سرنوشت این روزهای بورس به کجا ختم می شود؟
روز گذشته غلبه عرضه بر تقاضا در بورس آن‌چنان شدید شد که شاخص کل بورس تنها در عرض یک روز معاملاتی به میزان ۱۹هزار واحد ریزش کرد و از لحاظ درصدی عقبگردی ۴۷/ ۱واحدی را به نمایش گذاشت.
به گزارش دنیای اقتصاد ، در حال حاضر بررسی‌ها حکایت از آن دارد که با عقب‌نشینی از سنگر ۳/ ۱میلیون واحدی در روز یکشنبه و تثبیت نماگر اصلی بازار زیر این سطح در روز دوشنبه، راه برای افت بیشتر دماسنج بورسی هموار شده است.
همچنین با ارزیابی متغیرهای اثرگذار بر بورس می‌توان به این نتیجه رسید که در وضعیت رکودی بازارهای جهانی و چشم‌انداز رکودی‌تر اقتصادهای مطرح دنیا که آمارهای کلان ثبت‌شده از آنها حکایت از این مساله دارد، احتمالا نمی‌توان چندان به آینده دل‌خوش کرد. سیاستهای ضدکرونایی اژدهای زرد نیز قطعه دیگری است که این پازل را کامل میکند.
چنین عواملی آن هم برای بورس کامودیتی‌محور ایران در میان‌مدت سیگنال مثبتی نخواهد بود؛ اگرچه به‌واسطه سقوط دو روز اخیر، احتمال تقویت محدود تقاضا در روزهای پیش‌رو نیز منتفی نیست.
بورس اوراق‌بهادار تهران در حالی حمایت معتبر یک‌میلیون و ۳۰۰هزارواحدی را از دست داد که در جریان معاملات سومین روز از هفته نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با کاهش بیش از ۱۹هزار واحدی در سطح یک‌میلیون و ۲۷۷هزار واحد تثبیت شد؛
این در حالی است که تا پیش از این بسیاری از کارشناسان معتقد بودند با توجه به گزارش عملکرد ۶ماهه شرکت‌ها احتمالا حمایت و کف‌سازی معتبری در محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحد صورت بگیرد، اما بازار سهام برخلاف آنچه که انتظار می‌رفت بر مدار نزولی باقی‌ماند و با از‌دست‌دادن سطح یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحدی این احتمال را بیش از پیش تقویت کرد که احتمالا نماگر اصلی بورس تهران تا سطح یک‌میلیون و ۲۷۰هزار واحد یا احتمالا در سناریویی بدبینانه‌‌‌‌‌‌تر تا محدوده پایین‌تری افت کند.
سقوط آزاد شاخص‌کل
در جریان معاملات روز دوشنبه نماگر اصلی بازار با کاهش ۴۷/ ۱درصدی معادل ۱۹هزار و ۶۴ واحد کاهش داشت و در سطح یک‌میلیون و ۲۷۷هزار واحد قرار گرفت. نماگر هم‌وزن بازار نیز همگام با شاخص‌کل با افت ۱۸/ ۱درصدی در سطح ۳۷۷هزار واحد قرار گرفت.
نبود جریان نقدینگی کافی در بازار سهام در کنار خروج ادامه‌دار سرمایه از بازار، بورس تهران را در مسیر بی‌تفاوتی قرار داده که نسبت به هیچ خبر و گزارشی که به بازار مخابره می‌شود، واکنشی نشان نمی‌دهد.
در چنین شرایطی که فضای معاملاتی بازار سهام به‌طور کلی مناسب نیست، ناشران نیز به انتشار اطلاعات به‌موقع به سهامداران پایبند نیستند و این موضوع باعث‌شده تا علاوه‌بر افزایش ریسک معاملات در بازار یادشده، فعالان بازار سرمایه نیز نسبت به گزارش‌ها و اخباری که بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، بی‌تفاوت باشند، به‌طوری‌که در معاملات روز گذشته نیز مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطحی پایین‌تر از دو‌هزار میلیارد‌تومان باقی‌ماند و با افزایش ۶/ ۱۱درصدی در مقایسه با روز گذشته رقم هزار و ۵۵۸میلیارد‌تومان را به‌ثبت رساند.
ضمن اینکه در ادامه روند خروج نقدینگی از بازار حدود ۱۹۵میلیارد‌تومان از سرمایه سرمایه‌گذاران خرد از بورس تهران بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار خارج شد و برای هفدهمین روز متوالی خروج نقدینگی از بازار یادشده به‌ثبت رسید؛ این در حالی است که در روز گذشته گروه «محصولات شیمیایی» با بیش از ۳۹میلیارد‌تومان خروج نقدینگی، بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را به‌نام خود به‌ثبت رساند و پس از آن صنعت «فلزات اساسی» با خروج پول حدود ۱۷/ ۳۵میلیارد‌تومانی در دومین‌مرتبه از بیشترین خروج نقدینگی درمیان صنایع موجود در بازار سهام قرار گرفت.
در عین‌حال گروه «خودرو و ساخت قطعات» با جذب نقدینگی بیش از ۸۵۰میلیون تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه «انبوه‌سازی» بیشترین ورود پول حقیقی را به‌ثبت رساندند. به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستدهای روز گذشته بازار سرمایه «شپنا» با خروج بیش از ۷/ ۱۵میلیارد تومان در صدر خروج نقدینگی بورس روز گذشته قرار گرفت، پس از آن، «فولاد» با خروج بیش از ۳/ ۱۴میلیارد‌تومانی در رده دوم خروج پول حقیقی از نمادهای معامله‌شده بورس تهران قرار گرفت و در‌مرتبه بعدی جدول نیز «شتران» با خروج حدود ۱۳میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه در روز دوشنبه را به‌نام خود به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که نمادهای «شبندر» و «وآذر» به ترتیب با ورود پول حدود ۸/ ۳۹میلیارد‌تومان و بیش از ۲/ ۴میلیارد‌تومان همراه شدند.
بورس و بودجه
در حال‌حاضر بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که تقریبا بازار فرصت تاثیرپذیری از گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌ها را از دست داده و گزارش‌های منتشرشده نیز به واسطه جو غالبی که بر بازار حاکم است، جز نوسان‌هایی نصفه و نیمه در مقاطعی و برخی تک‌سهم‌های محدود نتوانستند آنطور که انتظار می‌رفت شرایط نسبتا مثبتی در بازار ایجاد کنند؛ این در حالی است که بر اساس تحلیل کارشناسان بورسی صنایعی مانند سنگ‌آهن، فولاد، فلزات و برخی پتروشیمیها وضعیت چندان مناسبی در ۶ماهه ابتدایی سال نداشتند اما در مقابل برخی صنایع کوچک نظیر غذایی‌ها، کاشی‌ها، سیمان، دارو و البته برخی تک‌سهم‌ها و پالایشی‌‌‌‌‌‌‌ها وضعیت بهتری را تجربه کردند.
در چنین شرایطی است که به‌نظر میرسد در کنار ریسک‌های متعدد سیاسی و غیر‌سیاسی که همواره بازار را تحت‌تاثیر خود قرار میدهد، احتمالا از این پس بازار میزبان خبرها و تحولات بودجه‌ای و همچنین گزارش عملکرد ماهانه مهر‌ماه شرکت‌ها قرار گیرد.
دو گزینه پیش‌رو
بررسی شرایط کلی بازار سهام حکایت از آن دارد که در وضعیت فعلی دو گزینه پیش‌روی بورس است که بر این اساس احتمالا دو سناریو پیش‌روی سرمایه‌گذاران این بازار خواهد بود. در سناریوی اول هرچند بر اساس تحلیل کارشناسان احتمال به‌وقوع پیوستن آن کم است، فرض می‌شود جریان نقدینگی جدیدی آرام‌آرام وارد بازار شود و قدرت خریدار در بازار نسبتا افزایش یابد، به‌طوری‌که فرض می‌شود احتمالا سهم‌های بزرگ به واسطه گزارش عملکردها، رفتار دولت درخصوص بودجه و همچنین رفتار بازار کمی درجا زده و آرام می‌شوند اما احتمالا برخی سهم‌های کوچک که هم گزارش خوبی داشته و هم احتمال افزایش اقبال بازار به آنها زیاد است، بیشتر مورد‌توجه سرمایه‌گذاران قرار خواهند گرفت.
در سناریوی بعدی که احتمالا بدبینانه‌ترین حالت ممکن است فرض بر این است که روند فرسایشی معاملات همچنان ادامه یابد و به‌دنبال این با پایداری طولانی‌مدت رکود در معاملات به تعبیر برخی تحلیلگران احتمالا مرگ مغزی بورس تهران را شاهد خواهیم بود، ضمن اینکه شرایط فعلی بازار سهام نیز بر این نگرانی می‌افزاید که بازار در عین ارزندگی در مداری خنثی باقی‌بماند.
به تعبیر دیگر روند معاملات به گونه‌ای باشد که احتمالا بورس تهران نوسان‌های کوتاه‌مدت مثبت و منفی داشته باشد که برآیند آن برای بازار و سرمایه‌گذاران مطلوب نخواهد بود. ضمن اینکه به‌نظر میرسد در شرایط فعلی بازار سهام فارغ از ناامیدی‌‌‌‌‌‌‌هایی که ناشی از مشکلات داخلی است، آمار و اعداد منتشرشده از اقتصادهای جهانی نیز سیگنال خوبی به بازار مخابره نمی‌کنند، به‌طوری‌که نرخ افزایش دستمزد در آمریکا بعد از ۳۴سال نسبتا آرام، اکنون از دهه ۱۹۷۰ پیشی گرفته است.
بر این اساس آمار و اعداد منتشرشده خبر از تورمی فراگیر در اقتصاد جهانی میدهد که راه طولانی برای کنترل آن نیاز است. احتمالا در ادامه رکودی سخت گریبانگیر بازارها خواهد شد.
از طرفی کاهش رشد در اقتصاد منطقه یورو در ماه اکتبر عمیق‌تر دیده می‌شود و هر دو بخش خدمات و تولید همچنان شاهد تشدید رکود برای شروع سه‌ماهه چهارم هستند. ارقام ناامیدکننده داده‌های تقاضای چین نیز قیمت نفت را بیش از یک‌درصد کاهش داد.
بر این اساس، با توجه به تاثیرپذیری بازار سرمایه ایران از متغیرهای جهانی و به ویژه وضعیت اقتصاد چین که مهم‌ترین خریدار کامودیتی ایران است، این عوامل در کنار هم خبر از ادامه روند رو به افول بورس تهران میدهد، بنابراین طبیعی است که تقاضایی در بازار وجود نداشته باشد و به‌دنبال نگرانی‌های موجود سرمایه‌گذاران به‌دنبال فروش سهم‌های خود و خروج از بازار سرمایه باشند.
البته این احتمال منتفی نیست که در روزهای پیش رو عواملی خارج از پیش فرض های این تحلیل هر چند موقت روند بازار سهام را معکوس کنند و افزایش تقاضا منجر به تغییر کوتاه مدتی سمت و سوی شاخص کل بشود.
نگاهی دقیق‌‌‌‌‌‌تر به روند معاملات بازار سهام در روز دوشنبه نشان میدهد که بورس تهران از آغاز معاملات تحت‌تاثیر نماد معاملاتی «فولاد» در مدار نزولی قرار گرفت، به‌طوری‌که در ۱۵ دقیقه ابتدایی نماگر اصلی بازار با تاثیرپذیری از نمادهای «فولاد»، «فارس» و «کچاد» با کاهش ۲هزار و ۲۹۰ واحدی مواجه شد.
شاخص هم‌وزن نیز در مدت زمان یادشده افتی ۲۸ واحدی را به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که شاخص‌کل تا میانه‌‌‌‌‌‌های بازار تحت‌تاثیر معاملات نمادهای «فولاد»، «نوری» و «فارس» کاهش بیش از ۳هزار و ۳۹۹ واحدی را به‌ثبت رساند. افزایش عرضه‌ها در بازار در حالی ادامه یافت که شاخص‌کل نهایتا در پایان معاملات روز دوشنبه افت چشمگیر بیش از ۱۹هزار واحدی را به‌ثبت رساند و در کانال یک‌میلیون و ۲۷۷هزار واحد مورد معامله قرار گرفت؛ این در حالی است که‌نماد معاملاتی «فولاد» با بیش از ۳هزار و ۶۸۴ واحد تاثیر منفی، نقش اول افت دیروز شاخص را بر عهده داشت.
در‌مرتبه دوم نیز‌نماد «کچاد» با هزار و ۳۱۴ واحد تاثیر مثبت بر شاخص‌کل بیشترین تاثیر مثبت بر نماگر یادشده را به‌ثبت رساند. در نقطه مقابل نماد «شبندر» با بیش از ۶۸۷ واحد بیشترین تاثیر مثبت را روی نماگر اصلی بازار سهام داشت. شاخص هم‌وزن هم همانند شاخص‌کل از ابتدای معاملات در ریلی نزولی نوسان کرد و نهایتا با افتی ۱۸/ ۱درصدی (معادل ۴هزار و ۴۵۸ واحد) به معاملات خود پایان داد.
بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار
بی‌تفاوتی بازارهای مالی نسبت به تحریم‌های جدید آمریکا
عصر بازار- بازارهای ارز، طلا، سکه و بورس امروز با بی‌تفاوتی نسبت به تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه کشورمان روز آرامی را سپری کردند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از ایبِنا، دونالد ترامپ شب گذشته تحریم‌های تازه‌ای را علیه ایران اعلام کرد. در این تصمیم تازه که آمریکایی‌ها آن را در واکنش به حمله ارتش یمن به تاسیسات نفتی آرامکو اعلام کرده‌اند، وزارت خزانه‌داری آمریکا به بهانه مقابله با تامین مالی تروریسم، بانک مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی ایران و شرکت اعتماد تجارت پارس را به فهرست بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار حامیان مالی تروریسم اضافه کرد.
این تحریم‌ها در حالی اعلام شده که بانک مرکزی پیش از این نیز مورد تحریم ایالات متحده قرار گرفته بود و این بار نام این بانک به فهرست تامین مالی تروریسم اضافه شده است. با این وجود مقامات کشورمان و بسیاری از کارشناسان این اقدام آمریکا را بی‌اثر و تبلیغاتی دانسته‌اند و معتقدند تحریم‌های جدید محرومیت اضافه‌ای را بر ایران تحمیل نمی‌کند.
نرخ دلار ثابت ماند
بازارهای مختلف نیز در ایران امروز نسبت به اعلام این تحریم‌ها واکنش خاصی نشان ندادند و ثبات و آرامش در آنها جریان داشت. قیمت دلار امروز در صرافی‌های بانکی نسبت به پنج‌شنبه گذشته ثابت ماند. در حال حاضر، قیمت خرید دلار در این صرافی‌ها 11 هزار و 350 تومان و قیمت فروش آن 11 هزار و 450 تومان است. هر یورو نیز به قیمت خرید 12 هزار و 650 تومان و فروش 12 هزار و 750 تومان مبادله می‌شود که نسبت به پنج‌شنبه گذشته تغییری نداشته است.
افزایش اندک قیمت طلا تحت تاثیر اونس جهانی
قیمت سکه و طلا نیز امروز در بازار تهران جهش نداشته و تنها تحت تاثیر افزایش قیمت طلای جهانی رشد اندکی داشت. آیت محمدولی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا درباره تاثیر تحریم دوباره بانک مرکزی ایران از سوی وزارت دارایی آمریکا بر بازار طلا و سکه، اظهار داشت: امروز با افزایش اندک قیمت‌ها در بازار طلا و سکه مواجه بودیم، اما افزایش قیمت انس جهانی از 1490 دلار به 1517 دلار هم در افزایش جزیی قیمت‌ها در بازار امروز تهران بی‌تاثیر نیست.
رییس اتحادیه طلا و جواهر، گفت: البته این افزایش قیمت بسیار اندک و جزیی بوده و آرامش بازار برهم نخورده و همچنان شاهد آرامش در بازار هستیم. وی درباره قیمت سکه تمام بهار آزادی و طلا 18 عیار، اظهار داشت: هر قطعه سکه تمام بهار آزادی در بازار امروز حدود 4 میلیون و 78 هزار تومان و هر بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار گرم طلا 18 عیار 411 هزار تومان و یک مثقال طلا هم یک میلیون و 780 هزار تومان در بازار امروز معامله شد.
شاخص بورس 3546 واحد رشد کرد
آمار معاملات بورس نیز نشان میدهد که همه شاخص‌های بورس در پایان داد و ستدهای امروز بدون توجه به تحت تاثیر قرار گرفتن از تحریم‌های تازه آمریکا علیه بانک مرکزی ایران با رشد مواجه شدند. در پایان داد و ستدهای روز جاری بورس، در 372 هزار نوبت معاملاتی، 4 میلیارد و 39 میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش 15 هزار و 543 میلیارد تومان در بورس معامله شد و شاخص کل بازار با 3546 واحد رشد معادل 1.21 درصد به 297 هزار و 712 واحد رسید.
پیش بینی و تحلیل قیمت دلار در سال ۹۷
با توجه به نوسانات شدید دلار و وابسته بودن زندگی مردم و اقتصاد ایران به این ارز تصمیم گرفتیم از دیدگاه کارشناسان نظرات را جمع بندی کنیم تا شاید کمکی به برنامه ریزی مردم برای آینده کسب و کار و زندگی شان داشته باشیم.
رکورد تاریخی
این روزها بارها و بارها سقف قیمتی دلار در طول تاریخ اقتصادی ایران لمس شد. امروز ۲ مهر ۹۷ قیمت دلار تا ۱۶۲۰۰ تومان افزایش داشت و رکوردی تاریخی برای خود ثبت کرد. به بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار نظر میرسد تحولات سیاسی مربوط به تحریم‌های آمریکا علیه ایران و کش و قوس های روابط ایران و آمریکا در چند روز مانده به اجلاس بین المللی سازمان ملل و به عبارت دیگر ترس های سیاسی بیشتر عامل این افزایش قیمت باشد.
ديدگاه تحليلی
اما از دیدگاه منطقی با توجه به تراز صادرات و وارداتی که دولت اعلام میکند ظاهرا مشکلی برای عرضه دلار به بازار وجود ندارد و همه چیز تحت کنترل است اما بی تفاوتی مسئولین به جهش های نرخ دلار نیز جای تعجب دارد.
همچنین تقاضا برای این ارز همچنان قدرتمندتر از عرضه است و باعث این بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار افزایش در ماه های گذشته شده است.
در واقع شايد ارز براي مصارف تجاری و صنعتي در مقياس بزرگ با ساز و كارهای مشخص امكان پذير باشد اما انچه در ايران به عنوان نرخ ارز شناخته می شود و در باور مردم جاي مي گيرد نه نرخ سناست و نه نرخ نيما و نه هيچ نرخ ديگر بلكه نرخي است كه مردم عادي براي خريد بدون محدوديت و ضوابط خاص به ان دسترسي دارند و به نظر مي رسد دولت نسبت به ان بيتفاوت است.
همين بيتفاوتی به التهاب بازار افزوده و ميدان را براي متقاضياني غير رسمي و سودجويان بازارها خالي و ايمن تر ساخته است.
البته بديهي است با توجه به تحريم هاي پيش رو، دولت و عرضه كنندگان ارز نيز با كمي احتياط نسبت به اينده و توجه به وضعيت ذخاير، با توجه به محدوديت هاي احتمالي آتی به مديريت بازار بپردازند.
براي تحليلي قيمت ارزها از دو منظر مي توان به بررسي ان پرداخت، نخست از منظر محاسبات اقتصادی و سپس از منظر وضعيت عرضه و تقاضا.
انچه مسلم است به دليل تحريم ها وضعيت دسترسي و انتقال فيزيكي ارز به داخل كشور با محدوديت هاي زيادي مواجه است لذا از منظر عرضه و تقاضا توازن و تناسب قبلی پايدار نيست و تاثيرات همين انتظار عدم پايداري مي تواند زمينه افزايش قيمتها را پيش از رخداد واقعي فراهم سازد.
اما از منظر مطالعات اقتصادی و در نظر گرفتن تفاوت تراز تجاری كشورها در مقايسه با ايران و اختلاف تورم كشورها بررسي نظرات كارشناسان اين بخش نشان مي دهد تقريبا هيچيك به ارزشگذاري دلار دو محدوده هاي بالاتر از ٨ هزار تومان در این مقطع زماني اعتقاد ندارن.
لذا به نظر مي رسد عمدتا قيمت بازار تحت تاثير عوامل رواني و انتظارات اتي از وصعيت عرضه و تقاضاي ارز نشئت گرفته است و تنها با تغيير در اين انتظارات مي توان بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار اثر مهمتري را در نوسان نرخ ارز به خصوص در سمت كاهشي ان بايد انتظار داشت.
تصویت شدن FATF نیز میتواند تاثیر مثبتی در ریزش قیمت دلار داشته باشد.
قیمت نموداری
اما از دیدگاه تکنیکی در چارت دلار به ریال نکته های جالبی متوجه خواهیم شد. به زبان ساده بگوییم اگر روند افزایشی باشد قیمت بعدی حوالی۱۶۶۰۰ خواهد بود و طبق الگوهای تکنیکال در صورت ریزشی بودن دلار حمایت مهم بعدی حوالی ۱۲۶۰۰ خواهد بود.
فاکتور کردن بی‌برنامگی دولت در بورس برای مردم معترض
نگاهی به وضعیت بازار سرمایه در یک ماه اخیر و یک سال اخیر
گروه اقتصادی، انصاف نیوز: روند نزولی شاخص کل بورس تهران ادامه دارد؛ شاخصی که نماگر سیاستهای کلان و خرد اقتصادی دولت است و نشان میدهد فعالان اقتصادی، صنایع و شرکت‌ها و مردم، چه آینده‌ای را برای اقتصاد ملی متصورند. با این همه، رسانههای نزدیک به دولت تلاش دارند افت شاخص بورس را به حوادث چند هفته اخیر نسبت دهند و ضمن مبرا کردن دولت از بی‌برنامگی، فاکتور اعتراض به وضع موجود را سنگین‌تر کنند.
انصاف نیوز در این گزارش نگاهی دارد به روند شاخص بورس در یک‌سال اخیر و راستی‌آزمایی ادعا تاثیر اعتراضات بر افت شاخص.
افت روزانه 416 واحدی شاخص
ظهر روز یکشنبه، 25 مهر سال 1400، شاخص کل بورس تهران روی 1 میلیون و 436 هزار و 109 واحد ایستاد. همان روز هم شاخص بیش از هزار و سیصد واحد افت کرده بود.
ظهر روز یکشنبه، 24 مهر سال 1401، شاخص کل بورس تهران عدد 1 میلیون و 311 هزار و 281 واحد را نشان میدهد. به این معنا، در یک‌سال گذشته شاخص کل بالغ بر 124 هزار و 828 واحد افت کرده است. اگر برای این بازه یک‌ساله، 300 روز کاری را در نظر بگیریم، هر روزی که تالارهای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار شاهد حضور معامله‌گران بوده، شاخص کل به طور متوسط 416 واحد افت داشته است.
واقعیت دیگر درباره بورس تهران این است که خروج سرمایه از بازار سهام، از آخرین روزهای اردیبهشت گذشته تشدید شده است؛ روز 28 اردیبهشت، شاخص کل بورس تهران به قله 1 میلیون و 594 هزار و 978 واحدی میرسد و از آن روز روند صعود-نزول‌های شاخص جای خود را بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار به نزول‌های پی در پی و صعودهای کم‌رمق میدهد.
روز شروع اعتراض به ماجرا مهسا امینی، یعنی 28 شهریور، شاخص کل 1 میلیون و 373 هزار 821 واحد بود و از آن روز تا امروز، در 16 روز کاری، شاخص 62 هزار و 500 واحد کمتر شده اما نکته آن است که این روند، تقریبا مشابه روند ماه‌های قبلی بورس است و هیچ ویژگی خاصی در نمودارها و نماگرها وجود ندارد که نشان دهد این اعتراضات سبب تشدید فروریزی شاخص یا سرعت‌گرفتن خروج سرمایه از بازار شده است.
در یک بازه 6 ماهه شاخص بورس بیش از 283 هزار واحد افت کرده و با این حساب، گذاشتن افت شاخص به پای اعتراضات اخیر در رسانههای اصول‌گرا، تجاهل نسبت به روندی است که بیش از 6 ماه در بازار جاری و ساری بوده است. این تجاهل یا با هدف پوشش تحقق نیافتن وعده‌های دولت در زمینه متحول کردن بازار سرمایه صورت گرفته یا قصد دارد هزینه اعتراض به سیاستهای جاری را فزاینده کند؛ ترکیب این دو هدف نیز محتمل است!
این گزاره البته به معنای آن نیست که ناآرامی و اعتراض، روی متغیرهای اقتصادی تاثیر نداشته است. طبیعی‌ست که هر اتفاقی در سطح جامعه، بازخوردهای مشخصی در اقتصاد خرد و کلان کشور دارد؛ اگر پیامی که به مردم مخابره می‌شود، پیام مدارا و اراده معطوف به حل مسائل جامعه باشد، فعالان اقتصادی دل‌گرم می‌شوند و اگر تاکید بر تکرار روندهای پیشین باشد، سرمایه در جست‌وجوی ثبات، متواری می‌شود.
افت روزانه 416 واحدی شاخص بورس در یک‌سال اخیر، نشان‌دهنده این است که هیچکدام از وعده‌های ریاست محترم جمهور و مردان اقتصادی کابینه‌اش درباره بورس و بازار سرمایه تحقق نیافته است یا مردم، اعم از سهامداران خرد و سهامداران کلان نسبت به امکان پذیری تحقق وعده ها یا اراده تحقق آن تردید دارند.
از سال پیش تا کنون، شاخص نوسانات زیادی داشته اما در هر حال روند نزولی بوده
وعده‌هایی که تحقق نیافت
وضعیت ناگوار بورس، موضوعی نبوده و نیست که بتوان نسبت به آن بی‌تفاوت ماند به‌خصوص پس از آن رشد خیره‌کننده که اکثر مسئولان را مقهور و مبهوت خود کرد و سبب صدور فراخوان‌های همگانی برای حضور مردم و ورود سرمایه‌های خردشان به بازار سهام شد.بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار
آن مقطع کمتر کسی به یاد داشت که بازار سرمایه، ذاتا با ریسک همراه است و مناسب کسانی که درجه‌ای از ریسک‌پذیری را دارند. این فراموشی باعث شد تب بورس همه‌گیر شود و حتی بازنشستگان هم سپرده‌های مدت‌دار خود را از بانک‌ها خارج و در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند. حباب که ترکید، همه، مسئولان دولت یازدهم را مقصر دانستند و هیچ‌کس سراغ ریشه‌یابی عوامل سقوط سهام نرفت.
رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، فرصت مناسبی برای تاختن به سیاستهای دولت دوازدهم در حوزه اقتصاد و به‌ویژه بورس و فصل وعده‌های رنگارنگ در این خصوص بود. از آن زمان تا همین امروز، دولت‌مردان جدید در خصوص بازار سرمایه وعده‌هایی داده‌اند که نکات جالبی دارد:
«بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود… بورس هم باید مانند بانک‌ها تأمین‌کننده نیاز مالی تولید باشد اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، غیر از این بوده است. نباید بورس به محل رفع مشکلات بودجه‌ای کشور و جبران کسری بودجه دولت‌ها تبدیل شود؛ آن هم بدون مدیریت لازم… صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه را تشکیل خواهیم داد.» سیدابراهیم رئیسی، 25 خرداد 1400، بازدید سر زده از سازمان بورس اوراق بهادار تهران
«ما اعتماد را به مردم در بازار سرمایه برمی‌گردانیم. دولت سیزدهم بورس را قلک خود نمی‌داند و حتما تلاش می کنیم نسبت به سهام خرد تضمین‌های لازم و سازو کارهای نظارتی در بورس را فعال کنیم… صندوق توسعه و تثبیت از ایجاد تکانه در بورس پیش‌گیری خواهد کرد و عمق دادن به سهام بورس را بیشتر خواهیم کرد. شرایط ورورد شرکت‌هایی که پشت در بورس هستند را برای حضور در بازار سرمایه تسهیل خواهیم کرد.» سیدابراهیم رئیسی، 31 خرداد 1400، نشست خبری به مناسبت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری
«یک مسائل ضروری و فوری وجود دارد که از امروز دولت با آن مواجه است که بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار باید آن را دنبال کند. مساله کسری بودجه، مساله بازار سرمایه و ثبات بر بازار سرمایه و بورس، مساله مهم کنترل تورم و گرانی‌ها…» رئیس‌جمهور، 12 مرداد 1400، سخنرانی در مراسم تحلیف
«برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه و به ویژه سهامداران خرد با استفاده از تقویت جدی بازار گردانی، تقویت صندوق تثبیت بازار، بهره‌گیری از اوراق تبعی و تشویق سهامداری غیرمستقیم از سوی مردم می‌باشد.» وزیر اقتصاد و دارایی، 18 آبان 1400، صحن مجلس شورای اسلامی
خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان از بورس
«کاهش قیمت جهانی تقریبا همه مواد اولیه غیر از نفت و خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان سرمایه افراد حقیقی از بورس، دو عامل اصلی نزولی‌شدن شاخص بورس است و من سهم اتفاقات اخیر را خیلی کم می‌دانم.» این را یک کارشناس بازار سرمایه می‌گوید.
محمد اعرابی دلایل افت شاخص بورس را چنین تشریح میکند: «در چند ماه اخیر، قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و فلزات اساسی مانند مس و فولاد، بین 30 تا 50 درصد کاهش یافته است و چون عمده‌ترین صنایع ما تولیدکننده این محصولات هستند، افت قیمت جهانی روی سوددهی و قیمت سهام آنان تاثیر منفی داشته است.»
او همچنین به روند ادامه‌دار خروج سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار سهام اشاره میکند و ادامه میدهد: «حدود 2 سال است که به طور مستمر، مردم عادی از بازار سرمایه خارج می‌شوند تا جایی که به طور متوسط هر روز بین 200 تا 250 میلیارد تومان از این بازار خارج شده است و این روند همچنان ادامه دارد.» اعرابی میزان سرمایه خارج‌شده از بورس از مرداد سال 1399 تا کنون را بالغ بر 150 هزار میلیارد تومان تخمین می‌زند.
این کارشناس بازار سرمایه به ناآرامی‌های اخیر هم اشاره میکند و می‌گوید: «رونق بورس به ثبات و آرامش نیاز دارد و بنابراین نمی‌توان از تاثیر حوادث اخیر بر افت شاخص غفلت کرد. بازار سهام روی شاخص 1 میلیون و 350 تا 360 هزار واحد به اصلاح کف‌سازی کرده بود و انتظار نمی‌رفت که رقم شاخص به زیر این محدوده سقوط کند اما حوادث اخیر، سبب فروافتادن شاخص شد.»
آقای اعرابی با گذرا دانستن این شوک، بازار سهام را مستعد رشد می‌داند: «تقریبا همه تحلیل‌های بنیادین نشان از آن دارند که این بازار امکان رشد را دارد و بر این اساس من دورنمای بازار را مثبت ارزیابی می‌کنم گرچه سیاستهای دولت هم میتواند مثبت شدن شاخص‌های بورس را تسریع کند یا به تعویق بیاندازد.»
این تحلیل‌گر بازار سهام به این پرسش خبرنگار انصاف نیوز که سرمایه‌های خارج‌شده از بورس به کجا سرازیر بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار شده، پاسخ میدهد: «ارزیابی من این است که به سپرده‌های بانکی تبدیل شده است چون نرخ بهره بالا رفته و بانک‌ها با بهانه‌های گوناگون سودهای 23 و 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند و این یعنی دو برابرشدن موجودی افراد در یک بازه سه چهارساله که برای‌شان جذاب است.»
اعرابی با انتقاد از عملکرد شبکه بانکی و به‌خصوص بانک‌های خصوصی، تولید با نرخ بهره 24 درصدی را بی‌معنا می‌خواند: «با وجود آن‌که در بسته سیاستی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه تدوین کرده، تاکید شده که نرخ بهره بانکی نباید از 20 درصد فراتر برود، بانک‌های خصوصی به نام‌ها و به بهانه‌ها مختلف سود 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند. چنین نرخ بهره‌ای در شرایطی که حداکثر سود صنایع تولیدی ما بین 10 تا 15 درصد است، عملا تولید را از جذابیت انداخته و برای کسی انگیزه حضور در بازار سرمایه باقی نگذاشته است.»
این کارشناس، درباره سیاستهای حمایتی دولت از بازار سرمایه هم می‌گوید: «سیاست‌هایی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه اعلام کرده، می‌‌توانست به بهبود سریع‌تر شاخص‌ها کمک کند اما ظاهرا این سیاست‌ها تا اجراشدن فاصله زیادی دارند. برای مثال قرار بود دولت در مورد نرخ‌گذاری نهاده‌های تولیدی تجدیدنظر کند اما امروز برای محاسبه فروش گاز به پتروشیمیها، هاب انرژی اروپا هم ملاک عمل قرار می‌گیرد. بر این اساس، هر متر مکعب گاز را باید 40 سنت به شرکت‌های داخلی بدهند که البته یک سقف 20 سنتی برای آن تعیین کرده‌اند.»
اعرابی با اشاره به مسائل ژئوپلتیکی اروپا که در قیمت‌گذاری انرژی تعیین‌کننده است، ادامه میدهد: «معلوم نیست ملاک هاب انرژی بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار اروپا از کجا به فرمول قیمت‌گذاری نهاده‌های تولید در ایران راه پیدا کرده اما روشن است که صنایع ما با این فرمول از رقبای عربستانی و اماراتی و قطری خود که گاز را بین 8 تا 12 سنت دریافت میکنند، شکست می‌خورند. به همین دلیل است که قیمت تمام‌شده یک تن متانول برای شرکت ایرانی 360 دلار درمی‌آید در حالی‌که قیمت جهانی‌اش، تنی 320 دلار است!»
با همه این تفاسیر، کارشناس بازار سرمایه، دورنمای این بازار را مثبت می‌داند: «الان نسبت P به E بازار در کف تاریخی خود و حدود 5 تا 5/5 است و اگر مسائلی مانند سیاست دولت در فروش نهاده‌ها شفاف شود، بازار قابلیت رشد خوبی دارد.»
واکنش قیمت دلار به از سرگیری مذاکرات /دولت بورس را سبز پوش کرد
گلدمگ: یخ قیمت دلار در بازار ارز با اعلام خبر شروع مجدد مذاکرات شکست و بازار سهام پس از شکست چندین حمایت متوالی با حمایت دولتی سبز شد.بی‌تفاوتی بورس نسبت به دلار
به گزارش سایت بازار طلا، به نقل از اکوایران، بازارهای معاملاتی در روز قبل هرکدام در یک جهت حرکت کردند، بازار سرمایه بعد از مدت ها به دست دولت لباس سبز بر تن کرد، معاملات بازار ارز کاهشی سپری شد و بازار سکه رنج ماند. بازار سهام پس از شکست چندین حمایت متوالی با حمایت دولتی سبز شد،وقتی دولت با انتشار اخبار مثبت در وضعیت منفی بازار تقاضا در بازار را تقویت کرد نوعی حمایت صورت گرفته است انتشار چندباره خبر فروش خودرو در بورس کالا و صحبت مقامات رسمی از بسته حمایتی دولت از بازار سهام موجب تقویت بازار سرمایه شد، یخ بازار دلار بعد از دو هفته آب شد و معامله گران سکه همچنان بی تفاوت نسبت به شرایط معامله میکنند اکوایران در این گزارش بازارهای معاملاتی روز قبل را بررسی میکند.
علامت احتیاط در بازار سرمایه
بازار سرمایه در روز قبل با افزایش تقاضا همراه شد و پس از مدت ها بیشتر نمادهای بازار جامه سبز به تن کردند. بهانه افزایش تقاضا در بازار روز قبل، خبر عرضه خودرو توسط ایران‌خودرو ، سایپا و گروه بهمن در بورس کالا در هفته آخر مرداد شد که سهامداران را از بلاتکلیفی خارج کرد و باعث شد حداقل نوسانگیران برای یک نوسان رو به بالا وارد بازار شوند به همین دلیل سهام خودرویی با افزایش تقاضا و حجم معاملاتی همراه شد.
ارزش معاملات بورس با وجود بهبود هنوز ضعیف است و هنوز نمی توان پایان اصلاح بازار را باور کرد. یک یا دو روز مثبت معاملاتی پس از چند روز اصلاح در کلیت بازار اتفاقی طبیعی است و با توجه به از دست رفتن حمایت های مهم، کف سازی شاخص در یک محدوده میتواند هیجانات معامله گران را تعدیل کند. تحلیلگران با توجه به ارزش معاملات انتظار بازگشت به اصطلاح شلاقی از بازار ندارند و پیشنهاد میکنند افراد کم تجربه فعلا از خرید در قیمت های بالا و مثبت خودداری کنند.
یخ بازار ارز آب شد
یخ بازار ارز با اعلام خبر شروع مجدد مذاکرات شکست و بازار ارز که در دو هفته گذشته در بالای نیمه کانال 31 هزار تومانی میخکوب شده بود در معاملات دیروز تکان خورد و به پایین نیمه کانال 31 هزار تومانی سقوط کرد. روز قبل رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران و انریکه مورا معاون مسؤل سیاست خارجه اتحادیه اروپا عازم وین شدند بازگشت خوش بینی ها نسبت به برجام ، معامله گران را نسبت به دلار بدبین کرد و قیمت ها کاهشی شدند ولی آن چیزی که نظرها را به خود جلب می‌کرد مقایسه میزان کاهش قیمت دلار پس از انتشار خبر این دور مذاکرات با مذاکرات دوحه بود، پس از انتشار خبر مذاکرات دوحه قیمت دلار در یک روز هزار و پانصد تومان کاهش یافت.
کاهش قیمت دلار در معاملات دیروز خیلی کمتر بود. معامله گران دلیل این اتفاق را افزایش کنترل دلار و سرکوب آن در ناحیه فوق میدانند که باعث شده عکس العمل دلار در مقابل این خبر کمتر شود. قیمت درهم در معاملات امروز حدود 120 تومان کاهش یافت ولی فاصله نرخ دلاری درهم و دلار تهران در محدوده سقف دوهفته قبل باقی ماند که نشان میدهد معامله گران درهم حتی با انتشار خبر مذاکره هم دست برتر تقاضا را دارند و نسبت به نتیجه مذاکرات خیلی خوش بین نیستند.
بی تفاوتی سکه
اونس طلا در این هفته افزایش یافته بود خوش بینی درپایان هفته قبل نسبت به کاهش سرعت افزایش نرخ بهره فدرال رزرو بالا رفت و شاخص دلار منفی شد افزایش تنش ها میان آمریکا و چین در حاشیه سفر نانسی پلوسی به تایوان نیز در پیشنهادات قیمتی طلا موثر بود و اونس طلا که از تضعیف دلار و ناامنی سود می برد در یک هفته حدود 100 دلار رشد کرد. ولی در روز چهارشنبه دلایل تقویت اونس تضعیف شد و نرخ اونس کاهش پیدا کرد. کاهش قیمت اونس و کاهش قیمت دلار باعث کاهش ارزش ذاتی سکه نسبت به روز سه شنبه شد ولی سکه امامی در محدوده نوسانی قبل باقی ماند. سکه امامی و ربع سکه دیروز صد هزار تومان کاهش یافت ولی به خاطر کاهش بیشتر ارزش ذاتی طلا حباب سکه افزایشی شد. افزایش حباب سکه و بالا بودن حباب درهم با وجود از سرگیری مجدد مذاکرات و ارزش معاملات ضعیف بازار سرمایه نشان میدهد معامله گران جو کلی حاکم بر هیچکدام از بازارها را جدی نگرفته اند.
دیدگاه شما