بسته ضدنوسان برای نرخ ارز
چگونگی و نحوه مداخله در بازار، شکل و تنوع فروش ارز و مدیریت انتظارات از جمله سرفصل‌هایی هستند که می‌توانند در کاهش نوسانات نقش بازی کنند. در کنار این، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز، دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد.
رویداد۲۴-چگونگی و نحوه مداخله در بازار، شکل و تنوع فروش ارز و مدیریت انتظارات از جمله سرفصل‌هایی هستند که می‌توانند در کاهش نوسانات نقش بازی کنند. در کنار این، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز، دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد.
روز گذشته، دلار با عبور از مرز ۴ هزار و ۳۰۰ تومان روی قیمت ۴ هزار و ۳۳۰ تومان قرار گرفت. در شرایطی که دامنه تغییرات قیمت افزایش یافته است، بخشی از کارشناسان بسته ضدنوسان را برای نرخ ارز پیشنهاد داده‌اند.
چگونگی و نحوه مداخله در بازار، شکل و تنوع فروش ارز و مدیریت انتظارات از جمله سرفصل‌هایی هستند که می‌توانند در کاهش نوسانات نقش بازی کنند. در کنار این، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز، دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد.
روز گذشته، دلار از مرز ۴ هزار و ۳۰۰ تومان گذر کرد، ولی نتوانست از مرز مقاومتی دوم یعنی عدد ۴هزار و ۳۵۰ تومان عبور کند. در چهارمین روز هفته، شاخص بازار ارز با قیمت ۴ هزار و ۳۳۰ تومان به کار خود پایان داد که افزایشی ۳۱تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز دوشنبه داشت. به گفته فعالان، دپوی ارزی ازسوی صرافی‌های مجاز موجب شد بازیگران بازارساز از ابتدای روز سه‌شنبه به‌طور مستقیم وارد معاملات میدان روبه‌روی پاساژ افشار شوند و اقدام به فروش دلار کنند.
با این حال، فاصله زیاد قیمت صرافی‌های بانکی با قیمت معاملاتی موجب شد که تقاضای کاذب زیادی وارد بازار شود. با توجه به این فاصله، به نظر می‌رسد فشارهای احتمال هیجان تازه در بازار دلار بیرونی موجب شده است که بازارساز به جای سیاست پیشین مدیریت نوسانات، سعی کند قیمت‌ها را کنترل کند. این در حالی است که تاکتیک مدیریت نوسانات می‌تواند به تدریج فضای بازار را به حالت عادی بازگرداند. کارشناسان اعتقاد دارند، بازارساز با استفاده از ۳ محور نحوه مداخله، ابزارهای مداخله و مدیریت انتظارات می‌تواند زمینه کاهش نوسانات را فراهم کند.
در این مسیر، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد. در مقایسه با بازار دلار، روز سه‌شنبه فضای بازار سکه آرام‌تر بود؛ این فلز گرانبها در ساعات ابتدایی روز مرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را شکست، ولی در نهایت با قیمت یک میلیون و ۴۹۴ هزار تومان به کار خود پایان داد که ۴هزار تومان بالاتر از روز پیشین بود.
روایت صرافی‌ها و نوسانات
روز یکشنبه، قیمت دلار با ۵۷ تومان افزایش به ۳ قدمی مرز ۴ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. روز دوشنبه قیمت دلار به سرعت راه افزایشی را در پیش گرفت و با عبور از سطح ۴ هزار و ۳۰۰تومان حتی تا قیمت ۴هزار و ۳۶۰ تومان بالا رفت. بخشی از فعالان اوج‌گیری دلار در کمتر از ۲ ساعت به نقطه یاد شده را به کمبود عرضه ارز احتمال هیجان تازه در بازار دلار از سوی صرافی‌ها نسبت دادند.
براساس مشاهدات میدانی در راسته میدان فردوسی ۸۰ درصد از صرافی‌ها یا عددی را روبه روی دلار به‌عنوان رقم فروش ثبت نکرده بودند یا عددی را به ثبت رسانده بودند که بسیار کمتر از قیمت بازار بود. البته زمانی که متقاضی برای تهیه ارز وارد این صرافی‌ها می‌شد، با پاسخ «دلار نداریم» مواجه می‌شد.
در واقع، این صرافی‌ها با وجود ثبت قیمت بر تابلوی خود، یا دلاری برای عرضه نداشتند یا ترجیح می‌دادند دلار خود را عرضه نکنند؛ در این میان، دو صرافی نیز وجود داشتند که با قیمت تعیین شده از سوی بازارساز اقدام به عرضه می‌کردند و در نبود عرضه سایر صرافی‌ها با صف‌های طویل مواجه شده بودند. نبود عرضه از سوی اکثر صرافی‌ها در شرایطی صورت می‌گرفت که بازیگران بازارساز اعتقاد داشتند صرافی‌ها می‌توانستند برای تهیه ارز به یکی از صرافی‌های بزرگ دولتی مراجعه کنند و با قیمت‌هایی که اکثرا حول و حوش محدوده ۴ هزار و احتمال هیجان تازه در بازار دلار ۲۸۰ تومان بود، اقدام به تهیه دلار کنند.
اما براساس گفته‌های فعالان، برخی صرافی‌ها با وجود تهیه دلار آن را به بازار عرضه نکردند. یکی از فعالان اعتقاد داشت، در شرایطی که بازار پرالتهاب و پرنوسان است، طبیعی است که صرافی‌ها ترجیح دهند دارایی‌های ارزی خود را دپو کنند و در موقعیت فروش قرار نگیرند. با این حال، این موضوع جو روانی را در بازار بالاتر می‌برد و جو را برای مردم عادی که برای خرید ارز مراجعه کرده بودند، غیرعادی‌تر می‌کرد و به دنبال آن ولع خرید را بالاتر می‌برد.
در این شرایط، بازارساز ظهر سه‌شنبه ارزی را به صرافی‌ها تزریق نکرد و احتمال هیجان تازه در بازار دلار مستقیم وارد معاملات پاساژ افشار شد. البته در ساعات انتهایی روز این رویه تغییر کرد و بازارساز اقدام به عرضه ارز به صرافی‌های مجاز کرد. البته به‌نظر می‌رسد بازارساز باید ساز و کار جدیدتر و نظارت بیشتری را در مورد ارز عرضه شده به صرافی‌ها صورت دهد.
بعدازظهر روز دوشنبه، ورود مستقیم احتمال هیجان تازه در بازار دلار بازارساز به بازار زمینه افت قیمت حتی به زیر مرز ۴هزار و ۳۰۰ تومان را فراهم آورد، چراکه حجم ارز نقدی موجود در بازار را بسیار بالاتر برد. به گفته یکی از بازیگران بازارساز در معاملات امروزی بیش از ۵ میلیون دلار را با قیمتی نزدیک به قیمت بازار به فروش رساندند و در هنگام تحویل این حجم فروش، بازار بیشتر کاهشی شد. در کنار این، عرضه مستقیم در میدان روبه‌روی پاساژ افشار خود عامل دیگری بود که فروش‌ها را بالا برد. با این حال روز سه‌شنبه فضای بازار متفاوت بود؛ چراکه شکل عمده عرضه ارز تغییر کرد.
بازگشت به سال ۹۳
اواخر سال ۹۳، زمانی که دامنه نوسانات دلار بالا رفت، یکی از صرافی‌های بانکی وارد بازار شد و سعی کرد با عرضه ارز با فاصله‌ای زیاد زیر قیمت بازار، نرخ‌ها را بشکند. در آن مقطع زمانی این سیاست نه تنها اثرگذار نشد، بلکه در مقاطعی خریدها را بسیار بالاتر برد. به گفته فعالان، یکی از عواملی که در آن مقطع زمانی موجب می‌شد این گونه عرضه ارز کم اثر شود، بالا بودن ارزش دلار در منطقه سلیمانیه عراق بود. به این ترتیب، فاصله زیاد قیمت موجب می‌شد تقاضای آن منطقه جغرافیایی نیز از سوی بازار داخلی تامین شود و بخش زیادی از عرضه ارز توسط صرافی مذکور به بازار داخلی باز نگردد.
روز سه‌شنبه این تاکتیک بار دیگر سیاست عرضه ارز با قیمت پایین‌تر کلید خورد. در ابتدای روز سه‌شنبه در حالی که قیمت بازار در حوالی ۴هزار و ۳۰۰ تومان بود، بازیگران بازارساز با قیمت ۴ هزار و ۲۷۸ تومان اقدام به عرضه ارز کردند. با این حال در ادامه روز قیمت دلار در بازار آزاد تا محدوده ۴هزار و ۳۵۰ تومان بالا رفت، ولی قیمت عرضه ارز توسط بازیگران بازارساز تغییری نکرد.
در این شرایط، هر معامله‌گر می‌توانست یک بار با کارت ملی مبلغ ۱۰۰ هزار دلار را از عاملان بازارساز (صرافی یکی از بانک‌های خصوصی) دریافت کند. به این ترتیب، هر معامله‌گر می‌توانست صد هزار دلار را حدود ۷۰ تومان زیر قیمت بازار خریداری کند، عاملی که موجب می‌شد در هر بسته سودی ۷ میلیون تومانی را کسب کند. این فاصله و رانت ایجاد شده موجب می‌شد تقاضای کاذب زیادی وارد بازار شود و قیمت‌ها را تحت‌فشار قرار دهد.
به‌عنوان مثال، بالا بودن ارزش یورو نسبت به دلار و حباب آن موجب می‌شد که تقاضای معامله‌گران برای ارز ارزان‌تر بالاتر برود؛ چراکه می‌توانستند با تبدیل آن به یورو کسب سود کنند. در کنار این بالاتر بودن ارزش دلار در منطقه سلیمانیه دیگر عاملی بود که تقاضا برای احتمال هیجان تازه در بازار دلار دلار را بالاتر می‌برد. در چنین شرایطی، با هزینه عرضه زیادی به قیمت برای افت فشار وارد می‌شد.
تاکتیک‌های ضدنوسان
قیمت دلار در شرایطی در روزهای اخیر با افزایش قیمت مواجه شده است که دامنه نوسانات آن نیز بالا رفته است. در این فضا، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که بازارساز با مدیریت نوسانات فضای هیجانی بازار را کاهش دهد و به جای تاکید بر کنترل قیمت، اندازه تغییرات قیمت را در دستور کارخود قرار دهد. از نظر کارشناسان، بازارساز می‌تواند از طریق چگونگی و نحوه مداخله، ابزارهای مداخله و مدیریت انتظارات دامنه نوسانات را کاهش دهد.
نحوه مداخله: از نظر فعالان، یکی از عواملی که در افزایش تغییرات قیمت نقش داشت، کاهش عرضه و حتی دپوی ارز از سوی شماری از صرافی‌ها بود. به گفته آنها، عده‌ای از صرافی‌ها از بازارساز دلار تحویل می‌گرفتند؛ ولی آن را در بازار عرضه نمی‌کردند. در این شرایط، به نظر می‌رسد بازارساز باید شرایطی را ایجاد کند که مانع از دپوی ارز توسط صرافی‌ها شود. یکی از این ابزارها، تغییر ساختار عرضه ارز و نظارت بیشتر در مورد عرضه‌های صورت‌گرفته به صرافی‌هاست. در این مسیر، کمک بخش نظارتی به بخش ارزی می‌تواند راهگشا باشد.
ابزارهای مداخله
الف- شکل عرضه: شکل عرضه یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در کاهش نوسانات اثرگذار شود. اکثر کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که بازارساز از حراج کور پرهیز کند و سعی کند با عرضه ارز نزدیک به قیمت بازار، زمینه‌های رانت جویی و ورود تقاضای کاذب به بازار را کاهش دهد.
ب: تنوع عرضه: یکی دیگر از عواملی که می‌تواند زمینه‌های کاهش نوسان‌گیری را در بازار افزایش دهد، عرضه سایر ارزها توسط بازارساز است. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، در روزهای اخیر برخی از ارزهای افزایش بیشتری را نسبت به دلار تجربه کرده‌اند.
از سوی دیگر ارزش این ارزها در بازار داخلی درسطح بالاتری نسبت به بازارهای جهانی نیز قرار گرفته است. به‌عنوان مثال، ارزش یورو در بازار داخلی حباب دارد؛ عاملی که موجب می‌شود معامله‌گران با آربیتراژ ارزی، دلار را از بازار داخلی خارج و به جای آن ارز اروپایی را وارد کنند. در این فضا، عرضه یورو در بازار می‌تواند قیمت آن را کاهش دهد و زمینه‌های آربیتراژی و خروج دلار از بازار را کاهش دهد. در واقع ابزار مداخله بازار تنها دلار نباشد و سایر ارزها را نیز شامل شود.
مدیریت انتظارات
به گفته بخشی از بازیگران باتجربه بازار، تغییر انتظارات و ورود تقاضای احتیاطی به بازار یکی از عواملی است که خریدهای ارزی را افزایش داده است. به این ترتیب، بازارساز تنها نمی‌تواند با عرضه ارز نوسانات قیمت را مدیریت کند و نیاز است که انتظارات معامله‌گران ارزی را نیز مدیریت کند. صحبت‌های مقام‌های مسوول بانک مرکزی و چگونگی واکنش بازارساز به اتفاقات آینده می‌تواند انتظارات را تحت تاثیر قرار دهد.
یکی از عواملی که انتظارات را تحت‌تاثیر قرار داده است، واکنش‌های احتمالی ترامپ نسبت به برجام در هفته آینده است. به گفته فعالان، فشارهای احساسی به بازارساز دیگر عاملی است که می‌تواند موجب شود بازارساز با قیمت‌های پایین اقدام به عرضه کند و در نتیجه آن تقاضای کاذب به بازار وارد شود. به این ترتیب، پرهیز از فشارهای احساسی به بازارساز می‌تواند تاکید بر کنترل قیمت را کاهش دهد و رفتار منطقی‌تر مدیریت نوسانات را در پیش گرفت.
در واقع، بازارساز باید سعی کند با عرضه ارز نزدیک به قیمت بازار، معامله‌گران را دنباله‌رو خود کند، نه اینکه با عرضه ارز زیر قیمت بازار، خود دنباله‌رو معامله‌گران شود.
بسته ضدنوسان برای نرخ ارز
چگونگی و نحوه مداخله در بازار، شکل و تنوع فروش ارز و مدیریت انتظارات از جمله سرفصل‌هایی هستند که می‌توانند در کاهش نوسانات نقش بازی کنند. در کنار این، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز، دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد.
رویداد۲۴-چگونگی و نحوه مداخله در بازار، شکل و تنوع فروش ارز و مدیریت انتظارات از جمله سرفصل‌هایی هستند که می‌توانند در کاهش نوسانات نقش بازی کنند. در کنار این، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز، دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد.
روز گذشته، دلار با عبور از مرز ۴ هزار و ۳۰۰ احتمال هیجان تازه در بازار دلار تومان روی قیمت ۴ هزار و ۳۳۰ تومان قرار گرفت. در شرایطی که دامنه تغییرات قیمت افزایش یافته است، بخشی از کارشناسان بسته ضدنوسان را برای نرخ ارز پیشنهاد داده‌اند.
چگونگی و نحوه مداخله در بازار، شکل و تنوع فروش ارز و مدیریت انتظارات از جمله سرفصل‌هایی هستند که می‌توانند در کاهش نوسانات نقش بازی کنند. در کنار این، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز، دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد.
روز گذشته، دلار از مرز ۴ هزار و ۳۰۰ تومان گذر کرد، ولی نتوانست از مرز مقاومتی دوم یعنی عدد ۴هزار و ۳۵۰ تومان عبور کند. در چهارمین روز هفته، شاخص بازار ارز با قیمت ۴ هزار و ۳۳۰ تومان به کار خود پایان داد که افزایشی ۳۱تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز دوشنبه داشت. به گفته فعالان، دپوی ارزی ازسوی صرافی‌های مجاز موجب شد بازیگران بازارساز از ابتدای روز سه‌شنبه به‌طور مستقیم وارد معاملات میدان روبه‌روی پاساژ افشار شوند و اقدام به فروش دلار کنند.
با این حال، فاصله زیاد قیمت صرافی‌های بانکی با قیمت معاملاتی موجب شد که تقاضای کاذب زیادی وارد بازار شود. با توجه به این فاصله، به نظر می‌رسد فشارهای بیرونی موجب شده است که بازارساز به جای سیاست پیشین مدیریت نوسانات، سعی کند قیمت‌ها را کنترل کند. این در حالی است که تاکتیک مدیریت نوسانات می‌تواند به تدریج فضای بازار را به حالت عادی بازگرداند. کارشناسان اعتقاد دارند، بازارساز با استفاده از ۳ محور نحوه مداخله، ابزارهای مداخله و مدیریت انتظارات می‌تواند زمینه کاهش نوسانات را فراهم کند.
در این مسیر، پرهیز از فشارهای هیجانی به بازارساز دیگر عاملی است که بازار را در عبور از نوسانات فعلی یاری خواهد داد. در مقایسه با بازار دلار، روز سه‌شنبه فضای بازار سکه آرام‌تر بود؛ این فلز گرانبها در ساعات ابتدایی روز مرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را شکست، ولی در نهایت با قیمت یک میلیون و ۴۹۴ هزار تومان به کار خود پایان داد که ۴هزار تومان بالاتر از روز پیشین بود.
روایت صرافی‌ها و نوسانات
روز یکشنبه، قیمت دلار با ۵۷ تومان افزایش به ۳ قدمی مرز ۴ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. روز دوشنبه قیمت دلار به سرعت راه افزایشی را در پیش گرفت و با عبور از سطح ۴ هزار و ۳۰۰تومان حتی تا قیمت ۴هزار و ۳۶۰ تومان بالا رفت. بخشی از فعالان اوج‌گیری دلار در کمتر از ۲ ساعت به نقطه یاد شده را به کمبود عرضه ارز از سوی صرافی‌ها نسبت دادند.
براساس مشاهدات میدانی در راسته میدان فردوسی ۸۰ درصد از صرافی‌ها یا عددی را روبه روی دلار به‌عنوان رقم فروش ثبت نکرده بودند یا عددی را به ثبت رسانده بودند که بسیار کمتر از قیمت بازار بود. البته زمانی که متقاضی برای تهیه ارز وارد این صرافی‌ها می‌شد، با پاسخ «دلار نداریم» مواجه می‌شد.
در واقع، این صرافی‌ها با احتمال هیجان تازه در بازار دلار وجود ثبت قیمت بر تابلوی خود، یا دلاری برای عرضه نداشتند یا ترجیح می‌دادند دلار خود را عرضه نکنند؛ در این میان، دو صرافی نیز وجود داشتند که با قیمت تعیین شده از سوی بازارساز اقدام به عرضه می‌کردند و در نبود عرضه سایر صرافی‌ها با صف‌های طویل مواجه شده بودند. نبود عرضه از سوی اکثر صرافی‌ها در شرایطی صورت می‌گرفت که بازیگران بازارساز اعتقاد داشتند صرافی‌ها می‌توانستند برای تهیه ارز به یکی از صرافی‌های بزرگ دولتی مراجعه کنند و با قیمت‌هایی که اکثرا حول و حوش محدوده ۴ هزار و ۲۸۰ تومان بود، اقدام به تهیه دلار کنند.
اما براساس گفته‌های فعالان، برخی صرافی‌ها با وجود تهیه دلار آن را به بازار عرضه نکردند. یکی از فعالان اعتقاد داشت، در شرایطی که بازار پرالتهاب و پرنوسان است، طبیعی است که صرافی‌ها ترجیح دهند دارایی‌های ارزی خود را دپو کنند و در موقعیت فروش قرار نگیرند. با این حال، این موضوع جو روانی را در بازار بالاتر می‌برد و جو را برای مردم عادی که برای خرید ارز مراجعه کرده بودند، غیرعادی‌تر می‌کرد و به دنبال آن ولع خرید را بالاتر می‌برد.
در این شرایط، بازارساز ظهر سه‌شنبه ارزی را به صرافی‌ها تزریق نکرد و مستقیم وارد معاملات پاساژ افشار شد. البته در ساعات انتهایی روز این رویه تغییر کرد و بازارساز اقدام به عرضه ارز به صرافی‌های مجاز کرد. البته به‌نظر می‌رسد بازارساز باید ساز و کار جدیدتر و نظارت بیشتری را در مورد ارز عرضه شده به صرافی‌ها صورت دهد.
بعدازظهر روز دوشنبه، ورود مستقیم بازارساز به بازار زمینه افت قیمت حتی به زیر مرز ۴هزار و ۳۰۰ تومان را فراهم آورد، چراکه حجم ارز نقدی موجود در بازار را بسیار بالاتر برد. به گفته یکی از بازیگران بازارساز در معاملات امروزی بیش از ۵ میلیون دلار را با قیمتی نزدیک به قیمت بازار به فروش رساندند و در هنگام تحویل این حجم فروش، بازار بیشتر کاهشی شد. در کنار این، عرضه مستقیم در میدان روبه‌روی پاساژ افشار خود عامل دیگری بود که فروش‌ها را بالا برد. با این حال روز سه‌شنبه فضای بازار متفاوت بود؛ چراکه شکل عمده عرضه ارز تغییر کرد.
بازگشت به سال ۹۳
اواخر سال ۹۳، زمانی که دامنه نوسانات دلار بالا رفت، یکی از صرافی‌های بانکی وارد بازار شد و سعی کرد با عرضه ارز با فاصله‌ای زیاد زیر قیمت بازار، نرخ‌ها را بشکند. در آن مقطع زمانی این سیاست نه تنها اثرگذار نشد، بلکه در مقاطعی خریدها را بسیار بالاتر برد. به گفته فعالان، یکی از عواملی که در آن مقطع زمانی موجب می‌شد این گونه عرضه ارز کم اثر شود، بالا بودن ارزش دلار در منطقه سلیمانیه عراق بود. به این ترتیب، فاصله زیاد قیمت موجب می‌شد تقاضای آن منطقه جغرافیایی نیز از سوی بازار داخلی تامین شود و بخش زیادی از عرضه ارز توسط صرافی مذکور به بازار داخلی باز نگردد.
روز سه‌شنبه این تاکتیک بار دیگر سیاست عرضه ارز با قیمت پایین‌تر کلید خورد. در ابتدای روز سه‌شنبه در حالی که قیمت بازار در حوالی ۴هزار و ۳۰۰ تومان بود، بازیگران بازارساز با قیمت ۴ هزار و ۲۷۸ تومان اقدام به عرضه ارز کردند. با این حال در ادامه روز قیمت دلار در بازار آزاد تا محدوده ۴هزار و ۳۵۰ تومان بالا رفت، ولی قیمت عرضه ارز توسط بازیگران بازارساز تغییری نکرد.
در این شرایط، هر معامله‌گر می‌توانست یک بار با کارت ملی مبلغ ۱۰۰ هزار دلار را از عاملان بازارساز (صرافی یکی از بانک‌های خصوصی) دریافت کند. به این ترتیب، هر معامله‌گر می‌توانست صد هزار دلار را حدود ۷۰ تومان زیر قیمت بازار خریداری کند، عاملی که موجب می‌شد در هر بسته سودی ۷ میلیون تومانی را کسب کند. این فاصله و رانت ایجاد شده موجب می‌شد تقاضای کاذب زیادی وارد بازار شود و قیمت‌ها را تحت‌فشار قرار دهد.
به‌عنوان مثال، بالا بودن ارزش یورو نسبت به دلار و حباب آن موجب می‌شد که تقاضای معامله‌گران برای ارز ارزان‌تر بالاتر برود؛ چراکه می‌توانستند با تبدیل آن به یورو کسب سود کنند. در کنار این بالاتر بودن ارزش دلار در منطقه سلیمانیه دیگر عاملی بود که تقاضا برای دلار را بالاتر می‌برد. در چنین شرایطی، با هزینه عرضه زیادی به قیمت برای افت فشار وارد می‌شد.
تاکتیک‌های ضدنوسان
قیمت دلار در شرایطی در روزهای اخیر با افزایش قیمت مواجه شده است که دامنه نوسانات آن نیز بالا رفته است. در این فضا، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که بازارساز با مدیریت نوسانات فضای هیجانی بازار را کاهش دهد و به جای تاکید بر کنترل قیمت، اندازه تغییرات قیمت را در دستور کارخود قرار دهد. از نظر کارشناسان، بازارساز می‌تواند از طریق چگونگی و نحوه مداخله، ابزارهای مداخله و مدیریت انتظارات دامنه نوسانات را کاهش دهد.
نحوه مداخله: از نظر فعالان، یکی از عواملی که در افزایش تغییرات قیمت نقش داشت، کاهش عرضه و حتی دپوی ارز از سوی شماری از صرافی‌ها بود. به گفته آنها، عده‌ای از صرافی‌ها از بازارساز دلار تحویل می‌گرفتند؛ ولی آن را در بازار عرضه نمی‌کردند. در این شرایط، به نظر می‌رسد بازارساز باید شرایطی را ایجاد کند که مانع از دپوی ارز توسط صرافی‌ها شود. یکی از این ابزارها، تغییر ساختار عرضه ارز و نظارت بیشتر در مورد عرضه‌های صورت‌گرفته به صرافی‌هاست. در این مسیر، کمک بخش نظارتی به بخش ارزی می‌تواند راهگشا باشد.
ابزارهای مداخله
الف- شکل عرضه: شکل عرضه یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در کاهش نوسانات اثرگذار شود. اکثر کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که بازارساز از حراج کور پرهیز کند و سعی کند با عرضه ارز نزدیک به قیمت بازار، زمینه‌های رانت جویی و ورود تقاضای کاذب به بازار را کاهش دهد.
ب: تنوع عرضه: یکی دیگر از عواملی که می‌تواند زمینه‌های کاهش نوسان‌گیری را در بازار افزایش دهد، عرضه سایر ارزها توسط بازارساز است. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، در روزهای اخیر برخی از ارزهای افزایش بیشتری را نسبت به دلار تجربه کرده‌اند.
از سوی دیگر ارزش این ارزها در بازار داخلی درسطح بالاتری نسبت به بازارهای جهانی نیز قرار گرفته است. به‌عنوان مثال، ارزش یورو در بازار داخلی حباب دارد؛ عاملی که موجب می‌شود معامله‌گران با آربیتراژ ارزی، دلار را از بازار داخلی خارج و به جای آن ارز اروپایی را وارد کنند. در این فضا، عرضه یورو در بازار می‌تواند قیمت آن را کاهش دهد و زمینه‌های آربیتراژی و خروج دلار از بازار را کاهش دهد. در واقع ابزار مداخله بازار تنها دلار نباشد و سایر ارزها را نیز شامل شود.
مدیریت انتظارات
به گفته بخشی از بازیگران باتجربه بازار، تغییر انتظارات و ورود تقاضای احتیاطی به بازار یکی از عواملی است که خریدهای ارزی را افزایش داده است. به این ترتیب، بازارساز تنها نمی‌تواند با عرضه ارز نوسانات قیمت را مدیریت کند و نیاز است که انتظارات معامله‌گران ارزی را نیز مدیریت کند. صحبت‌های مقام‌های مسوول بانک مرکزی و چگونگی واکنش بازارساز به اتفاقات آینده می‌تواند انتظارات را تحت تاثیر قرار دهد.
یکی از عواملی که انتظارات را تحت‌تاثیر قرار داده است، واکنش‌های احتمالی ترامپ نسبت به برجام در هفته آینده است. به گفته فعالان، فشارهای احساسی به بازارساز دیگر عاملی است که می‌تواند موجب شود بازارساز با قیمت‌های پایین اقدام به عرضه کند و در نتیجه آن تقاضای کاذب به بازار وارد شود. به این ترتیب، پرهیز از فشارهای احساسی به بازارساز می‌تواند تاکید بر کنترل قیمت را کاهش دهد و رفتار منطقی‌تر مدیریت نوسانات را در پیش گرفت.
در واقع، بازارساز باید سعی کند با عرضه ارز نزدیک به قیمت بازار، معامله‌گران را دنباله‌رو خود کند، نه اینکه با عرضه ارز زیر قیمت بازار، خود دنباله‌رو معامله‌گران شود.
حاکمیت رفتارهای هیجانی در بازار مسکن
بررسی شواهد و واکنش‌های بازار مسکن در ماه‌های ابتدایی سال نشان از بی ثباتی، واکنش‌های احساسی و رفتارهای نامتعارف اقتصادی در این بازار دارد.
به گزارش سازه نیوز، با نگاهی به شاخص‌های بازار مسکن در دهه‌های اخیر می‌توان به وضوح دریافت که همواره و در پاره‌ای از زمان و به صورت مقطعی شاهد افزایش نرخ مسکن بوده ایم. افزایشی که توأم با رشد اقتصادی کشور و در نتیجه رونق بازار مسکن همراه بوده است. در ابتدای سال جاری هم پس از چند سال شاهد جهش شدید قیمت مسکن بودیم اما این بار در شرایط رکود اقتصادی!
افزایش قیمت در شرایط رکود، به‌طور منطقی موجب کاهش قدرت خرید و سقوط میزان تقاضا می‌شود، عواملی که سکون و افت میزان معاملات احتمال هیجان تازه در بازار دلار در هر بازار تخصصی اقتصادی را به بار می‌آورد.
در 5 ماه نخست امسال هم، با بیم بازگشت به تحریم، توسعه نقدینگی و رشد نرخ تورم شاهد نشانه‌هایی از رکود اقتصادی در کشور بوده ایم. رکودی که پس از ایجاد تلاطم در بازارهای ارز و طلا، گریبان مسکن را نیز گرفت. رشد احتمال هیجان تازه در بازار دلار قیمت‌ها در بازار مسکن از اواخر اردیبهشت ماه سال جاری به شکلی غیر متعارف، به شکلی حبابی و با جهشی بزرگ رو به افزایش نهاد. این جهش بزرگ، نشانه‌های رونق به دست آمده در نیمه دوم سال 96 را به یکجا محو کرد و نافرجام گذاشت.
افزایش قیمت‌های مصالح و مواد اولیه ساختمانی، طبیعتاً افزایش قیمت مسکن را قابل پیش بینی کرده بود؛ اما افزایش چند برابری قیمت مسکن نسبت به مواد اولیه تنها نشانی بر افزایش کاذب قیمت‌ها در بازار مسکن بوده که تنها با دلایلی روانی و احساسی قابل توجیه است. دلایل روانی که حاصل از انگیزه کسب سود در نزد سرمایه‌گذاران و واسطه‌های بازار و نگرانی متقاضیان از تلاطم بیشتر بازار بوده است.
تاثیرات افزایش شدید قیمت مسکن، با تاثیرات روانی و همچنین ایجاد فضای بیم از سوی سرمایه‌گذاران این بازار نسبت به جهش بزرگ‌تر قیمت‌ها در آینده، منجر به افزایش معاملات مسکن شد، تاثیری که به‌طور قطع با گذشت زمان کاهش خواهد یافت.
در شرایط اقتصادی جاری، عدم توازن در هزینه و درآمد خانوارها، به خودی خود باعث کاهش خرید کالاهای سرمایه‌ای و اولویت بخشی به نیازهای اساسی معیشتی خواهد شد. عاملی که در دراز مدت خانوارهای ردیف متوسط جامعه را از جرگه متقاضیان خرید مسکن خارج کرده و به سوی رهن و اجاره سوق خواهد داد. این کاهش تقاضا در خرید مسکن بی شک رشد افسارگسیخته قیمت‌ها را کنترل خواهد کرد.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران نیز با کاهش میزان تقاضا، میزان رغبت و تمایل خود را نسبت به فعالیت در بازار مسکن را از دست داده و از این بازار خارج می‌شوند. افزایش سرسام آور قیمت‌های مسکن، کاهش تقاضا و خروج سرمایه‌گذاران از این بازار عواملی است که سبب ایجاد شرایط رکود تورمی در بازار مسکن خواهد شد. بنابراین با حفظ شرایط فعلی و در صورت تداوم افزایش قیمت‌های مسکن و تاثیر پذیری متقاضیان مسکن و خانوارهای متوسط از شرایط کنونی، تنها آینده‌ای که می‌توان برای بازار مسکن متصور شد، رکودی فزاینده خواهد بود.
رکود بازار، طبیعتاً کاهش تعاملات و عدم توازن در میزان تقاضا با عرضه را در پی خواهد داشت که این نیز می‌تواند عاملی در جهت شکست حباب قیمت‌ها و تعدیل سطح افزایش قیمت‌های مسکن متوازن با نرخ تورم در نیمه دوم سال باشد.
در این میان، تنها اهرمی که می‌تواند بازگشت بازار مسکن به روند عقلایی و متناسب با تورم موجود در کشور را مختل نماید، بار روانی حاصل از تشدید تحریم‌ها در آبان ماه خواهد بود.
پس در شرایط فعلی و با پیش بینی رفتارهای احساسی در زمان تشدید تحریم‌ها و احتمال تداوم رشد نرخ ارز، دولت در سه ماهه آینده در صورت بکارگیری ابزار و سیاست‌های پولی و مالی مناسب، می‌تواند بازار مسکن را کنترل کرده و آن را در ریل طبیعی خود قرار دهد. مسیری که در آن افزایش قیمت‌های مسکن متناسب با افزایش نرخ تورم تداوم می‌یابد.
حال باید منتظر نشست و واکنش دولت در قبال کنترل بازار مسکن را مشاهده کرد. واکنش‌هایی که اگر با مطالعه صحیح و تدبیر درست صورت گیرد، بی شک توان کنترل بازار مسکن در جلوگیری از افسارگسیختگی و یورش به بی ثباتی را خواهد داشت.
انتقال سریع ارز پتروشیمی‌ها به بازار
رضا کربلایی: با نوسان قیمت ارز در بازار آزاد در ۲ماه ابتدای امسال، این ابهام ایجاد شد که مدیران مجتمع‌های پتروشیمی در انتقال ارز صادراتی خود به داخل کشور عملکرد خوبی نداشته‌اند. با احمد مهدوی ابهری، دبیر‌کل انجمن کارفرمایان مجتمع‌های پتروشیمی ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
با احمد مهدوی ابهری، دبیر‌کل انجمن کارفرمایان مجتمع‌های پتروشیمی ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
- مشکل عدم‌ورود ارز پتروشیمی به بازار چیست؟
سال گذشته به‌دلیل سرمای شدید در زمستان، گاز خوراک برخی مجتمع‌های پتروشیمی، میزان صادرات محصولات پتروشیمی و به‌دنبال آن ارز حاصل از صادرات کم شد و در عمل ماهانه 800میلیون دلار صادرات فرآورده‌های پتروشیمی در ماه‌های بهمن و اسفند کم شد که آثار این کاهش درآمد در ماه‌های فروردین و اردیبهشت امسال نمایان شده است.
- پ تروشیمی‌ها ارز صادراتی را چگونه مصرف می‌کنند؟
اگر مجتمع‌های پتروشیمی خودشان بدهی ارزی ناشی از فاینانس یا خرید قطعه و. داشته باشند، طبیعی است که بخشی از ارز صادراتی‌شان را خودشان باید مصرف کنند و مابقی آن را به داخل کشور منتقل می‌کنیم چرا که اصلا منطقی نیست ارز صادراتی پتروشیمی را در بانک‌های خارجی نگه داریم چون هم ریسک آن بالاست و هم سودی به آن تعلق نمی‌گیرد.
- روند استفاده از ارزهای صادراتی چگونه است؟
امیدواریم با طبیعی‌شدن روند خوراک‌رسانی به مجتمع‌های پتروشیمی، صادرات افزایش یابد و درآمد ارزی کشور هم بیشتر شود. درصورت بهره‌برداری از 5پارس‌جنوبی این امیدواری وجود دارد که صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی هم افزایش یابد. ما هنوز در انتقال ارز صادراتی به کشور مشکل داریم و مجتمع‌های پتروشیمی از طریق مزایده، کار انتقال ارز را به صرافی‌های ممتاز واگذار می‌کنند. امیدهایی برای انتقال ارز از طریق برخی بانک‌های خارجی احتمال هیجان تازه در بازار دلار ازجمله 3بانک در کشور عمان ایجاد شده و ما مشکلات خود را به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای منتقل کرده‌ایم؛ به‌گونه‌ای که برخی بانک‌های کره‌جنوبی از امکان انتقال ارز صادراتی مجتمع‌های پتروشیمی ایران توسط سیستم بانکی اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.
- آخرین وضعیت انتقال ارز به کشور چگونه است؟
ما به همه مجتمع‌های پتروشیمی اعلام کرده‌ایم که روند انتقال ارز مازاد خود را سرعت دهند و در فروردین 450میلیون دلار به داخل منتقل شده ولی یک مسئله مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر برخی فازهای پتروشیمی در حال احداث و راه‌اندازی است نظیر فاز دوم پردیس، شیراز، بوشهر، سلمان فارسی و. که نیاز ارزی آنها توسط خود مجتمع‌های پتروشیمی تأمین می‌شود و اصلا این تقاضا به شبکه بانکی و دولت منتقل نخواهد شد.
فعالان کسب وکار درباره ترامپ چه می گویند؟
مقامات کشورهای مختلف نه به سرعت بازارها، اما به نوبه خود هر یک واکنش های گوناگونی به انتخاب رئیس جمهور جدید آمریکا نشان دادند. در این میان مدیران شرکت ها و نهادهای گوناگون نیز هر یک چیزی درباره ترامپ گفتند. اینکه برخی از مدیران شرکت های مهم جهان چه نظری درباره تاجر تازه رئیس جمهور شده دارند، جالب و خواندنی است.
جان واکر، رئیس و مدیرعامل شرکت نفت و گاز EV Energy Partners LP: «نگرانی من مشخصا خود ترامپ است. چه بخواهیم، چه نه او رئیس جمهور می شود. بعد از آن نگرانی عمده من مکزیک است، چون این کشور هم پیمان مهمی از نقطه نظر گاز طبیعی است.»
جان استفنز، رئیس امور مالی شرکت مخابراتی AT&T: «از چشم انداز یک شرکت، ما واقعا خواهان همکاری با ترامپ، رئیس جمهور منتخب و تیمش هستیم. سیاست های ترامپ و بحث های درباره سرمایه گذاری زیرساختی، توسعه اقتصادی و نوآوری آمریکایی، همگی کاملا هماهنگ با اهداف AT&T هستند.»
کلسی وارن، موسس، رئیس و مدیرعامل میلیاردر شرکت Energy Transfer Partners LP، فعال در حوزه انرژی: «ما حالا دولتی که از آنچه گفته حمایت می کند، دولتی که می گوید می خواهیم از زیرساخت حمایت کنیم، می خواهیم از اشتغال زایی حمایت کنیم، می خواهیم از رشد در آمریکا حمایت کنیم و بعد اگر واقعا به آن عمل کند، خدای من! این یعنی قرار است نیروی تازه ای به دولت داده شود. من در کل بسیار مشتاق هستم بدانم چه اتفاقی برای کشورمان می افتد و خیلی مشتاقم از صنعت مان حمایت شود.»
جیمز بار، رئیس کسب وکارهای نوظهور Ritchie Bros Auctioneers: «و حالا دونالد ترامپ. فکر می کنم درباره این صحبت کرده که می خواهد حدود 600 میلیارد دلار خرج زیرساخت ها کند. این خیلی هیجان انگیز است. اگر او وقعا این کار را انجام دهد، فکر می کنم همه چیز به شکل شگفت آوری خوب خواهد شد.»
میشل لتلیر، مدیرعامل شرکت انرژی های تجدیدپذیر Innergex: «انتخاب او برای صنعت ما خبر خوبی نیست. اما دوست دارم بگویم، ابتکارها و نوآوری های زیادی هستند که هر یک از ایالت های آمریکا در دل خود دارند. بنابراین من فکر می کنم ایالت ها می توانند از هر جهت پیشرفت بیشتری کرده و فعال تر شوند. همچنین اگر او دنبال بازار آزاد باشد، من فکر می کنم زغال سنگ به دست انرژی های تجدیدپذیر از دست نخواهد رفت، بلکه بعدها قیمت احتمال هیجان تازه در بازار دلار گاز طبیعی آن را از رده خارج خواهد کرد. من فکر نمی کنم این روند تغییر کند.»
دوگ یرلـــی، مدیرعامــــل شـــرکت Toll Brothers: «ما همه در تلاش برای بیرون آمدن از این شوک هستیم (شوک صبح روز اعلام نتایج). منظور من این است که اگر دونالد ترامپ یک دیوار بسازد، کارش به این آسانی نخواهد بود، چون ما در این کشور سیستم کنترل و توازن داریم و به این سادگی ها نمی شود هر کاندیدایی هر چه گفت را عملی کند. کسب وکار ما یک کسب وکار مهاجرت محور است و هتل ها و کسب وکارهای او هم به همین شکل اداره می شود.»
دیدگاه شما