یادگیری سواد مالی چه اهمیتی دارد؟

اخطار : متاسفانه تنها فعالیت مالی که هم اکنون اکثر والدین با فرزندان خود انجام می دهند دادن پول تو جیبی (به روش مرسوم) است، که نه تنها این اقدام، باعث یادگیری سواد مالی نمی شود، بلکه اثرات مخربی نیز دارد که باعث بروز مشکلاتی برای او و خانواده اش در حال و آینده خواهد شد.

سواد مالی را به تنظیم خانواده تبدیل نکنیم

در هر دوره‌ای که اقتصاد کشور به سمت ناپایداری می‌رود، میزان احساس ناامنی در میان مردم بیش از گذشته حس می‌شود و همین احساس سرانجام به تصمیم‌گیری‌های عجولانه منجر می‌شود.

زمان تصمیم‌گیری آنچه به کمک شخص می‌آید، دانش و مهارتی است که از قبل کسب کرده است؛ در نبود این ابزارها نمی‌توان انتظار تصمیم درست داشت؛ تصمیمات اشتباهی که بسیاری از خانواده‌ها را به خاک سیاه نشانده است.

در این وضعیت کسی یا جایی احساس مسئولیت نمی‌کند و تنها به هشدار دادن بسنده می‌کنیم. با این حال هر کسی در شرایط ترس فقط به‌دنبال فرار از عامل وحشت و یافتن پناهگاهی است.

یاد گرفتن مهارت‌های سرمایه‌گذاری و درک درست از پول و سایر کلاس‌های دارایی آن‌قدر اهمیت دارد که یکی از محورهای شمول مالی در دنیا در نظر گرفته شده است. همچنین اتحادی جهانی درباره مفهوم شمول مالی شکل گرفته که هدف آن دسترسی همه افراد جامعه به خدمات مالی و توانمندسازی آنها برای کاهش فقر و نابرابری است.

یکی از محورهای آن هم سواد مالی است که با استفاده از آموزش مدیریت و پس‌انداز پول افراد را به سلاحی مجهز می‌کند که به کمک آن می‌توانند درست‌ترین تصمیم را برای سرمایه‌های خود بگیرند.

این موضوع از آن دست موضوعاتی است که در نظام آموزش ایران کمتر اهمیتی به آن داده شده است. هیچ جایی از واحدهای درسی در مدارس یا دانشگاه‌ها به‌صورت عمومی به آموزش سواد مالی اختصاص داده نشده است؛ کمبودی که آثار آن را در تصمیمات اشتباه مردم در بحث سرمایه‌گذاری به‌وضوح شاهدیم، از رفتار مردم در سرمایه‌گذاری در بازار سهام گرفته تا حجم بالای کلاهبرداری‌های مالی از طریق وعده سودهای تضمینی عجیب‌وغریب تا قابلیت بالای مردم برای تحت تأثیر قرار گرفتن در دام مهندسی اجتماعی.

شگفت اینجاست که مال‌باختگان در این موقعیت‌ها فقط کسانی نیستند که از نظر سطح تحصیلات و جایگاه اجتماعی در سطوح پایینی قرار گرفته‌اند، بلکه در سطوحی که انتظار چنین رفتارهایی را نداریم هم شاهد تصمیمات اشتباه هستیم.

این شواهد نشان می‌دهد مردمی که به‌دلیل ناپایداری اقتصادی به‌دنبال مأمنی برای سرمایه‌های خود هستند، بدون آموزش پایه‌ای درباره نحوه تشخیص روش مناسب سرمایه‌گذاری وارد بازارهای گوناگون می‌شوند؛ گاهی بخت یارشان است و سود می‌کنند و بیشتر اوقات هم بخت یارشان نیست و ضررهای آنچنانی را متحمل می‌شوند.

در همه جای دنیا موضوع کلاهبرداران مالی وجود دارد و این چالش فقط مختص کشور ما نیست، ولی وقتی ما در نظام آموزشی‌مان جایی برای موضوع مهم سواد مالی ندیده‌ایم، باید انتظار فجایعی را که در حال رخ‌دادن است، خصوصاً در بازارهای جدید مانند کریپتوکارنسی، داشته باشیم.

به نظر می‌رسد سواد مالی و آموزش درک درست از پول، ذخیره و سرمایه‌گذاری آن از آن دست موضوعاتی است که تصمیم‌گیران نظام آموزشی آن را یا موضوعی بی‌اهمیت می‌دانند یا موضوعی که جایش در مدرسه و دانشگاه نیست.

دقیقاً مانند واحد درسی تنظیم خانواده در دوران کارشناسی که با وجود اهمیت دانستنش به بی‌اهمیت‌ترین واحد درسی دانشگاه و فقط یک اجبار تبدیل شده است. با اینکه تصمیم به اجباری‌شدن گذراندن این واحد درسی یک گام روبه‌جلو بود، ولی نحوه پیاده‌سازی آن یک فاجعه بود. تصور این بود که دانشگاه جایی است که دانشجویان را برای ورود به بازار کار آماده می‌کند و جای آموزش مهارت‌های زندگی نیست.

تنظیم استانداردهای سواد مالی و گنجاندن آن در میان واحدهای درسی مدرسه و دانشگاه قطعاً اقدام مهمی است، ولی وقتی اهمیت یاد گرفتنش عمیقاً درک نشود، همان رفتاری که با واحد تنظیم خانواده در دانشگاه‌ها می‌شود، با این موضوع هم خواهد شد.

کسب‌وکارهای واقعی حوزه سرمایه‌گذاری در این سال‌ها تلاش زیادی جهت آموزش روش‌های درست سرمایه‌گذاری برای کاربران‌شان کرده‌اند، اما زمان اقدام به سرمایه‌گذاری، وقت مناسبی برای یاد گرفتن نیست. وقتی وضعیت نابسامان اقتصادی، مردم را به تصمیمات عجولانه هدایت می‌کند و صداهایی با وعده سودهای تضمینی چند ده یا چند صد درصدی شنیده می‌شود، به یک راهکار اصولی‌تر نیاز داریم؛ راهکاری که به درک عمیق از موضوع سواد مالی منجر شود.

اهمیت “سنین کودکی” برای یادگیری سواد مالی

شرایط مالی امروز شما حاصل میزان پرورش هوش مالی و شکل گیری نگرش شما در مورد پول، از سنین کودکی تا اکنون است. جالب است بدانید در شرایط عادی هوش مالی کودک، همانند هوش مالی والدین و نزدیکان او خواهد شد و پس از آن هوش مالی فرد در مسیر زندگی دست خوش تغییرات و تحولات مثبت و یا منفی می شود که نهایتاً در بزرگسالی شکل و فرم خاصی به خود می گیرد. از این رو هر فرد در هر سنی ذهنیت مالی مشخصی دارد و بر اساس باورهای مالی خود تصمیم می گیرد و عمل می کند.

گزارش منتشر شده در دانشگاه کمبریج نشان می دهد که عادات و نگرش افراد در مورد پول، از سنین کودکی و قبل از ۷ سالگی شکل می گیرد. (منبع)

در نتیجه : شما والدین در این زمان، برای ایجاد نگرش و عادات درست و نیز آموزش صحیح مفاهیم مالی، فرصت بسیار مناسبی در اختیار دارید، زیرا اگر فرزندتان اکنون و در سنین کودکی تصمیم اشتباهی بگیرد، نتیجه اشتباه خود را با ضرر بسیار کمتر خواهد دید تا اینکه در بزرگسالی با تصمیمات اشتباه با مشکلات مالی بزرگتری دست به گریبان شود. وقتی فرد در کودکی روش درستی را برای خرج کردن پول هایش داشته باشد، قطعاً در بزرگسالی هم بهتر و هوشمندانه تر می تواند از پس این کار برآید. بنابراین باید به فرزندانمان بیاموزیم چگونه پول بدست آورند یادگیری سواد مالی چه اهمیتی دارد؟ و آن را چگونه به شکل صحیح بودجه بندی و پس انداز کنند تا با یادگیری دانش پولی صحیح، آنها را مهیای زندگی و آینده کنیم.

جای خالی آموزش سواد مالی

متاسفانه سواد مالی، دانش و نگرشی است که جای آموزش آن در خانواده ها خالی می باشد. حتی مدرسه و سیستم‌ آموزشی کشور، فرزندان ما را از نظر مالی ناتوان بار می‌آورند و هیچگونه آموزشی در مورد کارکرد پول به آنها نمی‌دهند و بی سوادی مالی در جامعه ادامه پیدا می‌کند.

جهت آشنایی بیشتر با اهمیت این موضوع، مقاله « علم بهتر است یا ثروت؟ » را مطالعه نمایید.

فقط نگران بودن در مورد این موضوع کافی نیست، تا زمانی که دست به اقدام نزنیم، وضعیت تغییر نخواهد کرد و چه بسا بدتر خواهد شد. در نتیجه چیزی که به آن نیاز داریم، آموزش سواد مالی به فرزندانمان است.

خبر خوب اینکه شما می توانید با استفاده از ابزار و محتوای مناسب، یک تربیت مالی صحیح داشته باشید و سواد مالی را به صورت درست به فرزندتان آموزش دهید. زمان مناسب برای آموزش مفاهیم مالی به فرزندتان همین الان است. وقتی فرزندتان بتواند ارزش اسکناس ها را تشخیص دهد می توانید آموزش مفاهیم مالی به او را شروع کنید. اگر سواد مالی را به فرزند خود یاد ندهیم و هوش مالی او را هر چه زودتر تقویت نکنیم این کار با گذر زمان دشوارتر خواهد شد و تغییر عادت و طرز تفکر فرزندتان روز به روز سخت تر خواهد شد.

اخطار : متاسفانه تنها فعالیت مالی که هم اکنون اکثر والدین با فرزندان خود انجام می دهند دادن پول تو جیبی (به روش مرسوم) است، که نه تنها این اقدام، باعث یادگیری سواد مالی نمی شود، بلکه اثرات مخربی نیز دارد که باعث بروز مشکلاتی برای او و خانواده اش در حال و آینده خواهد شد.

برای آگاهی بیشتر از این موضوع حتماً پست « آیا پول توجیبی دادن به فرزند خطرناک است !؟ » را مطالعه نمایید.

” آینده فرزند ما با آنچه امروز به او آموزش می دهیم ساخته می شود، نه فردا … “

تاثیر یادگیری مهارت های مالی در “موفقیت شغلی” فرزند

بدون شک در آینده، کودکی در کسب و کارش موفق خواهد بود که راه و رسم پول درآوردن را یاد گرفته باشد. بتواند با دور اندیشی، برنامه ریزی کند و با کمترین هزینه، کسب و کاری را راه انداری نماید و با استفاده از توانایی و تخصصی که دارد، درآمدزایی کند. در ادامه هزینه ها و درآمدهایش را به بهترین شکل ممکن مدیریت نماید و در آینده درآمد خود را بر روی فرصت های مناسب سرمایه گذاری نماید. چنین فردی نه تنها در کسب و کار، بلکه در زندگی شخصی خود نیز موفق خواهد بود .

برای آشنایی با افرادی که در کودکی مهارت های مالی را یاد گرفته اند و در نوجوانی ثروتمند شده اند، به بخش « ثروت آفرینان جوان » مراجعه نمایید.

والدین گرامی : کودک آپ برای کمک به شما در جهت تربیت مالی صحیح فرزندتان یک بسته آموزشی جامع، کاربردی و جذابی به نام “دخل و خرج” را طراحی کرده است که باعث خواهد شد فرزندتان در مسیر موفقیت های مالی در آینده قرار گیرد.

برای آشنایی با ابزار و محتوای بسته آموزشی و کاربردی « دخل و خرج » روی عکس زیر کلیک نمایید.

آموزش سواد مالی

آموزش سواد مالی منجر به افزایش اعتماد به نفس دانش‌آموزان می‌شود. آن‌ها با کمک سواد مالی با درآمدزایی، فرهنگ صرفه‌جویی و پس‌انداز آشنا می‌شوند. تقویت درس ریاضی و قدرت تصمیم‌گیری از دیگر اهداف آموزش سواد اقتصادی در مدارس غیر انتفاعی علوی محسوب می‌شوند. ضمن این‌که فارغ‌التحصیلان این مدارس در به دست آوردن فرصت‌های شغلی در آینده موفق‌تر خواهند بود. حال شاید این پرسش مطرح شود که این آموزش‌ها از چه طریقی به کودکان و نوجوانان داده می‌شود؟ آموزش‌ها معمولاً از طریق داستان‌گویی و بازی به دانش‌آموزان داده می‌شود. در هرپایه‌ی تحصیلی با توجه به رشد کودک مفاهیم سواد مالی مرحله به مرحله به آن‌ها داده می‌شود. این مراحل عبارت‌اند از :

1.آشنایی با معدلات قدیم: دانش‌آموزان در اولین مرحله از آموزش با معادلات قدیم آشنا می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید، قبل از به وجود آمدن پول، هر فرد محصولی را که تولید می‌کرد را در ازای محصول مورد نیاز به فروش می‌رساند . در این آموزش مشکلات این معادلات که شامل فساد محصولات در نگهداری و انبار، درخواست پایین برای یک محصول و بی‌ارزش بودن آن، سنگین بودن حمل و نقل برای مثال برای گاو و گوسفند در شهر و . به دانش‌آموزان گفته می‌شود در نتیجه نیاز به کشف و یا اختراع پول برای دانش‌آموزان شرح داده می‌شود .

2. آموزش مفهوم و انواع پول: دانش‌آموزان در مرحله‌ی دوم با مفهوم پول و همچنین انواع آن که شامل سکه و اسکناس است، آشنا می‌شوند. این آموزش‌ها از طریق بازی در مدارس غیر انتفاعی علوی به کودکان اموزش داده می‌شود .

3. آموزش روش‌های پرداخت: در این مرحله دانش‌آموزان با روش‌های دیگر پرداخت پول مثل کارت‌های اعتباری و چک آشنا می‌شوند .

4. آموزش استفاده از پول: در این آموزش دانش‌آموزان با مفاهیم نیاز، خواسته، پاداش، خدمات، کالا و شغل آشنا می‌شوند و یاد می‌گیرند که برای ارائه خدمات، خرید کالا نیاز به پول است. همچنین با تفاوت‌های نیاز و خواسته آشنا می‌شوند و می‌آموزند در آینده برای شغلی که انتخاب می‌کنند و کاری که انجام می‌گیرند باید پول دریافت کنند .

5. آموزش پس‌انداز و قرض دادن: این آموزش باید با یادگیری سواد مالی چه اهمیتی دارد؟ دادن پول توجیبی به دانش‌آموزان و کنترل نحوه‌ی خرج کردن آن شروع شود. اما از آنجایی‌که اولیا زمان کافی برای این آموزش به دانش‌آموزان ندارند، در مدرسه با این مفاهیم و مدیریت آن، پس‌انداز کوتاه‌مدت و بلندمدت و لزوم برنامه‌ریزی برای پول آشنا می‌شوند. همچنین قرض دادن و قرض گرفتن به عنوان یک ارزش در مدارس آموزش داده می‌شود. عادت پس‌انداز یکی از مهم‌ترین آموزش‌هایی است که در این مرحله باید در ذهن دانش‌آموزان ثبت شود.

6. کسب درآمد: دانش‌آموزان با فعالیت‌هایی که در طول سال تحصیلی انجام می‌دهند با مفهوم کسب درآمد آشنا می‌شوند. در نمایشگاه دست‌سازه‌های غیر انتفاعی علوی آن‌ها با توانایی‌های خود به خلق چیزی می‌پردازند و آن را در معرض فروش قرار می‌دهند. به این ترتیب مفهوم خرید و فروش و ارزش را یاد می‌گیرند و درآمدزایی می‌کنند.

7. بخشش به تهی‌دستان: کودکان و نوجوانان باید با مفاهیم همدلی و کمک آشنا شوند. این آموزش از طریق جشنواره‌های خیریه‌ی مدارس غیر انتفاعی علوی به آن‌ها، داده می‌شود. همان‌طور که در فعالیت‌های فوق برنامه به این جشنواره اشاره کردیم، دانش‌آموزان با فروش محصولات خود به خیریه‌ها کمک می‌کنند و با مفهوم بخشش آشنا می‌شوند .

8. سود و زیان: فرزندان ما باید بدانند تصمیم‌های آن‌ها در هر شرایطی نمی‌تواند سودآور باشد. یادگیری مفهوم سود و زیان به آن‌ها کمک می‌کند تصمیم‌های عاقلانه بگیرند. این آموزش در سرمایه‌گذاری‌های آینده‌ی آن‌ها نیز مژثر است . سرمایه‌گذاری یکی دیگر از مراحل آموزش سواد مالی به دانش‌آموزان است. دانش‌آموزان در این آموزش با بورس و نحوه‌ی سرمایه‌گذاری در آن آشنا می‌شوند. همچنین مفاهیم سود و زیان را بهتر یاد می‌گیرند

چرا آموزش سواد مالی اهمیت دارد؟

سواد در گذشته تنها خواندن و نوشتن تلقی می‌شد. در اواخر قرن 20 آموزش رایانه و زبان خارجی به این تعریف اضافه شد. اما در حال حاضر یونسکو تعریف جدیدی برای سواد ارائه کرده است. طبق این تعریف به افرادی که 12 مهارت سوادی یا آموزش دیده باشند، افراد باسواد گفته می‌شود. یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها سواد مالی است . سواد مالی توانایی استفاده از مهارت‌های مدیریت اصولی پول است. آموزش این سواد تأثیر زیادی در بزرگ‌سالی فرزندان دارد؛ اما متأسفانه به اندازه خواندن و نوشتن به آن توجه نشده است . آموزش سواد مالی ابتدا باید در خانواده و توسط والدین انجام شود. کودکان معمولاً از سن 4 سالگی با مشاهده‌ی رفتار آن‌ها با مفهوم پول آشنا می‌شوند اما والدین به دلایل مختلف از صحبت کردن درباره‌ی مسائل مالی و پول با فرزندان خود سر باز می‌زنند. بنابراین مدرسه به عنوان اولین محیط که فعالیت‌های جدی دانش‌آموزان در آن انجام می‌شود، باید به آن‌ها آموزش سواد مالی دهد. در واقع آموزش سواد مالی یکی از ویژگی‌های مدارس هزاره‌ی سوم است . بسیاری از والدین از درخواست‌های مالی فرزندانشان شکایت دارند. همچنین با توجه به وضعیت اقتصادی نگران آینده و شرایط مالی فرزندان هستند . آموزش‌های مدارس هزاره‌ی سوم به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا با مدیریت پول آشنا شوند و در آینده تصمیم‌های بهتری بگیرند. همچنین فرصت‌های شغلی را به خوبی کسب کنند. در مدارس غیر انتفاعی علوی آموزش سواد مالی توسط متخصصان این امر و با توجه به توانایی‌های کودکان و نوجوانان داده می‌شود. این آموزش‌ها از پایه‌های اول دبستان شروع می‌شود. در پایه‌های بالاتر مقاطع متوسطه این دانش تقویت می‌شود. برگزاری کلاس‌های شرکت در بورس، کارگاه‌های آشنایی با رشته‌های دانشگاهی مرتبط با سواد مالی از دیگر برنامه‌های فراآموزشی در مدارس غیر انتفاعی علوی است .

سواد مالی در مدارس علوی

واحد تحقیق و توسعه‌ی مؤسسه‌ی علوی از سال 1396 پروژه‌ای در خصوص مفاد آموزشی و نحوه‌ی اجرای سواد مالی در مدارس قرن 21 کشورهای پیشرفته را آغاز نموده است. با بررسی‌های انجام شده، محتوای آموزشی کتب آزمون IGCSE دانشگاه کمبریج به عنوان مرجع اصلی آموزشی مدارس علوی انتخاب گردید و ترجمه‌ی این کتاب‌ها در دستور کار قرار گرفت. پس از گذشت 3 سال، کتاب‌های جامع سواد مالی در واحد انتشارات موسسه‌ی علوی منتشر شد و به سرعت مورد توجه دانشکده‌ی کارآفرینی دانشگاه تهران قرار گرفت. پس از مذاکرات اولیه بین مسئولین دانشگاه تهران و موسسه‌ی علوی، دوره‌ی آموزشی MBA دانش آموزی تحت عنوان M&BA بر اساس کتاب‌های سواد مالی طراحی شد. دانش آموزانی که موفق به گذراندن این دوره شوند، علاوه بر دریافت گواهینامه‌ی معتبر و قابل ترجمه، امکان ورود بدون کنکور به موسسه آموزش عالی پردیس دانشگاه تهران را خواهند داشت .

ویژگی‌های منحصر به فرد دوره آموزش سواد مالی در مدارس علوی

- آموزش مبانی علمی، مسئولیت‌ها و رفتارهای صحیح در حوزه‌ی مدیریت پول

- شناخت و شکل‌گیری استانداردهای صحیح در زندگی مالی دانش آموزان

- استفاده از کتاب‌های تخصصی سواد مالی، حاصل همکاری مشترک واحد انتشارات علوی و دانشگاه تهران

- برگزاری کارسوق‌های سالیانه برای شبیه‌سازی شرایط واقعی خرید و فروش

- فراهم ساختن امکان حضور دانش‌آموزان علوی در دوره‌ی M&BA دانش‌آموزی دانشگاه تهران و ورود بدون کنکور آن‌ها به پردیس دانشگاه تهران

سواد اقتصادی چیست و چه اهمیتی دارد؟

معنای سواد در طول زمان تغییر می‌کند. زمانی توانایی نوشتن و خواندن، نهایت سواد محسوب می‌شد. اما حالا باسواد بودن ابعاد دیگری پیدا کرده است. سواد اقتصادی وجه جدیدی از سواد است که مهارت‌ورزی در آن ضروری بوده و به صورت مستقیم در کیفیت زندگی‌مان مؤثر است. برای برآمدن از پس چالش‌های اقتصادی باید پی یادگیری و تقویت سواد اقتصادی خود باشیم. قبل از بررسی کامل‌تر، بهتر است که سواد اقتصادی را تعریف کنیم.

سواد اقتصادی یعنی چه؟

سواد اقتصادی به صورت خلاصه عبارت است از توانایی تصمیم‌گیری با توجه به منابع محدود و فهمیدن مزایا و معایب راه‌هایی که وجود دارند. در این صورت باید بتوانید با مسائل مالی آشنا شوید، منابع خودتان را شناسایی کنید و راه مناسب را با استفاده از تحلیل و بررسی، پیدا نمایید. کسانی که سواد اقتصادی داشته باشند، از هدررفت منابع جلوگیری کرده و فرصت‌های اقتصادی را از دست نمی‌دهند.

مؤلفه‌های سواد اقتصادی

برای اینکه بدانیم سواد اقتصادی چگونه تبدیل به مهارتی کارا شده است، خوب است که مولفه‌های آن را با هم بررسی کنیم. مولفه‌های سواد اقتصادی شامل وجوه مهم این مسئله بوده و می‌تواند مهارت، تکنیک یا استراتژی باشد. در ادامه چند مولفه مهم را با هم مرور می‌کنیم.

مدیریت منابع و بودجه‌بندی

از اولین مولفه‌های سواد اقتصادی، توانایی مدیریت منابع و بودجه‌بندی است. شما باید بتوانید سرمایه خود را شناسایی، طبقه‌بندی و برای هر بخش از درآمد و مخارج خود، بودجه‌بندی تعیین نمایید. در بودجه‌بندی چند نکته مهم دیگر وجود دارد. نظم، تعهد به برنامه و واقع‌بینی از دیگر مسائل مهمی است که برای مدیریت منابع به آن‌ها نیاز دارید. اگر منظم نباشید، نمی‌توانید منابع را جمع‌آوری و دسته‌بندی کنید. همچنین اگر بدون پایبندی به برنامه، عملاً برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی شما بی‌فایده می‌شود. اگر واقع‌نگر نباشید هم برنامه شما اجرایی نخواهد بود.

حفظ و توسعه ثروت

هدف اول از سواد مالی حفظ ثروت است. شما اگر نتوانید سرمایه خود را از تورم و آسیب‌های دیگر حفظ کنید، از سواد اقتصادی مناسبی برخوردار نیستید. حفظ ثروت نیز نیازمند این است که شما با مسائل تئوری اقتصاد مانند چرخه عرضه و تقاضا، تورم و نقدینگی آشنا باشید و بدانید در هر وضعیت اقتصادی اقدام مناسب کدام است.

هدف دیگری که از سواد اقتصادی داریم، توسعه ثروت است. در این مرحله ما دیگر به حفظ ارزش سرمایه خود بسنده نمی‌کنیم و در پی این هستیم که بتوانیم سرمایه خود را گسترش داده و از فرصت‌‌های سرمایه‌گذاری نهایت بهره را ببریم. برای این کار نیاز داریم تا با بازارهای متنوع مانند بازار بورس آشنا شده و فرایندهای آن را بشناسیم.

امنیت سرمایه و جلوگیری از سرقت

یکی از مسائلی که در این چندساله باعث گرفتاری بسیاری از افراد شده است، موسسات اعتباری و مالی بدون پشتوانه بودند. سپرده‌گذاری در این موسسات، باعث زیان دولت، هزینه‌کرد بیت‌المال و زیان مردم شد. یکی دیگر از وجوه سواد اقتصادی، اهمیت شناخت موسسات مالی و فرایندهای اقتصادی است. سواد اقتصادی به ما کمک می‌کند تا بتوانیم به سرعت موارد کلاهبرداری، شیادی و وعده‌های کاذب را تشخیص داده و سرمایه خود را از خطر آن‌ها حفظ کنیم. با وجود سواد اقتصادی هرگز قربانی فریبکارانه موسسات نخواهیم شد و می‌توانیم محل امن نگهداری و رشد سرمایه را شناسایی کنیم.

درک تورم و نرخ بهره

مولفه دیگر سواد اقتصادی، درک موارد تئوری اقتصادی مانند نرخ بهره است. شما اگر بتوانید نرخ بهره را درک کنید، می‌توانید فرصت‌های مناسب را بهتر شناسایی کنید. توجه کنید که فرصت‌های سرمایه‌گذاری با ریسک کمتر و سود بیشتر از نرخ بهره مناسب بوده و فرصت‌هایی که سودشان کمتر از تورم و نرخ بهره باشد، نامناسب تلقی می‌شود. بنابراین می‌توانید به سادگی تشخیص دهید که سرمایه شما باید چه مسیری را طی کند.

اهمیت سواد اقتصادی

با اینکه در رسانه‌ها و منابع آموزشی به سواد اقتصادی کمتر از حد نیاز پرداخته می‌شود، اما سواد اقتصادی از اهمیت بسیاری برخوردار است. سواد مالی و اقتصادی به ما کمک می‌کند تا بتوانیم بهترین فرصت‌ّها را شناسایی کرده و از موقعیت‌های خطرناک دور شویم. همچنین با توجه به وضعیت اقتصادی، سواد مالی و تقویت هوش مالی یکی از بهترین راه‌های مقابله با گرانی و تورم است. کودکان با فراگیری سواد اقتصادی می‌توانند در آینده عملکرد بهتری از همسالان خود نشان دهند و به کسب و توسعه سرمایه بپردازند.

راهکارهای تقویت سواد اقتصادی

اگر مشتاق هستید ولی نمی‌دانید چگونه می‌توانید سواد مالی یادگیری سواد مالی چه اهمیتی دارد؟ را کسب کرده یا تقویت کنید، نگران نباشید. در ادامه چند راه‌حل مناسب را معرفی می‌کنیم که بدون هزینه اضافی، بتوانید سواد اقتصادی خودتان را همواره تقویت کرده و به‌روز نگاه دارید.

پیگیر اخبار اقتصادی باشید

اخبار اقتصادی و گزارش‌های اقتصادی یکی از بهترین منابع آشنایی با مسائل مالی و به‌روز بودن در این حوزه است. اگر می‌خواهید سواد اقتصادی خود را تقویت کنید، اخبار اقتصادی با عنوان کردن موارد متفاوت و ارتباط میان مولفه‌های اقتصادی، می‌توانند باعث آگاهی بیشتر شما از ارتباط بخش‌های مختلف اقتصاد با یکدیگر شوند. همچنین از گزارشات اقتصادی غافل نشوید. بسیاری از گزارش‌ها اطلاعات پایه‌ای درباره صنایع، نقدینگی و چرخه تولید و عرضه دارند که از نظر آموزشی، بسیار مفید هستند.

مطالعه کتاب‌های اقتصادمحور

امروزه کتاب‌ّهای زیادی هستند که با زبان ساده و قابل فهم، مسائل ساده و پیچیده اقتصادی را توضیح می‌دهند. بسته به اینکه وضعیت شما چگونه است، می‌توانید از یک کتاب مبتدی شروع کنید یا یک کتاب پیشرفته‌تر را انتخاب کنید. مطالعه به شما کمک می‌کند تا مطالب را بهتر دسته‌بندی کنید و اطلاعات بیشتری را در وقت کمتری کسب کنید.

کلاس‌های مالی-اقتصادی

راه دیگر شرکت در کلاس‌های اقتصادی است. کلاس‌هایی که در زمینه آموزش اقتصادی فعالیت می‌کنند، شما را با سازوکارهای اقتصادی آشنا کرده و ذهنیت شما را نسبت به بازارهایی مانند بورس بهبود می‌بخشند. جالب اینکه بسیاری از کلاس‌های آموزشی رایگان یادگیری سواد مالی چه اهمیتی دارد؟ یا ویدئوهای آن‌ها در اینترنت موجود است که می‌توانید با جست‌وجو آن‌ها را پیدا کرده و برای تقویت سواد اقتصادی خود استفاده کنید.

عواقب نداشتن سواد اقتصادی

شاید با خودتان بگویید اگر کسی پیگیر یادگیری و کسب سواد اقتصادی نباشد، چه اتفاقاتی برای او می‌افتد؟ یکی از مهم‌ترین مسائل و مشکلاتی که برای اینگونه افراد پیش می‌آید، این است که نمی‌توانند درک کنند چرا دخل و خرج‌شان با هم نمی‌خواند. گاهی بعضی از افراد کار زیادی انجام می‌دهند، اما در نهایت دریافتی موردنظرشان را ندارند و از وضعیت اقتصادی خود ناراضی هستند.

مشکل دیگری که نداشتن سواد اقتصادی برای شما ایجاد می‌کند، ناتوانی در تشخیص وعده کاذب و فرصت واقعی است. گاهی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسبی پیش پای شما قرار می‌گیرد، اما اگر سواد اقتصادی مناسبی نداشته باشید، نمی‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید. در مقابل گاهی برخی از افراد به شما پیشنهادهای وسوسه‌کننده‌ای می‌دهند که کذب و کلاهبرداری است. اگر سواد اقتصادی شما ناقص باشد، نمی‌توانید از خطر این تله‌ها فرار کنید و ممکن است که گرفتار شوید.

همچنین شما در طول زندگی خود نیاز دارید تا تصمیمات اقتصادی متنوعی بگیرید. از خرید خانه تا گرفتن وام یا تأمین هزینه‌های فرزندتان. برای تمامی این موارد شما نیاز به برنامه‌ریزی و درک شرایط اقتصادی دارید. در صورتی که به سواد اقتصادی اهمیت ندهید، در تصمیم‌گیری‌های این‌چنینی نمی‌توانید بهترین عملکرد را داشته باشید و چه بسا از تصمیم‌های خود پشیمان شوید.

جمع‌بندی

این روزها که وجه اقتصادی همه پررنگ شده، سواد اقتصادی یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین دانش‌هایی است که باید آن را یاد بگیرید. سواد اقتصادی می‌تواند راهگشای مشکلات ما شود و خطرات زیادی را از سرمایه‌تان دور کند. اگر قصد دارید تا به تقویت سواد اقتصادی خودتان بپردازید، معطل نکنید و از بهترین و در دسترس‌ترین منابع مانند کتاب‌ها و فیلم‌های آموزشی، به این امر مهم بپردازید.

سواد مالی مؤلفۀ اصلی زندگی بهتر و رونق اقتصادی است

در سال ۱۹۶۶، یونسکو هشتم سپتامبر را «روز جهانی سوادآموزی» نام‌گذاری کرد تا اهمیت سواد و نیاز به تلاش‌های بیشتر برای سوادآموزی را به جوامع یادآوری کند.

در ابتدا سواد، محدود به توانمندی افراد در خواندن و نوشتن بود، اما خیلی زود با عبور بسیاری کشورها از این مرحله و نمایان شدن ‌پیش‌نیازهای حداقلی جدید برای زندگی در عصر حاضر، عناصر جدیدی به عنوان سواد مطرح شد.

از نگاه یونسکو، باسواد شخصی است که مهارتی در جامعه داشته باشد و این سواد را به کار بگیرد تا بتواند تغییری مثبت در زندگی فردی، اجتماعی، حرفه‌ای و البته جامعه ایجاد کند. سواد مالی، سواد عاطفی، سواد زیست‌محیطی، سواد اجتماعی و سواد معنوی ابعاد جدید آموزش هستند.

به مناسبت روز جهانی سوادآموزی، آکادمی هوش مالی گفت‌وگویی با کارشناسان و صاحب‌نظران در ایران و کشورهای دیگر انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:

رشد کشورها در گرو آموزش

دکتر نسرین فخری، مدیر گروه آموزش کمیسیون ملی یونسکو-ایران، آموزش را شالودۀ رشد کشورها معرفی می‌کند و توضیح می‌دهد: از نگاه یونسکو اگر آموزش به درستی در کشورها پایه‌ریزی و تقویت نشود، سایر فعالیت‌ها از جمله فرهنگ، علوم اجتماعی، علوم طبیعی و ارتباطات نیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند.

از همین رو، «آموزش باکیفیت و همگانی» شعار یونسکو است. این سازمان بحث آموزش را دیگر محدود به سواد پایه نمی‌داند. هر چند هنوز کشورهایی هستند که خواندن و نوشتن در آن‌ها چالش است اما بسیاری کشورها از این مرحله عبور کرده‌اند و اکنون در حال رفع نواقص نظام آموزشی هستند.

سواد مالی، سواد عاطفی، سواد زیست‌محیطی، سواد اجتماعی و سواد معنوی ابعاد دیگری از آموزش هستند و از نگاه یونسکو، باسواد شخصی است که مهارتی در جامعه داشته باشد و این سواد را به کار بگیرد تا بتواند تغییری مثبت در زندگی فردی، اجتماعی، حرفه‌ای و البته جامعه ایجاد کند.

وی دربارۀ نقش و اهمیت سواد مالی، به عنوان یکی از کاربردی‌ترین مهارت‌های زندگی، می‌گوید: متأسفانه به بعضی از جنبه‌های سواد، از جمله سواد مالی، به خوبی پرداخته نشده و سرمایه‌گذاری‌ها و حمایت‌های لازم در این زمینه صورت نگرفته است. اما در سال‌های اخیر جریان‌ها و پویش‌هایی راه‌اندازی شده و برخی مؤسسات کتاب‌های سواد مالی برای سنین مختلف تألیف کرده‌اند.

این کتاب‌ها به شکل آزمایشی و منطقه‌ای در بعضی مدارس در دسترس قرار گرفته و نتایج حاصل از این آموزش‌ها نشان می‌دهد کودکان دید درستی نسبت به آیندۀ مالی خود پیدا کرده‌اند. از آنجا که اقتصاد موضوعی بسیار جدی برای آیندۀ کشورهاست، کشوری می‌تواند در سطح بین‌المللی موفق حاضر شود که اقتصاد خود را به درستی هدایت کرده باشد.

اقتصاد آیندۀ کشور ما نیز در گروی دانشی است که به کودکان منتقل می‌شود. به همین دلیل کمیسیون ملی یونسکو علاقه‌مند است با مجموعه‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند ارتباط برقرار کند و با معرفی آن‌ها به وزارتخانه‌های متولی، از جمله آموزش و پرورش و علوم و تحقیقات، این بعد از سواد را به نحوی وارد درس‌های اجباری مدارس کرده و دانش‌آموزان را با مقوله‌های مالی و اقتصادی آشنا کند.

جایگاه سواد مالی

دکتر کمیل رودی عضو هیأت علمی آکادمی هوش مالی دربارۀ جایگاه سواد می‎گوید: در گذشته به کسی که خواندن و نوشتن می‌دانست، باسواد می‌گفتند اما از قرن هفدهم و زمانی که دایرة‌المعارف‌نویسی دربارۀ مشاغل شروع شد، پروژۀ استاد و شاگردی جای خود را به مدرسه‌سازی داد تا مردم بتوانند علوم را فرا بگیرند.

این فرایند موجب ایجاد شکاف میان علم و سواد شد؛ در حالی که تا پیش از این جدایی، آموزش‌ حرفه‌ها با مهارت‌های زندگی همراه بود. زمانی که نظام‌های آموزشی متوجه شدند تفکیک علم از سواد کمکی به بهتر شدن زندگی نکرده است، برشی افقی برایش در نظر گرفتند به نام سواد؛ مانند سواد مالی، سواد عاطفی، سواد ارتباطی یا سواد رسانه‌ای.

از نظر نظام علمی، سواد برشی افقی و میان‌رشته‌ای از تمامی علوم است که به زندگی بهتر کمک می‌کند. برای مثال، در سواد مالی هم مؤلفه‌های روانشناسی و ریاضی و هم جامعه‌شناسی و تاریخ آموزش داده می‌شود.

وی دربارۀ نحوۀ گسترش سواد توضیح می‌دهد: در ترویج سوادها عموماً دچار مشکل هستیم و این همان تعارضی است که از جایگاه مدرسه ناشی می‌شود. مدرسه قرار بوده انسان‌ها را در شاخه‌های مختلف پرورش دهد. اما عموماً نظام‌های آموزشی در برابر علوم میان‌رشته‌ای مقاومت می‌کنند و نمی‌توانند مهارت‌های زندگی را آموزش دهند. در آموزش و پرورش‌ کشورهای دنیا، سوادها هنوز جایگاه درست خود را پیدا نکرده‌اند و این مؤسسات و نهادهای دیگر هستند که در آموزش این سوادها پیشرو شده‌اند و آن را ترویج می‌کنند.

دکتر کمیل رودی، سواد مالی را مهم‌ترین مهارت زندگی می‌داند و در این زمینه می‌گوید:

اهمیت سوادها یا مهارت‌های زندگی از خود زندگی برمی‌آید. از این رو، هر قدر زندگی اهمیت داشته باشد، یادگیری این مهارت‌ها هم مهم هستند. از آنجا که سواد مالی به توسعۀ ابعاد مختلف زندگی کمک می‌کند می‌توان آن را مهم‌ترین مهارت زندگی دانست.

پرداختن به بعد مالی و نظم بخشیدن به آن، تمام جنبه‎های زندگی را تحت‌الشعاع قرار می‎دهد. ترویج سواد مالی به دلیل ماهیت چندوجهی، چندبعدی و چندرشته‌ای آن کار دشواری است. لازمۀ ترویج سواد مالی این است که نهادها متوجه باشند این کار به تنهایی قابل انجام نیست.

برای مثال، آموزش و پرورش بدون همکاری سایر نهادها نمی‌تواند ترویج آن را بر عهده بگیرد. تجربۀ کشورهای دیگر نشان می‌دهد که بهتر است بخش خصوصی و غیردولتی هدایتگر باشند و نهادهای مختلف در کنار هم ترویج و آموزش آن را انجام دهند.

شهروند با سواد متعهد به جامعه

از نگاه پروفسور حسن عسکری، استاد تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج‌واشنگتن، سواد، توانایی خواندن و نوشتن و فراتر از آن درک عمیق آن چه خوانده شده و ظهور و بروز آن در نوشتار است. سواد این فرصت را برای افراد فراهم می‌آورد تا شهروندانی خوب و متعهد باشند و به جامعه‌شان کمک کنند.

اگر افراد بخوانند، بنویسند، درک کنند و به درستی بیان کنند، می‌توانند با رویدادهای فعلی جهان همگام شوند و برای نجات دنیا تلاش کنند. سواد، به افراد کمک می‌کند مولد باشند و به رؤیاهای خود دست یابند. آموزش با سواد آغاز می‌شود و اساس رونق اقتصادی است.

وی دربارۀ نحوۀ ترویج و انتشار سواد می‌گوید: اولین مؤلفۀ سواد، خواندن است و والدین باید پیش از شروع آموزش رسمی در مدارس با خواندن داستان، فرزندان خود را به مطالعه علاقه‌مند کنند. سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند. آن‌ها باید تأمین مالی مؤلفه‌های اساسی آموزش سواد برای کودکان را بر عهده بگیرند. ایجاد رقابت و تعیین جایزه نیز محرک‌های خوبی برای ترویج سواد و انگیزه‌بخش است.

پروفسور عسکری سواد مالی را درک تصمیم‌گیری‌های مالی، نحوۀ عملکرد آن‌ها و رابطۀ افراد با پول، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری معرفی می‌کند و می‌گوید:

در دنیای امروز، نحوۀ مدیریت پول به اندازۀ شغل و کسب درآمد مهم است. پس‌انداز برای تحصیل فرزندان، صندوق اضطراری، بازنشستگی و سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف ابعاد بسیار مهمی از زندگی افراد و خانواده‌های‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تشویق کودکان به یادگیری سواد مالی به اندازۀ سوادآموزی اهمیت دارد. مهم است که کودکان زیر نظر پدر و مادران‌شان حساب بانکی داشته باشند، پس‌انداز را یاد بگیرند و کم‌کم سرمایه‌گذاری کنند. به عقیدۀ من دورۀ سواد مالی نهایتاً باید از کلاس دهم در برنامه‌های دبیرستان‌ها گنجانده شود و اجباری باشد.

نیاز به سواد مالی

شیلا ممبوگا مشاور و کارشناس «مرکز سلامت مالی» در امارات متحدۀ عربی، دربارۀ جایگاه سواد توضیح می‌دهد: در عصر اطلاعات، نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که توانایی خواندن و نوشتن برای درک، استفاده و انتشار اطلاعات ضروری است.

همۀ ما به سواد نیاز داریم تا بتوانیم در زندگی روزمره، از رسانه‌های مکتوب تا شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنیم. توانایی خواندن و نوشتن به این معنا است که افراد باسواد از روندهای فعلی جهان و رویدادها جا نمانند و مسائلی که دنیای ما را شکل می‌دهد، به خوبی درک ‌کنند.

ممبوگا دربارۀ اهمیت مهارت‌های مالی می‌گوید: افراد باسواد مالی شانس بیشتری برای رویارویی با مسائل مالی و جلوگیری از مشکلات مالی دارند. ترویج این مهارت مهم و افزایش آگاهی دربارۀ آن نیز از طریق شبکه‌های اجتماعی، برگزاری پویش‌ها، تشویق متخصصان مالی به تألیف کتاب در این زمینه، گنجاندن آموزش مالی در برنامه‌های درسی مدارس و فرهنگ‌سازی برای گفت‌وگوهای مالی در خانواده امکان‌پذیر است.

اثر سواد در زندگی موفق

تونی استوئر، نویسنده و مدرس سواد مالی در آمریکا،استوئر توانایی خواندن را به داشتن کلیدی تشبیه می‌کند که می‌تواند درهای دانش در تمام جهان را باز کند. او معتقد است خواندن فرصتی برای یادگیری موضوع‎‌های مختلف فراهم می‌آورد. افزایش سواد به افراد کمک می‌کند در تمام ابعاد زندگی موفق‌تر عمل کنند.

وی دربارۀ ترویج سواد توضیح می‌دهد: یکی از ساده‌ترین روش‌ها، انجام فعالیت‌هایی در سطح محلی است. به این شکل که ابتدا آموزش در خانواده شروع می‌شود و والدین خواندن را به فرزندان خود یاد می‌دهند. در مرحلۀ بعد، افراد و خانواده‌ها با راه‌اندازی کتابخانه‌ای محلی و به‌اشتراک گذاشتن کتاب‌ها، سواد را در سطح منطقه و جامعۀ خود ترویج می‌کنند. وب‌سایت «کتابخانۀ کوچک رایگان» توصیه‌های گام به گام خوبی در زمینۀ راه‌اندازی کتابخانۀ محلی ارائه می‌کند.

استوئر دربارۀ نقش کلیدی سواد مالی در زندگی می‌گوید:

مردم در سراسر دنیا به دلیل نبود مؤلفه‌های اساسی برای مدیریت زندگی مالی خود با چالش مواجه‌اند و همۀ ما در دوران همه‌گیری سواد مالی جهانی به سر می‌بریم. از نداشتن پس‌انداز و درک درست دربارۀ پول گرفته تا بدهی‌های زیاد، مردم با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند.

من مشاور و مدافع رفاه مالی هستم و معتقدم سلامت مالی فراتر از آموزش مالی است و بر تمام ابعاد زندگی ما از جمله شادی، سلامت جسم و روابط تأثیر می‌گذارد. یکی از روش‎‌های ترویج سواد مالی و ارتقای سلامت مالی دیگران، به‌اشتراک گذاشتن داستان‌های مالی افراد است. اصطلاحات پیچیدۀ مالی و اقتصادی، فرایند یادگیری و ترویج را دشوارتر می‌کند.

بنابراین، آموزش باید بر اساس اصول ابتدایی و با استفاده از اصطلاحات ساده و روزمره انجام شود. پادکست‌ها، وبلاگ‎ها و مقالات ساده به مردم کمک می‌کنند دربارۀ امور مالی آگاه و توانمند شوند و کنترل زندگی خود را به دست بگیرند.

• خلق ارزش‌های جدید برای موفقیت
• تعبیر اینترنت خصوصی با سرویس‌های پیام‌رسان
• بازار جهانی موبایل ۲۰۲۲ بهبود می‌یابد
• وعده بازگشت رونق به ویپرو
• عادت‌های جدید در دنیای خرده‌فروشی

تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.