نقش کارگزار در معاملات بورس

کارگزار کیست؟

کارگزار در واقع وکیل مالی سرمایه گذار می باشد که به جای سرمایه گذار در بازار بورس و فرابورس، اقدام به سرمایه گذاری می کند.

فعالیت هایی که کارگزاران انجام می دهند مستلزم اخذ مجوز تاسیس و فعالیت از سازمان بورس اوراق بهادار می باشند و این که کارگزار باید در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، عضو باشد.

کارگزار کیست:
کارگزار به شخص یا شرکتی گفته می شود که با اجرای ثبت سفارشات خرید و فروشی که توسط سرمایه گذار صورت می گیرد، کارمزد دریافت می کند.

همچنین، ممکن است کارگذار شخص یا شرکتی باشد که به عنوان نماینده، خرید و فروش سهام را برای سرمایه گذاران به عهده می گیرد و در برابر ارائه خدمات، دستمزد دریافت می کند.

وظایف کارگـزار ها:
تعیین ارزش بازار
تبلیغ سهام برای فروش
نشان دادن سهام به خریداران احتمالی
دادن مشاوره به سرمایه گذاران در مورد مسائل مرتبط
شرکت های کارگزاری:
شرکت های کارگزاری، به بنگاه های معاملاتی گفته می شود که داد و ستد سهام توسط آنها صورت می گیرد. آنها عملیات خرید و فروش سهام را به نمایندگی از خریداران یا فروشندگاه انجام می دهند و حقوق و دستمزد دریافت می نمایند.

همچنین یکی از کار هایی که کارگزاران به عهده می گیرند، آموزش به سهام داران و سرمایه گذاران توسط افراد خبره و با تجربه می باشد که آشنایی کافی به مسائل مالی دارند و به راحتی شرایط اقتصادی را تحلیل می کنند.

کارگزاران همچنین، به قوانین و مقررات بورس و سرمایه گذاری، آشنایی کامل دارند و می دانند بهترین اقدام برای خرید و فروش اوراق بهادار و انواع سهام، چه زمان و به چه صورتی است.

کار کارگزاری ها دارای درجه بالایی از حساسیت می باشد زیرا تمامی سهامداران از طریق کارگزاری ها فرآیند داد و ستد سهام را انجام می دهند. لذا شرایط و مقرراتی برای این کار لازم است که باید به آنها عمل شود.

اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت های کارگزاری باید دارای صلاحیت حرفه ای باشند و سازمان بورس آنها را تایید کند.
خدمات شرکت های کارگزاری:
ارائه خدمات مالی
ارائه خدمات در حوزه های مختلف (جامعیت کارگزار)
دسترسی راحت سرمایه گذار به کارگزار
تخفیف کارمزد و ارائه خدمات اعتباری
ایجاد سامانه معاملاتی آنلاین
تحلیل، مشاوره و آموزش به سهامداران
خدمات پشتیبانی برای سرمایه گذاران
ایجاد صندوق های سرمایه گذاری
برخی از تفاوت های کارگزار ها:
کارگزار ها و شرکت های کارگزاری، دارای تفاوت های عمده ای می باشند که در زیر به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود.

اقلام معاملاتی:
نوع معامله سرمایه گذار، با این وابسته است که با افتتاح حساب در یک بروکر، چه اقلامی را می تواند خرید و فروش نماید.

در هر کارگزاری، اقلامی مشخص شده است که می توان آنها را معامله کرد. این اقلام با اقلام سایر کارگزاری ها ممکن است متفاوت باشد.

قوانین مالی و ساز و کار های معاملاتی: در روند کار کارگزاری ها، قوانین و مقرراتی مشخص شده است که برای انجام معاملات باید به آنها توجه شود. روند کار کارگزاری ها تقریبا شبیه یکدیگر می باشد و تنها در موارد جزیی با هم تفاوت دارند.

نظارت و رگولاتوری: بروکر ها زیر نظر نهاد های قانونی می باشند و با نظارت آنها فعالیت می کنند. رگولاتور ها از طریق برخی قوانین و مقررات، از سلامت مالی معاملات مطمئن می شوند.

رگوله : کارگزار های تحت نظر رگولاتوری، در زبان فارسی رگوله نامیده می شوند که این کارگزاری ها از نظر امنیت و سلامت مالی، از بروکر ها بهتر هستند.

یفیت خدمات معاملاتی:
از پارامتر های کیفی خدمات بروکر ها نقش کارگزار در معاملات بورس که در طول زما توسط نرم افزار ها اندازه گیری می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرعت اجرای معاملات
عدم لغزش نرخ
ارائه بهترین نرخ بهره ممکن
ارائه خدمات پشتیبانی
انواع کارگزار:
کارگزار ها دارای انواع زیر می باشند.

کارگزار بورس:
کارگزار بورس، یک شخصیت حقوقی می باشد که مجز فعالیت خود را از سازمان بورس می گیرد و واسطه بین خریدار و فروشنده سهام می باشند.

این کارگزاران، دستور های داد و ستد سهام را از سرمایه گذاران دریافت نموده و در سیستم معاملات آنها را ثبت می کنند.

کارگزار املاک:
این نوع کارگزار به شخصیت حقیقی یا حقوقی گفته می شود که بر اساس مهارت هایی که دارد، منافع خریدار و فروشنده را در جریان خرید و فروش ملک حفظ می نماید.

این کارگزار، مجموعه ای از فعالیت های مورد نیاز و ضروری بین خریدار و فروشنده را با توجه به مسئولیت قبلی که خریدار و فروشنده به او واگذار کرده اند، انجام می دهد تا در شرایط مشخص و امن موضوع مورد معامله و هزینه های اصلی و جانبی آن صورت گیرد.

نکته: در ایران، مشاورین املاک، نمونه ساده کارگزاری های املاک می باشند.

کارگزار بازار فارکس:
به واسطه بین سرمایه گذاران و بازار جهانی فارکس، کارگزار فارکس می گویند که نقش اساسی معاملات را به منظوز جا به جایی معاملات، ایفا می کند.

در بازار فارکس، معامله گر باید با یک کارگزار قرارداد ببندد و مبلغی به عنوان سپرده در بانک کارگزار نگه دارد و کارگزار انجام معاملات ارزی وی را بر عهده گیرد.

کارگزار فارکس در ازای فراهم کردن معاملات خرید و فروش، درصدی از هر معامله را به عنوان کارمزد کسر کرده و به حساب خود واریز می کنند البته هزینه این معاملات به صورت اتوماتیک محاسبه می شود و به حساب بروکر منتقل می گردد.

نکته ۱: برخی از کارگزار ها تنها از اختلاف قیمت بین خرید و فروش ارز سود خود را تامین می کنند و از معاملات، کارمزد نمی گیرند.

نکته ۲: بعضی بروکر ها از قوانین اسلامی تبعیت می کنند یا حساب ویژه ای برای مشتریان مسلمان خود دارند.

کارگزار نشریات:
افزایش روز افزون هزینه نشریات و چاپ آنها از یک سو و لزوم دسترسی به موقع به این نشریات و تکمیل آرشیو آنها از سویی دیگر، کتابخانه ها را به سمت انتخاب کارگزاری متمایل می کند.

این نوع کارگزاری، قادر است که نشریات را در کوتاه ترین زمان ممکن با قیمت مناسب تهیه نماید.

معاملات در بورس چگونه انجام می‌شود؟

کارگزاران در بورس اوراق بهادار معاملات را انجام می‌دهند و نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می کنند.

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، به طور کلی کارگزاران در بورس اوراق بهادار معاملات را انجام می‌دهند و در معاملات نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را بر عهده دارند.

سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیار‌هایی از قبیل انجام به موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب نماید و تمام کارگزاران موظف اند وظایف خود را در چارچوب قوانین و مقررات انجام دهند.

پس از آنکه کارگزار سفارش خرید یا فروش را دریافت کرد، سفارش‌ها نقش کارگزار در معاملات بورس نقش کارگزار در معاملات بورس با حفظ نوبت وارد سامانه معاملات می‌شود و درخواست‌ها در صف اولویت بندی می‌گردد؛ به طوریکه در صف تقاضای خرید سهام، اولویت با سفارش‌هایی است که قیمت پیشنهادی پایین تری دارند.

در صورتی که قیمت‌های پیشنهادی خرید (فروش) در دو یا چند سفارش یکسان باشند صف تقاضا (عرضه) براساس زمان ورود سفارش خرید (فروش) به سامانه معاملات اولویت‌بندی می‌شود و سفارشی که زودتر از دیگر نقش کارگزار در معاملات بورس سفارش‌ها وارد سامانه معاملات شده باشد از اولویت برخوردار است.

در صورتی که قیمت پیشنهادی خرید و فروش برابر شوند، معامله به‌طور خودکار توسط سیستم رایانه‌ای انجام می‌شود و سفارش‌ها از صف عرضه و تقاضا حذف می‌شوند.

درس خارج فقه استاد هادی عباسی خراسانی

حدیث نورانی امروز الحمد لله رب العالمین به برکت این چند روزی که متعلق به رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و امام صادق (علیه‌السلام) است و در آستانه ولادت این دو معصوم هستیم، یکی از احادیثی است که می‌شود تابلو شود و هر روز و شام و صبحگاه انسان به آن بنگرد و کارهایش را بر اساس آن منظم کند.

حدیث در کافی شریف است.

در مجامع روایی دیگر هم موجود است:

حدیث این است که امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند:

«عن الحسن بن صالح قال: سمعت أبا عبد الله (عليه‌السلام) يقول: من توضأ فأحسن الوضوء وصلى ركعتين فأتم ركوعهما وسجودهما ثم جلس فأثنى على الله عز وجل وصلى على رسول الله (صلى‌الله‌عليه‌وآله) ثم سأل الله حاجته فقد طلب الخير في مظانه ومن طلب الخير في مظانه لم يخب» . [1]

چقدر حدیث عجیبی است.

گاهی از ما سؤال می‌کنند چه کنیم دعای‌مان مستجاب شود؟ مردم در سوال‌های روزانه‌شان بخصوص آقایان علما می‌گویند در مظان استجابت ما را فراموش نکنید. این حدیث دستورالعملی است برای اینکه انسان اگر خواسته‌ای داشت چه کند؛ هر چند که بی خواسته هم نیست. دعا سلاح مؤمن است. دعا حقیقت انسان مؤمن است. آه، تعریف انسان مؤمن است. انسان بی دعا و بی آه یعنی یک موجود بدون روح؛ و روح انسان در دعا و نجوا است. حضرت امام صادق (علیه‌السلام) روش استجابت دعا را در این حدیث شریف بیان فرمودند:

کسی که وضو بسازد و وضوی خوب انجام دهد - خوب انجام دادن وضو با آدابش است و رعایت برخی استحباب‌ها است و حداقل این است که با بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم غَسل و شستن اعضای وضو شروع کند و با الحمدلله‌رب‌العالمین و با ذکر شریف صلوات بر محمد و آل محمد وضویش را ادامه دهد. و در برخی روایات داریم سوره قدر را بخواند.[2] - این معنی احسان در وضو است.

پس مرحله اول: وضو بگیرد و مرحله دوم: وضوی خوب بسازد. مرحله سوم: «و صلی رکعتین»؛ دو رکعت نماز بخواند و رکوع و سجودش را خوب انجام دهد. رکوع مصداق تعظیم در برابر حق و سجود خضوع و خشوع است. مرحله چهارم: «ثم جلس»؛ بعد بنشیند و مرحله پنجم: «فأثنی علی الله»؛ ثنای بر حق کند. بهترین جمله‌ی ثنا، ثنای الحمد لله رب العالمین است. بعد صلوات بر رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بفرستد، «ثم سأل‌الله‌حاجته»؛ سپس حاجتش را بخواهد. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: کسی که این کارها را انجام دهد، و حاجتش را از خدا بخواهد، «فقد طلب الخیر فی مظانه»؛ خواسته‌ی خوبی‌ها را در مظان آن دارد. و اگر حاجتش را در این موقعیت بخواهد خیر را خواسته است. الخیر. (ال) در الخیر عموم است؛ یعنی کل خیر را خواسته است؛ فقد طلب الخیر؛ کل خیر را خواسته است. «و من طلب الخیر فی مظانه لم یخب»؛ هیچ وقت نا امید نمی‌شود. یعنی مستجاب‌الدعوة می‌شود. ما این حدیث را روش مستجاب الدعوة بودن می‌دانیم. اهل بیت (علیهم‌السلام) با این حدیث، روش مستجاب‌الدعوة بودن را برای همه بیان کردند.

ان‌شاء‌الله به تعبیر امام صادق (علیه‌السلام) خدا را طوری بخواهیم که خدا از ما خواسته است. و وقتی حاجتی داریم خوب وضو بگیریم. رکوع و سجود خوب انجام دهیم و حمد خدا داشته باشیم و صلوات بر پیامبر بفرستیم و خواسته خود را بخواهیم که آن موقع وقت خواستن حاجت است. ان شاء‌الله به برکت حمد الهی کسانی که اهل خواسته هستند، در مظان استجابت به اجابت برسد.

2- خلاصه جلسه گذشته

بحث به اینجا رسید که شخصیت‌های حقوقی همانند شخصیت‌های حقیقی اعتبار دارند و اعتبار عقلایی دارند. دلیل سیره عقلا و اطلاقات را عرض کردیم. برخی نمونه‌های تمثیلی را گفتیم. چون نظر ما در فقه و معارف به تمثیل است. ما خرج بالدلیل را تخصیص می‌دانیم. باقی را تمثیلی می‌دانیم؛ یعنی به عنوان مصادیق مثالیه در آیات و روایات بیان شده است. مستحضرید در صورتی که مصادیق تمثیلی باشد، قابل سرایت است. ما عرض‌مان این است که شارع مقدس خارج از عرف نیست. خارج از عقلا نیست؛ نه اینکه عرف، شرع باشد. البته بین مبانی خلط نشود. عرف شرع نیست، ولی شارع از عرف خارج نیست. در نتیجه کارهای عقلایی که صادر شود اگر امضا داشت شارع مقدس در مواردی پیدا کردیم چه بهتر، اگر نبود به عنوان سیره عقلاییه، عناوینی مورد تایید شارع مقدس است.

مثال: معاملات بسیطی میان مردم واقع می‌شد. ابتدا معامله‌ی بایع و مشتری، بسیط بود؛ یعنی کالا به کالا بود. بعد گسترده‌تر شد. معامله با ذهب و فضه شروع شد؛ ارزش عقلایی را طلا و نقره و مسکوکات قرار دادند. بعد معاملاتش بیشتر و نیازش گسترده‌تر شد؛ به معاملات اوراقی تبدیل شد؛ با ورق معامله می کنند. شخصیت‌های حقیقی معاملات را انجام می‌دادند. رسید به دورانی که به قول امروزی‌ها اکثر معاملات که انسان فرمان معاملات را می‌دهد؛ سبب معاملات است نه مباشر آن. مباشر در معاملات، عاقل و ذوی العقول نیست. مباشر اینها به قول امروزی‌ها دستگاه‌های ساخته و پرداخته تدبر و تعقل انسان است. رسیده به جایی که برای شخصیت‌های حقیقی هم ارزش قائل است. می‌شود گفت که برای شخصیت‌های حقوقی هم ارزش قائل است. نمی‌شود گفت منحصر در شخصیت‌های حقیقی است.

علاوه بر اینکه به این نتیجه رسیدیم و در جلسات گذشته منقح کردیم که نمونه‌های بسیطی از شخصیت‌های حقوقی در گذشته داشتیم. شخصیت‌های حقوقی فی‌الجمله، نه بالجمله در گذشته داشتیم. آیات و روایات خواندیم. مانند: ﴿يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأَنفَالِ﴾ . [3] در آیه شریفه می‌فرمایند: انفال برای خدا و رسول است.

یا در گذشته برای کعبه خرید و فروش و نذر انجام می‌شد. برای معابد ملکیت داشتند. وقف و نذر و وصیت برای کعبه داشتند. یا برای فقراء و مساکین برای عناوین زکات اعتبارهایی قائل بودند. از مجموع اینها این استفاده می کنیم که اعتبارات عقلاییه یک اعتبار عقلی دارند. و ما می‌توانیم چنان‌چه با اشخاص حقیقی معامله کنیم با اشخاص حقوقی معامله کنیم. و ما معامله با اشخاص حقوقی را معتبر می‌دانیم که یکی از اشخاص حقوقی بورس است.

3- مبنای فقهی اهل سنت در معاملات اشخاص حقوقی

چون فقه ما بر اساس مذاهب خمسه با حاکمیت فقه شیعه است، اهل تسنن هم شخصیت‌های حقوقی را دارای اعتبار می‌دانند، ولی اعتبار شخصیتهای حقوقی را مانند شخصیت‌های حقیقی می‌دانند، ولی از راه قیاس وارد شدند؛ ولی ما از راه اعتبار حقوقی برای حقیقی آمدیم. می‌گویند حقیقی شکی در آن نیست؛ پس اگر در زمانی قرار گرفتیم که چاره‌ای نداشتیم می‌توانیم از راه قیاس شخصیتهای حقوقی به شخصیتهای حقیقی استدلال کنیم.

4- مبنای فقهی شیعه در معاملات اشخاص حقوقی

البته به مبانی امامیه قیاس آنها تمثیل برهانی ما است. یعنی از جزئی به جزئی است که حجت نمی‌دانیم. ما در اینجا الغای خصوصیت می‌کنیم؛ خصوصیت نقش کارگزار در معاملات بورس حقیقی و حقوقی و خصوصیت معاملات را برداریم. نظر شارع این بوده که عسر و حرج برای مردم رخ ندهد. با ادله نفی عسر و حرج، با ادله سیره عقلا و اطلاقات می‌توان ثابت کرد که معاملات در بورس یا با بورس بدون اشکال است. ظاهرا بشود چنین استفاده‌ای کرد؛ گرچه جزئیاتش را نمی‌توان به تثبیت شارع رساند، ولی کلیاتش که در نظر عقلایی باشد، کفایت می‌کند.

5- مراجعه به قوانین بورس برای تعیین نوع معاملات در بورس

چون بحث بورس از مسائل مستحدثه است و در مسائل مستحدثه باید سراغ خود نظرات آقایان و قوانینی که برای قراردادهای جدید برویم.

در سال 95 بورس ایران دچار یک تحول شد. و قراردادهای آن به طور منظم و منسجم تنظیم کردند و ظاهرا به تایید شورای نگهبان رسیده است. تایید ضمنی هم اگر باشد کافی است. اگر قوانینی حاکم اسلامی جعل کرد، ملزم به متابعت هستیم. و در بحث معاملات بورس هم همین نظر را داریم.

مواد قراردادهای اصلی بورس خدمت شما گفته می‌شود؛ چون باید بر اساس قراردادهای آنها ببینیم شرعیت دارد یا خیر؟

در 17/9/98 هیأت مدیره بورس تدوین قانون کردند. گزارشی از مجموعه این قوانین عرض می کنم. چون نمی‌شود همه را ریز وارد نقش کارگزار در معاملات بورس شد

6- مراحل استنباط احکام بورس از طریق قوانین بورس

6.1- تعیین نوع قراردادی که بورس با سهام‌داران دارد

اینها چند نوع قرار داد دارند. پس اول باید وارد قراردادهایشان بشویم تا ببینیم نوع معامله آنها چه معامله ای است؟ تا نوع قراردد را تشخیص ندهیم نمی‌توانیم شرعیت آن را بگوییم.

از معلول به علت و برهان اِنّ پیش برویم. کسی که وارد بورس می‌شود، اول سراغ کارگزار می‌رود. کارگزاران دلال در معاملات سهام و اوراق و معاملاتی که در بورس انجام می‌شود، هستند. کارگزاران نظام بورس یا مالیاتی بورس یا واسطه‌های در انجام معاملات هستند.

6.2- تعیین نوع قراردادی که بورس با کارگزاران دارد

مرحله بعدی قراردادی است که کارگزارها با بورس دارند. می‌شود این حرف را زد که در بورس هم شخصیت‌های حقیقی و هم شخصیت‌های حقوقی با یکدیگر معامله می‌کنند و شخصیت‌های حقیقی با واسطه شخصیت‌های حقوقی معاملاتی را انجام می‌دهند.

7- نقش هوش مصنوعی در معاملات بورس

وقتی نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که چه سهام‌دار چه بورسی و چه کارگزار و چه خود بورس همه کارهای‌شان را با ابزار و آلات جدید انجام می‌دهند که رایانه و ابزار دیجیتال باشد. هوش مصنوعی در معاملات بورس است - اگر وحشتی از این اسم نباشد - باید بحث شود که هوش مصنوعی چقدر اعتبار دارد. همین رایانه که الآن کارهای ما بیشتر با این است و خدمت بزرگی است. باید فضا را برای این جهت باز کنیم که پاسخ به این سوال بدهیم که معاملات شرعی ما بسیط و دست به دست و کالا به کالا بود که در زمان شارع مقدس مرسوم بود و نهایتا کالا به کالا با نقدین و ذهب و فضه منجر شد که بعدا مطرح شد، یا اینکه آنها معاملات بسیطی بود؟ یا حتی تعهداتی داریم که گاهی نمایندگان او انجام می‌دهد، نه خود او.

8- تشبیه بحث هوش مصنوعی به معامله صبی و سفیه

آیا نماینده خرید و فروش باید ذوی‌العقول باشد و خودش دارای تعقل باشد یا خیر؟ و اگر می‌خواهیم ببینیم چه می‌خرد و چه می‌فروشد، آیا به معنای تعقل و اندیشه اصطلاحی بدانیم یا خیر؟ این مثال در کتب فقهی ما هم مطرح شده است: اگر روزی کسی به وسیله صبی که اهل معامله نیست، یا سفیهی که حق معامله ندارد، معامله‌ای را انجام داد، آیا این معامله جایز است، یا جایز نیست؟ همه فقها اتفاق دارند که اگر سفیه و صبی‌ای که حق معامله ندارد، یا تفکر در معامله ندارد، واسطه در قبض و اقباض نباشد، اشکالی ندارد، ولی اگر انشاء ایجاب و قبول به او باشد، همه می‌گویند اشکال دارد. و ما باید به اینها پاسخ بدهیم؛ حوزه باید پاسخ بدهد.

9- تأیید اصل معاملات و امضاء یا رد کردن بعضی از خصوصیات آن توسط شارع

با کمال معذرت از کسانی که مبنای دیگری دارند ما عرض می‌کنیم معاملاتی که در زمان نبی معظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و عرف آن زمان انجام می‌دادند، اصل معامله را شارع تثبیت کردند، نه بساطت معامله را؛ و این دو مطلب است که باید از هم تفکیک بشود. در بیع یا صلح و وکالتی که شارع مقدس مطرح کردند، در معاملات بالمعنی‌الأعم از عقود و ایقاعات آیا نفس کار را تایید کردند یا خصوصیات را؟ و آیا تأیید شارع مقدس با خصوصیات آن زمان بوده یا خیر؟ نظر ما این است که خصوصیات آن زمان در مواردی که شارع خصوصیات مد نظرشان بوده مطرح کرده است؛ مثلا ﴿وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا﴾ [4] . بیع و ربا را مطرح کردند، با اینکه منفعت عقلائیه در هر دو وجود دارد. و شاید در ربا هم در بعضی موارد کشش بیشتر داشته باشد، ولی شارع نفی کرده است. شارع مقدس مؤسس نیست، ولی امضا کننده است.

10- تأیید اصل معامله بورس توسط شارع

همه را برای این جهت عرض کردم که ما طرفین را در قراردادهای مشتری با کارگزار، یعنی اشخاص حقیقی یا حقوقی و در قراردادهای کارگزاران با بورس و در قراردادهای بورس با سهام‌داران و صاحبان اوراق و حتی معاملات مختلفی که با شخصیت حقوقی بورس انجام می‌شود، ما عرض‌مان این است که همه اینها در اصل معامله مورد تایید شارع است.

کسانی که می‌خواهند معاملات در بورس را دنبال کنند، و مسائل فقهی‌اش را بررسی کنند، ما می‌بینیم سهام‌دار و آن کسی که در بورس با کارگزار معامله می‌کند،‌ همه وقتی در بورس می‌آیند تعهدات‌شان برای این است که معاملات‌شان را بورس انجام دهد. و بورس بازاری می‌شود که معاملات مختلفی در آن انجام می شود؛ حالا به سلف نقش کارگزار در معاملات بورس باشد، یا غیر باشد، باید بررسی کنیم.

11- جواز یا عدم جواز وکالت تام الإختیار سهام‌داران توسط بورس

ما از قراردادهای دسته اول آنها استفاده کردیم. نماینده‌های کارگزاران سهام‌دارها هستند. و برای کسی که وارد در بورس می‌شود، آنها اول کاری که می‌کنند این است که سهام‌دار را مسلوب الإختیار می‌کنند. این مرسوم عقلائی است و کارگزاران جزئی یا سهام‌داران در بورس که معامله می‌کنند و سهام را جابجا می کنند، باید متعهد به این قراردادها شوند تا کد معاملاتی برای‌شان صادر شود. من با دقت قراردادهای اینها را دنبال کردم. در برخی قراردادهای اینها می‌گویند آنچه در آینده هم انجام می‌شود، حق کارگزار و بورس را هم بدهد. و کارگزار و بورس در هیچ زمانی ضرر ندارد. و با قرارداد، سلب ضرر و زیان از شخص حقیقی‌اش یا شخص حقوقی‌اش دارد و باید دید این جایز است یا خیر؟

می‌شود گفت مثلا کسی در بازار تهران یا عراق یا جای دیگر مثلا پولی در اختیار شخصی می‌گذارد که معامله کن کاری به ضرر و سودش نداشته باش. آیا این وکالت درست است یا خیر؟ تعهدات و شرایط ضمن عقدی دارد. و کسی که وارد بورس می‌شود، وکالت تام می‌دهد به کارگزار و کارگزار هم وکالت تام به بورس می‌دهد که معامله کند و درصدش را بگیرد؛ چنین وکالتی جایز است یا خیر؟

ما الحمد لله نظرمان این است که فقه ما مبسوط است و بن‌بست ندارد. کسانی که بن‌بست برای فقه مطرح می‌کنند خودشان به بن‌بست رسیده‌اند. فقه ما پویا است. به تعبیر حضرت امام فقه ما جواهری است. ما جواهر را به عنوان نماد فقاهت می‌دانیم. در وزان جواهر هم بعدها کتاب‌های خوبی نوشته شده است.

12- روایات وکالت

خدا رحمت کند صاحب وسائل ج19 در این چاپ‌های جدید که احادیث را دسته‌بندی کردند.:

کتاب الوکالة، باب 1: باب أنها عقد جائز فیجوز عزل الوکیل.

عقد جایزی است، اما عقد جایز لوازمی دارد. این را باید بینش فرق بگذاریم. می‌توانم به کسی وکالت بدهم یا ندهم. می‌توانم نماینده تام‌الإختیار خودم قرار بدهم یا ندهم.

12.نقش کارگزار در معاملات بورس 1- روایت اول

محمد بن علی بن الحسین بإسناده عن معاویة بن وهب و جابر بن یزید جمیعا عن ابی عبدالله (علیه‌السلام): «أنه قال من وکّل رجلاً علی امضاء أمر من الأمور (ما به این جمله أمر من الأمور برای بحث نیاز داریم) فالوکالة ثابتة أبدا حتی یُعلِمَه بالخروج منها کما أعلمه بالدخول فیها» [5] .

کسی که دیگری را وکیل می‌کند بر امضای امری از امور تا عزلش نکرده است، وکالتش ثابت و معتبر است. همان‌طور که وقتی می‌گوید به فلانی وکالت دادم، معتبر است. ما می‌توانیم بورس را از مصادیق این عنوان وکالت قرار دهیم. حق خرید و فروش به او می‌دهد؛ مثل کارهای دیگر که مثلا در بازار می‌گوید این کتاب مرا با این درصد بفروش. حالا ببینیم بقیه‌اش چه اعتباراتی دارد؟ ملاحظه بفرمایید.

مفهوم کارگزاری و وظایف و مسئولیت کارگزاران بورس

این متن حاوی مطالبی در خصوص وظایف و مسئولیت های کارگزاری ها می باشد. کارگزاری ها بر اساس قانون به عنوان واسطه ای هستند که مشتریان و سهامداران را به سازمان بورس مرتبط می سازند. همچنین با استفاده از دانشی که دارند، هدایتگر سهامداران در تشکیل پرتفوی مطلوب جهت رسیدن به سود بیشتر هستند.

وظایف و مسئولیت کارگزاران بورس

قبل از شروع خرید و فروش سهام تا اقدام به انجام آن، نیاز به کارگزاری محسوس می شود. کارگزاری به عنوان واسط بین سازمان بورس و سهامداران است. این واسطه گری با دلالی متفاوت است. واسطه گری در این قسمت به سبب همراهی با سهامداران و راهنمایی آنها در تشکیل پرتفوی صورت می پذیرد که در قبال خدماتی که ارائه می دهند، کارمزد دریافت می نمایند. این خدمت در راستای تحقق اهداف بورس و ارتقاء سطح تولید در جامعه صورت می پذیرد. این بخش اولیه و کوچکی از وظایف کارگزاری است.

کارگزاران بورس شاید بتوان گفت که دو نام در کنار هم است. به این معنا که کارگزاری یک مجموعه مستقل است که تحت نظر قواعد تبیین شده سازمان بورس به فعالیت های بورسی اقدام می نماید. در حقیقت یکی از وظایف کارگزاری آن است که به عنوان نماینده و وکیل سهامداران یا مشتریان، به خرید و فروش سهام شرکتهای پذیرنده در بورس مبادرت می ورزد. برای انجام هرگونه اقدام بورسی باید آنها مجوزهای قانونی را دریافت نمایند و بر اساس قانون و قواعد تعیین شده سازمان بورس فعالیت نمایند. لازم به ذکر است که در کشورهای مختلف قواعد بورس متفاوت است اما شاکله اصلی بورس و زمینه فعالیت مشابه است. بورس مکانی است تا مشتریان جهت سهامداری و شرکتها جهت حمایت از خود، در آن به یکدیگر پیوند می خورند تا چرخه اقتصاد کشور همواره در حال چرخش باشد و نظام اقتصادی پویا محقق شود. سازمان بورس باید برای ایجاد بازاری کارا، شفافیت ایجاد نماید که در این مسیر کارگزاری ها نیز همکار و همیار سازمان بورس می باشند. این مطلب نیز به عنوان یکی دیگر از وظایف کارگزاری به شمار می رود. جمع آوری اطلاعات بازار و ارائه آن به مشتریان، ایجاد شفافیت، ارائه اخبار به روز و آنلاین به سهامداران جهت خرید و فروش و بسیاری موارد نظیر آن به عنوان وظایف کارگزاری مطرح است.

کارگزاری؛ مسیری برای ورود به بورس

بر اساس قانون، افراد نمی توانند به تنهایی و به صورت شخصی وارد سازمان بورس شده و یا به بازار سرمایه راه یافته و به خرید و فروش اقدام ورزند. بلکه باید از طریق کارگزاری ها اقدام به فعالیت بورسی نمایند. یعنی با احراز هویت و ثبت نام از طریق یکی از این بروکرها به دنیای بورس ورود کنند. از جمله دلائلی که قانون برای این کار در نظر گرفته است، ایجاد شفافیت و احراز هویت اشخاص به منظور پیشگیری از هر نوع تخلف، سوء استفاده و کلاهبرداری است.

نظام شفاف خرید و فروش که در آن افراد به صورت مشخص حضور فعال دارند، می تواند به نظام اقتصادی کشور کمک نماید. در این راستا کارگزاری ها نقش بسیار عمده ای دارند. از سوی دیگر باید اشاره نمود که بسیاری از افراد در جامعه در زمینه بورس و خرید و فروش سهام از دانش کافی برخوردار نیستند و همین امر ممکن است باعث لطمه به سرمایه های آنها و گاهی از دست دادن تمام آن شود. در این خصوص نیز امکان نارضایتی و مشکلات عدیده برای افراد حقیقی وجود دارد که پیشگیری از آن، ثبت نام از طریق بروکرها خواهد بود. با توجه به این مطالب، تا حدود زیادی وظایف کارگزاری و محدوده فعالیت آنها مشخص شده است.

آنچه در یک کارگزاری اتفاق می افتد

کارمندان این موسسات مالی از افراد خبره تشکیل شده که سال ها به واسطه دانش و تجربه در بازار سرمایه اطلاعات مفیدی اندوخته کرده اند. از آنجایی که تحلیل بنیادی و تکنیکال دو نوع از تحلیل های حرفه ای برای انتخاب سهام و تغییرات روند قیمتی است، این افراد بر این اصول و قواعد تسلط داشته و با رصد شرایط حاکم بر کشور و نوسانات قیمت به عنوان مشاوران برجسته در آن حضور دارند.

سهامداران با اعتماد به دانش و تجربه این افراد، کارگزاری را به عنوان نماینده خود در تشکیل پرتفوی می پذیرند و با آنها در رسیدن به سود بیشتر همراه می شوند. هر کارگزاری نیز در طول زمان با ایجاد شعبات متعدد و افزایش ابزارهای مختلف مورد نیاز برای معاملات مثلا ایجاد سایت های متنوع، طراحی اپلیکیشن های متعدد، ابزارهای ارتباطی متنوع جهت ارتباط مشتری با کارگزاری و موارد متعدد دیگر، مشتریان خود را افزایش می دهند. بسیاری از خدمات کارگزاری ها در حوزه ارائه خدمات آنلاین و معاملات برخط است تا مشتریان بتوانند بدون نیاز به حضور، از منافع سرمایه گذاری بهره مند شوند.

آیا کارگزاری ها قادر به انجام هر نوع معامله ای هستند؟

این مجموعه ها بر اساس مجوزهایی که از سازمان بورس دریافت نموده اند، می توانند به فعالیت خود ادامه دهند. برخی از آنها فقط مجوز برخی از معاملات را دارند. مثلا مجوز فعالیت در بورس کالا را دارند. لذا برای انجام معامله در بورس های دیگر نیازمند بهره مندی از خدمات کارگزاری دیگری خواهید بود. با توجه به این موضوع، اکثر سهامداران از خدمات کارگزاری ای استفاده می نمایند که مجوزهای مختلفی در حوزه فعالیت های بورس داشته تا به این واسطه بتوانند گستره فعالیت خود را افزایش دهند و سرمایه خود را در مسیرهای مختلف هدایت نمایند.

در کشور کارگزاری های متعددی وجود دارند. اما برخی از آنها درجه برتر را دریافت می نمایند و فعالیت های گسترده آنها که حتی در خصوص فعالیت های بین المللی نیز می باشد، این درجه را برای آنها فراهم می آورد. از سوی دیگر با توجه به این که بورس، در کشورهای غربی پایه ریزی است لذا پیشگام بودن آنها جای تعجب نخواهد بود. در نتیجه بسیاری از اپلیکیشن هایی که موجود است، نسخه های به روز شده و بومی شده نسخه های غربی است. مثلا متاتریدر یکی از نسخه های برتر جهان در حوزه بورس است که به واسطه آن در سطوح بین المللی معاملات صورت می پذیرد. برخی از کارگزاری های داخل با بهره مندی از این نسخه و بومی سازی آن و البته دریافت مجوز حق کپی، اپلیکیشن مختص خود را برای انجام معاملات تولید نموده اند که مشتریان نیز با استفاده از این اپلیکیشن ها به رصد بازار می پردازند. حتی انجام معاملات در این اپلیکیشن ها نیز بر اساس مجوزهایی است که کارگزاری مربوطه از سازمان بورس دریافت نموده است.

نقش اساسی کارگزاران بورس در رونق بازار سرمایه کشور

نقش اساسی کارگزاران بورس در رونق بازار سرمایه کشور .
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/05/14 اقتصاد.بورس .کارگزاری با وجودی که تجهیز منابع مالی به موقع و مناسب، تاثیر مطلوبی در رشد صنعت یک کشور و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی آن دارد، با خارج کردن اقتصاد ایران از وضعیت بانک محوری می توان در روند اقتصاد کشور رشد مطلوب ایجاد کرد.
در چند سال اخیر به مدد شروع واگذاری شرکتهای صدر اصل 44 قانون اساسی در قالب خصوصی سازی، استقبال سرمایه گذاران و افزایش شرکت های متقاضی ورود به بورس و از طرفی رکود و ناتوانی بازارهای دیگر از جمله بانک و مسکن در جهت جذب مناسب نقدینگی، بورس ایران در حال نقش آفرینی جدی تر در اقتصاد ملی است. این امر تا جایی ادامه دارد که امید می رود نسبت ارزش بازار بورس به تولید ناخالص داخلی (GDP( از 19 درصد کنونی در سال های آینده بیش از پیش افزایش یابد.
تمهیدات اتخاذ شده برای افزایش ارزش بازار سرمایه در حالی است که تنها 3 تا 5 درصد افراد در ایران سهامدار هستند که البته این رقم نسبت به بورس های سایر کشورها بسیار اندک است.
واقعیت این است که تنها با افزایش تعداد سهامداران در بورس، اکثر پارامترها و شاخص ها نیز روند رشد را تجربه خواهند کرد و با وجودی که همه جا صحبت از جذب نقدینگی های سرگردان و تشویق و ترغیب آحاد مردم به سرمایه گذاری در بورس است و ابزارهای مالی جدید و متنوعی نیز در حال عملیاتی شدن است کمتر کسی از نقش کارگزاران در جهت جذب نقدینگی به بازار و ترغیب افراد به سرمایه گذاری و گسترش بازاریابی چه در سطح افراد حقیقی و چه حقوقی، سخنی به میان می آورد.
این درحالی است که اولویت نقش جذب نقدینگی های سرگردان در سطح جامعه به نمایندگی از بازار سرمایه برعهده کارگزاران است.
این نقش، زمانی اهمیت پیدا می کند که بدانیم با افزایش نقش کارگزار در معاملات بورس نقش کارگزار در معاملات بورس تعداد سهامداران و خریداران و تعداد دفعات و حجم معاملات، میزان سودآوری کارگزاران نیز در شرایطی که درآمد اصلی آنها بر پایه کارمزد می چرخد، افزایش قابل توجهی می یابد.
کارگزاران در بازار سرمایه را می توان به بانک ها در بازار پول مقایسه کرد و مبالغه نخواهد بود که با گسترش فعالیت کارگزاران چه از نظر شعبات و چه زیرساختهای الکترونیکی و اینترنتی در سراسر کشور، نقش بورس در اقتصاد کشور قابل توجه خواهد بود.
اما متاسفانه این بازیگر بازار سرمایه همچنان با مشکلات عدیده ای که مهمترین آن، بخش مالی است دست به گریبان است. عدم تناسب بازار 55 میلیارد دلاری بورس ایران با تعداد بیش از 100 کارگزار از جمله این مشکلات است که متاسفانه اکثر آنها نیز خدمات تک محصولی و مشابه ای ارایه می دهند که مشتریان را در انتخاب، به نقطه بی تفاوتی می رساند.
به عنوان نمونه، در بورس مالزی با 180 میلیارد دلار سرمایه بازار، تنها 35 کارگزاری وجود دارد.
علاوه بر پایین بودن حجم معاملات در بورس ایران، نسبت سرعت گردش معاملات نیز در وضعیتی مناسب قرار ندارد تا جایی که سرعت گردش معاملات در بورس تهران 20 درصد است که در مقایسه با حجم سرعت گردش بیش از 60 درصد بورس های کشورهای همسایه می تواند به خوبی مشکلی را که کارگزاران با آن مواجهند، نشان دهد.
این در حالی است که همین نسبت، در بورس استانبول 120 درصد است که نشان دهنده آن است که بورس تهران برای فروش سهام مشکل داشته و هر پنج سال یکبار می تواند سهم را بفروشد در حالی که در بورس نیویورک افراد سالی دو بار می توانند سهام خود را بفروشند. برخی از کارگزاران (قریب به 50 درصد آنها) ظرف 3 سال گذشته دخل و خرج نکرده اند. یعنی درآمدهای معاملاتی کارگزاران نتوانسته هزینه های جاری آنها را پوشش دهد.
البته بخش زیادی از عدم رشد این شاخص ها برمی گردد به ماهیت کشورهای در حال توسعه و در حال گذار که ریسک های سیستماتیک منحصر به خود را دارند کارگزاران به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازار، نقش و مسئولیت استراتژیکی جهت بالابردن کیفیت خدمات و تنوع آنها و جذب افراد بیشتری جهت سرمایه گذاری در بورس برعهده دارند.
گسترش دامنه فعالیت کارگزاری ها از خرید وفروش به سایر فعالیتها همانند پرتفوی گردانی، سبد سهام، مشاوره و ایجاد صندوق های مشترک و غیره می تواند جایگاه این گروه را در کل بازار سرمایه تحکیم بخشد.
از سویی مدیران کارگزاری ها بخشی از موفقیت خود را در این زمینه مرهون ارتباط گسترده تر با فعالان بازار هستند. با همه این شرایط، بورس ایران در چند سال اخیر چه با رکود و تشکیل و ترکیدن حباب و چه در دوره رونق، همه نگاهها را به خود جلب کرده است. این ادعا زمانی چهره واقعیت به خود می گیرد که با نگاهی به ارزش ریالی معاملات در دو ، سه سال اخیر روند روبه رشدی را خواهیم دید.
ارزش ریالی معاملات بدون احتساب سهام عدالت (حدود 454 میلیارد تومان ) و عرضه های بلوکی فولاد و آلومینیوم در سال 86 بالغ بر هفت هزار میلیارد تومان بود. این در حالی است که ارزش ریالی معاملات در سال 85 بالغ به پنج هزار میلیارد تومان شد که با این شرایط سال 86 نسبت به سال 85 ارزش معاملات بالغ بر 40 درصد رشد را شاهد است.
تحولات کنونی در بازار سرمایه بعد از ترکیدن حباب آذر 84 و تدوین قانون جدید و از طرفی تکلیف مسئولیت خصوصی سازی از کانال بورس می تواند فرصتی به شمار آید که کارگزاران به عنوان یکی از متولیان بازار سبد مالی خود را تجهیز کنند و از این طریق ضمن کاهش خطرات در جذب نقدینگی و تجهیز منابع مالی مورد نیاز بنگاه ها و شرکت های تولیدی و خدماتی و در کل اقتصاد کشور نقش آفرینی کنند.
از آنجا که افت شاخص های بورس در سالهای اخیر زمینه ای برای ارزش گذاری پایین تر از حد واقعی قیمت سهام را فراهم ساخته بود بخشی از رشد شاخص ها در چند ماه گذشته نتیجه جبران عقب ماندگی آن از واقعیت ها و رخدادهای حادث شده در اقتصاد ملی قلمداد می شود. از طرفی آزاد شدن قیمت های محصولات برخی از صنایع و گروه ها همانند شوینده ها و سیمان با افزایش سودآوری شان رشد قیمت سهام این شرکت ها را به دنبال داشت که خود زمینه ای مناسب فراهم کرده که کارگزاران بورس بتوانند با ایجاد محصولات نقش کارگزار در معاملات بورس و خدمات متنوع ضمن آموزش و گسترش فرهنگ سازی به آحاد مردم جایگاه خود را وسیع تر کنند.
خصوصی سازی یا عمومی سازی، طرح موسوم به سهام عدالت و گسترش ارایه سهام کارگری (سهام ترجیحی )، کاهش جذابیت بازار بانکی ناشی از سیاستهای دولت نهم در کاهش نرخ سود تسهیلات برای سپرده گذاران ، راه اندازی بازار خارج از بورس (OTC( بازار بورس را از حیث ارزش سرمایه، حجم معاملات و سرعت گردش معاملات و به تبع بزرگ شدن کارگزاری ها و افزایش درآمد آنها را طی دو ، سه سال آینده موجب خواهد گشت.
با جذب حجم عظیمی از نقدینگی های افراد به بازار سرمایه توازن درآمدی نیز بین تعداد زیاد کارگزاری ها ایجاد خواهد شد و همانند زمان کنونی (4 ماهه اخیر) بیشتر از 41 درصد معاملات خرد و بلوک در اختیار کمتر از 13 درصد کارگزاری ها قرار نخواهد گرفت و توزیع درآمد و مشتری از پراکندگی دمکراتیک تری برخوردار خواهد بود. همچنان که حدود 70 درصد معاملات عمده نیز که هم اکنون در انحصار کمتر از 13 درصد کارگزاری ها است، خارج خواهد گشت. به عبارتی از ارزش کل خرید چهارماه ابتدایی 57 تریلیون و 993 میلیارد و 984 میلیون ریال سال87 مبلغ 20 تریلیون و 538 میلیارد و 332 میلیون ریال یعنی حدود 36 درصد کل معاملات به معاملات خرد و بلوک اختصاص داشته و مابقی سهم معاملات عمده و سایر بوده است.
این ارقام شامل واگذاری به کارگران (سهام ترجیحی )، رد دیون، جوایز صادراتی و سهام عدالت نیز بوده است.
وضعیت کارگزاران در صورتی که معاملات عمده و ترجیحی و سهام عدالت را در نظر بگیریم بصورت انحصاری در اختیار 14 کارگزاری است که حدود 70 درصد معاملات را به خود اختصاص داده اند و مابقی میان 91 کارگزار پراکنده است.
این در حالی است که وضعیت کارگزاری ها در معاملات خرد و بلوک بدون درنظر گرفتن معاملات عمده و سایر بین کارگزاری ها پراکنده تر است. بطوری که 14 کارگزاری حدود 41درصد این نوع معاملات را به خود نقش کارگزار در معاملات بورس اختصاص داده اند و 60 درصد مابقی بین 91 کارگزار دیگر تقسیم شده است.
رقابت بین کارگزاری در ماههای مختلف در مورد معاملات خرد و کلان بسیار نزدیک است اما در مورد معاملات عمده و سایر به علت میزان نفوذ و ارتباطات هیات مدیره کارگزاری ها برای ماه بعد قابل پیش بینی نیست و از طرفی با ورود شرکت های اصل 44 و دولتی به بورس احتمال اینکه این طبقه بندی به هم بخورد دور از ذهن نخواهد بود.
شرکتهای کارگزاری که دارای ایستگاه های معاملاتی بیشتری در سطح کشور هستند، در زمان عرضه اولیه سهام، سهم بیشتری از مجموع سهام عرضه شده را می توانند به خود اختصاص دهند و توان رقابتی بیشتری در انجام معاملات خواهند داشت که این موضوع باعث افزایش حجم معاملات و به دنبال آن افزایش سودآوری شرکت کارگزاری می شود.
از طرفی گردش وجه نقد عملیاتی کارگزاران که یکی از مهمترین شاخص های کیفیت سود است، در نیمه اول سال 86 رشدی معادل 465 درصد را نسبت به نیمه اول سال 85 نشان می دهد و به بیان دیگر جریان خروج وجه نقد در سال 85 به جریان ورود وجه نقد در سال 86 تبدیل شده است.
همچنین بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام شرکت های کارگزاری در دوره یادشده به ترتیب از 5 و 35 درصد افزایش برخوردار بوده است.
طبق گزارشی که شرکت بورس اوراق بهادار تهران درمورد 67 کارگزاری ارایه کرد، تعداد شرکت های کارگزاری سودده در نیمه اول سال 86 نسبت به 85 حدود 21 درصد افزایش یافته است.
یکی از مهمترین دلایل افزایش در تعداد کارگزاری های سودده، افزایش در حجم معاملات در نیمه اول سال 86 به واسطه حضور شرکتهای صدر اصل 44 در بورس بوده که افزایش 43درصدی درآمد کارمزد معاملات شرکت های کارگزاری نسبت به سال گذشته نیز شاهدی بر این مدعا است.
براساس این گزارش 16شرکت کارگزاری که توانسته اند 80 درصد کل سود شرکت های سودده را به خود اختصاص دهند از جمله کارگزارانی هستند که علاوه بر فعالیت خرید و فروش اوراق بهادار اقدام به فعالیت در سایر حوزه ها کرده اند که این موضوع نشان می دهد تنوع بخشی خدمات باعث افزایش توان سودآوری و رقابت در آن شرکتها شده است.
به هر صورت حجم عظیمی از نقدینگی های جامعه در سال های پیش رو به سمت بازار سرمایه هدایت خواهد شد و با فرض این شرایط ارزش بازار بورس حجم معاملات و گسترش تعداد سهامداران یک بازار نقدینگی پر سرعت و قابل توجهی را نیز به همراه خواهد داشت که متولی سازماندهی این سرمایه های عظیم در کوچه پس کوچه های بازار سرمایه برعهده کارگزاران خواهد بود که در صورت عدم بهره گیری از ابزارهای الکترونیکی همچون امضای الکترونیکی، پول الکترونیکی، قوانین تجارت الکترونیک و غیره. با معضلات بیشماری مواجه شماره 004 ساعت 10:56 تمام