اثبات شده است؛ یعنی اقتصادهایی که بیشتر درگیر تورم افسار گسیخته هستند، به صورت طبیعی هزینه کمتری برای توسعه زیرساخت های فناوری، تحقیقات علمی، توسعه زیرساخت های سلامت و ورزش و . می کنند که همین عامل در صورت ادامه وضعیت، می تواند منجر به عقب ماندگی این اقتصادها از رقبای خود در بلند مدت شود.
روی کدام بازارها سرمایه گذاری کنیم؟
با ذکر موارد بالا، اکنون این سوال مطرح است که با توجه به وضعیت فعلی و قرار گرفتن بسیاری از شرکت های تولیدی در مسیر زیاندهی، روی کدامیک از صنایع و یا بخش های بازار سرمایه متمرکز شویم.
به صورت طبیعی، شرکت های مرتبط با صنعت نفت و محصولات پتروشیمی بیشترین سوددهی را در دوران افزایش قیمت نفت خواهند داشت. به عنوان مثال، شرکت نفت آرامکو عربستان موفق شد تنها طی یک سال اخیر حتی از برخی ارزهای دیجیتال پر هیاهوی بازار نیز سوددهی بیشتری برای سرمایه گذاران خود داشته و رکوردی تاریخی در افزایش ارزش سهام را به نام خود ثبت کرد.
اما به جز بخش های نفتی، سرمایه گذاری روی شرکت های دانش بنیان یا خودروسازی که اقدام به ارائه راه حل هایی برای کاهش مصرف انرژی می کنند، می تواند گزینه مناسبی به نظر برسد.
به جز این دو بخش، می توان با در نظر گرفتن سیاست های پولی بانک های مرکزی بزرگ جهان مانند بانک مرکزی اروپا یا فدرال رزرو آمریکا، در صورت ادامه سیاست جنگ طلبانه افزایش نرخ بهره بانکی، روی ارزهای آنها نیز سرمایه گذاری مطمئنی داشت.
بدیهی است که در صورت افزایش قیمت مصرف کننده در پی افزایش قیمت حامل های انرژی، سیاست افزایش نرخ بهره بانکی این بانک ها نیز به احتمال زیاد در راستای تلاش برای کاهش تورم، ادامه خواهد یافت.
اما اکیدا توصیه می شود در این دوران، از هرگونه سرمایه گذاری روی بازارهای ریسک پذیر مانند رمزارزها، طلا، نقره و . خودداری نموده و یا سعی کنید تنها در موقعیت های مناسب به این بازارها وارد شوید. البته منظور از وارد شدن به بازار، به معنای هولد این دارایی ها نبوده و می توانید در موقعیت های مناسب تنها نسبت به معاملات اسپات اقدام کرد.
بازار در بلاتکلیفی
هفته‌هاست بازارهای ایران رکود سنگینی را تجربه می‌کنند و حالا اخبار ناخوشایند مذاکرات هسته‌ای به بلاتکلیفی بازارهای ایران دامن زده است. اخیرا آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که مذاکرات هسته‌ای دیگر در دستور کارشان نیست و جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم به تازگی به شبکه خبری العربیه اعلام کرده است که «ما به نقطه پایانی درخصوص پرونده هسته‌ای ایران نزدیک شده‌ایم و برخی مسائل ثانویه در توافق هسته‌ای ایران حل‌نشده باقی مانده است».
شرق: هفته‌هاست بازارهای ایران رکود سنگینی را تجربه می‌کنند و حالا اخبار ناخوشایند مذاکرات هسته‌ای به بلاتکلیفی بازارهای ایران دامن زده است. اخیرا آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که مذاکرات هسته‌ای دیگر در دستور کارشان نیست و جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم به تازگی به شبکه خبری العربیه اعلام کرده است که «ما به نقطه پایانی درخصوص پرونده هسته‌ای ایران نزدیک شده‌ایم و برخی مسائل ثانویه در توافق هسته‌ای ایران حل‌نشده باقی مانده است». هم‌زمان جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات شورای امنیت ملی آمریکا نیز با اشاره به ادعای فروش پهپادهای ایرانی به روسیه، خبر داد که آمریکا به همین دلیل تلاش برای مذاکره با ایران را کنار گذاشته و نه تنها روی دیپلماسی و مذاکرات هسته‌ای با ایران متمرکز نیست که به دنبال اعمال تحریم‌های بیشتر علیه تهران است. مجموع این شرایط باعث شده اقتصاد ایران شرایط بلاتکلیف و سردرگمی را پشت سر بگذارد و بازارها گرفتار رکود سنگین شود.
حراج خانه‌های لوکس تهران!
واسطه‌های ملکی از تشدید رکود معاملات مسکن در پی کاهش انتظارات تورمی و افت توان طرف تقاضا در مهرماه خبر می‌دهند. بررسی‌های میدانی از کسادی بازار مسکن شهر تهران و تشدید رکود در این بازار حکایت دارد. به گفته واسطه‌های ملکی محدودیت‌های اینترنت هم به کاهش بیشتر معاملات ملکی دامن زده و خرید و فروش‌ها را کندتر از همیشه کرده است.
این رکود سنگین در بازار مسکن موجب شده سرعت رشد قیمت‌ها به طور چشمگیری کاهش یابد و به صفر متمایل شود. بر اساس گزارش بانک مرکزی رشد ماهانه قیمت مسکن شهر تهران در شهریورماه ۱.۱ درصد بود که پایین‌ترین رقم از اردیبهشت تاکنون محسوب می‌شود.
این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که نرخ تورم شهریور ۴۲ درصد اعلام شد و با جیره‌بندی برق صنایع در نیمه اول امسال، قیمت نهاده‌های ساختمانی صعودی شد.
به جز این آمارهای مرکز آمار ایران از کاهش قابل توجه ساخت‌وساز مسکن گزارش می‌دهد. در تیر ماه امسال محمد مرتضوی، رئیس کانون انبوه‌سازان، به ایسنا گفته است که تولید مسکن در شهر تهران به حدود دو هزار واحد در ماه رسیده که کمترین میزان در 18 سال اخیر محسوب می‌شود.
مجموع این عوامل باعث شد چشم‌انداز کارشناسان از آینده بازار مسکن صعود قیمت‌ها باشد اما این پیش‌بینی محقق نشد و بازار مسکن در هفته‌های گذشته رکود سنگینی را تجربه می‌کند. در همین زمینه احمدرضا سرحدی، عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان به ایسنا گفته است که «رکود بازار مسکن باعث شده بسیاری از صاحبان خانه‌های لوکس و لاکچری در تهران و شمال کشور، واحدهای خود را بعضا تا ۵۰ درصد زیر قیمت نسبت به دو سال قبل
به فروش برسانند».
او همچنین تأکید کرده است که «به دلیل رکود فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی درصدی از مهندسان، راننده تاکسی‌های اینترنتی شده‌اند و ساخت‌وساز به شدت کاهش یافته و بعضی پروژه‌های ساختمانی نیمه‌کاره رها شده است».
طبق گزارش ایسنا از آمار بازار مسکن شهر تهران در شش‌ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱ روند معاملات از خرداد به بعد کاملا کاهشی بوده و در در فروردین سه‌هزارو 427 معامله، اردیبهشت ۱۰هزار و ۴۹۰ معامله، خرداد ۱۳هزار و ۸۷۴ معامله، تیرماه ۱۰هزار و ۲۹۴ معامله، مردادماه هفت‌هزارو 825 معامله و شهریورماه شش‌هزارو 33 معامله ثبت شده است.
خروج سرمایه از بورس ادامه دارد
در بازار سرمایه هم که به عنوان دماسنج اقتصادی شناخته می‌شود، روند خروج سرمایه در هفته‌های اخیر گزارش شده است.
دیروز بازار سرمایه ریزش سنگین 12هزار و 165 واحدی را تجربه کرد و شاخص کل به یک‌میلیون و 296 واحد سقوط کرد و برایند ورود و خروج پول هوشمند بیشتر از منفی 400 میلیارد تومان گزارش شد. در هفته گذشته ارزش معاملات بازار سرمایه نسبت به هفته پیش از آن روند نزولی را طی کرد و به هشت‌هزار و 875 میلیارد تومان رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد روز شنبه ۲۳۴ میلیارد تومان، یکشنبه ۳۸۹ میلیارد تومان، دوشنبه ۱۸۰ میلیارد تومان، سه‌شنبه ۷۸ میلیارد تومان و چهارشنبه نیز ۱۳۳ میلیارد تومان پول از بازار سرمایه خارج شد. درمجموع می‌توان گفت که هفته گذشته سهام‌داران حقیقی حدود ۱۰۱۴ میلیارد تومان پول از بازار سهام خارج کردند.
کاهش قابل توجه تقاضای ارز
هم‌زمان با بازار مسکن و بورس، بازار طلا و ارز هم رکود سنگینی را تجربه می‌کند. در همین زمینه رئیس اتحادیه طلا و جواهر از کاهش ۱۵درصدی خرید طلا و جواهر در کشور در پی ناآرامی‌های اخیر خبر داده و گفته که نوسانات بازار طلا در ۱۰ روز اخیر کمتر از گذشته بوده است.
ابراهیم محمدولی با اعلام این موضوع به ایرنا خبر داده که تقاضای خرید طلا و سرمایه‌گذاری در این بازار کاهشی بوده و رکود در بازار طلا تشدید شده است.
در بازار ارز هم تقریبا بسیاری از معاملات متوقف شده و ارز با حجم پایین خرید و فروش می‌شود. این موضوع سبب شده برخی صرافی‌ها کرکره‌های خود را تا نیمه پایین بکشند. همچنین بنا به اعلام بانک مرکزی در معاملات آخر هفته گذشته یعنی پنجشنبه 28 مهر بیش از نیم‌میلیارد دلار ارز در سامانه نیما عرضه شد ولی فقط کمتر از چهار درصد آن مشتری داشت.
همچنین مشاهدات به‌عمل‌آمده از فضای بازار حاکی از آن است که کفه معاملات توافقی در روزهای گذشته سنگین‌تر از معاملات آزاد بوده است. به گفته فعالان بازار ارز این روزها سردرگم است و به‌همین‌دلیل نیز برخی معامله‌گران فعلا دست از معامله کشیده‌اند.
کاهش 30 تا 40 درصدی تولید کارخانه‌ها
رکود معاملات تنها به بازارهای مالی ختم نمی‌شود و بازار سایر کالاها را نیز شامل می‌شود. در روزهای گذشته تشکل‌های صنفی مختلف در گفت‌وگو با رسانه‌های ایران از کاهش معاملات پوشاک و خریدهای کمتر ضروری گفته‌اند و فعالان اقتصادی از کاهش حدود 30 تا 40 درصدی تولید برخی کارخانجات می‌گویند. این نکته را جمشید عدالتیان، کارشناس و فعال اقتصادی، به ایلنا گفته و توضیح داده است: «در شرایط ناپایدار مصرف‌کننده اقدام به خرید نمی‌کند؛ چراکه می‌خواهد پس‌انداز کند و در صورت ایجاد شرایط خاص پول داشته باشد. قطعی پیام‌رسان‌های خارجی از جمله واتس‌اپ و اینستاگرام نیز تأثیر زیادی بر فعالیت کسب‌وکارها گذاشته است. فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی سال‌ها تلاش کردند که اقتصاد را به سمت اقتصاد دیجیتال هدایت کنند اما قطعی و کاهش اینترنت در هفته‌های اخیر ما را پشیمان کرد؛ چراکه کسب‌وکار افرادی که به این سمت رفته‌اند، در هفته‌های اخیر مختل
این فعال اقتصادی همچنین هشدار داده که تداوم شرایط فعلی انگیزه سرمایه‌گذاری در ایران را کمتر می‌کند. ادعایی که آخرین آمار صمت نیز بر آن صحه می‌گذارد.
وزارت صمت اخیرا آمار جدید سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت ایران را منتشر کرد. آماری شوکه‌کننده که از کاهش 82.7درصدی ارزش سرمایه‌گذاری خارجی در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد. بر اساس این گزارش در شش ماه نخست سال 1401 حدود 73 مورد سرمایه‌گذاری خارجی تنها به ارزش 382میلیون و 400 هزار دلار در بخش صنعت، معدن و تجارت تصویب شده که از لحاظ تعداد ۷.۵ و از نظر ارزش ۸۲.۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته ۷۹ مورد سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش دومیلیارد و ۲۱۵ میلیون دلار در این بخش تصویب شده بود.
اقتصاد فدای سیاست شده است
در همین زمینه فریال مستوفی، رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، به «شرق» می‌گوید: باید بپذیریم که با وجود تمام منابع خدادادی و انسانی، هیچ دولتی تاکنون نتوانسته اقتصادی پایدار در کشور ما ایجاد کند. جالب است که در این شرایط صحبت از جذب سرمایه هم می‌کنیم! سرمایه‌گذاری خارجی ما همواره بسیار بسیار کم بوده است چراکه در کشور ما امنیت سرمایه‌گذاری وجود ندارد. ما متعهد به قراردادها نیستیم، حتی سرمایه‌گذاران داخلی را نمی‌توانیم نگه داریم.
او ادامه می‌دهد: گیرم که ما فرض کنیم جزیره‌ای جدا از تمام دنیا هستیم و با هیچ‌جا ارتباطی برقرار نکنیم، حداقل باید سرمایه‌گذار داخلی را که حفظ کنیم، آیا این کار را هم نمی‌توانیم انجام دهیم؟ سرمایه‌گذاران هر روز پولشان را به طریقی از کشور ما خارج می‌کنند. ما نه تنها جذب سرمایه نداشته‌ایم که فرار سرمایه هم داشته‌ایم. سرمایه‌گذار خارجی ابتدا وضعیت امنیت سرمایه کشور هدف و سپس وضعیت سرمایه‌گذاران داخلی را می‌سنجند؛ وقتی می‌بینند سرمایه‌گذاران داخلی در حال خارج‌کردن سرمایه از کشور خودشان هستند، چطور می‌شود از آنان انتظار داشت در این شرایط در کشور ما سرمایه‌گذاری کنند؟ تازه این در حالی رخ داده که هنوز امیدها نسبت به برجام و بهبود روابط بین‌المللی زنده بود، از اینجا به بعد این امیدها هم کم‌رنگ می‌شوند.
از نگاه مستوفی چالش‌های اقتصادی و بین‌المللی امروز ما متأثر از سال‌ها عدم مدیریت است و وضعیت تصمیم‌گیری در کشور ما باعث شده که نتوانیم از ظرفیت‌هایمان استفاده کنیم.
او می‌گوید: در واقع دائما فرصت‌سوزی کرده‌ایم. توسعه اقتصادی هیچ‌وقت هدف ما نبود درحالی‌که توسعه اقتصادی هدف اول سایر کشورهاست. اقتصاد ما تمام این سال‌ها فدای سیاست شده درحالی که باید مدت‌ها پیش مسیر سیاست و اقتصاد را از هم جدا می‌کردیم. چین را ببینید؛ حکومتی کمونیستی دارد ولی اقتصادش کاملا آزاد است و به همین طریق توانسته رفاه برای مردمش به وجود بیاورد. ما با تمام ظرفیت‌های انسانی و خدادادی که داشته‌ایم هنوز نتوانستیم حتی مشکل تورم را حل کنیم. درحالی‌که حتی کشورهایی مثل سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس عراق و افغانستان که از هر نظر از ما عقب هستند، توانسته‌اند تورمشان را تک‌رقمی کنند. اف‌ای‌تی‌اف سندی است که به خوبی نشان می‌دهد ما چطور همه مسائل را سیاسی کرده‌ایم. اف‌ای‌تی‌اف یک استاندارد بین‌المللی بانکی است برای مبارزه با پول‌شویی و قاچاق، همین، ولی چون ما آن سرمایه‌گذاری فعال در بازار مالی بورس را نپذیرفتیم حتی بدون تحریم هم هیچ بانکی با ما کار نمی‌کند تا ارزش دارایی‌هایش افت نکند. ما دائما از اقتصاد به سیاست آوانس داده‌ایم.
رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران می‌افزاید: ما فقط خوب حرف می‌زنیم. هیچ‌یک از برنامه‌های توسعه پنج‌ساله حتی نزدیک به اهدافشان هم نشدند. آیا برنامه توسعه 20ساله ما که از سال 84 آغاز شده و تا 1404 ادامه دارد، توانسته حتی به سمت اهدافش حرکت کند؟ آیا ما اصلا به تصورتمان نزدیک هم شده‌ایم؟ قرار بود در بسیاری از موارد اول باشیم و حالا حتی جزء آخرین‌ها هم نیستیم.
دیدگاه شما