نقدینگی از کجا وارد می شود؟
سازمان برنامه‌و‌بودجه: خاصه‌خرجی‌های ماههای آخر دولت قبل و پرکردن هزینه‌های دولت از پول پرقدرت بانک مرکزی و استقراض متوقف شده و آثار این عمل هم در کاهش رشد نقدینگی هویداست.
کاهش ۵۳۲۰ میلیارد تومانی بدهی بانکها به بانک مرکزی در مرداد
بانک مرکزی: آخرین داده‌های اطلاعاتی بانک مرکزی حاکی از این است که بدهی کل بانکها به بانک مرکزی از ۱۷۶هزار و ۲۷۰میلیارد تومان در تیرماه به ۱۷۰هزار و ۹۵۰میلیارد تومان در مردادماه کاهش یافته است. بررسی داده‌های آماری بیانگر این است که بدهی بانکها به بانک مرکزی که یکی از عوامل رشد پایه پولی، نقدینگی و تورم در اقتصاد ایران است، فقط در مردادماه امسال بیش از ۵هزار میلیارد تومان کم شده است.
ردیابی سقوط بیت‌کوین
دنياي اقتصاد: کاهش ۸میلیارد دلاری نقدینگی در صرافی FTX، اثر خود را با ریزش بازار رمزارزها منعکس کرد. به دنبال این موضوع، بیت‌کوین با ثبت قیمت ۱۷هزار و ۵۰۰دلار به کف قیمتی خود در ۲سال گذشته رسید و اتریوم نیز به زیر کانال ۱۲۰۰دلار سقوط کرد. به‌رغم ریزش بازارهای ریسکی در روزهای اخیر، هر اونس طلای جهانی با رشد ۵/ ۲درصدی خود به بالای کانال ۱۷۰۰ دلاری هدایت شد.
مدل عملیاتی جدید کاربرد عقد اجاره در شورای فقهی تصویب شد
بانک مرکزی: استفاده از روش «واگذاری بهصورت نقد و اجاره مجدد دارایی‌های تسهیلات‌گیرنده» به‌عنوان یک مدل عملیاتی جدید کاربرد عقد اجاره در شبکه بانکی در هفتادمین جلسه شورای فقهی بانک مرکزی تصویب شد. این روش بر اساس تجربه بانکداری اسلامی در سایر کشورها است و بر اساس آن اشخاصی که مالک دارایی‌های منقول یا غیرمنقول هستند، می‌توانند اموال خود را به بانک واگذار و همزمان اجاره به شرط تملیک کنند و از این مسیر به نقدینگی دست پیدا کنند.
واکنش مشاور رییس مجلس به صحبت‌های وزیر اقتصاد
ايسنا: احسان عسکری در مطلبی در صفحه توییتر خود نوشت: «متعجبم از آقای خاندوزی که خود در مسند نمایندگی برای تقویت توان نظارتی مجلس تلاش میکرد ولی حالا که خود باید در خصوص وضعیت اقتصادی کشور و هزینه‌کرد بودجه و اشتغال و تورم و نقدینگی پاسخگو باشد و اجرای قانون را از سازمان برنامه مطالبه کند، مجلس را تماشاچی و بی‌عمل می‌خواهد.»
رونق ارزی نابهنگام رینگ صنعتی
دنیای‌اقتصاد- راضیه احقاقی: افزایش نرخ ارز در بازار آزاد به رونق رینگ صنعتی بورس‌کالا و معاملات هیجانی در این بازار منجر شد، به نحوی که متقاضیان آهن‌‌‌اسفنجی به رقابت ۱۶درصدی و خریداران کاتد به رقابت ۱۳درصدی برای کسب سهم از عرضه‌‌‌ها پرداختند و میانگین نرخ فروش شمش فولاد در این بازار به حدود ۷درصد بالاتر از بهای صادراتی آن رسید. در عین حال میلگرد در بازار آزاد تهران پس از روزهای پایانی تیرماه مجددا به کانال قیمتی ۱۷هزار تومانی صعود کرد. به این ترتیب، واهمه از بروز جهش دیگر در نرخ ارز و تمایل فعالان بازار به تبدیل…
واکاوی صعود بورس تهران
دنیای‌اقتصاد: شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار تهران وارد کانال ۴/ ۱میلیون‌واحدی شد. در معاملات روز گذشته نماگر اصلی بازار سهام با رشد ۲۹/ ۱درصدی همراه شد و در نهایت توانست پس از مدتی نوسان در کانال‌های ۲/ ۱ و ۳/ ۱میلیون‌واحدی به‌طور مجدد تا سطح یک‌میلیون و ۴۰۷هزار واحدی پیشروی کند. ورود حجم سنگین پول به جریان دادوستد‌‌‌‌‌ها در قالب رفتار حمایتی از سوی برخی نهاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را می‌توان به‌عنوان نخستین محرک جریان نقدینگی در چند هفته اخیر محسوب کرد؛ هر چند تاکنون آمار و ارقام شفافی از میزان پول تزریق‌شده (در این…
رقیب جدید، گواهی سکه را عقب راند
دنیای اقتصاد-راضیه احقاقی: خبر انتشار اوراق سلف موازی استاندارد سکه از سوی بانک مرکزی در روز سهشنبه ۱۷ آبان و امکان معامله پیوسته آن برای دارندگان این اوراق از روز چهارشنبه ۱۸ آبان از بستر بورس کالای ایران به عقبگرد بهای گواهی‌های سکه در بازار مالی بورس کالا و خروج نقدینگی از بازار مشتقه منجر شد. قرار گرفتن فعالان بازار فیزیکی سکه و معامله‌گران گواهی سپرده سکه در بازار مالی بورس کالا در فاز احتیاطی، در نتیجه توسعه ابزارهای بر پایه طلا به‌عنوان دارایی امن در زمان تورم و بحران اقتصادی و کاهش هجوم سرمایه‌های سرگردان به…
تداوم روند کاهنده رشد نقدینگی در پایان مهر
بانک مرکزی: بررسی آمارهای مقدماتی پولی و اعتباری در پایان مهرماه۱۴۰۱ حاکی از تداوم روند کاهنده رشد دوازده‌‌ماهه نقدینگی در سال جاری است. به دنبال طرح برخی مطالب درباره نقدینگی و پایه پولی در برخی سایت‌ها و فضای مجازی، اداره بررسیها و سیاستهای اقتصادی این بانک اعلام کرد: بانک مرکزی به کرات توضیحات لازم درخصوص تغییرات متغیرهای پولی و نحوه مواجهه و مقایسه این نوع از متغیرها را با توجه به ماهیت انباره‌‌ای آنها بیان کرده و بر لزوم پرهیز از مقایسه‌های دوره‌‌ای سطح متغیرهای اسمی نظیر نقدینگی و پایه پولی…
رانت «فرسوده» در فروش خودروسازان
دنیای اقتصاد: طبق قانون ساماندهی خودرو، شرکت‌های خودروساز ملزم به عرضه ۱۰درصد از فروش محصولاتشان در قالب طرح خروج فرسوده‌ها هستند در حالی که به نظر می‌رسد این موضوع برای مصرف‌کنندگان واقعی چندان جذاب نیست اما دلالان را اقناع می‌کند.
رفتار «باران‌گونه» بازار سهام
همگرایی بین نرخ دلار آزاد و قیمت سهام یکی از عواملی است که سبب کنترل و عدم‌رشد لجام‌گسیخته نرخ ارز در بازار میشود؛ زیرا مانع از حرکت نقدینگی و سرمایه از بورس به بازار ارز و ایجاد تورم مضاعف شده و تعادل را برقرار می‌کند، ولی متاسفانه اخیرا در بازار دچار واگرایی محسوس بین نرخ ارز و قیمت سهام بوده‌ایم تا زمانی‌که افزایش ناگهانی نرخ ارز همزمان با حمایت دولت از بورس کشور؛ مانند یک شوک مثبت بر پیکر بورس عمل کرده و موجب افزایش قیمت سهام شد و چنانچه این اتفاق نمی‌افتاد، ورود سرمایه‌های موجود در…
پیشنهادهای انجمن داروسازان برای توزیع دقیق‌تر داروها
دنياي اقتصاد: کمبود داروهای مختلف، حتی داروهای معمولی موضوعی است که این روزها مردم را رنج میدهد و با مروری بر وضعیت داروخانه‌های سراسر کشور، این موضوع به وضوح قابل مشاهده است.
سود بی‌‌سابقه بانک مرکزی هند
ايبِنا: بانک مرکزی هند SBI به سود بی‌‌سابقه‌‌ای دست یافت و سود خالص آن با رشد وام، بیش از ۷۰ درصد افزایش یافت. به گزارش راشاتودی، بانک مرکزی هند در بیانیه مطبوعاتی روز شنبه اعلام کرد که این بانک به عنوان بزرگترین بانک وام‌‌دهنده این کشور، شاهد افزایش سود خالص سه ماهه خود بوده است، بر اساس این بیانیه، سود خالص آن ۹۳/ ۷۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل در ماههای ژوئن تا سپتامبر افزایش یافت و به بالاترین رقم خود یعنی ۶۵/ ۱۳۲ میلیارد روپیه (۶/ ۱ میلیارد دلار) رسید.
وزیر مستعفی کار پست جدید گرفت
سخنگوی دولت: پول فروش نفت جایگزین خلق نقدینگی میشود
ايسنا: علی بهادری جهرمی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: صادرات نفت ایران در ماه پیش رکورد چند سال اخیر را شکست.
قلقلک پولی نرخ تورم
دنیای‌اقتصاد: بررسیها حاکی از آن است که سهم پول از نقدینگی در مردادماه با ثبت رقم ۵/ ۲۲درصد، روند افزایشی خود را ادامه داده است تا نگرانی از تورم‌زایی نقدینگی افزایش یابد. کارشناسان اقتصادی، بالا رفتن سهم پول در نقدینگی(افزایش سیالیت) را یکی از عوامل موثر در تورم‌زایی متغیرهای پولی می‌دانند؛ زیرا افزایش سهم پول و متعاقب آن کاهش سهم شبه‌پول به این معنی است که سپرده‌های مدت‌دار به سپرده‌های جاری و اسکناس تبدیل می‌شوند؛ روندی که می‌تواند باعث افزایش تقاضا و فشار بر قیمت‌های کالاهای مصرفی شود.
امان از دومینوی رکود
صنعت لوازم خانگی که در خلال سال‌های اخیر، یکی از پر‌فراز و نشیب‌ترین دوران حیات خود را در کشور ما سپری کرد، امروز درگیر بحران و چالشی بزرگ از جنسی متفاوت شده است. همزمانی شروع تحریم‌ها با خروج شرکای بزرگ تجاری از کشور و متعاقب آن پاندمی گسترده کرونا بزرگترین بهانه بود برای ورود به یک رکود کم‌سابقه و بازار را آماده روزهای پرمخاطره کرد. در همان ایام پیرو درخواست ممنوعیت واردات، حاشیه‌هایی پیش آمد که ورود، اظهارنظر و موضع‌گیری‌های افراد غیر‌مسوول و کارنابلد نیز هیزمی شد بر مشتعل‌تر شدن این آتش.…
کمبود نقدینگی؛ مانع رونق رینگ داخلی
دنیای‌اقتصاد - شکیبا خیرخواهان: هفته گذشته افت تقاضا برای فولاد در معاملات رینگ داخلی بورس‌کالا موجب کاهش رونق شد. بازار داخلی در ماههای گذشته نسبت به بازار جهانی عملکرد بهتری داشته است؛ اما بهنظر می‌رسد واهمه از بروز رکود جهانی ناشی از سیاستهای انقباضی شدید پولی در جهان به معاملات داخلی نیز سرایت کرده است. از طرفی تحلیلگران معتقدند، تجار ایرانی با کمبود نقدینگی مواجه هستند که از عوامل تاثیر‌گذار بر کاهش خرید است. همچین در هفتههای گذشته، قانون تسهیل صادرات فولاد به تصویب رسید. بهنظر می‌رسد هدف از این مصوبه و…
شیوه‌‌نامه‌های غیر کارشناسی، صنعت آرد و نان را به ناکجاآباد کشاند
چند سال است که با نام‌‌ها و روش‌های متعدد و البته غیر‌اصولی، مفهوم مجهول حمایت از عرصه تولید و تولید‌کننده داخلی را تحمل می‌کنیم، اما دریغ و صد افسوس از حمایتی واقع‌‌بینانه، استاندارد در تولید و توجهی عقلایی به مصائب بیپایان تولیدکنندگان داخلی این بخش که اگر ذره‌‌ای از وعده‌های بیپایان انجام می‌شد، جای بسی خرسندی و شادمانی داشت، اما فراتر از آن بی‌‌توجهی به فرمایشات راهبردی رهبر معظم انقلاب است که چند سال پیاپی و مستمر، خواهان شکوفایی عرصه تولید هستند و مدبرانه به همه مدیران ارشد، دستور…
پینگ پنگ مشکلات مسکن ملی
دنیای‌اقتصاد: با وجود وابستگی کامل پیشرفت پروژه‌‌‌های نهضت ملی مسکن به وضعیت پرداخت تسهیلات بانکی، روند پرداخت وام به شکل مطلوب پیش نمی‌رود و در این بین مشکلات در نحوه تخصیص منابع میان نهادهای مختلف پاسکاری میشود.
بازی تکراری استقراض بانکها
دنیای‌اقتصاد: بانک مرکزی آمارهای عملیات اجرایی سیاست پولی را به‌‌روز کرد. بر اساس اطلاعیه این بانک، موضع عملیاتی این نهاد سیاستگذاری در آخرین حراج برگزارشده براساس وضعیت نقدینگی در بازار بین‌‌بانکی همچون هفتههای قبل، توافق بازخرید (ریپو) بود. بر این اساس، بانک مرکزی در حراج ۹آبان اقدام به تزریق ۶۹هزار و ۵۰۰میلیارد تومان در قالب توافق بازخرید کرد. در حراج پیشین نیز که در ۲آبان برگزار شد، بانک مرکزی بهصورت مشابه ۶۹هزار و ۵۰۰میلیارد تومان ریپو انجام داد. آمارها نشان میدهد که نرخ ریپو در حراج‌‌های نیمه دوم…
سکوت آماری بانک مرکزی
دنیای‌اقتصاد: بررسیها نشان میدهد بانک مرکزی بخش گزیده نقدینگی از کجا وارد می شود؟ آمارهای اقتصادی را از تیرماه سال جاری منتشر نکرده است. این درحالی است که آمارها مانند خون در رگ بدنه اقتصادی است و نبود آن سبب سردرگمی کارشناسان و فعالان اقتصادی خواهد شد. بانک مرکزی در بخش گزیده آمارهای اقتصادی، آمارهای بخش‌های مختلف اقتصادی مانند پولی وبانکی، ترازپرداخت‌ها، مالی و بودجه و بازار سرمایه را به تفکیک منتشر می‌کند. در بخش پولی و بانکی متغیرهای عمده پولی و اعتباری مانند جزئیات پایه پولی و نقدینگی را اعلام می‌کند. به‌علاوه، خلاصه دارایی‌ها…
معادله سنی حباب بورسی
دنیای‌اقتصاد - امیررضا انگجی: پیچیدگی همواره جزئی جداناشدنی از سرمایه‌گذاری در بازارهای سهام است. با این حال همواره تصور میشود که با افزایش دانش نسبت به عملکرد شرکت‌ها و سازوکار بازارها می‌توان عملکرد خوبی در فرآیند سرمایه‌گذاری به جا گذاشت. این در حالی است که تحقیقات نشان میدهد سرمایه‌گذاری در میان سرمایه‌گذاران کم‌سن‌تر که به‌طور میانگین دارای دانش بیشتری نسبت به پیشکسوتان خود هستند، به سبب نداشتن تجربه کافی در معاملات سهام، چندان کم‌خطر نیست و می‌تواند ریسک‌ها یا حتی زیان‌های بسیاری را به دنبال داشته باشد.
ارزانی به زغال وارداتی چین رسید
سنگ‌‌‌آهن کانال قیمتی ۸۰دلاری را پس گرفت. زغال کک‌‌‌شو تحویل چین ارزان‌تر از این محصول در مبدا شد؛ اما دارندگان قراضه همچنان در مقابل کاهش نرخ مقاومت می‌کنند. به گزارش «اکوایران»، سنگ‌‌‌آهن دریایی آسیا در دومین روز هفته با بهبود جزئی قیمت روبه‌رو شد و به این ترتیب پلتس بهای هر تن سنگ‌‌‌آهن عیار ۶۲درصد وارداتی به بنادر شمالی چین را در روز سهشنبه اول نوامبر برابر ۱۵/ ۸۰دلار ارزیابی کرد.
افزایش دمای نرخ‌‌های بازار پول
دنیای‌اقتصاد: بانک مرکزی تازه‌‌ترین آمار نرخ بهره بین‌‌بانکی را منتشر کرد. براساس اعلام این نهاد سیاستگذاری پولی در تاریخ ۴ آبان، این نرخ با افزایش ۱۲/ ۰واحد درصدی نسبت به نرخ قبلی به عدد۹۸/ ۲۰ رسید. در هفتههای اخیر این متغیر پولی در کانال ۲۰درصد در نوسان بود. بالارفتن نرخ بهره بین‌‌بانکی و نزدیک شدن آن به سقف کریدور سود نشان‌دهنده افزایش تقاضای بانکها برای منابع مالی است. رفتارهای اخیر سیاستگذار پولی و تحولات در بازار بین‌‌بانکی حاکی از آن است که بانک مرکزی تمایل دارد تا اضافه‌برداشت و قدرت خلق پولی…
روز سبز در سه بازار
دنیای‌اقتصاد- هانا پاکمند: روز دوشنبه روز خوبی برای بازارها بود. در این روز شاخص کل بازار سهام پس از یک دوره رخوت طولانی و سقوط به قعر کانال ۲/ ۱میلیونی، سومین حرکت صعودی پی در پی خود را به ثبت رساند و وارد محدوده یک‌میلیون و ۲۶۹هزار واحدی شد. دستاورد مذکور به لطف افزایش تقاضا در نمادهای شاخص‌ساز رخ داد که رشدی ۲۳/ ۱درصدی را برای نماگر مذکور به دنبال داشت. در این روز همچنین دلار آمریکا برای بار چهارم وارد کانال ۳۳هزار تومانی شد و توانست منجر به رشد قیمت سکه نیز شود.نقدینگی از کجا وارد می شود؟
حمایت از بورس یا بیلان کاری مدیران؟
پر واضح است که تصمیمات حمایتی ۱۰بندی اعلامشده در بازار سرمایه بسیار تکراری هستند و بعضی از موارد آن بارها در دو سال‌گذشته به تصویب رسیده‌اند. آن‌طور که بهنظر می‌رسد این قبیل از اقدامات تاکنون تاثیری بر روند بازار سرمایه نداشته و در آینده هم نخواهد داشت. مشکل اساسی این روزهای بازار سهام کمبود نقدینگی است. مادامی‌که نقدینگی وارد بازار شود، حمایت هم صورت می‌پذیرد، در غیر این‌صورت این دست مصوبات بیشتر برای بیلان کاری مورد بهره‌‌‌‌‌‌‌برداری مدیران قرار می‌گیرد تا کمک به بازار. بر کسی…
تسهیل خدمات‌دهی صندوق کارآفرینی امید با کمک بانک شهر
مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید با تاکید بر اینکه خدمات این صندوق قطعا با حمایت بانک شهر آسان‌تر به دست همگان خواهد رسید، گفت: افزایش فعالیت‌های صندوق کارآفرینی امید در مناطق محروم و روستایی را با حمایت این بانک به صورت ویژه دنبال خواهیم کرد. نعمت‌الله رضایی در مراسم انعقاد تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک میان صندوق کارآفرینی امید و بانک شهر؛ این مهم را رویدادی ارزشمند برای دوطرف توصیف کرد.
یک روز با کدال
دنیای‌اقتصاد: سامانه کدال، روز گذشته نیز شاهد آخرین اطلاعیه شرکت‌ها در خصوص صورت‌های مالی ۶ ماهه بود. «خبنیان»، «کورز»، «سلار» و «پلوله» از جمله شرکت‌هایی بودند که توضیحات خود در مورد صورت‌های مالی اخیر را در این سامانه پرطرفدار بارگذاری کردند.
صنعت دانش‌بنیان ماده موثره در نقدینگی از کجا وارد می شود؟ خطر تعطیلی
دنياي اقتصاد: در شرایطی این روزها موضوع کمبودهای دارویی تمام توجه‌ها را به انتهای زنجیره تولید یا همان محصول نهایی یعنی دارو معطوف کرده است که حال و روز تولیدکنندگان ماده موثره کشور چندان خوب نیست. این تولیدکنندگان که از حلقه‌های نخستین زنجیره تولید دارو هستند توانسته‌اند طی سال‌ها تلاش حدود ۷۰ درصد از ماده موثره مورد نیاز داروسازان کشور را داخلی‌سازی و بخش مهمی از وابستگی به واردات در این حوزه را برطرف کنند.
جریان نقدینگی چیست؟
در این مطلب می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که جریان نقدینگی چیست؟ در واقع جریان نقدینگی (Cash flow) به ورود و خروج پول در یک تجارت، کسب و کار، پروژه و دیگر نقدینگی از کجا وارد می شود؟ موارد گفته میشود و معمولا در یک دوره زمانی محدود (به عنوان مثال یک ماهه) محاسبه می‌‌گردد. وضعیت جریان نقدینگی نشان میدهد که یک شرکت چگونه سرمایه خود را هزینه می‌کند و این سرمایه از کجا به شرکت وارد میشود. شرکت‌ها از این موضوع برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده می‌کنند، چرا که نمایانگر کلیه مبالغی است که یک شرکت از طریق فعالیت‌های تجاری و منابع سرمایه گذاری خود به دست می‌آورد و همچنین هزینه ای است که برای فعالیت‌های کسب و کار و یا سرمایه گذاری در یک بازه مشخص پرداخت شده است. در این مطلب بیشتر در این باره و همچنین انواع نقدینگی توضیح خواهیم داد.
اهمیت جریان نقدینگی چیست؟
جریان نقدینگی پولی است که در حال ورود و خروج در کسب و کار، تجارت و یا پروژه شماست. یکی از منابع مهم پروژه که در روند اجرایی آن تاثیر زیادی دارد، پول است. کمبود نقدینگی از جمله عواملی است که در طول اجرای یک پروژه می‌تواند منجر به کاهش روند اجرایی پروژه شود. یکی از مهم ترین دلایل شکست شرکت‌ها، کمبود نقدینگی و تمام شدن پول است. این موضوع به ویژه در شرکت‌های کوچک و استارت آپ‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و در موارد زیادی دلیل اصلی عدم موفقیت آنها محسوب میشود.
جریان نقدینگی مقدار پول نقد و غیر نقدی است که وارد یک سیستم شده یا از آن خارج میشود. این موضوع که روزانه چقدر درآمد و چقدر هزینه دارید و یا اینکه طی یک دوره کوتاه مدت زمانی (به عنوان مثال یک ماهه) چه مقدار پول به حساب کسب و کار شما وارد شده و چقدر از آن خرج میشود، مثال‌های ساده‌ای از جریان نقدینگی هستند.
می‌توان گفت که جریان نقدینگی یک نوع بازی با پول است. افرادی که هوش مالی خوبی دارند، متوجه شده‌اند که امروزه قواعد این بازی تغییر کرده است. اگر در گذشته، پس انداز کردن اهمیت زیادی داشت، اکنون سرمایه گذاری و ایجاد جریان وجه نقد اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
از این رو، کسب مهارت در مدیریت جریان نقدینگی یکی از مهم ترین مباحثی است که لازم است برای افزایش دانش خود در زمینه مالی یاد بگیرید. از این مهارت می‌‌توانید در مدیریت کسب و کارتان، به ویژه کسب و کارهای پر ریسک، بهره ببرید یا در ساده‌ترین حالت در امور مالی شخصی خود از آن استفاده کنید.
عدم کنترل جریان نقدینگی عامل شکست کسب و کارها!
پول برای بیزنس مثل خون برای بدن آدم است، برای همین عامل شکست بسیاری از کسب و کارها جریان نقدینگی است. این عامل می‌تواند در نقش‌های گوناگونی برای مدیران یک کسب و کار نمایان شود.
گاهی عدم کنترل جریان نقدینگی، گاهی عدم برآورد صحیح از جریان وجوه نقد آینده، کسری بودجه در مواقع بحرانی و غیره از جمله چهره‌های جریان نقدینگی است.
دولت با معضل نقدینگی چه می‌کند؟
با وجود تمام برنامه‌هایی که دولت رییسی در ماههای گذشته برای کاهش تورم در دستور کار قرار داده، به نظر می‌رسد که اقتصاد ایران همچنان باید با این معضل دست و پنجه نرم کند.
با وجود تمام برنامه‌هایی که دولت رییسی در ماههای گذشته برای کاهش تورم در دستور کار قرار داده، به نظر می‌رسد که اقتصاد ایران همچنان باید با این معضل دست و پنجه نرم کند. هرچند دولت توانست از شوک ناشی از حذف ارز 4200 تومانی تا حدی عبور کند و پس از ثبت رکوردهایی تازه در تورم ماهانه و نقطه به نقطه در خردادماه، تورم ماهانه قدری فروکش کرده اما همچنان تورم سالانه در مرز 40 درصد قرار دارد.
در سال‌های گذشته بالا باقی ماندن نرخ تورم باعث شده فشار معیشتی به اقشار مختلف مردم از جمله اقشار کم‌درآمد وارد شده و دولت‌ها تلاش کرده‌اند راه‌هایی برای عبور از شرایط پیدا کنند. با این وجود به نظر می‌رسد تنها راه باقی مانده تلاش برای افزایش حقوق و مزایا میان حقوق بگیران ثابت، کارمندان، کارگران و بازنشستگان است، راهی که در سال‌های گذشته امتحان شده و البته در بسیاری از سال‌ها نتوانسته کفاف افزایش هزینه‌ها را بدهد. با این وجود این راه‌حل نیز یک معضل مهم دارد و آن افزایش نقدینگی همزمان با افزایش حقوق‌هاست.
تحلیل‌ها نشان میدهد که بخش مهمی از تورم ناشی از افزایش نقدینگی است و همین موضوع باعث شده دولت رییسی اعلام کند که برای کاهش سرعت رشد نقدینگی برنامه‌هایی متعدد دارد اما به نظر می‌رسد با توجه به اینکه هنوز برجام به نتیجه نرسیده، دولت باید راهی برای جبران کسری بودجه سال‌های گذشته پیدا کند. با این وجود دولت در ماههای ابتدایی امسال در مسیر افزایش حقوق به‌طور خاص بازنشستگان با مشکلات جدی مواجه بود و تا چند ماه قبل نیز بحث در این باره ادامه داشت. این در حالی است که در آذر ماه امسال دولت باید لایحه بودجه سال 1402 را نیز به مجلس تحویل دهد و بحث افزایش حقوق از همین حالا مطرح است. طبق اعلام سازمان برنامه و بودجه کشور در یک نشست ساختار و مبانی اقتصادی بخشنامه بودجه افزایش حقوق در سال ۱۴۰۲؛ جهت‌گیری‌های اصلی منابع و مصارف بودجه و تبصره‌های لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، از سوی معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه و روسای امور این معاونت، برای حاضران در نشست تشریح شد. مطابق برنامه زمان‌بندی اعلامشده در یک نشست، پس از تصویب خط مشی‌ها و سیاستهای بخشنامه بودجه در شورای اقتصاد، بخشنامه بودجه توسط رییس‌جمهور ابلاغ میشود و در ادامه با اعلام بودجه پیشنهادی دستگاه‌ها به سازمان برنامه و بودجه کشور تا پایان مهرماه و جمع‌بندی این پیشنهادها تا ۲۵ آبان‌ماه، لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ تا ۱۰ آذر ماه در دولت نهایی شده و لایحه تا ۱۵ آذرماه به مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد. در ادامه نشست، تعدادی از معاونان، مدیران و کارشناسان حاضر، به بیان دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسی خود در خصوص جهت‌گیری‌های اصلی منابع و مصارف بودجه ۱۴۰۲ پرداختند. معاون پارلمانی رییس‌جمهور نیز در این زمینه اطلاعات جدیدی ارایه کرده است. معاون پارلمانی رییس‌جمهور با اشاره به آغاز بررسی لایحه متناسب‌سازی حقوق کارکنان دولتی و بازنشستگان کشوری از فردا در مجلس شورای اسلامی، نوشت که این لایحه با تصویب مجلس، از اول شهریور اجرایی و افزایش حقوق در مواردی تا سقف ۲۰٪ انجام میشود.
متن توییت سید محمد حسینی به شرح زیر است: لایحه دوفوریتی «متناسب‌سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان کشوری و لشکری» یکشنبه هفدهم مهرماه در مجلس اعلام وصول و بلافاصله مورد بررسی قرار می‌گیرد. این لایحه که اعضای هیات علمی و قضات را هم در برمی‌گیرد با تصویب مجلس از اول شهریور اجرایی و افزایش حقوق در مواردی تا سقف ۲۰٪ انجام میشود.
صحبت از قطعی بودن افزایش حقوق در حالی مطرح میشود که همچنان کارشناسان از افزایش نقدینگی به عنوان یکی از نگرانی‌های اقتصاد ایران سخن می‌گویند. عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه برای کنترل رشد نقدینگی در کشور باید موانع تولید حذف شود و تولید افزایش پیدا کند یا نظام تولید را به نقدینگی فعلی کشور برسانیم، گفت: در شرایطی که تولید کم است نباید رشد نقدینگی را کاهش دهیم زیرا کاهش نقدینگی و تورم باعث رکود اقتصادی در کشور میشود. سید مرتضی افقه در خصوص نقش پایه پولی و نقدینگی در اقتصاد کشور اظهار کرد: زمانی که تولید فیزیکی کالا انجام میشود باید معادل آن از طریق نقدینگی خرید انجام شود و زمانی اقتصاد دارای تعادل خواهد بود که مقدار کالاهای خدماتی تولیدشده معادل نقدینگی باشد که در جامعه جریان دارد. وی افزود: اگر سرعت رشد نقدینگی بیشتر از سرعت رشد تولید ملی باشد کشور دچار تورم میشود اما اگر سرعت رشد نقدینگی کمتر از تولید ملی باشد اقتصاد کشور دچار رکود میشود.عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: نقدینگی نقش بسیار فعال در تحولات اقتصادی همه کشورها از جمله ایران دارد و همواره دولت و اقتصاددانان آن را عامل تورم فعلی اقتصاد کشور می‌دانند و آن را به عنوان یک بحث بسیار جدی مطرح می‌کنند اما معتقدم نقدینگی دلیل عمده و اساسی تورم فعلی کشور نیست بلکه دلایل دیگری نیز وجود دارد. افقه با بیان اینکه نرخ تورم کشور در حال حاضر ۴۲ درصد است و رقم بسیار بالایی است، عنوان کرد: از زمانی که دولت فعلی بر سر کار آمده است گفته که تلاش می‌کنیم پایه پولی را کنترل کنیم و نقدینگی را کاهش دهیم اما نتوانست آنگونه که هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی کرده بود نقدینگی را کنترل کند. وی با اشاره به اینکه دولت نتوانسته است تورم را با ابزار کنترل نقدینگی مهار کند، افزود: ساختارهای اقتصادی و اجتماعی کشور عملا نقدینگی‌زا و تورم‌زا هستند. بنابراین به دلیل این ساختارها نمی‌توان نقدینگی را کنترل کرد. عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه رشد نقدینگی فعلی در کشور به دلیل موانع بسیار زیاد کسب و کار و تولید است، عنوان کرد: در حال حاضر تولید در کشور سودآور نیست اما بخش دلالی اقتصاد سودآور و زودبازده است و همچنین تابع نظارت دولتی نیست. بنابراین حتی اگر نقدینگی کاهش یابد اقتصاد کشور به سمت فعالیت‌های مولد و تولید ملی نمی‌رود بلکه به سمت فعالیت‌های غیرمولد و دلالی می‌رود.
افقه با اشاره به اینکه دولت نتوانسته است از رشد نقدینگی جلوگیری کند، تصریح کرد: آنگونه که دولت انتظار دارد کنترل نقدینگی سبب کنترل تورم نمی‌شود و آن را مهار نمی‌کند بلکه مشکل تورم کشور ناشی از کاهش یا کمبود عرضه و تولید است.عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه رشد تورم فعلی کشور مربوط به بخش عرضه است، عنوان کرد: دولت باید سیاست‌گذاری‌های خود را از سمت تقاضا به سمت عرضه تغییر دهد چون مشکل تورم کشور در عرضه است.
افقه با اشاره به اینکه دولت برای کنترل رشد نقدینگی نباید اجازه دهد بانک مرکزی پول تولید کند و همچنین نباید از بانک مرکزی پول استقراض کند، گفت: رشد نقدینگی قابل کنترل نیست و به هر حال دولت دچار کسری بودجه است و چون منابع دیگری برای تامین بودجه ندارد و نمی‌تواند از جاهای دیگر نبود درآمدهای نفتی را جبران کند به ناچار برای استقراض به سراغ بانک مرکزی یا بانک‌های تجاری می‌رود و زمانی که دولت استقراض کند یعنی نقدینگی در حال افزایش است. وی با اشاره به اینکه تا وقتی موانع تولید برداشته نشود نقدینگی تاثیر مثبتی بر اقتصاد کشور نخواهد داشت و موجب تورم میشود و به سمت فعالیت‌های دلالی می‌رود، افزود: در ساختار فعلی افزایش نقدینگی موجب تورم میشود اما تا زمانی که بخش‌های دیگر را تغییر ندهند افزایش یا کاهش نقدینگی چندان نمی‌تواند تورم را کنترل کند. عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه نقدینگی کشور نسبت به کشورهای دیگر بسیار بالا و اجتناب‌ناپذیر است، تصریح کرد: برای حل این مساله باید موانع تولید حذف شود و تولید افزایش پیدا کند یا میزان تولید را به نقدینگی فعلی کشور برسانیم نه در شرایطی که تولید کم است رشد نقدینگی را کاهش دهیم و با کاهش نقدینگی و تورم باعث رکود اقتصادی کشور نقدینگی از کجا وارد می شود؟ شویم. نقدینگی، تورم یا حمایت از مردم؟ این سوال مهمی است که باید دید دولت رییسی در ماههای آینده برای آن چه پاسخی پیدا خواهد کرد، پاسخی که تا حدی سرنوشت اقتصاد ایران در سال‌های آینده را مشخص خواهد کرد.
چرا نقدینگی وارد بورس نشد؟
نرخ سود بین بانکی از ۶ ماهه دوم سال گذشته از ۱۸ درصد، امروز در آستانه عبور از ۲۱ درصد قرار گرفته است.
فردین آقابزرگی
نرخ سود بین بانکی از ۶ ماهه دوم سال گذشته از ۱۸ درصد، امروز در آستانه عبور از ۲۱ درصد قرار گرفته است. اگر نگاه تک‌بعدی داشته باشیم قاعدتا نمی‌توانیم در ریشه‌یابی شکل‌گیری وضعیت امروز بازار سرمایه به یک یا دو عامل برسیم و عوامل متعددی از جمله بی‌ثباتی در تصمیمات اقتصادی و تصمیمات اثرگذار در اقتصاد، افزایش نرخ بهره بین بانکی، سررسید و استمهال اوراق بدهی که به روایتی گفته میشود باز خرید می‌شوند اما در واقعیت اینگونه نیست و به‌طور دقیق مفهوم استمهال را دارد چراکه پولی به چرخه بازار سرمایه برنمی‌گردد از جمله عوامل مهم در ایجاد وضعیت امروز بازار سرمایه است. همچنین یکسری تصمیمات اقتصادی دیگر مانند وضع عوارض صادرات و واردات، قطعی برق، رشد بازار موازی در این وضعیت بازار سرمایه اثرگذار بودند.
باید توجه داشته باشیم که قطعی برق سود صنایع و شرکت‌ها را کاهش داده است و در گزارش سه ماهه شرکت‌های سیمانی و فولادی به‌طور مشهود می‌بینیم که یکی از دلایل افت عملکردها نسبت به مدت مشابه، همین موضوع قطعی برق بوده است. نکته مهم این است که ۴ ماه را در سال پشت سر گذاشتیم و شاهد نوساناتی در بازار سرمایه بودیم؛ در دو ماه ابتدای سال شاخص کل ۱۷ درصد بازدهی کسب کرد و شاخص هم وزن هم تا ۳۰ درصد بازدهی داشت اما باید دید چه اتفاقی افتاد که در دو ماه بعد شاخص کل به بازدهی ۷.۵ درصد و شاخص هم وزن به کمتر از ۱۵ درصد رسید و کاهش پیدا کرد.
معتقدم دلیل آن، تصمیم دولتمردان و مسوولان سازمان بورس برای خاموش کردن عطش تقاضا بود تا بتوانند از شکل‌گیری تهاجم نقدینگی به بازار سرمایه جلوگیری کنند و در حقیقت این تصمیم گذر از خطوط قرمزی بود که وقایع سال ۹۹ را تکرار نکند. اساسا به همین دلیل در خردادماه از سوی دولت ۱۰ هزار میلیارد تومان عرضه اوراق بدهی در بازار اول انجام شد و شاهد عرضه‌های اولیه پی در پی دولت در بورس و فرابورس بودیم. البته هر چند ۳ الی ۴ هزار میلیارد تومان عددی برای بازار سرمایه نیست که بخواهد بازار را تحت تاثیر بگذارد اما این روند نشان میدهد که سیاستی مبنی بر سرکوب تقاضاهایی که تمایل وارد کردن نقدینگی به بازار سرمایه دارند را گرفته‌اند. افزایش نرخ بهره بین بانکی یکی از عوامل آشفتگی امروز بازار سرمایه است که البته نسبت به سایر عوامل اثر کمی داشته چراکه رابطه معکوسی با نرخ بازده مورد انتظار دارد و موجب افزایش این نرخ میشود اما نکته مهم این است که ما شاهد بی‌ثباتی تصمیمات اقتصادی هستیم و در حالی که وزیر اقتصاد اعلام می‌کند با انجام عملیات بازار باز ساز وکاری فراهم کردیم که نرخ بهره بین بانکی از ۲۰ درصد تجاور نکند و گذر نرخ سود بین بانکی از این عدد، نشان میدهد که بانک مرکزی در تصمیمات اقتدار و سلطه بیشتر و کامل‌تری نسبت به بازار سرمایه دارد و بلافاصله که دید در معرض تهدید خروج نقدینگی از شبکه بانکی قرار گرفته، نرخ بهره بین بانکی را با نیت مهار تورم، افزایش داد.
این در حالی است که با افزایش نرخ بهره بین بانکی، بهای تمام شده تولید افزایش پیدا می‌کند و این نمی‌تواند گزینه اولی برای کنترل نرخ تورم باشد. معتقدم اثر افزایش نرخ بهره بین بانکی بر بازار سرمایه از طریق نوسان و تلاطم‌های ناشی از بی‌ثباتی تصمیمات اقتصادی خود را نشان میدهد و اثر روانی دارد. از سوی دیگر اقدام بانک مرکزی در افزایش نرخ سود بین بانکی برای حفظ نقدینگی در شبکه بانکی است که با عنوان مهار تورم مطرح کرده‌اند. معتقدم از دلایل مهم در ریزش بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی نداشتن حامی و نبود تشکل‌های خودانتظام به معنای نبود وجود تشکل‌های حقیقی نهادهایی است که بتوانند خواسته سهامداران را مانند انجمن‌هایی خودرویی تا مجمع تشخیص مصلحت پیش ببرند و به کرسی بنشانند. دقیقا بانکها هم تا دیدند در معرض تهدید خروج نقدینگی قرار دارند نسبت به افزایش نرخ بهره بین بانکی اقدام کردند اما در بازار سرمایه نتیجه نبود تشکل‌های خودانتظام صنفی برای پیگیری مطالبات و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، این بوده که شاهد یأس در بازار سرمایه و خشکاندن انگیزه‌های تامین مالی از طریق بازار سرمایه هستیم.
نقدینگی در چه صورتی وارد بازار سهام میشود
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، مشخصه اصلی بازار سرمایه در معاملات این روزها، حجم پائین معاملات خرد سهام بوده است. با روند فعلی به نظر می‌رسد بازار طی معاملات روزهای آینده نیز کم‌رمق و نزولی دنبال شود تا به حمایت جدی خود در نیمه کانال ۱.۳ میلیون واحدی برسد.
بورس در حالی امروز نیز با کاهش در شاخص‌ها روبرو شد که سرمایه حقیقی برای چهارمین روز متوالی از بازار سهام خارج شد و همین مساله نگرانی تحلیلگران را به همراه داشته است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند بازار سرمایه زمانی راه خود را پیدا می‌کند که خیال سرمایه گذران از دخالت‌های خارجی در آن راحت باشد. یعنی بورس نیز همانند دیگر بازارها تغییر پی در پی قواعد و قوانین را به خود نبیند. در چنین وضعیتی می‌توان سرمایه‌گذاران را ترغیب به ورود پول به بورس کرد.
* روش‌های حمایت دولت از بورس درست نیست
حمید دستجردی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره علل خروج پول از بورس گفت: بازار سرمایه توانایی جذب نقدینگی را از دست داده و همین مساله در نهایت منجر به خروج پول از بورس شده است و بازارهای موازی در حال جذب پول‌های خارج شده از بازار سهام هستند که این موضوع می‌تواند زنگ خطر را برای بورس و اقتصاد کشور به صدا در بیاورد.
وی ادامه داد: بازار سرمایه به طور سنتی جاذب نقدینگی است و بازارهای مالی در رقابت با بازارهای کالا و خدمات، بخشی از نقدینگی را جذب می‌کنند و این نقدینگی می‌تواند جذب حساب‌های جاری کارگزاری‌ها شده و آثار تورمی آن خنثی شود و البته قیمت سهام و قیمت دارایی‌ها در بازار سرمایه می‌تواند افزایش پیدا کند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روش‌هایی مانند برداشت از صندوق توسعه ملی برای حمایت از بازار سرمایه توسط دولت اشتباه بوده و این مساله تنها باعث ایجاد توقع در میان سهامداران شده است. با توجه به حجم بورس برداشت از صندوق توسعه ملی با توجه به دلاری بودن آن تنها می‌تواند منجر به افزایش پایه پولی و تورم شود.
* گسترش بازدهی منفی در بورس
در پایان معاملات روز سه شنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل ۶ هزار و ۷۶۰ واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۶۰ واحد رسید. بازدهی شاخص کل بورس منفی ۴۹ صدم درصد بوده است.
شاخص کل هم وزن بورس با کاهش ۲ هزار و ۳۰۲ واحدی در سطح ۳۹۷ هزار و ۹۰۹ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس ۸۰ واحد پائین آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۴۹۶ واحد قرار گرفت.
* رشد ارزش معاملات خرد بازار سهام
امروز ارزش کل معاملات بازار سهام به رقم ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۶ هزار و ۴۷ میلیارد تومان بود که ۵۷ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل میدهد.
ارزش معاملات خرد سهام با افزایش ۱۱ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۲ هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس ۲۳ درصد بوده است.
* کاهش خروج سرمایه از بازار سرمایه
امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای چهارمین روز متوالی منفی شد و ۱۵۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز گذشته کاهش ۲۲ درصدی را نشان میدهد.
در معاملات روز سه شنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام خصدرا (شرکت صنعتی دریایی ایران)، شستا (شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی) و فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) اختصاص داشت و سهم‌های ودانا (سرمایه‌گذاران دانایان)، خاور (ایران خودرو دیزل)، حریل (ریل پرداز سیر) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.
* رشد صف‌های خرید در بورس
در جریان معاملات سه شنبه ۴۹ نماد در صف خرید و ۹۱ سهم نیز در صف فروش قرار داشتند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد ۶ درصدی به ۱۵۲ میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش ۱۰ درصد افزایش یافت و ۲۰۵ میلیارد تومان بود.
در پایان معاملات نمادهای خمهر (شرکت مهرکام پارس) بکاب (شرکت صنایع جوشکاب یزد) و مادیرا (شرکت صنایع مادیران) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد حفارس (حمل و نقل بین المللی خلیج فارس)، سکرد (سمان کردستان) ثغرب (شرکت سرمایه گذاری مسکن شمالغرب) تعلق داشت.
دیدگاه شما